Wykład 10 (26.04.2010)
ZAPALENIA PŁUC I NEREK
ZAPALENIE PŁUC
PODZIAŁ
Zapalenia płuc śródpęcherzykowe
Płatowe - pneumonia lobaris
Pławikowe – pneumonia lobularis
Zapalenie płuc śródmiąższowe
PODZIAŁ
Ostre
Przewlekłe
PODZIAŁ
Bakteryjne
Wirusowe
Grzybicze
Pierwotniakowi
Alergiczne
Wywołane czynnikami chemicznymi lub fizycznymi
OBJAWY
Osłabienie
Znaczne podwyższenie temperatury ciała, która spada po 7-9 dniach
Dreszcze
Bóle mięśni
Zlewne poty
Pojawia się ból w klatce piersiowej przy oddychaniu
Kaszel najpierw suchy, a następnie wilgotny z odksztuszaniem wydzieliny (śluzowej lub ropnej)
O różnym stopniu nasilenia
Niekiedy krwioplucie
LECZENIE
W leczeniu stosuje się:
Antybiotyki o szerokim spektrum działania
następnie stosuje się antybiotykoterapię celowaną na podstawie wykonanego antybiogramu oraz leki zmniejszające inne objawy
Ponadto stosuje się:
Leki p/gorączkowe
Leki p/bólowe
Leki p/kaszlowe
Leki wykrztuśne
PŁATOWE ZAPALENIE PŁUC (PNEUMONIA CROUPOSA)
Jest to zapalenie wysiękowe, włóknikowe
CZYNNIK ETIOLOGICZNY
Streptococcus pneumoniae
Klebisiella pneumoniae
Najczęściej szerzy się w jednym płacie
ETAPY
FAZA
Stadium nawału (24-48 h)
Stadium zwątrobienia czerwonego (od kilku godzin do 2 dni)
Stadium nawału szarego (ok. 4 dni)
Stadium rozejścia (ok. 6-9 dni)
Zmiany są jednoczasowe i jednakowe
FAZA I:
Obraz makroskopowy - płuca ciastowate, czerwonowiśniowe, ciężkie, na przekroju broczy płynem pienistym
Obraz mikroskopowy - przegrody poszerzone i przekrwione, w pęcherzykach wysięk zapalny (erytrocyty, makrofagi, leukocyty)
FAZA II:
Obraz makroskopowy - płat ciężki o spoistości wątroby, nie zapada się po otwarciu klatki piersiowej, na przekroju czerwony, suchawy
Obraz mikroskopowy - pęcherzyki wypełnione wysiękiem (krwinki czerwone, włóknik) przegrody przekrwione
FAZA III:
Obraz makroskopowy- płat ciężki, spoisty, szaro czerwony, opłucna pokryta włóknikiem, płuco suche, kruche
Obraz mikroskopowy - w wysięku dużo włóknika, neutrofili i makrofagów, przekrwienie w przegrodach ustępuje
FAZA IV:
Obraz makroskopowy - płuco miękkie, kruche, z powierzchni wypływa mętny, nieprzejrzysty płyn
Obraz mikroskopowy - naczynia przegród poszerzone - wysięk zostaje rozpuszczony przez enzymy, uwolnione z makrofagów, część ulega resorpcji, a część zostaje wyksztuszona
POWIKŁANIA:
Wędrujące zapalenie płuc (następny płat)
Ropień płuca
Zmięsowacenie płuca
Ostra niewydolność krążeniowa i oddechowa na początku fazy rozejścia się
Leczenie - antybiotykoterapia
OSKRZELOWE ZAPALENIE PŁUC (BRONCHOPNEUMONIA)
To zapalenie pławikowe towarzyszące zmianom zapalnym w oskrzelach i oskrzelikach
Zwykle chorują osoby starsze i dzieci, jest to zapalnie wysiękowe, nieżytowe
ETIOLOGIA:
Paciorkowce i gronkowce ropotwórcze
Wirusy
Środki chemiczne
Pyły
Podłoże alergiczne
Leczenie - antybiotykoterapia
OBRAZ MAKROSKOPOWY:
Niejednoczesność zmian
Zmiana objęta zapaleniem sztywna, wyniosła ponad otaczający miąższ
Jej barwa czerwona lub szaroróżowa
OBRAZ MIKROSKOPOWY
W pęcherzykach:
Wysięk, złuszczony nabłonek, leukocyty
Przekrwione ściany
Obok widoczne prawidłowe pęcherzyki
W oskrzelach:
Wysięk zawierający śluz, złuszczony nabłonek i leukocyty
Ściany mocno przekrwione
KROPIDLAKOWE ZAPALENIE PŁUC – ASPERGILLOSIS PULMONUM:
Jest to zapalenie wysiękowe ropne
ETIOLOGIA - KROPIDLAK (ASEPRGILLUS FUMIGATUS)
Grzyb saprofityczny, atakuje w stanach obniżonej odporności:
W chorobach nowotworowych
W gruźlicy
W antybiotykoterapii
Po immunosupresji
Leczenie - mykostatyki
CHARAKTERYSTYKA:
ROZPOZNANIE: na podstawie badań mikroskopowych z plwociny lub rozmazów z oskrzela
OBRAZ MAKROSKOPOWY
Widoczne szarobrunatne masy, pod uciskiem rozpadające się
OBRAZ MIKROSKOPOWY:
Widoczna zbita grzybnia, złożona z rozwidlającego się na kształt kropidlaka nitek grzybni (często w starszych jamach pogruźliczych płuc) grzyb może być widoczny w płucach (strzępki grzyba)
ODMIEDNICZKOWE ZAPALENIE NEREK – PYELONEPHRITIS
Ostre
Podostre
Przewlekłe
Przyczyny: zakażenie bakteryjne
Droga zakażenia wstępująca przez cewkę moczową
Kamica
Ciąża
Zabiegi diagnostyczno – lecznicze
Refluks pęcherzykowo- moczowodowy
Rozrost prostaty
Przez ciągłość z ropnia okołonerkowego
Zstępująca - krwiopochodna
OBJAWY KLINICZNE:
FAZA OSTRA:
Podwyższona temperatura
Bóle podbrzusza
Bóle okolicy lędźwiowej
Częstomocz
FAZA PRZEWLEKŁA:
Zanik miąższu
Nadciśnienie
Mocznica
LECZENIE: antybiotyki i antyseptyki
ODMIEDNICZKOWE ZAPALENIE NEREK (OSTRE)
OBRAZ MIKROSKOPOWY
W miąższu nerek zmiany martwiczo-ropne lub ropnie
Naciek zapalny (neutrofile początkowo w przestrzeni śródmiąższowej, potem w świetle kanalików. Nie stwierdza się zmian w kłębuszka nerkowych)
ODMIEDNICZKOWE ZAPALENIE NEREK – PYELONEPHRITIS CHRONICA
Jest to zapalenie śródmiąższowe - rozrasta się tkanka łączna zrębowa
Jest postacią zapalenia wytwórczego
OBRAZ MIKROSKOPOWY
Nacieki zapalne (limfocytarne) w okolicy miedniczki nerkowej
Nacieki w tkance śródmiąższowej nerki
Zanik komórek nabłonka kanalików nerkowych i pojawienie się kwasochłonnej wydzieliny
Zanik i szkliwienie kłębuszków nerkowych
Włóknienie okołokłębkowe
ZAPALENIE KŁĘBUSZKOWE – GLOMERULONEPHRITIS
Obejmuje wiele jednostek chorobowych
RÓŻNIĄ SIĘ ONE:
Etiologią
Patogenezą
Przebiegiem klinicznym
Morfologią
CECHA WSPÓLNA
Pierwotna lokalizacja w kłębuszkach nerkowych
PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA PRZEBIEG CHOROBY:
Ostre
Podostre
Przewlekłe
ZAPALENIA PRZEWLEKŁE:
Różnorodność zmian morfologicznych i różne okresy powstawania zapalenia
ETIOLOGIA:
Złożona
Paciorkowce β hemolityczne lub inne bakterie
Stan zapalny powoduje zjawiska immunologiczne przez nie wywołane
PODZIAŁ:
Zapalenia, w których zmiany dotyczą głównie komórek śródbłonka i komórek mezangium
Zapalenia, w których zmiany dotyczą głównie zmian błon podstawnych naczyń włosowatych i podocytów
CHARAKTERYSTYKA
ZMIANY MIKROSKOPOWE:
Rozplem komórek mezangium
Zmiany w błonie podstawnej (pogrubienie)
Rozplem komórek nabłonka listka ściennego torebki kłębuszka
Odkładanie się kompleksów immunologicznych immunoglobulin lub dopełniacza w kłębuszkach
Szkliwienie kłębuszków
CHARAKTERYSTYKA:
Zapalenie to dotyczy symetrycznie obydwu nerek
Obraz mikroskopowy niewiele różni się od nerki prawidłowej
W schyłkowej postaci nerki są mniejsze o drobniejszej powierzchni
Towarzyszy grypie, toczniowi rumieniowatemu, zwalniającemu zapaleniu wsierdzia, chorobie Schoenleina i Henocha
Każda postać ma inny przebieg
OBJAWY
Zaczyna się nagle
Bóle w okolicy lędźwiowej
Nudności
Wymioty
Tachykardia
Nadciśnienie tętnicze
Obrzęki w moczu pojawiają się wałeczki (z krwinek czerwonych), białko, krwinki białe
We krwi wzrasta miano antystreptolizyny - przeciwciała skierowanego przeciw paciorkowcom (ASO)
PRZEWLEKŁE ZAPALENIE KŁĘBUSZKA NERKOWEGO
Większość zapaleń kończy się jako zapalenia zanikowe (szkliwienie kłębuszków, zanik cewek nerkowych i rozrost zrębu łącznotkankowego) →niewydolność nerek→mocznicy
Ratunkiem są:
Dializy pozaustrojowe lub
Przeszczep zdrowej nerki