Arabowie i świat islamu.
Narodziny islamu
Do VII wieku n.e. Arabowie nie utworzyli
własnego państwa na Płw. Arabskim,
lecz skupiali się w małych organizmach
plemiennych. Łączyła ich kultura, język
oraz wspólny tryb życia.
Twórcą islamu był Muhammad (Mahomet),
który urodził się ok. 570 roku w mieście
Mekka.
Miał on doznać objawienia i
głosić przesłanie, że Żydzi i chrześcijanie
nie wypełnili przesłania Boga zawartego
w Piśmie Świętym. Dlatego Bóg wybrał
jego na ostatniego Proroka(po
Abrahamie, Mojżeszu i Chrystusie).
Nauka Mahometa
Podstawę wiary Mahometa stanowiły
przesłanki judaizmu i
chrześcijaństwa oraz wiara w
jednego Boga (z arab. Allah), Sąd
Ostatecznych, obcowanie ze
świętymi lecz odrzucał istnienie
Trójcy Świętej.
Odrzucał też
możliwość ukazania Boga w
jakiejkolwiek formie. Odrzucał
wszelkie Jego wizerunki.
Podstawy wiary islamu
Mahomet uznawał, że podstawą wiary
jest całkowite oddanie się woli Boga
(arab. Islam). Nakazał muzułmanom
(wyznawcom islamu) spełnianie
obowiązków zwanych
filarami islamu:
1.Wyznanie wiary w jednego Boga
2.Modlitwa 5 razy dziennie
3.Jałmużna potrzebującym
4.Całomiesięczny post 1 raz w roku
(ramadan)
Ponadto każdy muzułmanin powinien
przestrzegać szeregu zasad
(obrzezanie, zakaz jedzenia
wieprzowiny, zakaz picia wina,
obowiązkowa pielgrzymka do Mekki
raz w życiu oraz szerzenie wiary -
dżihad).
Treść objawień Mahometa spisywali
jego towarzysze a wszelkie zapisy
zostały umieszczone w VII wieku w
świętej księdze islamu – Koranie.
Powstanie imperium
arabskiego
Nauki Mahometa początkowo były bardzo
kontrowersyjne i sprowadziły ku niemu
wielu przeciwników,
dlatego w 622 r.
Mahomet musiał uciekać z Mekki do
Medyny. Wydarzenie to nosi nazwę
hidżry.
Jednak już po roku 625 udało mu
się zdobyć coraz szersze grono słuchaczy
i zwolenników. Dzięki nim opanował
zbrojnie Mekkę. Szybko inne plemiona
przyjęły zwierzchnictwo Mahometa.
Kiedy w 632 r. umarł pozostawił solidne
podstawy nowego państwa.
Organizacja imperium
Następcy Mahometa przyjęli tytuły
kalifów. Za panowanie pierwszych
czterech kalifów ukształtowały się
zasady religijne i polityczne państwa. Po
tym okresie rozpoczęły się intensywne
podboje państwa Arabów:
- Podbili Palestynę i Syrię, północną część
Egiptu oraz Mezopotamię i Persję;
- W ekspansji dotarli aż do granic Indii;
- W 711 r. przekroczyli Cieśninę
Gibraltarską i po pokonaniu Wizygotów
zajęli prawie całą dzisiejszą Hiszpanię;
Poitiers
Pochód arabski w Europie zakończyła
dopiero bitwa pod Poitiers w 732 r.
przeprowadzona przez Franków pod
dowództwem majordoma Karola Młota.
Arabowie na podbite tereny sprowadzali
garnizony wojskowe. Nie zmieniali
miejscowej administracji, pozostawiali
tradycyjną. Na czele podbitego terenu
obsadzano specjalnych urzędników –
emirów.
Do jego głównych zadań
należało pobieranie podatków – tzw.
charadżu
.
Arabskie dynastie we
wczesnym średniowieczu
Do najważniejszych dynastii rządzących
Imperium Arabskim należały:
- Dynastia Umajjadów (Omajjadów)
–
rządząca w latach 661 – 750, która
umieściła nowa stolice państwa w
Damaszku;
- Dynastia Abbasydów (750 – 1258
[1517])
– przeniosła stolice z Damaszku
do Bagdadu; podjęli decyzję o
zrównaniu wszystkich muzułmanów w
prawach, co przyspieszyło islamizację;
Podziały w Imperium
Arabskim
Po okresie podbojów w Imperium dał się we
znaki konflikt pomiędzy tymi, którzy
uważali, że kalifami powinni zostać tylko
potomkowie Mahometa, a tymi, którzy
uważali, że wyższość mają jego dawni
towarzysze i ich potomkowie.
Zwolenników Alego (zięcia Mahometa)
nazwano
szyitami
– domagali się oni oparcia
wiary jedynie na Koranie.
Ich przeciwników nazwano
Sunnitam
i, gdyż
postulowani oparcie wiary na tradycji –
Sunnie.
Spór pomiędzy tymi odłamami trwa do dziś i
nie został rozstrzygnięty.
W rezultacie sporów Imperium
zaczęło rozpadać się na części i tak
np. w Hiszpanii powstał tzw. Kalifat
kordobański, później Maroko,
Tunezja Egipt pod wodzą
Fatymidów.
Mimo podziału poszczególne części
Imperium łączyła religia i zasady
islamu, a przede wszystkim
obowiązek pielgrzymki do Mekki.
Integrująco działał też język
arabski, Koran oraz prawo
koraniczne.
Kultura i sztuka islamu
Miasta muzułmańskie szybko stały się
centrami kultury oraz nauki,
zwłaszcza popularne stało się
studiowanie teologii.
Arabowie dzięki podbojom przejęli
bardzo wiele od antycznych,
zwłaszcza greckich filozofów, spośród
których największą popularnością
cieszył się Arystoteles i jego dzieła.
Wiele pism greckich zostało
przetłumaczonych na język arabski.
Arabowie przejmowali też osiągnięcia
cywilizacji sąsiednich – z Indii przejęli
system dziesiętny i cyfry oraz szkoły
zwane
madrasami.
Arabowie budowali też pierwsze szkoły
wyższe na wzór dzisiejszych
uniwersytetów – pierwsza taka szkoła
powstała w Kairze przy meczecie Al-
Azhar w X wieku.
W architekturze Arabowie zapoczątkowali
budowle zwane
meczetami
– świątynie
islamskie. Każda świątynia składała się
z otwartego dziedzińca, sali modlitw i
wieży zwanej
minaretem
, z której
muezzin
wzywał do modlitwy.
Błękitny Meczet - Istambuł
Meczet Alabastrowy - Kair
Minaret w
Kairze
Minare
t w
Indiac
h