Syndrom myślenia
grupowego w procesie
podejmowania decyzji
Anna Rozalska
Syndrom Grupowego Myślenia w
grupowym podejmowaniu decyzji jest to
syndrom zniekształceń, który może
wystąpić w sytuacji, kiedy grupa
podejmująca decyzję przedkłada
osiągnięcie konsensusu nad podjęcie jak
najlepszej decyzji. Oznacza również
uleganie ograniczającej sugestii i
naciskowi grupy, której jest się członkiem.
Warunki do powstania syndromu
grupowego myślenia związane są z
sytuacją członków grupy, którzy podejmują
istotne decyzje i występują często w
warunkach braku dostatecznej ilości
informacji wyjściowych, trudności w
przewidywaniu skutków decyzji oraz
podleganie silnym stresom wynikającym z
wagi podejmowanych decyzji.
Objawy Syndromu Grupowego
Myślenia
• iluzja nieomylności i pewności siebie,
• lekceważenie niepomyślnych informacji,
• wiara we własną etykę zawodową,
nieuwzględnianie etycznych i moralnych
aspektów decyzji,
• lekceważące traktowanie wyników i osób
spoza zespołu,
• wywieranie nacisku dla wymuszenia
konformizmu,
• samocenzurowanie się,
• iluzja jednomyślności,
• filtrowanie informacji,
Na czym polega syndrom
grupowego myślenia?
• Regułą jest, że nagromadzenie wiedzy i doświadczenia
zmniejsza częstość pomyłek i prowadzi do możliwie
najlepszego rozwiązania problemu. Przy założeniu, że każdy
z uczestników wnosi twórczy wkład osobisty, skutkiem
myślenia grupy powinny być trzeźwa, wielostronna ocena
sytuacji oraz podjęcie właściwej decyzji.
• Okazuje się jednak bardzo często , że inteligencja grupy
wcale nie przewyższa inteligencji jej poszczególnych
członków; że decyzje rozmaitych komitetów czy komisji są
wyjątkowo nietrafne i byłoby lepiej gdyby były one
podejmowane przez pojedyncze osoby.
Czynniki zwiększające
prawdopodobieństwo pojawienia się
syndromu GM
•
Grupa podejmuje decyzje brzemienną w skutki.
•
Trafność decyzji lub jej błędność będzie ważyć
na prestiżu każdego z jej członków.
•
Członkowie grupy posiadają wysokie
kwalifikacje, cenią i szanują siebie wzajemnie
•
Grupa jest położona wysoko w hierarchii
społecznej.
•
Grupa ma dostęp do szczególnych informacji,
niedostępnych ogółowi (np. informacje tajne).
•
Grupa pracuje w sytuacji ograniczonego czasu i
pod dużą presją na wypracowanie
odpowiedniego rozwiązania.
Myślenie Grupowe charakteryzuje
się 8 głównymi cechami
1. Złudzeniem całkowitego bezpieczeństwa
2. Zbiorowym racjonalizowaniu działań grupy
3. Niepodważalną wiarą w przyrodzoną moralność
grupy
4. Stereotypowe poglądy na wroga – jako słabego,
złego
5. Silnym naciskiem wewnętrznym na członków
grupy, aby dostosowali się do norm grupowych i
nie różnili w poglądach
6. Indywidualną autocenzurą myśli i idei
7. Złudzeniem jednomyślności decyzji
8. Pojawieniem się strażników umysłów
Zapobieganie grupowemu
myśleniu
•
Lider grupy (lub osoba dominująca) powinien każdemu z
członków grupy wyznaczyć rolę wymagającą krytycznej
oceny proponowanych rozwiązań.
•
Przywódcy w hierarchii organizacji powinni być bezstronni.
•
Organizacja powinna rutynowo wprowadzać w życie praktykę
powołania kilku niezależnych grup podejmujących decyzję i
oceniających się nawzajem.
•
Na każdym spotkaniu grupy, przynajmniej jednemu z
członków grupy powinno przypisać się rolę "adwokata diabła"
•
Przed podjęciem ostatecznej decyzji, grupa powinna odbyć
"spotkanie ostatniej szansy", na którym od każdego
wymagałoby się wyrażenia w sposób jasny swoich
wątpliwości i wtórnych przemyśleń.
•
Grupa powinna posiadać i wysłuchiwać opinii jednego lub
więcej ekspertów bądź wykwalifikowanych
współpracowników, dobrze zorientowanych w temacie, lecz
nie stanowiących członków grupy.
•
Powinien być opracowywany plan alternatywny
• Biorąc pod uwagę katastrofalne skutki jakie mogą
wyniknąć z GM trzeba wziąć pod uwagę
możliwości ulepszenia podejmowania decyzji w
grupie. Wszystkie powinny dążyć do zmiany
procesu podejmowania grupowej decyzji w taki
sposób, żeby sprzyjał on niezależnemu myśleniu.
Zaleca stosowanie procedur, które zmuszą
członków grupy do krytycznej oceny zarówno
pomysłów własnych jak i pomysłów innych osób-
stworzy to dopływ informacji, krytyki ze strony
zewnętrznych ekspertów lub grup które
wymagają aby grupa analizowała i inscenizowała
reakcje i strategie opozycji.
Bibliografia
-
http://pl.wikipedia.org/wiki/Strona_g%C5%82%C3%B3wna
-
http://www.kurierlubelski.pl/index.php?
module=dzial&func=viewpub&tid=9&pid=39076
-
Fragmenty książki Janis, Irving. Victims of Groupthink: A Psychological Study of
Foreign-Policy