Literatura:

• Berkun S., Sztuka zarządzania projektami, Gliwice,

Helion, 2006

• Dylewski M. i in., Zarządzanie finansami projektu

europejskiego, Warszawa, Wydawnictwo C.H. Beck,
2009

• Jones

R.,

Zarządzanie

projektami:

sztuka

przetrwania, Warszawa, MT Biznes, 2009

• Kerzner H., Zarządzanie projektami: studium

przypadków, Gliwice, Helion, 2005.

• Lessem W., Zarządzanie projektem: jak precyzyjnie

zaplanować i wdrożyć projekt, Warszawa, BC
Edukacja Wydawnictwo, 2008

Literatura:

• Lock D., Podstawy zarządzania projektami, Warszawa,

PWE, 2009

• Roszkowski H., Wiatrak A. P., Zarządzanie projektem:

istota, procedury i ich zastosowanie przy korzystaniu ze
środków Unii Europejskiej, Warszawa, SGGW, 2006

• Szwabe

M.

pod

red.,

Zarządzanie

projektami

współfinansowanymi

z

funduszy

publicznych:

planowanie i realizacja, Kraków, Wolters Kluwer Polska,
2007

• Trocki

M.,

Grucza

B.,

Zarządzanie

projektem

europejskim, PWE, Warszawa 2007.

• Weiss E., Zarządzanie projektami współfinansowanymi

przez UE, Wydawnictwo I-Bis, Wrocław 2003.

Strony internetowe:

•

www.rpo.dolnyslask.pl

•

www.funduszestrukturalne.gov.pl

•

www.parp.gov.pl

•

www.rpo.umwd.pl

•

www.mrr.gov.pl

Pojęcie projektu

Pojęcie projektu

Dwa podejścia do pojęcia „projekt”:

• charakterystyczne

dla

nauk

o

zarządzaniu

-

pojęcie

wieloznaczne,

wykorzystywane niemal we wszystkich

obszarach funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Projekt (wg H. Kerznera) - to przedsięwzięcie

zmierzające do realizacji wyznaczonego celu,

wymagające wykorzystania zasobów i ujęte w

ramy ograniczeń czasowych, kosztowych i

jakościowych. Poza tym projekty mają zwykle

charakter przedsięwzięć unikalnych

• charakterystyczne

dla

nauk

ekonomii

(ekonomii

rozwoju

-

ang.

development

economics) – odnosi się do analizą kosztów i

korzyści (ang. cost - benefit analysis), efektem

tego jest pojawienie się terminu - projekt

rozwojowy (prowadzący do osiągnięcia celów

rozwojowych).

Projekt (wg Potts’a) - to przedsięwzięcie

posiadające następujące cechy:

• ma precyzyjnie zdefiniowany zestaw celów;

• obejmuje

inwestowanie

(wykorzystywanie)

rzadkich zasobów;

• może być planowany, finansowany i inwestowany

jako niezależna całość ze ściśle wyznaczonym:

– początkiem i końcem;

– beneficjentami;

– zakresem geograficznym i organizacyjnym.

Projekt (definicja UE) – to sekwencja działań

skierowanych na osiągnięcie jasno określonych

celów w założonym czasie i środkach

finansowych (budżecie)

Ponadto projekt powinien posiadać:

• Jasno zdefiniowanych interesariuszy (udziałowców),

• Zdefiniowane narzędzia koordynacji, zarządzania

i finansowania,

• System monitoringu i ewaluacji

• Odpowiedni poziom finansowych i ekonomicznych

analiz (korzyści projektu przeważają nad kosztami)

http://www.fundusze.bydgoszcz.uw.gov.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=60&Itemid=80

Zarządzanie projektem to „ … wykorzystanie

wiedzy,

umiejętności,

narzędzi

i

technik

projektowych w celu zaspokojenia lub nawet

przekroczenia potrzeb i oczekiwań interesariuszy

zawiązanych z tym projektem”

(PMI – Instytut Zarządzania Projektami)

Parametry projektu:

– zakres – wyznaczenie celów koniecznych do osiągnięcia,

określenie co w projekcie zostanie wykonane, a niekiedy
także czego realizacja projektu nie przewiduje,

– koszty – wyrażone w jednostkach pieniężnych, określone

w formie budżetu projektu, stanowiącego limit, który nie
powinien zostać przekroczony.

– czas – rozumiany jako termin realizacji projektu, każde

skrócenie lub wydłużenie czasu powoduje zmiany w
realizacji projektu, szczególności zmiany w jego kosztach.

Parametry projektu:

– zasoby – obejmujące zazwyczaj następujące grupy:

zasoby

kapitałowe,

ludzkie,

technologiczne,

informacyjne, w każdym projekcie są podstawą przy
tworzeniu harmonogramu.

– jakość – rozumiana w dwojaki sposób: jako jakość

produktu będącego efektem projektu, oraz jakość
procesu

zarządzania

projektem,

wynikającej

z

nieustannej kontroli jego realizacji i implementacji
niezbędnych zmian, ogólnie można stwierdzić iż jakość
determinuje poziom zadowolenia zleceniodawcy (klienta)

Trójkąt zakresu projektu

Zakres

i jakość

Koszty

Zasoby

Czas

Metodyki zarządzani projektami

Metodyki

stowarzyszeń,

instytucji

i

uznanych autorytetów specjalizujących się w
zarządzaniu

projektami

–

w

formie

ogólnodostępnych przewodników i poradników



metodyka

amerykańskiego

Instytutu

Zarządzania

Projektami

(PMI

-

Project

Management Institute) – PMBoK Guide (Project
Management Body of Knowledge Guide);

 europejska metodyka PRINCE2 (Project in
Controlled Environment);
 metodyka UNIDO (United Nations Industrial
Development Organization);
 metodyka APM (Associations for Project
Management);
 metodyka ITIL (IT Infrastructure Library) –
realizacji złożonych projektów informatycznych;
 metodyka PCM (Project Cycle Management –
specjalistyczna metodyka zarządzani projektami
europejskimi (współfinansowanymi z funduszy UE);


metodyka

SCRUM

-

używana

w

skomplikowanych projektach, o wysokim stopniu
innowacyjności.
 model CMMI (Capability Maturity Model
Integration)

Metodyki opracowane przez poszczególne
firmy – dostosowane do uwarunkowań danego
przedsiębiorstwa, zwykle pilnie strzeżone, będące
swoistym know how danej firmy

W szczególności występują w branżach:

 konsultingowej,

 doradczej
 budowlanej,
 informatycznej.

Szczegółowe techniki zarządzania projektami

uniwersalne

specyficzne

Zarządzanie cyklem

Zarządzanie cyklem

projektu (ZPC) –

projektu (ZPC) –

Project

Project

Cycle Management

Cycle Management

(PCM)

(PCM)

Celem zarządzania cyklem projektu

jest

podniesienie

jakości

oraz

zwiększenie efektywności udzielanej

pomocy

Cykl projektu

Całościowy cykl projektu ma sześć faz:

• planowanie (programowanie),

• identyfikacja,

• opracowanie (formułowanie),

• finansowanie,

• wdrożenie,

• ewaluacja.

Szczegółowy przebieg poszczególnych faz różni się w

przypadku poszczególnych instytucji, jednak we

wszystkich instytucjach cykl ma trzy wspólne

elementy:

1. Cykl

określa

kluczowe

decyzje,

potrzeby

informacyjne i odpowiedzialność w każdej z faz.

2.

Fazy cyklu mają charakter progresywny – każda z

nich musi być ukończona tak, aby następna mogła

być przeprowadzona z sukcesem.

3.

Cykl oparty jest na ewaluacji tak, by przenosić

doświadczenia z istniejących projektów na

tworzenie przyszłych programów oraz projektów.

Źródło: Podręcznik - Zarządzanie Cyklem Projektu, MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY, Maj 2004

1. Faza planowania (programowania):

– analiza sytuacji,

– identyfikacja problemów, przeszkód

i sprzyjających uwarunkowań,

– przegląd

wskaźników

społeczno-

ekonomicznych

– analiza priorytetów programów i funduszy,

– określenie i uzgodnienie celów,

– ustalenie i uzgodnienie zasad współpracy

.

2. Faza identyfikacji:

– identyfikacja

problemów,

na

które

napotykają potencjalni beneficjenci,

– konsultacje z beneficjentami,

– zgłaszanie

pomysłów

dotyczących

rozwiązania problemów,

– analiza różnych możliwości działania,

– ocena słuszności proponowanych rozwiązań,

– wskazanie pomysłów do rozpatrzenia w fazie

formułowania projektu.

3. Faza opracowania (formułowania):

–

wybrane pomysły są przekształcane w plany
projektów,

–

beneficjenci i inni uczestnicy biorą udział w
precyzowaniu

szczegółów

projektowanego

przedsięwzięcia,

–

przeprowadzenie analizy wykonalności projektu
oraz ocena trwałości projektowanych rezultatów
(czy projekt przyniesie beneficjantom długotrwałe
korzyści),

–

na podstawie analizy podejmuje się decyzję,

4. Faza finansowania:

– przygotowanie wniosku o sfinansowanie

projektu,

– wniosek

jest

rozpatrywany

przez

odpowiednie instytucje,

– podejmuje się decyzję o sfinansowaniu

projektu

i ustala reguły jego realizacji.

5. Faza wdrożenia:

– realizowane są poszczególne działania w

ramach projektu,

– wszelkie działania w ramach projektu są

oceniane pod względem zgodności z planem

(monitoring) – umożliwia to sprawdzenie

możliwości osiągnięcia zakładanych celów,

– w

razie

konieczności

projekt

jest

modyfikowany stosownie do zmian, jakie

nastąpiły od momentu jego przygotowania

.

6. Faza ewaluacji:

–

wykonanie

działań

administracyjnych

związanych z zamknięciem projektu,

–

ocena rezultatów projektu i porównanie z

przyjętymi założeniami,

–

wyciągnięcie wniosków

.

Narzędzia planowania i zarządzania

cyklem projektu

Podstawowym narzędziem używanym w ramach

ZCP do planowania projektów i zarządzania jest

tzw. podejście oparte na ramie logicznej (Logical

Framework Approach – LFA) - pozwala

uczestnikom na identyfikowanie i analizowanie

problemu oraz na definiowanie celów oraz działań,

które należy podjąć, by te problemy rozwiązać.

Aby narzędzie to było używane efektywnie musi

być wspierane przez inne narzędzia:

• analizy technicznej,

• analizy ekonomicznej,

• analizy społecznej,

• analizy wpływu na środowisko.

Podejście LFA dzieli się na dwie fazy:

• Faza 1 – faza analizy - analizowana jest

obecna sytuacja, tak by stworzyć wizję

„późniejszej pożądanej sytuacji” oraz wybrać

strategie, które zostaną użyte by to osiągnąć.

• Faza 2 – faza planowania - idea projektu jest

rozwijana w szczegółach operacyjnych.

Etapy analizy:

• analiza zainteresowanych (interesariuszy),

• analiza problemów (drzewo problemów),

• analiza celów (drzewo celów),

• analiza i wybór strategii.

Etapy planowania:

• stworzenie struktury logicznej (matryca

logiczna),

• stworzenie harmonogramu działań (np.

wykres Gantt’a),

• określenie budżetu.

Cele projektu

U podstaw projektu leży zawsze niezaspokojona

potrzeba, która może (lecz nie musi) ujawniać

się jako problem.

 

Projekt realizowany jest w celu zaspokojenia

potrzeby (likwidacji problemu).

Pułapki związane z definiowaniem projektu/problemu:

• trudności

z

określeniem

(sformułowaniem)

potrzeb,

• zaspokojenie

potrzeb

niewłaściwej

grupy

beneficjentów,

• przedwczesne proponowanie rozwiązań.

Mając zidentyfikowaną potrzebę, formułujemy ją

jako cel, czyli opisujemy to, co otrzymamy w

chwili zakończenia projektu.

CEL

POTRZEBA (PROBLEM)

PROJEKT

Cel powinien być – SMART – sprytny, bystry,

mądry:

S pecific – konkretne, szczegółowe,

M easurable – mierzalne,

A ffirmative – akceptowane, doceniane,

R ealistic – realistyczne,

T imeframed – określone w czasie