Zapalenie płuc w pediatrii

Łukasz Lesik

Paweł Kistowki

Paweł Józefiak

Czym jest zapalenie płuc

• Stan zapalny pęcherzyków płucnych,

śródmiąższu – zrębu płuc, naczyń
okołopęcherzykowych.

• Martwica i złuszczanie się nabłonka

oskrzelików, pęcherzyków płucnych

• Wysięk do pęcherzyków
• Nacieki i obrzęk tkanki płuc

Etiologia

• Wirusy
• Bakterie
• Pierwotniaki
• Grzyby
• Niezakaźne przyczyny zapalenia płuc

Wirusowe zapalenie płuc

• 65 – 85%
• Jesień – zima
• Epidemie w większych skupiskach dzieci
• Najczęściej wirusy oddechowe: wirusy RS

(respiratory syncytial), influenze (grypy),

parainfluenze, adenowirusy,

• Rzadziej inne wirusy: cytomegalii, odry,

ospy wietrznej, różyczki

• Często torują drogę dla zakażeń

bakteryjnych ukłądu oddechowego

Wirusowe zapalenie płuc cd.

• Początkowo zapalenie górnych dróg

oddecgowych – katar, kaszel,
wodnisty wyciek z nosa, złe
samopoczucie, stan podgorączkowy
lub gorączka

• Zmiany zapalne obejmują następnie

oskrzela, oskrzeliki, a w następnej
kolejności płuca

Wirusowe zapalenie płuc cd.

• Występuje martwica nabłonka,

złuszczanie, uszkodzenie i zanik

nabłonka migawkowego, wysięki

zapalne, nacieki komórek

jednojądrowych – limfocytów

• Zmiany w obrębie tkanki płucnej mają

charakter śródmiąższowy, występują

zmiany zapalne pęcherzyków i zrębu,

tętniczki ulegają mikrozakrzepom

• Mikroniedodmy i mikrorozedmy

Wirusowe zapalenie płuc cd.

Przebieg: dwufazowy – nieżyt
nosogardłowy, potem gwałtownie
postępujące zapalenie płuc
3 postacie zapalenia płuc:
- proste
- pierwotne
- śródmiąższowe

Zapalenie płuc proste

• Temperatura nie przekracza zwykle 38*C
• Niewielkie zmiany radiologiczne – poszerzenie

obrysu oskrzeli, zacienienia ogniskowe

• Słaba manifestacja kliniczna
• Dobry stan ogólny
• Początkowo suchy kaszel, potem wilgotny
• Drobne rzężenia i trzeszczenia osłuchowo
• Ból w klatce piersiowej przy zajęciu opłucnej

stanem zapalnym (tkanka płucna nie jest

unerwiona czuciowo)

Śródmiąższowe zapalenie

płuc

• Ciężki przebieg i stan ogólny

• Przebiegza z zapaleniem oskrzelików

• Duże zmiany martwicze

• Męczący kaszel, często wysoka gorączka

• Niewydolność oddechowa –spowodowana

zaburzeniami wentylacji typu obturacyjnego,

oraz zaburzeniami perfuzji i dyfuzji gazów

przez uskodzone naczynia i pęcherzyki

• Przyspieszenie oddechu

• Hipoksemia, hiperkapnia, kwasica oddechowa

• Często ze zmianami w innych narządach

Leczenie

• Zapobiegawczo antybiotyki
• Leczenie objawowe:
• Leki przeciwzapalne – steroidy i NLPZ
• Leczenie przeciwgorączkowe
• Nawadnianie, odżywienie
• Drenaż ułożeniowy, oklepywanie
• W ciężkich przypadkach intensywna

terapia

Zapalenie płuc

mykoplazmatyczne

• Spowodowany przez mycoplasma

pneumoniae

• Śródmiąższowe zapalenie płuc
• Głównie nacieki agranulocytów

śródmiąższowe, obrzęk środmiąższu,
wysięk do pęcherzyków, naczynia
włosowate są uszkodzone

Mykoplazmatyczne zapalenie

płuc cd.

• Powolny początek choroby, skąpe objawy z

układu oddechowego

• Złe samopoczucie, bóle głowy, brzucha,

mięśni, nudności wymioty

• Następnie wysoka gorączka, nieżyt nosa,

zapalenie spojówek, męczący kaszel, bóle w
klatce piersiowej, duszność, tachypnoe

• Osłuchowo drobne rzężenia i trzeszczenia
• W RTG rozległe pojedyńcze zacienienie -

plamy

Leczenie

• Leczenie jak w zapaleniu wirusowym
• Szczególny nacisk na

antybiotykoterapię: tetracykliny i
makrolidy – jedyne skuteczne

Bakteryjne zapalenie płuc

• Pierwotne lub wtórne do innych chorób

(zakażenia wirusowe, mukowiscydoza,

zapalenie oskrzeli, astma)

• H. Influenzae, P. Aeruginosa, Kl.

Pneumoniae, E. Coli, S. Aureus, Str.

pneumoniae

• Zmiany zapalne oskrzeli i oskrzelików,

zmiany zapalne pęcherzyków, zrębu,

zakrzepy i martwica naczyń

włosowatych.

Bakteryjne zapalenie płuc

• Wysięk oraz nacieki komórek

wielojądrzastych charakteryzuje zapalenie

bakteryjne

• Mogą tworzyć się ropnie, ropniaki płuc oraz

opłucnej, pęcherze rozedmowe oraz odma

opłucnowa

• Zmiany bakteryjne mogą dotyczyć także

innych narządów oraz posocznicy.

• Różnicowanie na podstawie posiewów

plwociny lub wysięków, posiewy krwi,

badania treści ropnej odkrztuszanej

Objawy

• Złe zamopoczucie, osłabienie
• Bóle mięśni, brzucha, niedrożność porażenna jelit
• nagła wysoka gorączka, która spada po 7-9 dniach
• dreszcze
• zlewne poty
• kaszl, najpierw suchy, a następnie wilgotny z

odkrztuszaniem śluzowej lub ropnej wydzieliny

• bóle klatki piersiowej przy oddychaniu i kaszlu
• duszności o różnym stopniu nasilenia
• niekiedy krwioplucie
• Stłumienie wypuku okolicy zapalenia

Objawy cd

• Szmer oskrzelowy lub szmer

pęcherzykowy zaostrzony

• Trzeszczenia, furczenia, rzężenia,

świsty

• Badania krwi: leukocytoza

wielojądrzasta, podniesione OB, CRP,
posiew krwi na drobnoustroje

• W RTG

Powikłania

• Wewnątrzpłucne – rozedma,

niedodma, ropnie, ropniaki, zapalenie
przewlekłe, zapalenie opłucnej,

• Pozapłucne stany zapalne – ucha

środkowego, mózgu, opon
mózgowych, mięśnia sercowego,
kłębuszków nerkowych, stawów i
kości

leczenie

• Tak jak w wymienionym przy

wirusach, z naciskiem na
odpowiednią antybiotykoterapie na
podstawie antybiogramów, lub też
empiryczną w ostrym stanie
zapalnym i niewydolności
oddechowej.