background image

Późne dzieciństwo

Charakterystyka ogólna

Rozwój procesów 

poznawczych

Dojrzałość szkolna 

background image

Okres późnego 
dzieciństwa

Młodszy wiek szkolny, od ok. 7 do 10-12 r.ż

W miejsce zabawy wchodzi stopniowo nauka

W tym okresie dziecko staje się częścią grupy 

formalnej, jaką jest szkolna klasa

Pójście do szkoły traktuje się jako etap przejściowy 

między wiekiem przedszkolnym a szkolnym. 

Ostatnia klasa stanowi przejście z fazy dzieciństwa 

do fazy dorastania, czyli okresu wczesnej 

adolescencji (jest to okres charakteryzujący się 

nasilonymi zmianami fizycznymi i 

psychologicznymi, które mają charakter 

dynamicznego procesu- tak zwany trudny okres)

background image

Życie dziecka koncentruje się 
wokół trzech sfer aktywności:

1.Nauki szkolnej 

2.Codziennych zajęć domowych

3.Zabawy

Działania mają wszechstronne znaczenie:

 Późne dzieciństwo przygotowuje dziecko do 

samodzielnego zmagania się z wymogami 

zadań czy sytuacji oraz do samodzielnego 

stawiania celów i prób ich realizacji.

Jest to okres nabywania trwałych nawyków 

związanych z pracą i obowiązkowością.

background image

Wzrost i rozwój 
motoryczny

Dzieci w wieku od 6 do 12/13 lat rosną 

pięć do ośmiu centymetrów i 

przybierają na wadze ok. 3kg rocznie

Zmiana uzębienia mlecznego na stałe

Trwa postęp w koordynacji mięsni 

dużych (poprawia to takie umiejętności 

jak np. jazda na rowerze)

Wzrasta siła i szybkość

Poprawia się koordynacja ręki i oka

background image

Dzieci lepiej wykonuja czynności 
wymagające koordynacji wzroku z 
ruchami ciała (np. chwytanie piłki lub gra 
na instrumencie)

Koordynacja ruchów precyzyjnych 
(umożliwia pisanie, wycinanie, 
malowanie, rysowanie) 

Postęp w posługiwaniu  się dłońmi jest 
możliwy dzięki rozwojowi nadgarstka, co 
szybciej następuje u dziewcząt niż 
chłopców

background image

Różnice między płciami

Dziewczynki na ogół rosną szybciej niż chłopcy, a 

w wieku 12 lat osiągaja ok.94% swojego 

dorosłego wzrostu, a chłopcy nie więcej niż 84%

Dziewczęta w porównaniu do chłopców maja 

więcej tkanki tłuszczowej a mniej tkanki 

mięśniowej

Różnice płciowe w budowie szkieletu i mięśni 

powodują, że dziewczynki maja lepszą 

koordynację ruchów, ale są wolniejsze i nieco 

słabsze od chłopców

W sumie różnice w rozwoju stawów, sile i 

szybkości są w tym wieku niewielkie

background image

Charakterystyczne 
zmiany

Następuje szybki rozwój mowy, pamięci, 
która staje się trwała

Kształtuje się umiejętność myślenia 
logiczno - abstrakcyjnego i rozwija się 
wiedza o świecie.

Dostosowanie się do nowych sytuacji, 
zadań i wymagań dzięki dalszemu 
rozwójowi funkcji psychicznych i ich 
integracjii 

background image

Dziecko poddanie się innym rodzajom 
wpływów społecznych, odmiennych od 
rodzinnych poprzez trwałe wejście w 
nowe środowisko (rówieśnicy, 
nauczyciele) 

Dziecko przygotowuje się do 
samodzielnego odgrywania ról 
społecznych

Dziecko staje się uczniem- jest to jego 
nowa rola życiowa

background image

Dojrzałość szkolna

Dziecko jest:

dostatecznie rozwinięte fizycznie i ruchowo, zwłaszcza w 

zakresie precyzyjnych ruchów rąk i palców 

zorientowane w otoczeniu oraz ma określony zasób 

wiedzy ogólnej o świecie

na tyle rozwinięte, że może porozumiewać się w sposób 

zrozumiały dla rozmówców

w posiadaniu umiejętności działania intencjonalnego

uspołecznione w stopniu pozwalającym współdziałać z 

rówieśnikami oraz liczy się z chęciami i życzeniami innych 

oraz wykorzystuje polecenia kierowane przez dorosłych do 

całej grupy dzieci

na tyle dojrzałe, aby rozstać się z matką na czas pobytu w 

szkole oraz kontrolować doświadczane emocje (lęk, złość i 

inne) nie uzewnętrzniając ich w sposób zbyt gwałtowny

background image

Nauka czytania i pisania

Dziecko musi dysponować niezbędnymi zdolnościami w 

zakresie analizy i syntezy zarówno wzrokowej jak i 

słuchowej.

Pozwala to na spostrzeganie i odróżnianie od siebie 

prostych i złożonych znaków graficznych oraz na 

prawidłowe rozpoznawanie głosek.

Opanowanie czynności pisania wymaga dobrej sprawności 

manualnej oraz  koordynacji wzrokowo – słuchowej. 

Dziecko może napisać coś z pamięci po uprzednim 

dokonaniu analizy słuchowej i wzrokowej wyrazu lub 

zdania.

Następnym stadium  w nauce pisania jest pisanie ze 

słuchu a końcowym – samodzielne zapisywanie 

pomyślanych przez siebie zdań lub ich łańcuchów. 

background image

Rozwój procesów 
poznawczych
Uwaga

W okresie późnego dzieciństwa następuje 
postęp w funkcjonowaniu uwagi dziecka. Jest 
on wynikiem dojrzewania centralnego układu 
nerwowego oraz efektem uczenia się.

Kształtuje się uwaga dowolna – skupienie 
uwagi w sposób świadomy
Dzięki uwadze możliwe jest zarówno 
uzyskanie potrzebnych informacji jak i ich 
przetworzenie oraz zapamiętanie

background image

Myślenie

Późne dzieciństwo to okres w którym następuje przejście od 

stadium myślenia przedoperacyjnego do stadium operacji 

konkretnych. Oznacza to że dziecko osiąga w tym czasie 

szereg równych zdolności związanych z nabywaniem i 

przetwarzaniem informacji o świecie i o sobie na poziomie 

konkretu, np. dzięki wytworzeniu się pojęcia stałości liczby, 

długości, wagi i objętości, możliwe stały się operacje na 

pojęciach fizycznych, matematycznych, oraz pojęciach 

społecznych.

W stadium operacji konkretnych pojawia się odwracalność 

myślenia- umiejętność odwracania w myślach pewnych 

przekształceń fizycznych bądź umysłowych- dzięki temu np. 

Dziecko rozumie, że skoro A jest większe od B, to B jest 

mniejsze od A 

Dziecko potrafi się posłuwiwać logiką indukcyjną- z własnych 

doświadczeń umie wprowadzić zasady ogólne. Korzystanie z 

logiki dedukcynej opartej na hipotetycznych przesłankach 

sprawia im problem, nie są w tym tak biegłe.

U dziecka w wieku szkolnym zaczyna się rozwijać świadomość 

działania

background image

Pamięć

Dzieci częściej starają się zrozumieć treść tego 

czego się uczą dokonują samodzielnej analizy, 

przekształcenia i organizacji informacji zawartych w 

materiale. Wykorzystują przy tym rozmaite 

strategie pamięciowe: wyliczanie, powtarzanie, 

sematyczne organizowanie, tworzenie wskazówek, 

opracowywanie. 

Stosowane przez dzieci sposoby zapamiętywania 

zmieniają się wraz z ich wzrastającą u nich 

tendencją do porządkowania i kategoryzowania 

informacji oraz doskonaleniem się możliwości i ich 

zapisu oraz organizacji.

Automatyzm- zdolność przywoływania informacji z 

pamięci długotrwałej bez korzystania z pamięci 

krótkotrwałej (na pytanie ile to jest 7x7 dziecko 

odpowiada 49 bez zastanowienia)

background image

Mowa

We wczesnym okresie szkolnym dzieci uczą się w jaki 

sposób utrzymać wątek rozmowy, jak budować zdania 

niejednoznaczne, jak wyrażać się grzecznie i 

przekonywująco.

Pomiędzy 6 a 12 rokiem życia dzieci nadal poszerzają 

swoje słownictwo o 5 do 10 tysięcy wyrazów rocznie

Wzrost umiejętności komunikacyjnych pozwala dziecku na 

uczestniczenie w bardziej złożonych zadaniach które 

wymagają uzgodnienia i zaplanowania celu oraz sposobu 

działania, pogodzenia pragnień i potrzeb innych osób.

Dzieci chętniej angażują się w zabawy i gry zespołowe o 

wyraźnej strukturze i czytelnych regułach.

 Również chętnie uczestniczą w grach o strukturze 

fabularnej (gry planszowe, komputerowe) z podziałem na 

role.

background image

Jeremy Anglin sprawdził całkowity zasób 
słownictwa dzieci w odniesieniu do 
próby słów wybranych losowo z dużego 
słownika. Pomiędzy trzecią a piątą klasą 
Anglin odkrył wielki przyrost 
znajommości słów, ktore nazywa 
słowami pochodnymi- są to słowa 
podstawowe poszerzone o przyrostki 
bądź przedrostki

background image

Dzieci również osiągają wyższy poziom 
rozumienia struktur języka i odkrywają 
zależności pomiędzy całymi kategoriami 
słów, na przykład przymiotnikami i 
przysłówkami (smutny/ smutno) lub 
pomiędzy przymiotnikami i 
rzeczownikami (szczęśliwy/ szczęście). 
Odtąd dziecko może zrozumieć i potrafi 
tworzyć całe klasy nowych słów. 


Document Outline