Portret psychologiczno –

pedagogiczny dziecka szkoły

podstawowej

Etapy rozwoju człowieka w ciągu

życia

ETAPY

DZIECIŃSTWO

DORASTANIE

DOROSŁOŚĆ

Wiek

0-10/12 lat

10/12 – 18/20 lat

Od 18/20 lat

M.Debesse
(1952/1983
)

1. Wiek dziecinnego pokoju (0-3

lata)

2. Wiek koziołka (3-6/7 lat)
3. Wiek szkolny (6/7-12/13 lat)

4. Wiek niepokojów

dojrzewania

5. Wiek

młodzieńczego
entuzjazmu (16/17-
18/20 lat)

L.S.Wygots
ki
(1984/2002
)

1. Niemowlęctwo (0-1 rok życia)
2. Wczesne dzieciństwo (1-3 lata)
3. Wiek przedszkolny (3-6/7 lat)
4. Wiek szkolny (6/7-12/13 lat)

5. Wiek dojrzewania

(12/13-17/18 lat)

E.H.Erikson
(1950/1997
)

1. Wiek niemowlęcy (0-1 rok

życia)

2. Dzieciństwo (1-3 lata)
3. Wiek zabawy (3-6 lat)
4. Wiek szkolny (6-12 lat)

5. Adolescencja

(12/13-18/20 lat)

6. Wczesna dorosłość
(18/20-30/35 lat)
7. Średnia dorosłość
(30/35-60/65 lat)
8. Późna dorosłość (od
60/65 lat)

D.J.Levinso
n (1986)

1. Era przeddorosłości (0-17 lat)

2. Okres przejściowy

(17-22 lata)

3. Era dorosłości
wczesnej (17-45 lat)
4. Era dorosłości średniej
(40-65 lat)
5. Era dorosłości późnej
(od 60 roku życia)

Późne dzieciństwo /

Młodszy wiek

szkolny

To okres trwający od 7 do 10 – 12 r. życia

 Stanowi on dla dziecka i jego rodziny
rodzaj pomostu między dzieciństwem a
adolescencją.

Dokonuje się :
przekształcenie dotychczasowej aktywności

dziecka z głównie spontanicznej i

zdominowanej przez zabawę, w system działań

sterowanych przez stale zadania, obowiązki i

normy społeczne;

• dalszy rozwój funkcji psychicznych i

integracja umożliwiająca dostosowanie się do

nowych sytuacji, zadań i wymagań;

• trwałe wejście w nowe środowisko / szkoła

staje się instytucją wychowawczą i miejscem

spotkań z rówieśnikami/ poza bezpośrednim

wpływem rodziców; oznacza to poddanie się

innym rodzajom wpływów społecznych,

odmiennych od rodzinnych ale często tak

samo ważnych;

• podjecie nowej roli społecznej – ucznia.

Okres ten niesie ze sobą wiele
nowych zadań rozwojowych, które
dziecko musi zrealizować, aby
poradzić sobie z oczekiwaniami
rodziców
i szkoły.

Są to:        
• wzbogacenie i uporządkowanie posiadanej

wiedzy o świecie i o sobie samym , zarówno
pod względem opisowym, jak
wartościującym i normatywnym.

• Opanowanie umiejętności potrzebnych do

nabywania i organizowania wiedzy oraz do
posługiwania się nią w różnych sytuacjach

• Opanowanie czynności czytania i pisania
• Wejście w grupę rówieśniczą i znalezienie

w niej swojego miejsca

• Do zadań rozwojowych tego

okresu zalicza się także osiąganie
autonomii osobistej oraz postaw
wobec grupy i instytucji
społecznych.

Późne dzieciństwo to okres, w którym

zgodnie z poglądem Piageta następuje przejście

od stadium operacji myślenia przedoperacyjnego

do stadium operacji konkretnych.

To okres pojawienia się myślenia

logicznego, pozwalającego na przeprowadzenie

wnioskowania o charakterze przyczynowo –

skutkowym.

To okres , w którym nieustannie doskonali

się rozumienie wzajemnych relacji zachodzących

między całością i jej częściami oraz w obrębie

układu samych części.

Stopniowo też doskonalą się sprawności

związane z używaniem pojęć abstrakcyjnych.

Wraz ze wzrostem poznawczym

wzrasta u dziecka rozumowania
moralnego, tj. analizowania i
oceniania zdarzeń i sytuacji
społecznych.

Rozumowanie moralne ma wpływ

na zachowanie dziecka; ważny jest
więc poziom rozwoju tej sfery
zdolności u dziecka.

Jeśli dorosły /np. rodzic, nauczyciel/ chce być

osobą znaczącą dla dorastającego, a wiec taką,

której warto słuchać, szanować jej zasad,

przestrzegać jej reguł, liczyć się z jej zdaniem,

musi najpierw zaangażować się i zainteresować

światem młodego człowieka.

Zaangażowanie nie oznacza moralizowania,

dawania rad, strofowania, bo wówczas granica

między dorosłym a dorastającym staje się

nieprzepuszczalna. Oznacza natomiast ,że

dorosły będzie słuchał, zadawał pytania, starał

się zrozumieć i dawał wskazówki adekwatne do

sytuacji i momentu w rozwoju, w którym

znajduje się dorastający, a nie tylko zgodnie z

tym, jak według niego „powinno być”

Aby pomoc nie stała się kolejnym

obciążeniem , nie obezwładniała dziecka,

nie czyniła go biernym, roszczeniowym

odbiorcą, warto pamiętać o złotej zasadzie

pomagania, która powinna być dostosowana

do:

• obciążeń dziecka /im więcej obciążeń, tym więcej

pomocy i wsparcia w różnych formach/;

•        stawianych wymagań / im więcej wymagań, im

wyższy ich stopień trudności, tym więcej wsparcia/;

•        aktualnych kompetencji i możliwości dziecka –

potencjału rozwojowego /im wyższy poziom aktualnych

kompetencji i możliwości, tym mniejsza pomoc/;

•

pomoc powinna być „wycofująca się” i to jak

najszybciej / ma wzmacniać dziecko w działaniach, a

nie zastępować/.

Im dziecko jest młodsze, tym bardziej
należałoby dbać o równowagę między
wymaganiami, obciążeniami,
kompetencjami, możliwościami oraz
wsparciem.

Obserwuj, wymagaj i

pomagaj !