Późne dzieciństwo

Charakterystyka ogólna

Rozwój procesów

poznawczych

Dojrzałość szkolna

Okres późnego
dzieciństwa



Młodszy wiek szkolny, od ok. 7 do 10-12 r.ż



W miejsce zabawy wchodzi stopniowo nauka



W tym okresie dziecko staje się częścią grupy

formalnej, jaką jest szkolna klasa



Pójście do szkoły traktuje się jako etap przejściowy

między wiekiem przedszkolnym a szkolnym.

Ostatnia klasa stanowi przejście z fazy dzieciństwa

do fazy dorastania, czyli okresu wczesnej

adolescencji (jest to okres charakteryzujący się

nasilonymi zmianami fizycznymi i

psychologicznymi, które mają charakter

dynamicznego procesu- tak zwany trudny okres)

Życie dziecka koncentruje się
wokół trzech sfer aktywności:



1.Nauki szkolnej



2.Codziennych zajęć domowych



3.Zabawy

Działania mają wszechstronne znaczenie:



Późne dzieciństwo przygotowuje dziecko do

samodzielnego zmagania się z wymogami

zadań czy sytuacji oraz do samodzielnego

stawiania celów i prób ich realizacji.



Jest to okres nabywania trwałych nawyków

związanych z pracą i obowiązkowością.

Wzrost i rozwój
motoryczny



Dzieci w wieku od 6 do 12/13 lat rosną

pięć do ośmiu centymetrów i

przybierają na wadze ok. 3kg rocznie



Zmiana uzębienia mlecznego na stałe



Trwa postęp w koordynacji mięsni

dużych (poprawia to takie umiejętności

jak np. jazda na rowerze)



Wzrasta siła i szybkość



Poprawia się koordynacja ręki i oka



Dzieci lepiej wykonuja czynności
wymagające koordynacji wzroku z
ruchami ciała (np. chwytanie piłki lub gra
na instrumencie)



Koordynacja ruchów precyzyjnych
(umożliwia pisanie, wycinanie,
malowanie, rysowanie)



Postęp w posługiwaniu się dłońmi jest
możliwy dzięki rozwojowi nadgarstka, co
szybciej następuje u dziewcząt niż
chłopców

Różnice między płciami



Dziewczynki na ogół rosną szybciej niż chłopcy, a

w wieku 12 lat osiągaja ok.94% swojego

dorosłego wzrostu, a chłopcy nie więcej niż 84%



Dziewczęta w porównaniu do chłopców maja

więcej tkanki tłuszczowej a mniej tkanki

mięśniowej



Różnice płciowe w budowie szkieletu i mięśni

powodują, że dziewczynki maja lepszą

koordynację ruchów, ale są wolniejsze i nieco

słabsze od chłopców



W sumie różnice w rozwoju stawów, sile i

szybkości są w tym wieku niewielkie

Charakterystyczne
zmiany



Następuje szybki rozwój mowy, pamięci,
która staje się trwała



Kształtuje się umiejętność myślenia
logiczno - abstrakcyjnego i rozwija się
wiedza o świecie.



Dostosowanie się do nowych sytuacji,
zadań i wymagań dzięki dalszemu
rozwójowi funkcji psychicznych i ich
integracjii



Dziecko poddanie się innym rodzajom
wpływów społecznych, odmiennych od
rodzinnych poprzez trwałe wejście w
nowe środowisko (rówieśnicy,
nauczyciele)



Dziecko przygotowuje się do
samodzielnego odgrywania ról
społecznych



Dziecko staje się uczniem- jest to jego
nowa rola życiowa

Dojrzałość szkolna

Dziecko jest:



dostatecznie rozwinięte fizycznie i ruchowo, zwłaszcza w

zakresie precyzyjnych ruchów rąk i palców



zorientowane w otoczeniu oraz ma określony zasób

wiedzy ogólnej o świecie



na tyle rozwinięte, że może porozumiewać się w sposób

zrozumiały dla rozmówców



w posiadaniu umiejętności działania intencjonalnego



uspołecznione w stopniu pozwalającym współdziałać z

rówieśnikami oraz liczy się z chęciami i życzeniami innych

oraz wykorzystuje polecenia kierowane przez dorosłych do

całej grupy dzieci



na tyle dojrzałe, aby rozstać się z matką na czas pobytu w

szkole oraz kontrolować doświadczane emocje (lęk, złość i

inne) nie uzewnętrzniając ich w sposób zbyt gwałtowny

Nauka czytania i pisania



Dziecko musi dysponować niezbędnymi zdolnościami w

zakresie analizy i syntezy zarówno wzrokowej jak i

słuchowej.

Pozwala to na spostrzeganie i odróżnianie od siebie

prostych i złożonych znaków graficznych oraz na

prawidłowe rozpoznawanie głosek.



Opanowanie czynności pisania wymaga dobrej sprawności

manualnej oraz koordynacji wzrokowo – słuchowej.

Dziecko może napisać coś z pamięci po uprzednim

dokonaniu analizy słuchowej i wzrokowej wyrazu lub

zdania.



Następnym stadium w nauce pisania jest pisanie ze

słuchu a końcowym – samodzielne zapisywanie

pomyślanych przez siebie zdań lub ich łańcuchów.

Rozwój procesów
poznawczych
Uwaga



W okresie późnego dzieciństwa następuje
postęp w funkcjonowaniu uwagi dziecka. Jest
on wynikiem dojrzewania centralnego układu
nerwowego oraz efektem uczenia się.



Kształtuje się uwaga dowolna – skupienie
uwagi w sposób świadomy
Dzięki uwadze możliwe jest zarówno
uzyskanie potrzebnych informacji jak i ich
przetworzenie oraz zapamiętanie

Myślenie



Późne dzieciństwo to okres w którym następuje przejście od

stadium myślenia przedoperacyjnego do stadium operacji

konkretnych. Oznacza to że dziecko osiąga w tym czasie

szereg równych zdolności związanych z nabywaniem i

przetwarzaniem informacji o świecie i o sobie na poziomie

konkretu, np. dzięki wytworzeniu się pojęcia stałości liczby,

długości, wagi i objętości, możliwe stały się operacje na

pojęciach fizycznych, matematycznych, oraz pojęciach

społecznych.



W stadium operacji konkretnych pojawia się odwracalność

myślenia- umiejętność odwracania w myślach pewnych

przekształceń fizycznych bądź umysłowych- dzięki temu np.

Dziecko rozumie, że skoro A jest większe od B, to B jest

mniejsze od A



Dziecko potrafi się posłuwiwać logiką indukcyjną- z własnych

doświadczeń umie wprowadzić zasady ogólne. Korzystanie z

logiki dedukcynej opartej na hipotetycznych przesłankach

sprawia im problem, nie są w tym tak biegłe.



U dziecka w wieku szkolnym zaczyna się rozwijać świadomość

działania

Pamięć



Dzieci częściej starają się zrozumieć treść tego

czego się uczą dokonują samodzielnej analizy,

przekształcenia i organizacji informacji zawartych w

materiale. Wykorzystują przy tym rozmaite

strategie pamięciowe: wyliczanie, powtarzanie,

sematyczne organizowanie, tworzenie wskazówek,

opracowywanie.



Stosowane przez dzieci sposoby zapamiętywania

zmieniają się wraz z ich wzrastającą u nich

tendencją do porządkowania i kategoryzowania

informacji oraz doskonaleniem się możliwości i ich

zapisu oraz organizacji.



Automatyzm- zdolność przywoływania informacji z

pamięci długotrwałej bez korzystania z pamięci

krótkotrwałej (na pytanie ile to jest 7x7 dziecko

odpowiada 49 bez zastanowienia)

Mowa



We wczesnym okresie szkolnym dzieci uczą się w jaki

sposób utrzymać wątek rozmowy, jak budować zdania

niejednoznaczne, jak wyrażać się grzecznie i

przekonywująco.



Pomiędzy 6 a 12 rokiem życia dzieci nadal poszerzają

swoje słownictwo o 5 do 10 tysięcy wyrazów rocznie



Wzrost umiejętności komunikacyjnych pozwala dziecku na

uczestniczenie w bardziej złożonych zadaniach które

wymagają uzgodnienia i zaplanowania celu oraz sposobu

działania, pogodzenia pragnień i potrzeb innych osób.



Dzieci chętniej angażują się w zabawy i gry zespołowe o

wyraźnej strukturze i czytelnych regułach.

Również chętnie uczestniczą w grach o strukturze

fabularnej (gry planszowe, komputerowe) z podziałem na

role.



Jeremy Anglin sprawdził całkowity zasób
słownictwa dzieci w odniesieniu do
próby słów wybranych losowo z dużego
słownika. Pomiędzy trzecią a piątą klasą
Anglin odkrył wielki przyrost
znajommości słów, ktore nazywa
słowami pochodnymi- są to słowa
podstawowe poszerzone o przyrostki
bądź przedrostki



Dzieci również osiągają wyższy poziom
rozumienia struktur języka i odkrywają
zależności pomiędzy całymi kategoriami
słów, na przykład przymiotnikami i
przysłówkami (smutny/ smutno) lub
pomiędzy przymiotnikami i
rzeczownikami (szczęśliwy/ szczęście).
Odtąd dziecko może zrozumieć i potrafi
tworzyć całe klasy nowych słów.