Rozwój fizyczny i

motoryczny

oraz potrzeby dziecka

w okresie

przedszkolnym

Okres przedszkolny – obejmuje 3 lata poprzedzające

naukę w szkole od 3-6 roku życia.

Charakterystyczne cechy okresu przedszkolnego:

• Dalsze zwalnianie tempa wzrastania, szczuplenie

dziecka, zmiany w postawie ciała.

• Potrzeba ruchu i nadruchliwości dziecka jako

naturalny stymulator rozwoju fizycznego,

motorycznego i poznawczego.

• Złoty okres w rozwoju motorycznym, ogromny

postęp w zakresie motoryki dużej, niedoskonałość

ruchów manualnych; początek dymorfizmu

płciowego w motoryce.

Przez pojęcie

rozwoju fizycznego

rozumie się

całokształt procesów biologicznych,

biochemicznych i biofizycznych

w organizmie człowieka.

Z procesami tymi związane są:

- wzrastanie

- różnicowanie tkanek

- doskonalenie funkcji

Kształtowanie wyżej wymienionych

cech uwarunkowane jest czynnikami

wrodzonymi i wpływem środowiska

otaczającego dane dziecko. Na tle

rozwoju fizycznego dziecka

kształtuje się również

sprawność fizyczna.

• W tym wieku następuje rozwój organizmu

dziecka polegający na
zwiększeniu się wymiarów masy ciała.

Tempo wzrastania

wyraźnie

zmniejsza się; przyrost wagi
ok. 2kg, natomiast tempo
rocznych przyrostów wysokości ok. 6-8
cm.

• Proporcje i budowa ciała

ulegają

zmianie; wydłużają się kończyny;
rozwijająca się tkanka mięśniowa zmniejsza
lordozę kręgosłupa lędźwiowego i uwypuklenie
brzucha; ukształtowuje się łuk stopy; ok. 6 r.ż.
pojawia się pierwszy ząb stały („szóstka”) co
jest uważane za biologiczną granicę między
wiekiem przedszkolnym, a wczesnoszkolnym.

Termin ten odnosi się do

wszystkich form dotyczących poruszania się

dziecka w przestrzeni na skutek zmian położenia

ciała lub jego poszczególnych części.

Motoryka duża

– w jej zakresie dziecko

opanowuje podstawowe umiejętności ruchowe,

typowe dla człowieka dorosłego (swobodnie

chodzi, biega, skacze, rzuca , chwyta) oraz

rozwijają się umiejętności samoobsługi.

Okres przedszkolny cechuje duża dynamika

rozwoju motorycznego.

Pod tym pojęciem

rozumie się całokształt ruchowych możliwości

dziecka, zarówno w znaczeniu ilościowym jak i

jakościowym.

1. Silna potrzeba ruchu

tzw. „głód

ruchu” powodująca ogromną

ruchliwość dziecka z

obszernymi ruchami. Dziecko

potrafi samo regulować wysiłek

dzięki czemu się nie męczy; ma

trudności w koncentracji nad

jedną czynnością ruchową oraz

jest niechętnie nastawione do

wykonywania czynności

długotrwałych.

Wiek ok. 5 r. ż. w motoryce nazywany jest

okresem złotym

lub okresem równowagi

przedszkolnej.

Do

charakterystycznych cech tego okresu

rozwoju należą:

2.Zdolność do równoczesnego przyswajania kilku

umiejętności ruchowych

co sprzyja uczeniu się

np. jazdy na rowerze, łyżwach czy tańca.

3.Duża harmonia ruchu, płynności, poczucie rytmu

i zwinności

dzięki czemu dzieci chętnie

uczestniczą w rytmice.

4.Niedoskonałość ruchów manualnych

powodująca

trudności w zawiązaniu sznurowadeł oraz w

zapinaniu guzików.

5.Ustalenie się lateralizacji

Lateralizacja

asymetria czynnościowa

prawej i lewej strony ciała ludzkiego, która

wynika z różnic w budowie i funkcjach obu

półkul mózgowych. Wyraża się np. większą

sprawnością ruchową prawych kończyn od

lewych, a także rejestrowaniem przez mózg

większej liczby bodźców zmysłowych z

prawej strony ciała.

Większość dzieci w tym

okresie przy wyborze wiodącej

kończyny np. w rzutach,

chwytach, rysowaniu,

kopnięciu preferuję prawą

nogę lub rękę a w zadaniu z

kalejdoskopem – prawe oko.

6.

Czerpanie radości z ruchu i własnych

osiągnięć

co sprzyja

wielokrotnemu powtarzaniu
czynności ruchowych i
uczeniu się nowych
umiejętności.

7

.

Czerpanie wzorców społecznych w

zakresie aktywności fizycznej

od osób

znaczących, które mogą modelować
zachowania dziecka w tym zakresie.

8. początek dymorfizmu płciowego

Dymorfizm płciowy-

oznacza

dwupostaciowość organizmów, która
zależna jest od płci i przejawia się w
różnicach somatycznych (dotyczących
ciała), funkcjonalnych i psychicznych. .
Dymorfizm płciowy pojawia się już w życiu
płodowym i stale narasta, a szczególnie w
okresie dojrzewania

.

W zakresie zainteresowań

ruchowych i sprawności fizycznej
chłopcy zazwyczaj wybierają
zabawki i zabawy wymagające
wysiłku fizycznego zaś dziewczynki
preferują zabawy np. w dom
lalkami.

Potrzeby biologiczne

dziecka w okresie

przedszkolnym są podobne do potrzeb

dzieci starszych.

Rodzice i nauczyciele powinni
w zakresie:

• aktywności fizycznej

– umożliwiać

dziecku zaspokajanie naturalnej

potrzeby ruchu zachęcać do udziału

w zorganizowanych zajęciach

ruchowych oraz tworzyć wzorce

aktywności fizycznej w rodzinie.

• żywienia

–

1.

udzielić pomocy co do

ustalenia preferencji rodzaju

pokarmu i smaków (dzieci

wybierają zwykle produkty

słodkie dlatego nie powinno się ich

nagradzać słodyczami; dzieci niechętni

próbują nowych potraw).

2.

zapewnić dziecku odpowiednie ilości czasu na

posiłek (unikać zbyt długiego siedzenia przy

stole; pomóc opanować technikę

posługiwania się sztućcami).

3.

spożywać posiłki

w domu w rodzinnym gronie

w przyjemnej atmosferze.

• higieny osobistej i

otoczenia

– nauczyć

dziecko samodzielnego,
prawidłowego mycia
zębów oraz utrzymywania
porządku.

• umiejętności

bezpiecznych zachowań

– nauczyć zapinania pasów
bezpieczeństwa;
zachowania na drodze,
ulicy, nad wodą. Rodzic nie
powinien dziecka samego
zostawić w wannie!!!

• opieki medycznej

– zgłosić się z dzieckiem

na profilaktyczne badania
w wieku 4 i 5 lat.
Celem tego badania jest
ocena zdrowotnej
gotowości szkolnej
oraz identyfikacji zaburzeń
w stanie zdrowia i
rozwoju, które
powinny zostać leczone.