Struktura kapitału.

Struktura kapitału.

Zarządzanie kapitałem

Zarządzanie kapitałem

obrotowym

obrotowym

Wykład X – XI – XII

Wykład X – XI – XII

Wpływ struktury

Wpływ struktury

kapitałów na

kapitałów na

zyskowność firmy

zyskowność firmy



Kapitały własne są najbardziej stabilną

Kapitały własne są najbardziej stabilną

podstawą finansowania działalności

podstawą finansowania działalności

przedsiębiorstwa, decydującą w

przedsiębiorstwa, decydującą w

znacznej mierze o stopniu utrzymania

znacznej mierze o stopniu utrzymania

płynności finansowej.

płynności finansowej.



Kapitały obce wymagają spłaty w

Kapitały obce wymagają spłaty w

określonych terminach, ale możliwe

określonych terminach, ale możliwe

jest i praktykuje się powszechnie

jest i praktykuje się powszechnie

zastępowanie spłaconych zobowiązań

zastępowanie spłaconych zobowiązań

zaciągniętymi, nowymi kredytami,

zaciągniętymi, nowymi kredytami,

czyli tzw. refinansowanie kredytów

czyli tzw. refinansowanie kredytów

Zyskowność zobowiązań

Zyskowność zobowiązań

Ze względu na okres spłaty można

Ze względu na okres spłaty można

wyodrębnić zobowiązania:

wyodrębnić zobowiązania:



długoterminowe, których okres

długoterminowe, których okres

uregulowania jest dłuższy niż rok;

uregulowania jest dłuższy niż rok;

z tej grupy często wyodrębnia się

z tej grupy często wyodrębnia się

zobowiązania średnioterminowe o

zobowiązania średnioterminowe o

okresie spłaty dłuższym niż rok,

okresie spłaty dłuższym niż rok,

ale nieprzekraczającym pięciu lat,

ale nieprzekraczającym pięciu lat,



krótkoterminowe, których termin

krótkoterminowe, których termin

spłaty nie przekracza jednego

spłaty nie przekracza jednego

roku.

roku.

Specyfika zobowiązań

Specyfika zobowiązań

długoterminowych w

długoterminowych w

przedsiębiorstwie:

przedsiębiorstwie:



Zobowiązania długoterminowe mogą

Zobowiązania długoterminowe mogą

być wykorzystywane przez firmę na

być wykorzystywane przez firmę na

finansowanie działalności bez

finansowanie działalności bez

potrzeby ich odnawiania przez dłuższy

potrzeby ich odnawiania przez dłuższy

czas, sięgający kilku lub nawet więcej

czas, sięgający kilku lub nawet więcej

niż dziesięciu lat (w niektórych krajach

niż dziesięciu lat (w niektórych krajach

okres ten sięga powyżej 20 lat).

okres ten sięga powyżej 20 lat).

Dlatego zobowiązania takie wraz z

Dlatego zobowiązania takie wraz z

kapitałami własnymi firmy są

kapitałami własnymi firmy są

określone mianem kapitałów stałych.

określone mianem kapitałów stałych.



k. stały = kapitały własne +

k. stały = kapitały własne +

zobowiązania długoterminowe

zobowiązania długoterminowe

Specyfika zobowiązań

Specyfika zobowiązań

krótkoterminowych:

krótkoterminowych:



Natomiast zobowiązania

Natomiast zobowiązania

krótkoterminowe, czyli tzw.

krótkoterminowe, czyli tzw.

zobowiązania bieżące, obejmujące

zobowiązania bieżące, obejmujące

zarówno kredyty różnego rodzaju,

zarówno kredyty różnego rodzaju,

jak i zobowiązania z innych

jak i zobowiązania z innych

tytułów, ulegają fluktuacji

tytułów, ulegają fluktuacji

wielokrotnej w ciągu roku.

wielokrotnej w ciągu roku.



Powoduje to konieczność stałego

Powoduje to konieczność stałego

podejmowania działań

podejmowania działań

zapewniających spłacanie ich w

zapewniających spłacanie ich w

terminie, gdyż warunkuje to

terminie, gdyż warunkuje to

utrzymywanie bieżącej płynności

utrzymywanie bieżącej płynności

finansowej.

finansowej.

Kryteria najkorzystniejszej

Kryteria najkorzystniejszej

struktury kapitałów:

struktury kapitałów:

W praktyce występują często

W praktyce występują często

możliwości pozyskiwania kapitałów z

możliwości pozyskiwania kapitałów z

alternatywnych źródeł o różnym

alternatywnych źródeł o różnym

charakterze. Powstaje wówczas

charakterze. Powstaje wówczas

problem wyboru najkorzystniejszej ich

problem wyboru najkorzystniejszej ich

struktury z uwzględnieniem:

struktury z uwzględnieniem:



maksymalizacji korzyści udziałowców

maksymalizacji korzyści udziałowców

firmy, wyrażających się m.in. stopą

firmy, wyrażających się m.in. stopą

zyskowności kapitałów własnych,

zyskowności kapitałów własnych,



zapewnienia właściwego stopnia

zapewnienia właściwego stopnia

bieżącej i perspektywicznej płynności

bieżącej i perspektywicznej płynności

płatniczej, tj. ograniczenia ryzyka jej

płatniczej, tj. ograniczenia ryzyka jej

utraty do granic uznanych za

utraty do granic uznanych za

rozsądne.

rozsądne.

Wykorzystanie kapitałów

Wykorzystanie kapitałów

własnych:

własnych:



Największą pewność utrzymania pełnej

Największą pewność utrzymania pełnej

płynności finansowej – nawet w razie

płynności finansowej – nawet w razie

wystąpienia nieprzewidzianych,

wystąpienia nieprzewidzianych,

okresowych zakłóceń w działalności

okresowych zakłóceń w działalności

firmy, których nie zdołano uniknąć

firmy, których nie zdołano uniknąć

(recesja, pojawienie się konkurenta) –

(recesja, pojawienie się konkurenta) –

zapewnia pokrywanie całości

zapewnia pokrywanie całości

posiadanego majątku kapitałami

posiadanego majątku kapitałami

własnymi.

własnymi.



Zbędne staje się wówczas także

Zbędne staje się wówczas także

ponoszenie odsetek od pożyczek i

ponoszenie odsetek od pożyczek i

kredytów, a więc do dyspozycji firmy i

kredytów, a więc do dyspozycji firmy i

jej udziałowców pozostaje cały zysk

jej udziałowców pozostaje cały zysk

osiągnięty dzięki eksploatacji majątku.

osiągnięty dzięki eksploatacji majątku.

W takim przypadku stopa zyskowności

W takim przypadku stopa zyskowności

majątku (stosunek zysku netto do

majątku (stosunek zysku netto do

majątku) jest analogiczna jak stopa

majątku) jest analogiczna jak stopa

zyskowności kapitałów własnych.

zyskowności kapitałów własnych.

Istota dźwigni finansowej:

Istota dźwigni finansowej:



wykorzystanie kapitałów

wykorzystanie kapitałów

obcych daje szansę

obcych daje szansę

poprawienia wyników

poprawienia wyników

finansowych.

finansowych.



kredyty mogą umożliwiać

kredyty mogą umożliwiać

zwiększenie sprzedaży a w

zwiększenie sprzedaży a w

rezultacie również zysków w

rezultacie również zysków w

stosunku do tych, jakie

stosunku do tych, jakie

postają przy wykorzystywaniu

postają przy wykorzystywaniu

jedynie kapitałów własnych.

jedynie kapitałów własnych.

Specyfika dźwigni

Specyfika dźwigni

finansowej:

finansowej:



firma ponosi dodatkowe koszty

firma ponosi dodatkowe koszty

odsetek od zaciągniętych

odsetek od zaciągniętych

kredytów, ale jeśli w finansowaniu

kredytów, ale jeśli w finansowaniu

majątku firmy zaangażowane są

majątku firmy zaangażowane są

obce kapitały (tj. pożyczki, kredyty

obce kapitały (tj. pożyczki, kredyty

lub inne zobowiązania),

lub inne zobowiązania),



stopa (koszt) odsetek płaconych za

stopa (koszt) odsetek płaconych za

wykorzystanie kredytów jest niższa

wykorzystanie kredytów jest niższa

od stopy zyskowności kapitału,

od stopy zyskowności kapitału,



w rezultacie zwiększa się

w rezultacie zwiększa się

odpowiednio stopa zyskowności

odpowiednio stopa zyskowności

kapitałów własnych

kapitałów własnych

Korzyści z zastosowania

Korzyści z zastosowania

dźwigni finansowej:

dźwigni finansowej:



przy ustalaniu wyniku finansowego,

przy ustalaniu wyniku finansowego,

stanowiącego podstawę wymiaru

stanowiącego podstawę wymiaru

podatku dochodowego, uwzględnia

podatku dochodowego, uwzględnia

się należne kredytodawcom odsetki

się należne kredytodawcom odsetki

jako koszt uzyskania przychodów,

jako koszt uzyskania przychodów,

natomiast nie uwzględnia się odsetek

natomiast nie uwzględnia się odsetek

od zaangażowanych w działalności

od zaangażowanych w działalności

firmy jej własnych kapitałów.

firmy jej własnych kapitałów.



odpowiednio ukształtowania struktura

odpowiednio ukształtowania struktura

kapitałów własnych i obcych – przy

kapitałów własnych i obcych – przy

efektywnym ich wykorzystaniu –

efektywnym ich wykorzystaniu –

może dodatnio wpływać na korzyści

może dodatnio wpływać na korzyści

udziałowców. Zjawisko to jest

udziałowców. Zjawisko to jest

określane mianem dźwigni

określane mianem dźwigni

finansowej.

finansowej.

Wzrost zyskowności

Wzrost zyskowności

kapitałów:

kapitałów:



stopa zyskowności kapitałów

stopa zyskowności kapitałów

własnych wzrasta w miarę

własnych wzrasta w miarę

zwiększania się udziału kapitałów

zwiększania się udziału kapitałów

obcych w finansowaniu majątku,

obcych w finansowaniu majątku,

jeżeli stopa odsetek płaconych jest

jeżeli stopa odsetek płaconych jest

niższa od zyskowności majątku

niższa od zyskowności majątku

osiąganej przez przedsiębiorstwo.

osiąganej przez przedsiębiorstwo.



jednocześnie efektywny koszt

jednocześnie efektywny koszt

angażowania obcego kapitału jest

angażowania obcego kapitału jest

mniejszy aniżeli odsetki należne

mniejszy aniżeli odsetki należne

kredytodawcom, gdyż ich suma

kredytodawcom, gdyż ich suma

pomniejsza podstawę wymiaru

pomniejsza podstawę wymiaru

podatku dochodowego.

podatku dochodowego.

Ujemna zyskowność:

Ujemna zyskowność:



wykorzystanie obcych kapitałów może

wykorzystanie obcych kapitałów może

mieć ujemny wpływ na zyskowność

mieć ujemny wpływ na zyskowność

własnych kapitałów. Wystąpi to

własnych kapitałów. Wystąpi to

wówczas, gdy zyskowność majątku

wówczas, gdy zyskowność majątku

ukształtuje się na niższym poziomie

ukształtuje się na niższym poziomie

aniżeli wynosi stopa odsetek płaconych

aniżeli wynosi stopa odsetek płaconych

kredytodawcom od wykorzystywanego

kredytodawcom od wykorzystywanego

kapitału obcego. Wówczas korzystanie

kapitału obcego. Wówczas korzystanie

z obcych kapitałów powoduje obniżenie

z obcych kapitałów powoduje obniżenie

efektywności ekonomicznej

efektywności ekonomicznej

funkcjonowania firmy.

funkcjonowania firmy.



jeżeli firma nie może osiągnąć w

jeżeli firma nie może osiągnąć w

wyniku stosowania kredytów większego

wyniku stosowania kredytów większego

zysku, aniżeli związane z nimi odsetki,

zysku, aniżeli związane z nimi odsetki,

to wykorzystywanie dźwigni finansowej

to wykorzystywanie dźwigni finansowej

staje się nieopłacalne. Wówczas odsetki

staje się nieopłacalne. Wówczas odsetki

powodują obniżenie stopy zyskowności

powodują obniżenie stopy zyskowności

kapitałów własnych

kapitałów własnych

Kompromisowa relacja między

Kompromisowa relacja między

własnymi i obcymi kapitałami:

własnymi i obcymi kapitałami:



jeżeli jednak zwiększenie obcych

jeżeli jednak zwiększenie obcych

kapitałów umożliwia wzrost

kapitałów umożliwia wzrost

stopy zyskowności kapitałów

stopy zyskowności kapitałów

własnych firmy, to trzeba

własnych firmy, to trzeba

pamiętać, że zbyt wysoki poziom

pamiętać, że zbyt wysoki poziom

zobowiązań może powodować

zobowiązań może powodować

nadmierne uzależnienie firmy od

nadmierne uzależnienie firmy od

jej wierzycieli, a m.in. od ich

jej wierzycieli, a m.in. od ich

skłonności do udzielania nowych

skłonności do udzielania nowych

kredytów.

kredytów.



niekiedy prowadzi to do

niekiedy prowadzi to do

upadłości firmy lub jej przejęcia

upadłości firmy lub jej przejęcia

przez wierzycieli.

przez wierzycieli.

Relacje między strukturą

Relacje między strukturą

majątku i kapitałów:

majątku i kapitałów:



Z punktu widzenia utrzymania

Z punktu widzenia utrzymania

równowagi finansowej

równowagi finansowej

przedsiębiorstwa, zasadnicze

przedsiębiorstwa, zasadnicze

znaczenie ma relacja

znaczenie ma relacja

zachodząca między podziałem

zachodząca między podziałem

majątku na trwały i obrotowy

majątku na trwały i obrotowy

oraz między kapitałami

oraz między kapitałami

stałymi i krótkoterminowymi.

stałymi i krótkoterminowymi.

Składniki majątku

Składniki majątku

trwałego:

trwałego:



majątek trwały obejmuje

majątek trwały obejmuje

składniki rzeczowe i nie

składniki rzeczowe i nie

mające rzeczowego

mające rzeczowego

charakteru prawa, jakimi

charakteru prawa, jakimi

przedsiębiorstwo dysponuje,

przedsiębiorstwo dysponuje,

tj. wartości niematerialne i

tj. wartości niematerialne i

prawne oraz tzw. finansowe

prawne oraz tzw. finansowe

składniki majątku trwałego.

składniki majątku trwałego.

Do rzeczowych składników

Do rzeczowych składników

majątku trwałego zalicza się:

majątku trwałego zalicza się:



środki trwałe, tj.

środki trwałe, tj.

nieruchomości, maszyny i

nieruchomości, maszyny i

urządzenia, budynki i budowle,

urządzenia, budynki i budowle,

środki transportowe oraz inne

środki transportowe oraz inne

przedmioty długoterminowego

przedmioty długoterminowego

użytkowania,

użytkowania,



wartości niematerialne i

wartości niematerialne i

prawne, które obejmują

prawne, które obejmują

wartość nabytych patentów,

wartość nabytych patentów,

licencji oraz innych praw z

licencji oraz innych praw z

których firma będzie

których firma będzie

korzystała przez dłuższy czas,

korzystała przez dłuższy czas,

Do finansowych

Do finansowych

elementów majątku

elementów majątku

trwałego wchodzą:

trwałego wchodzą:



nabyte obligacje o okresie

nabyte obligacje o okresie

wykupu ponad 1 rok,

wykupu ponad 1 rok,



akcje innych emitentów

akcje innych emitentów



udziały w spółkach

udziały w spółkach



udzielone określonym

udzielone określonym

dłużnikom długoterminowe

dłużnikom długoterminowe

pożyczki.

pożyczki.

Finansowanie majątku

Finansowanie majątku

trwałego:

trwałego:



zaangażowanie kapitałów w

zaangażowanie kapitałów w

finansowanie majątku trwałego

finansowanie majątku trwałego

oznacza ich zamrożenie na dłuższy

oznacza ich zamrożenie na dłuższy

czas,

czas,



wycofanie kapitałów ulokowanych w

wycofanie kapitałów ulokowanych w

środkach trwałych oraz w wartościach

środkach trwałych oraz w wartościach

niematerialnych i prawnych odbywa

niematerialnych i prawnych odbywa

się stopniowo przez szereg lat za

się stopniowo przez szereg lat za

pośrednictwem amortyzacji,

pośrednictwem amortyzacji,



odzyskanie środków, którymi pokryto

odzyskanie środków, którymi pokryto

finansowe składniki majątku trwałego,

finansowe składniki majątku trwałego,

może nastąpić w razie odsprzedaży

może nastąpić w razie odsprzedaży

akcji lub obligacji a także w miarę

akcji lub obligacji a także w miarę

spłaty udzielonych dłużnikom

spłaty udzielonych dłużnikom

pożyczek.

pożyczek.

Konieczność pokrycia majątku

Konieczność pokrycia majątku

trwałego kapitałami stałymi:

trwałego kapitałami stałymi:



w celu utrzymania równowagi

w celu utrzymania równowagi

finansowej przez przedsiębiorstwo

finansowej przez przedsiębiorstwo

niezbędne jest pełne pokrycie

niezbędne jest pełne pokrycie

majątku trwałego stabilnymi źródłami

majątku trwałego stabilnymi źródłami

finansowania, niewymagającymi

finansowania, niewymagającymi

szybkiego zwrotu, a więc kapitałami

szybkiego zwrotu, a więc kapitałami

stałymi,

stałymi,



częściowe tylko finansowanie majątku

częściowe tylko finansowanie majątku

trwałego krótkoterminowymi

trwałego krótkoterminowymi

kapitałami obcymi grozi istotnymi

kapitałami obcymi grozi istotnymi

napięciami w zachowaniu płynności

napięciami w zachowaniu płynności

finansowej firmy, a często prowadzi

finansowej firmy, a często prowadzi

do jej upadłości. Wymaga to bowiem

do jej upadłości. Wymaga to bowiem

stałego, częstego odnawiania

stałego, częstego odnawiania

zobowiązań przez długi okres

zobowiązań przez długi okres

Finansowanie majątku

Finansowanie majątku

obrotowego:

obrotowego:



w odróżnieniu od majątku trwałego

w odróżnieniu od majątku trwałego

środki obrotowe uczestniczą w

środki obrotowe uczestniczą w

operacjach cyklicznie

operacjach cyklicznie

powtarzających się w krótkich

powtarzających się w krótkich

okresach,

okresach,



dlatego mogą one być finansowane

dlatego mogą one być finansowane

krótkoterminowymi kapitałami

krótkoterminowymi kapitałami

obcymi, w klasycznym ujęciu – w

obcymi, w klasycznym ujęciu – w

celu zmniejszenia ryzyka – w

celu zmniejszenia ryzyka – w

finansowaniu środków obrotowych

finansowaniu środków obrotowych

powinny być także zaangażowane

powinny być także zaangażowane

częściowo kapitały stałe.

częściowo kapitały stałe.

Majątek obrotowy stały i

Majątek obrotowy stały i

zmienny:

zmienny:

Pewna wielkość środków obrotowych

Pewna wielkość środków obrotowych

utrzymuje się przez dłuższy czas na

utrzymuje się przez dłuższy czas na

jednakowym, minimalnym poziomie.

jednakowym, minimalnym poziomie.

Można więc rozróżnić:

Można więc rozróżnić:



majątek obrotowy stały – nieulegający

majątek obrotowy stały – nieulegający

zmianom, nawet w przypadku

zmianom, nawet w przypadku

określonych wahań sprzedaży (np.

określonych wahań sprzedaży (np.

równowartość minimalnych zapasów

równowartość minimalnych zapasów

wyrobów i towarów niezbędnych do

wyrobów i towarów niezbędnych do

kontynuowania sprzedaży na

kontynuowania sprzedaży na

najniższym poziomie),

najniższym poziomie),



majątek obrotowy zmienny – tj.

majątek obrotowy zmienny – tj.

zwiększony w razie okresowego wzrostu

zwiększony w razie okresowego wzrostu

sprzedaży powyżej jej minimalnego

sprzedaży powyżej jej minimalnego

poziomu (np. w okresach wzmożonego

poziomu (np. w okresach wzmożonego

sezonu) a następnie zmniejszany w

sezonu) a następnie zmniejszany w

powiązaniu z obniżaniem sprzedaży.

powiązaniu z obniżaniem sprzedaży.

Zapotrzebowanie na kapitał

Zapotrzebowanie na kapitał

obrotowy:

obrotowy:



podejmując decyzję w sprawie

podejmując decyzję w sprawie

wielkości i struktury kapitałów

wielkości i struktury kapitałów

obrotowych, trzeba przede

obrotowych, trzeba przede

wszystkim dokonać oceny potrzeb

wszystkim dokonać oceny potrzeb

w tej dziedzinie, uwzględniając nie

w tej dziedzinie, uwzględniając nie

tylko zmienny poziom stanu

tylko zmienny poziom stanu

środków obrotowych, ale także

środków obrotowych, ale także

fakt, iż w przedsiębiorstwie

fakt, iż w przedsiębiorstwie

występują stale pewne

występują stale pewne

zobowiązania bieżące wynikające z

zobowiązania bieżące wynikające z

normalnego cyklu rozliczeń

normalnego cyklu rozliczeń

finansowych z dostawcami, z

finansowych z dostawcami, z

tytułów publiczno-prawnych, itp.

tytułów publiczno-prawnych, itp.

Punktem wyjściowym do takiej

Punktem wyjściowym do takiej

oceny może być przeciętny cykl

oceny może być przeciętny cykl

obrotu.

obrotu.

Przeciętny cykl obrotu:

Przeciętny cykl obrotu:



może być nazwany również cyklem

może być nazwany również cyklem

gotówkowym,

gotówkowym,



obejmuje średni okres, jaki występuje

obejmuje średni okres, jaki występuje

między wydatkami gotówkowymi

między wydatkami gotówkowymi

poniesionymi na nabycie składników

poniesionymi na nabycie składników

majątku obrotowego, niezbędnych do

majątku obrotowego, niezbędnych do

prowadzenia działalności oraz wpływami

prowadzenia działalności oraz wpływami

pieniężnymi ze sprzedaży produktów i

pieniężnymi ze sprzedaży produktów i

towarów,

towarów,



ze względu na różny stopień płynności

ze względu na różny stopień płynności

zapasów i należności, stanowiących

zapasów i należności, stanowiących

istotną część niegotówkowych

istotną część niegotówkowych

składników majątku obrotowego, trzeba

składników majątku obrotowego, trzeba

pierwszej kolejności ustalić cykle

pierwszej kolejności ustalić cykle

cząstkowe tych składników, po

cząstkowe tych składników, po

zsumowaniu których uzyskuje się cykl

zsumowaniu których uzyskuje się cykl

łączny

łączny

Przeciętny cykl obrotu:

Przeciętny cykl obrotu:



jeżeli zapłata za dostawy materiałów,

jeżeli zapłata za dostawy materiałów,

usług i

usług i

towarów regulowana jest z

towarów regulowana jest z

pewnym opóźnieniem w stosunku do

pewnym opóźnieniem w stosunku do

daty otrzymania dostawy, a ponadto

daty otrzymania dostawy, a ponadto

występują spłacane po upływie

występują spłacane po upływie

określonego czasu zobowiązania z

określonego czasu zobowiązania z

tytułu podatków, wynagrodzeń

tytułu podatków, wynagrodzeń

pracowników, itp. to część cyklu obrotu

pracowników, itp. to część cyklu obrotu

finansowana jest automatycznie tymi

finansowana jest automatycznie tymi

pasywami

pasywami



jeżeli zatem od łącznego cyklu obrotu

jeżeli zatem od łącznego cyklu obrotu

zapasami i należnościami (cyklu brutto)

zapasami i należnościami (cyklu brutto)

odejmie się okres czasu przypadający

odejmie się okres czasu przypadający

przeciętnie na regulowanie zobowiązań

przeciętnie na regulowanie zobowiązań

(z wyjątkiem zobowiązań z tytułu

(z wyjątkiem zobowiązań z tytułu

kredytów bankowych i pożyczek oraz

kredytów bankowych i pożyczek oraz

kredytów handlowych), to uzyskuje się

kredytów handlowych), to uzyskuje się

przeciętny cykl netto, w którym środki

przeciętny cykl netto, w którym środki

obrotowe powinny być sfinansowane z

obrotowe powinny być sfinansowane z

innych niż te zobowiązania kapitałów.

innych niż te zobowiązania kapitałów.

Strategie finansowania środków

Strategie finansowania środków

obrotowych:

obrotowych:

Rozpatrując alternatywy strategii

Rozpatrując alternatywy strategii

finansowania majątku

finansowania majątku

obrotowego, trzeba uwzględnić:

obrotowego, trzeba uwzględnić:



związki zachodzące miedzy

związki zachodzące miedzy

stałymi i zmiennymi

stałymi i zmiennymi

składnikami tego majątku,

składnikami tego majątku,



stopień realności

stopień realności

przewidywanych wpływów ze

przewidywanych wpływów ze

sprzedaży oraz ich

sprzedaży oraz ich

regularności,

regularności,



koszty wykorzystania kapitałów.

koszty wykorzystania kapitałów.

Wykorzystanie kredytów

Wykorzystanie kredytów

długoterminowych:

długoterminowych:



maksymalizacja udziału kapitałów

maksymalizacja udziału kapitałów

stałych w finansowaniu środków

stałych w finansowaniu środków

obrotowych umacnia równowagę

obrotowych umacnia równowagę

finansową (płatniczą) firmy oraz jej

finansową (płatniczą) firmy oraz jej

standing,

standing,



korzystanie z kredytów

korzystanie z kredytów

długoterminowych łączy się zazwyczaj z

długoterminowych łączy się zazwyczaj z

kosztami wyższych odsetek, niż wynosi

kosztami wyższych odsetek, niż wynosi

ich stopa przy kredytach

ich stopa przy kredytach

krótkoterminowych,

krótkoterminowych,



w przypadkach zaś gdy kapitał stały

w przypadkach zaś gdy kapitał stały

koncentruje się niemal jedynie na

koncentruje się niemal jedynie na

własnych źródłach, zmniejszają się

własnych źródłach, zmniejszają się

potencjalne korzyści, jakie mogłyby być

potencjalne korzyści, jakie mogłyby być

osiągnięte dzięki scharakteryzowanemu

osiągnięte dzięki scharakteryzowanemu

już efektowi dźwigni finansowej.

już efektowi dźwigni finansowej.

Finansowanie środków obrotowych

Finansowanie środków obrotowych

zobowiązaniami

zobowiązaniami

krótkookresowymi:

krótkookresowymi:



maksymalizacja pokrycia środków

maksymalizacja pokrycia środków

obrotowych krótkoterminowymi

obrotowych krótkoterminowymi

zobowiązaniami daje szansę wyższych

zobowiązaniami daje szansę wyższych

zysków i korzystniejszej ich relacji w

zysków i korzystniejszej ich relacji w

stosunku do kapitałów własnych,

stosunku do kapitałów własnych,



jednocześnie rośnie ryzyko

jednocześnie rośnie ryzyko

pogorszenia lub utraty płynności

pogorszenia lub utraty płynności

płatniczej,

płatniczej,



to zaś może pociągnąć na sobą

to zaś może pociągnąć na sobą

zaostrzenie napięć płatniczych

zaostrzenie napięć płatniczych

spowodowane ograniczeniami

spowodowane ograniczeniami

kredytowymi ze strony partnerów,

kredytowymi ze strony partnerów,

którzy utracili zaufanie do solidności

którzy utracili zaufanie do solidności

płatniczej firmy.

płatniczej firmy.

Wybór strategii finansowania:

Wybór strategii finansowania:

Uwzględniając różny stopień ryzyka

Uwzględniając różny stopień ryzyka

wiążącego się ze strukturą

wiążącego się ze strukturą

kapitałów służących finansowaniu

kapitałów służących finansowaniu

majątku obrotowego, można

majątku obrotowego, można

wyodrębnić trzy zasadnicze

wyodrębnić trzy zasadnicze

rodzaje strategii w tej dziedzinie:

rodzaje strategii w tej dziedzinie:



strategię zachowawczą,

strategię zachowawczą,



strategię umiarkowaną,

strategię umiarkowaną,



strategię dynamiczną

strategię dynamiczną

Strategia zachowawcza:

Strategia zachowawcza:



Strategia zachowawcza (tradycyjna), przy

Strategia zachowawcza (tradycyjna), przy

której ryzyko finansowe sprowadza się niemal

której ryzyko finansowe sprowadza się niemal

do zera, opera się na założeniu, że prawie

do zera, opera się na założeniu, że prawie

całość majątku oborowego (a więc nie tylko

całość majątku oborowego (a więc nie tylko

majątek trwały) powinna być pokryta

majątek trwały) powinna być pokryta

kapitałami stałymi.

kapitałami stałymi.



Kapitał stały firmy powinien zatem odpowiadać

Kapitał stały firmy powinien zatem odpowiadać

wartości netto majątku trwałego powiększonej

wartości netto majątku trwałego powiększonej

o maksymalne stany środków obrotowych. W

o maksymalne stany środków obrotowych. W

razie zaś niższego stanu niegotówkowych

razie zaś niższego stanu niegotówkowych

środków obrotowych, wyzwolone w ten sposób

środków obrotowych, wyzwolone w ten sposób

środki pieniężne powinny być lokowane

środki pieniężne powinny być lokowane

przejściowo w sposób zapewniający osiąganie

przejściowo w sposób zapewniający osiąganie

określonych korzyści (np. w bonach

określonych korzyści (np. w bonach

skarbowych, bankowych lub w depozytach

skarbowych, bankowych lub w depozytach

terminowych wyżej znacznie oprocentowanych,

terminowych wyżej znacznie oprocentowanych,

aniżeli gotówka na rachunku bieżącym). W

aniżeli gotówka na rachunku bieżącym). W

przypadku ponownego wzrostu

przypadku ponownego wzrostu

zapotrzebowania na cele płatnicze wycofuje się

zapotrzebowania na cele płatnicze wycofuje się

lokaty, przeznaczając gotówkę na potrzeby

lokaty, przeznaczając gotówkę na potrzeby

bieżące przedsiębiorstwa.

bieżące przedsiębiorstwa.

Strategia umiarkowana:

Strategia umiarkowana:



nawiązuje do podziału środków obrotowych na

nawiązuje do podziału środków obrotowych na

część stałą i zmienną. Stała wielkość majątku

część stałą i zmienną. Stała wielkość majątku

obrotowego powinna być pokryta kapitałami

obrotowego powinna być pokryta kapitałami

stałymi, a wszelkie jego okresowe zwiększenia

stałymi, a wszelkie jego okresowe zwiększenia

powyżej stałego tj. minimalnego poziomu

powyżej stałego tj. minimalnego poziomu

należy finansować krótkookresowymi

należy finansować krótkookresowymi

kapitałami (zobowiązaniami bieżącymi),

kapitałami (zobowiązaniami bieżącymi),



poszukuje kompromisu między ryzykiem

poszukuje kompromisu między ryzykiem

finansowym i zyskami, występującymi w

finansowym i zyskami, występującymi w

rezultacie korzystania z tańszych przeważnie

rezultacie korzystania z tańszych przeważnie

aniżeli długoterminowe pożyczki i kredyty –

aniżeli długoterminowe pożyczki i kredyty –

krótkoterminowych kredytów bankowych i

krótkoterminowych kredytów bankowych i

handlowych,

handlowych,



jest ona stosunkowo bezpieczna pod

jest ona stosunkowo bezpieczna pod

względem utrzymania bieżącej płynności

względem utrzymania bieżącej płynności

finansowej, aczkolwiek istnieje potrzeba

finansowej, aczkolwiek istnieje potrzeba

dysponowania przez firmę elastycznymi

dysponowania przez firmę elastycznymi

możliwościami pozyskiwania w razie potrzeby

możliwościami pozyskiwania w razie potrzeby

– kapitałów krótkoterminowych.

– kapitałów krótkoterminowych.

Strategia dynamiczna:

Strategia dynamiczna:



zmierzając do maksymalizacji zysków w relacji

zmierzając do maksymalizacji zysków w relacji

do kapitałów własnych, przewiduje, iż

do kapitałów własnych, przewiduje, iż

kapitałami stałymi powinien być finansowany

kapitałami stałymi powinien być finansowany

jedynie majątek trwały,

jedynie majątek trwały,



środki obrotowe – ze względu na stosunkowo

środki obrotowe – ze względu na stosunkowo

krótki, nie przekraczający 1 roku cykl obrotowy

krótki, nie przekraczający 1 roku cykl obrotowy

– finansuje się w całości zobowiązaniami

– finansuje się w całości zobowiązaniami

krótkoterminowymi,

krótkoterminowymi,



jest niebezpieczna, a przez większość

jest niebezpieczna, a przez większość

wierzycieli oceniana ujemnie. Wówczas w

wierzycieli oceniana ujemnie. Wówczas w

przypadku nawet stosunkowo niedużego

przypadku nawet stosunkowo niedużego

zmniejszenia się wpływów ze sprzedaży,

zmniejszenia się wpływów ze sprzedaży,

generujących gotówkę, albo wskutek

generujących gotówkę, albo wskutek

okresowego jedynie zmniejszenia podaży

okresowego jedynie zmniejszenia podaży

kredytów krótkoterminowych lub przejściowego

kredytów krótkoterminowych lub przejściowego

wzrostu ich kosztów, przedsiębiorstwo może

wzrostu ich kosztów, przedsiębiorstwo może

utracić zdolność do terminowego regulowania

utracić zdolność do terminowego regulowania

zobowiązań ze wszystkimi płynącymi stąd

zobowiązań ze wszystkimi płynącymi stąd

ujemnymi skutkami.

ujemnymi skutkami.

Związki między strukturą kapitału

Związki między strukturą kapitału

a ryzykiem:

a ryzykiem:

Zwiększa się skala niebezpieczeństwa

Zwiększa się skala niebezpieczeństwa

utraty tej płynności, które może

utraty tej płynności, które może

nastąpić na przykład w przypadku:

nastąpić na przykład w przypadku:



konieczności opłacania odsetek w

konieczności opłacania odsetek w

wysokości wynikającej z zawartych

wysokości wynikającej z zawartych

porozumień lub z ceny pieniądza na

porozumień lub z ceny pieniądza na

rynku kapitałowym, nawet wtedy, gdy

rynku kapitałowym, nawet wtedy, gdy

następuje znaczne zmniejszenie

następuje znaczne zmniejszenie

zysków, albo pojawiają się okresowo

zysków, albo pojawiają się okresowo

starty wskutek recesji gospodarczej

starty wskutek recesji gospodarczej

lub innych niepowodzeń,

lub innych niepowodzeń,



trudności w uzyskaniu nowych

trudności w uzyskaniu nowych

pożyczek i kredytów w miejsce tych,

pożyczek i kredytów w miejsce tych,

których termin spłaty mija, co może

których termin spłaty mija, co może

prowadzić do załamania sytuacji

prowadzić do załamania sytuacji

finansowej przedsiębiorstwa.

finansowej przedsiębiorstwa.

Granice ryzyka płynności

Granice ryzyka płynności

finansowej:

finansowej:

W praktyce granice te mogą zostać

W praktyce granice te mogą zostać

określone za pomocą następujących

określone za pomocą następujących

wskaźników:

wskaźników:



wskaźnika obrazującego relację między

wskaźnika obrazującego relację między

wielkością majątku obrotowego oraz

wielkością majątku obrotowego oraz

stanu krótkoterminowych zobowiązań,

stanu krótkoterminowych zobowiązań,

której utrzymywanie powinno umożliwiać

której utrzymywanie powinno umożliwiać

zachowanie zdolności do terminowego

zachowanie zdolności do terminowego

regulowania tych zobowiązań,

regulowania tych zobowiązań,



stopy zadłużenia ilustrującej relację

stopy zadłużenia ilustrującej relację

pomiędzy łączna kwotą kapitałów

pomiędzy łączna kwotą kapitałów

własnych oraz ogólną wartością majątku

własnych oraz ogólną wartością majątku

(aktywów), której przestrzeganie pozwala

(aktywów), której przestrzeganie pozwala

zachować dostateczną elastyczność

zachować dostateczną elastyczność

finansową tj. uniknąć nadmiernego

finansową tj. uniknąć nadmiernego

uzależnienia się od kredytodawców.

uzależnienia się od kredytodawców.

Elastyczność finansowa

Elastyczność finansowa

:

:



firma, która nie posiada elastyczności

firma, która nie posiada elastyczności

finansowej, tzn. nie może korzystać z

finansowej, tzn. nie może korzystać z

realnie występujących alternatywnych

realnie występujących alternatywnych

źródeł finansowania, jest skazana na

źródeł finansowania, jest skazana na

uzależnienie od określonych

uzależnienie od określonych

kredytodawców, którzy narzucają jej

kredytodawców, którzy narzucają jej

niejednokrotnie warunki umowne.

niejednokrotnie warunki umowne.



na elastyczność finansową

na elastyczność finansową

przedsiębiorstwa znaczny wpływ

przedsiębiorstwa znaczny wpływ

wywiera dywersyfikacja wierzycieli

wywiera dywersyfikacja wierzycieli

(kredytodawców). Im obszerniejsza jest

(kredytodawców). Im obszerniejsza jest

ich lista i brak wierzycieli, wobec których

ich lista i brak wierzycieli, wobec których

indywidualne zadłużenie dominuje, tym

indywidualne zadłużenie dominuje, tym

mniejsze jest ryzyko finansowe,

mniejsze jest ryzyko finansowe,



koncentracja zadłużenia wobec jednego

koncentracja zadłużenia wobec jednego

wierzyciela wzmaga to ryzyko, a

wierzyciela wzmaga to ryzyko, a

niekiedy może być sygnałem jego

niekiedy może być sygnałem jego

przygotowań do wrogiego przejęcia

przygotowań do wrogiego przejęcia

firmy.

firmy.

Kształtowanie wielkości i struktury

Kształtowanie wielkości i struktury

aktywów obrotowych - zapasy:

aktywów obrotowych - zapasy:

Prowadzenie działalności produkcyjnej lub

Prowadzenie działalności produkcyjnej lub

usługowej łączy się z reguły z koniecznością

usługowej łączy się z reguły z koniecznością

gromadzenia zapasów materiałowych i

gromadzenia zapasów materiałowych i

surowców do produkcji, produkcji toku, części

surowców do produkcji, produkcji toku, części

zapasowych i przedmiotów nietrwałych oraz

zapasowych i przedmiotów nietrwałych oraz

wyrobów gotowych:

wyrobów gotowych:



niedostateczne zapasy materiałów i

niedostateczne zapasy materiałów i

surowców do produkcji, produkcji w toku i

surowców do produkcji, produkcji w toku i

wyrobów gotowych mogą być przyczyną strat

wyrobów gotowych mogą być przyczyną strat

przedsiębiorstwa wynikających z przerwania

przedsiębiorstwa wynikających z przerwania

ciągłości procesu produkcji i sprzedaży,

ciągłości procesu produkcji i sprzedaży,



gromadzenie zapasów przekraczających

gromadzenie zapasów przekraczających

racjonalnie uzasadnione potrzeby naraża

racjonalnie uzasadnione potrzeby naraża

przedsiębiorstwo na zbędne koszty, także

przedsiębiorstwo na zbędne koszty, także

prowadzące do zmniejszenia wielkości

prowadzące do zmniejszenia wielkości

realizowanych zysków.

realizowanych zysków.

Jeżeli przyjmiemy, że o wielkości

Jeżeli przyjmiemy, że o wielkości

zapasów gromadzonych w

zapasów gromadzonych w

przedsiębiorstwie decyduje

przedsiębiorstwie decyduje

przewidywana wielkość sprzedaży,

przewidywana wielkość sprzedaży,

to równocześnie możemy

to równocześnie możemy

stwierdzić, że podstawowe

stwierdzić, że podstawowe

problemy optymalizacyjne

problemy optymalizacyjne

sprowadzają się do kształtowania

sprowadzają się do kształtowania

optymalnego poziomu:

optymalnego poziomu:



zapasów materiałów i surowców

zapasów materiałów i surowców

zużywanych w procesie produkcji

zużywanych w procesie produkcji

oraz

oraz



zapasów produkcji w toku i

zapasów produkcji w toku i

wyrobów gotowych.

wyrobów gotowych.

Struktura zapasów materiałów i

Struktura zapasów materiałów i

surowców:

surowców:

Poziom zapasów materiałów i surowców

Poziom zapasów materiałów i surowców

do produkcji wykazuje znaczne

do produkcji wykazuje znaczne

wahania w czasie. Wynikają one

wahania w czasie. Wynikają one

głównie z organizacji i częstotliwości

głównie z organizacji i częstotliwości

dostaw przedsiębiorstwo powinno je

dostaw przedsiębiorstwo powinno je

utrzymywać na pewnym minimalnym

utrzymywać na pewnym minimalnym

poziomie. Poziom ten jest wyznaczany:

poziomie. Poziom ten jest wyznaczany:



z jednej strony wielkością zużycia

z jednej strony wielkością zużycia

dziennego oraz liczbą dni, jaka upływa

dziennego oraz liczbą dni, jaka upływa

od momentu złożenia zamówienia do

od momentu złożenia zamówienia do

momentu otrzymania dostawy, oraz

momentu otrzymania dostawy, oraz



z drugiej strony, pewnym stanem

z drugiej strony, pewnym stanem

rezerwowym na wypadek wystąpienia

rezerwowym na wypadek wystąpienia

nieprzewidzianych zjawisk

nieprzewidzianych zjawisk

zwiększających zapotrzebowanie na

zwiększających zapotrzebowanie na

zapasy lub opóźniających otrzymanie

zapasy lub opóźniających otrzymanie

dostawy.

dostawy.

Wielkość zapasów materiałów i

Wielkość zapasów materiałów i

surowców:

surowców:



określenie wielkości i struktury zapasów

określenie wielkości i struktury zapasów

produkcji w toku i wyrobów gotowych

produkcji w toku i wyrobów gotowych

może być stosunkowo proste w sytuacji,

może być stosunkowo proste w sytuacji,

gdy procesy produkcyjne mają charakter

gdy procesy produkcyjne mają charakter

ciągły. Optymalnym poziomem w takim

ciągły. Optymalnym poziomem w takim

przypadku będzie taki poziom, przy

przypadku będzie taki poziom, przy

którym krańcowy koszt magazynowania

którym krańcowy koszt magazynowania

jest równy startom, jakie

jest równy startom, jakie

przedsiębiorstwo poniosłoby w przypadku

przedsiębiorstwo poniosłoby w przypadku

przerwania ciągłości sprzedaży na skutek

przerwania ciągłości sprzedaży na skutek

braku wyrobów gotowych w magazynie.

braku wyrobów gotowych w magazynie.



w przypadku gdy przedsiębiorstwo

w przypadku gdy przedsiębiorstwo

wytwarza za pomocą tych samych

wytwarza za pomocą tych samych

maszyn i urządzeń kilka rodzajów

maszyn i urządzeń kilka rodzajów

wyrobów, poszczególne wyroby

wyrobów, poszczególne wyroby

produkowane są pewnymi seriami

produkowane są pewnymi seriami

(partiami).

(partiami).

Proces produkcyjny nieciągły:

Proces produkcyjny nieciągły:

Organizacja procesu produkcyjnego

Organizacja procesu produkcyjnego

zakładająca wytwarzanie

zakładająca wytwarzanie

produktów w kilku seriach pociąga

produktów w kilku seriach pociąga

za sobą dwa rodzaje kosztów:

za sobą dwa rodzaje kosztów:



koszty przestawienia

koszty przestawienia

(przygotowania) nowej partii

(przygotowania) nowej partii

produktów, które uznaje się za

produktów, które uznaje się za

koszty stałe, niezależnie od

koszty stałe, niezależnie od

wielkości serii,

wielkości serii,



koszty magazynowania wyrobów

koszty magazynowania wyrobów

gotowych, które są w większości

gotowych, które są w większości

kosztami zmiennymi, a więc

kosztami zmiennymi, a więc

zależnymi od wielkości serii.

zależnymi od wielkości serii.

Zapasy wyrobów gotowych:

Zapasy wyrobów gotowych:



w przypadku zapasów wyrobów

w przypadku zapasów wyrobów

gotowych przedsiębiorstwo powinno

gotowych przedsiębiorstwo powinno

utrzymywać pewną rezerwę na

utrzymywać pewną rezerwę na

wypadek nadzwyczajnego wzrostu

wypadek nadzwyczajnego wzrostu

zapotrzebowania lub też

zapotrzebowania lub też

wystąpienia nieprzewidzianych

wystąpienia nieprzewidzianych

okoliczności po stronie procesu

okoliczności po stronie procesu

produkcji,

produkcji,



poziom zapasów wyrobów gotowych

poziom zapasów wyrobów gotowych

będzie wykazywał podobne wahania

będzie wykazywał podobne wahania

jak zapasy surowców i materiałów

jak zapasy surowców i materiałów

do produkcji, osiągając stan

do produkcji, osiągając stan

minimalny tuż przed rozpoczęciem

minimalny tuż przed rozpoczęciem

produkcji kolejnej partii oraz

produkcji kolejnej partii oraz

maksymalny w momencie jej

maksymalny w momencie jej

zakończenia.

zakończenia.

Struktura kapitału obrotowego –

Struktura kapitału obrotowego –

należności:

należności:



należności firmy są głównie

należności firmy są głównie

rezultatem sprzedaży produktów i

rezultatem sprzedaży produktów i

towarów, jeżeli zapłata

towarów, jeżeli zapłata

dokonywana jest przez odbiorcę

dokonywana jest przez odbiorcę

w okresie późniejszym niż data

w okresie późniejszym niż data

odbioru świadczenia i

odbioru świadczenia i

dostarczenia rachunku klientowi,

dostarczenia rachunku klientowi,



odraczanie zapłaty oznacza

odraczanie zapłaty oznacza

udzielenie odbiorcom kredytu,

udzielenie odbiorcom kredytu,

stanowiącego jeden z istotnych

stanowiącego jeden z istotnych

instrumentów umożliwiających

instrumentów umożliwiających

wzrost opłacalnej sprzedaży oraz

wzrost opłacalnej sprzedaży oraz

umocnienie pozycji firmy na

umocnienie pozycji firmy na

rynku.

rynku.

Odroczenie płatności (kredyt handlowy)

Odroczenie płatności (kredyt handlowy)

może przybierać dwojaką postać:

może przybierać dwojaką postać:



kredyt manipulacyjny (techniczny),

kredyt manipulacyjny (techniczny),

jeżeli sprzedaż traktowana jest jako

jeżeli sprzedaż traktowana jest jako

gotówkowa, ale data płatności

gotówkowa, ale data płatności

wyznaczana jest przeważnie o kilka dni

wyznaczana jest przeważnie o kilka dni

później od daty wystawienia faktury;

później od daty wystawienia faktury;

okres ten jest przeznaczony w zasadzie

okres ten jest przeznaczony w zasadzie

na przyjęcie dostawy przez odbiorcę i

na przyjęcie dostawy przez odbiorcę i

na czynności związane z zapłatą (np.

na czynności związane z zapłatą (np.

sprawdzenie zgodności dostawy z

sprawdzenie zgodności dostawy z

zamówieniem i fakturą, wystawienie i

zamówieniem i fakturą, wystawienie i

złożenie w banku polecenia przelewu),

złożenie w banku polecenia przelewu),



właściwy kredyt handlowy, jeżeli

właściwy kredyt handlowy, jeżeli

ustalany jest dłuższy termin zapłaty,

ustalany jest dłuższy termin zapłaty,

który oznacza już rzeczywiste

który oznacza już rzeczywiste

kredytowanie aktywów kredytobiorcy;

kredytowanie aktywów kredytobiorcy;

kredyt taki jest rezultatem świadomego

kredyt taki jest rezultatem świadomego

finansowania zapasów u swego

finansowania zapasów u swego

odbiorcy w celu utrwalania z nim

odbiorcy w celu utrwalania z nim

współpracy.

współpracy.

Strategie udzielania kredytu odbiorcom:

Strategie udzielania kredytu odbiorcom:

strategia konserwatywna

strategia konserwatywna

–

–

całkowite niemal wyeliminowanie

całkowite niemal wyeliminowanie

ryzyka niewypłacalności klientów

ryzyka niewypłacalności klientów

i rezygnacja z utrzymywania

i rezygnacja z utrzymywania

stosunków z odbiorcami

stosunków z odbiorcami

regulującymi zobowiązania z

regulującymi zobowiązania z

opóźnieniem. Kredyt handlowy

opóźnieniem. Kredyt handlowy

jest udzielany tylko stałym

jest udzielany tylko stałym

klientom.

klientom.



+ możliwość uniknięcia strat

+ możliwość uniknięcia strat



- ograniczenie możliwości

- ograniczenie możliwości

rozwoju sprzedaży

rozwoju sprzedaży

strategia agresywna

strategia agresywna

– przewiduje

– przewiduje

możliwość udzielania kredytu

możliwość udzielania kredytu

nawet odbiorcom o wysokim

nawet odbiorcom o wysokim

ryzyku wypłacalności.

ryzyku wypłacalności.



+ większa rzesza nowych klientów

+ większa rzesza nowych klientów

i wydatniejszy wzrost sprzedaży

i wydatniejszy wzrost sprzedaży



- poważniejsze źródła

- poważniejsze źródła

finansowania należności,

finansowania należności,



- ponoszenie wyższych kosztów

- ponoszenie wyższych kosztów



- ryzyko strat

- ryzyko strat

strategia umiarkowana

strategia umiarkowana

– która

– która

polega na dość elastycznym

polega na dość elastycznym

udzielaniu kredytów handlowych

udzielaniu kredytów handlowych

odbiorcom, ale przy odpowiedniej

odbiorcom, ale przy odpowiedniej

weryfikacji ich wypłacalności

weryfikacji ich wypłacalności

Udzielanie klientom skonta:

Udzielanie klientom skonta:



niezależnie od przyjętej strategii

niezależnie od przyjętej strategii

kredytowania odbiorców celowe jest

kredytowania odbiorców celowe jest

jednoczesne oferowanie klientom skonta,

jednoczesne oferowanie klientom skonta,

które jest swojego rodzaju upustem za

które jest swojego rodzaju upustem za

regulowanie zobowiązań gotówką,

regulowanie zobowiązań gotówką,



klientowi pozostawia się wówczas wybór,

klientowi pozostawia się wówczas wybór,

czy lepiej opłaca się mu korzystać z

czy lepiej opłaca się mu korzystać z

kredytu, czy płacić za dostawy gotówką,

kredytu, czy płacić za dostawy gotówką,



decyzje w sprawie udzielenia skonta

decyzje w sprawie udzielenia skonta

powinny być poprzedzone kalkulacją

powinny być poprzedzone kalkulacją

określającą, jaki jego poziom można

określającą, jaki jego poziom można

zaoferować odbiorcom bez zmniejszenia

zaoferować odbiorcom bez zmniejszenia

zysku osiągniętego na sprzedaży

zysku osiągniętego na sprzedaży

kredytowej.

kredytowej.

Kalkulacja opłacalności sprzedaży

Kalkulacja opłacalności sprzedaży

kredytowej powinna uwzględniać:

kredytowej powinna uwzględniać:



wielkość oczekiwanego – na podstawie

wielkość oczekiwanego – na podstawie

analizy rynku – przyrostu wartości sprzedaży

analizy rynku – przyrostu wartości sprzedaży

w stosunku do stanu wyjściowego w wyniku

w stosunku do stanu wyjściowego w wyniku

wprowadzenia lub zwiększenia

wprowadzenia lub zwiększenia

dotychczasowego zakresu kredytowania;

dotychczasowego zakresu kredytowania;



towarzyszący temu wzrost kosztów

towarzyszący temu wzrost kosztów

zmiennych działalności operacyjnej,

zmiennych działalności operacyjnej,

przyjmując założenie, że zwiększenie

przyjmując założenie, że zwiększenie

sprzedaży nie będzie wymagało wzrostu

sprzedaży nie będzie wymagało wzrostu

kosztów względnie stałych;

kosztów względnie stałych;



wzrost należności od odbiorców,

wzrost należności od odbiorców,

spowodowany wprowadzeniem lub

spowodowany wprowadzeniem lub

rozszerzeniem sprzedaży kredytowej;

rozszerzeniem sprzedaży kredytowej;



koszt zaangażowania dodatkowych kapitałów

koszt zaangażowania dodatkowych kapitałów

na sfinansowanie wzrostu należności, a także

na sfinansowanie wzrostu należności, a także

przewidywane starty, jakie mogą powstać na

przewidywane starty, jakie mogą powstać na

skutek opóźnień w regulowaniu zobowiązań

skutek opóźnień w regulowaniu zobowiązań

przez odbiorców lub ich niewypłacalność.

przez odbiorców lub ich niewypłacalność.

Ocena wiarygodności płatniczej

Ocena wiarygodności płatniczej

klienta

klienta

Analiza przyczyn upadłości polskich firm

Analiza przyczyn upadłości polskich firm

dowodzi, że jedną z zasadniczych przyczyn

dowodzi, że jedną z zasadniczych przyczyn

tego jest utrata płynności finansowej

tego jest utrata płynności finansowej

spowodowana opóźnionym regulowaniem

spowodowana opóźnionym regulowaniem

należności przez odbiorców oraz stratami

należności przez odbiorców oraz stratami

ponoszonymi na skutek ich niewypłacalności.

ponoszonymi na skutek ich niewypłacalności.

Konieczne jest określenie zasad i kryteriów

Konieczne jest określenie zasad i kryteriów

oceny solidności płatniczej przyszłych

oceny solidności płatniczej przyszłych

kredytobiorców:

kredytobiorców:



stwierdzenie tożsamości klienta;

stwierdzenie tożsamości klienta;



rozpoznanie skłonności klienta do

rozpoznanie skłonności klienta do

terminowego wywiązywania się z

terminowego wywiązywania się z

zobowiązań wobec dostawców;

zobowiązań wobec dostawców;



wywiad gospodarczy (raport prawno-

wywiad gospodarczy (raport prawno-

organizacyjny i finansowy)

organizacyjny i finansowy)



podatność klienta na zmiany

podatność klienta na zmiany

koniunktury gospodarcze

koniunktury gospodarcze

Windykacja należności:

Windykacja należności:



różne sposoby wykorzystywane w

różne sposoby wykorzystywane w

tym zakresie różnią się kosztami

tym zakresie różnią się kosztami

(np. upomnienia listowne,

(np. upomnienia listowne,

telefoniczne, przekazanie zaległych

telefoniczne, przekazanie zaległych

należności wyspecjalizowanym

należności wyspecjalizowanym

firmom zajmującym się windykacją

firmom zajmującym się windykacją

długów),

długów),



mogą również – np. przez zbyt

mogą również – np. przez zbyt

rygorystyczne traktowanie

rygorystyczne traktowanie

dłużników – zniechęcać

dłużników – zniechęcać

potencjalnych klientów

potencjalnych klientów

przedsiębiorstwa.

przedsiębiorstwa.

Factoring:

Factoring:



olega on na odsprzedaży przez

olega on na odsprzedaży przez

firmę należności z tytułu

firmę należności z tytułu

wyświadczonych odbiorcom

wyświadczonych odbiorcom

dostaw produktów i towarów

dostaw produktów i towarów

przed terminem płatności –

przed terminem płatności –

bankowi lub innej instytucji

bankowi lub innej instytucji

finansowej specjalizującej się w

finansowej specjalizującej się w

inkasie wierzytelności.

inkasie wierzytelności.



wówczas firma, która dokonała

wówczas firma, która dokonała

sprzedaży, udzielając odbiorcy

sprzedaży, udzielając odbiorcy

kredytu handlowego, ceduje

kredytu handlowego, ceduje

(odstępuje) należności z tego

(odstępuje) należności z tego

tytułu instytucji finansowej – z

tytułu instytucji finansowej – z

reguły bezpośrednio po

reguły bezpośrednio po

dokonaniu transakcji –

dokonaniu transakcji –

otrzymując w zamian gotówkę.

otrzymując w zamian gotówkę.

Specyfika factoringu:

Specyfika factoringu:

W przypadku factoringu występują

W przypadku factoringu występują

3 strony, tj.:

3 strony, tj.:



faktorant czyli podmiot

faktorant czyli podmiot

sprzedający należności przed

sprzedający należności przed

terminem ich inkasa;

terminem ich inkasa;



dłużnik, tj. odbiorca, któremu

dłużnik, tj. odbiorca, któremu

faktorant sprzedał towary lub

faktorant sprzedał towary lub

produkty, udzielając mu kredytu

produkty, udzielając mu kredytu

handlowego;

handlowego;



faktor, przejmujący funkcję

faktor, przejmujący funkcję

inkasa należności w zamian za

inkasa należności w zamian za

wynagrodzenie ustalone w

wynagrodzenie ustalone w

umowie z faktorantem,

umowie z faktorantem,

przeważnie w formie określonego

przeważnie w formie określonego

odsetka od nabytych należności.

odsetka od nabytych należności.

Rodzaje factoringu:

Rodzaje factoringu:

W praktyce występują różne formy

W praktyce występują różne formy

factoringu, zasadniczo jednak

factoringu, zasadniczo jednak

wyróżnia się:

wyróżnia się:



factoring pełny, jeżeli faktor,

factoring pełny, jeżeli faktor,

nabywając należność, przejmuje na

nabywając należność, przejmuje na

siebie pełne ryzyko jej inkasa, a więc

siebie pełne ryzyko jej inkasa, a więc

zarówno ryzyko niewypłacalności

zarówno ryzyko niewypłacalności

dłużnika jak i opóźnienia wpływów;

dłużnika jak i opóźnienia wpływów;



factoring niepełny, w przypadku gdy

factoring niepełny, w przypadku gdy

faktor dochodzi zwrotu należności od

faktor dochodzi zwrotu należności od

faktoranta, jeżeli dłużnik staje się

faktoranta, jeżeli dłużnik staje się

niewypłacalny lub przejmuje ryzyko z

niewypłacalny lub przejmuje ryzyko z

tym związane tylko częściowo

tym związane tylko częściowo

Zalety factoringu:

Zalety factoringu:



przejęcie przez faktora operacji

przejęcie przez faktora operacji

związanych z kontrolą inkasa oraz

związanych z kontrolą inkasa oraz

ewentualną egzekucją należności,

ewentualną egzekucją należności,



uniknięcie – w razie pełnego

uniknięcie – w razie pełnego

factoringu – ewentualnych strat

factoringu – ewentualnych strat

spowodowanych

spowodowanych

niewypłacalnością dłużnika lub

niewypłacalnością dłużnika lub

opóźnieniem wpływu należności

opóźnieniem wpływu należności



możliwość oferowania odbiorcom

możliwość oferowania odbiorcom

korzystniejszych warunków zakupu

korzystniejszych warunków zakupu

przez wydłużenie okresu ich

przez wydłużenie okresu ich

kredytowania, dzięki wykupywaniu

kredytowania, dzięki wykupywaniu

należności przez faktora

należności przez faktora

bezpośrednio po przekazaniu mu

bezpośrednio po przekazaniu mu

faktury wystawionej dla odbiorcy

faktury wystawionej dla odbiorcy

Kształtowanie struktury kapitałów

Kształtowanie struktury kapitałów

obrotowych – zasoby pieniężne:

obrotowych – zasoby pieniężne:

Zasoby pieniężne przedsiębiorstwa mogą

Zasoby pieniężne przedsiębiorstwa mogą

występować w następujących

występować w następujących

podstawowych formach:

podstawowych formach:



gotówka w kasach firmy

gotówka w kasach firmy



lokaty na rachunkach bieżących, płatne

lokaty na rachunkach bieżących, płatne

na każde żądanie, od których bank płaci

na każde żądanie, od których bank płaci

niskie odsetki, lub odsetki w ogóle nie

niskie odsetki, lub odsetki w ogóle nie

przysługują

przysługują



terminowe lokaty bankowe, które

terminowe lokaty bankowe, które

umożliwiają uzyskanie odsetek wyższych

umożliwiają uzyskanie odsetek wyższych

przeważnie przekraczających poziom

przeważnie przekraczających poziom

inflacji

inflacji



lokaty dokonywane bezpośrednio na

lokaty dokonywane bezpośrednio na

rynku pieniężnym w postaci nabywania

rynku pieniężnym w postaci nabywania

krótkoterminowych papierów dłużnych

krótkoterminowych papierów dłużnych

lub na rynku międzybankowym, które

lub na rynku międzybankowym, które

przynoszą przeważnie najwyższe odsetki.

przynoszą przeważnie najwyższe odsetki.

Zarządzanie zasobami

Zarządzanie zasobami

gotówkowymi:

gotówkowymi:

Bieżące zarządzanie

Bieżące zarządzanie

zasobami

zasobami

gotówkowymi

gotówkowymi

powinno zmierzać do:

powinno zmierzać do:



przyspieszenia dyspozycyjności

przyspieszenia dyspozycyjności

wpływami gotówkowymi przez

wpływami gotówkowymi przez

skracanie czasu ich obiegu,

skracanie czasu ich obiegu,



regulowania zobowiązań w terminie

regulowania zobowiązań w terminie



lokowanie przejściowych nadwyżek

lokowanie przejściowych nadwyżek

środków pieniężnych

środków pieniężnych



pozyskanie najtańszych źródeł

pozyskanie najtańszych źródeł

finansowania przejściowych

finansowania przejściowych

niedoborów gotówki

niedoborów gotówki

Pozostałe zasoby pieniężne:

Pozostałe zasoby pieniężne:

Lokaty na rachunku bieżącym

Lokaty na rachunku bieżącym

gromadzą

gromadzą

środki pieniężne przeznaczone na regulowanie

środki pieniężne przeznaczone na regulowanie

przy pomocy przelewów lub czeków

przy pomocy przelewów lub czeków

zobowiązań oraz na uzupełnianie pogotowia

zobowiązań oraz na uzupełnianie pogotowia

kasowego

kasowego

Bankowe lokaty terminowe

Bankowe lokaty terminowe

umożliwiają

umożliwiają

otrzymywanie odsetek, których stopa

otrzymywanie odsetek, których stopa

przeważnie rośnie wraz z wydłużeniem okresu

przeważnie rośnie wraz z wydłużeniem okresu

lokaty. Depozyt taki wymaga jednak rezygnacji

lokaty. Depozyt taki wymaga jednak rezygnacji

z dysponowania pieniądzem, co powoduje

z dysponowania pieniądzem, co powoduje

ograniczenie płynności finansowej firmy.

ograniczenie płynności finansowej firmy.

Lokowanie środków na rynku pieniężnym

Lokowanie środków na rynku pieniężnym

obejmuje przede wszystkim:

obejmuje przede wszystkim:



bony (weksle) skarbowe;

bony (weksle) skarbowe;



bony pieniężne emitowane przez niektóre

bony pieniężne emitowane przez niektóre

banki;

banki;



bony komercyjne;

bony komercyjne;



certyfikaty pieniężne

certyfikaty pieniężne