Połóg -

Połóg -

Puerperium

Puerperium

Marek Bilar

Marek Bilar

MB

MB

2

2

Czas trwania

Czas trwania



Od momentu ukończenia

Od momentu ukończenia

III okresu porodu tj.

III okresu porodu tj.

oddzielenia i porodu

oddzielenia i porodu

popłodu , do ponownego

popłodu , do ponownego

podjęcia biologicznej

podjęcia biologicznej

czynności przez jajniki.

czynności przez jajniki.



Przeciętnie 6 – 8 tygodni.

Przeciętnie 6 – 8 tygodni.

MB

MB

3

3

Procesy zachodzące w połogu

Procesy zachodzące w połogu



Cofanie się ogólnoustrojowych i

Cofanie się ogólnoustrojowych i

miejscowych zmian wywołanych

miejscowych zmian wywołanych

ciążą i porodem –

ciążą i porodem –

inwolucja

inwolucja

.

.



Gojenie się ran porodowych.

Gojenie się ran porodowych.



Rozpoczęcie i utrzymanie

Rozpoczęcie i utrzymanie

laktacji.

laktacji.



Powrót biologicznych funkcji

Powrót biologicznych funkcji

jajnika.

jajnika.

MB

MB

4

4

Zakres inwolucji

Zakres inwolucji



Drogi rodne, macica.

Drogi rodne, macica.



Dno miednicy, ściany jamy

Dno miednicy, ściany jamy

brzusznej, miednica kostna,

brzusznej, miednica kostna,

pęcherz moczowy, odbytnica.

pęcherz moczowy, odbytnica.



Zmiany w układach :

Zmiany w układach :

•

krążenia,

krążenia,

•

oddechowym,

oddechowym,

•

pokarmowym,

pokarmowym,

•

wewnątrzwydzielniczym,

wewnątrzwydzielniczym,

•

wydalniczym.

wydalniczym.

MB

MB

5

5

Inwolucja macicy

Inwolucja macicy



Przyczyny:

Przyczyny:

-

-

Spadek

Spadek

stymulacji

stymulacji

hormonalnej

hormonalnej

po

po

porodzie łożyska,

porodzie łożyska,

-

-

Obniżenie przepływu

Obniżenie przepływu

krwi z powodu :

krwi z powodu :

*

*

skurczy tonicznych

skurczy tonicznych

(do 5 –go dnia po

(do 5 –go dnia po

porodzie –stale

porodzie –stale

wzmożone napięcie)

wzmożone napięcie)

*

*

skurcze poporodowe

skurcze poporodowe

(do 3 dnia)

(do 3 dnia)

*

*

skurcze odruchowe

skurcze odruchowe

–

–

laktacyjne

laktacyjne

.

.

MB

MB

6

6

Rany poporodowe

Rany poporodowe



Uszkodzenie części miękkich kanału

Uszkodzenie części miękkich kanału

rodnego

rodnego

– szyjka macicy, pochwa, krocze,

– szyjka macicy, pochwa, krocze,

rana po episiotomii.

rana po episiotomii.



Rana powłok jamy brzusznej po cc.

Rana powłok jamy brzusznej po cc.



Rana

Rana

jamy macicy

jamy macicy

– miejsce oddzielenia

– miejsce oddzielenia

łożyska (warstwa gąbczasta doczesnej)

łożyska (warstwa gąbczasta doczesnej)

o średnicy około 20 cm.

o średnicy około 20 cm.

-

etapy gojenia

etapy gojenia

:

:

•

I – oczyszczenie przez napływające

I – oczyszczenie przez napływające

granulocyty, makrofagi, limfocyty

granulocyty, makrofagi, limfocyty

( tworzą barierę ochronną)

( tworzą barierę ochronną)

•

II – epitelializacja – napływ nabłonka z

II – epitelializacja – napływ nabłonka z

dna gruczołów endometrium

dna gruczołów endometrium

Odchody połogowe – obraz etapu gojenia

Odchody połogowe – obraz etapu gojenia

rany jamy macicy

rany jamy macicy

Okres

Okres

połogu

połogu

Barwa /

Barwa /

konsystencj

konsystencj

a

a

Określ

Określ

enie

enie

Stan rany jamy

Stan rany jamy

macicy

macicy

1.-3. doba

1.-3. doba

Krwiste

Krwiste

Lochia

Lochia

rubra

rubra

Niepełna hemostaza

Niepełna hemostaza

Koniec 1.

Koniec 1.

tygodnia

tygodnia

Brunatnokrwist

Brunatnokrwist

e

e

Lochia

Lochia

fusca

fusca

Zaciskanie naczyń,

Zaciskanie naczyń,

zamykanie

zamykanie

skrzeplinami,pojawia

skrzeplinami,pojawia

się surowica

się surowica

Koniec 2.

Koniec 2.

tygodnia

tygodnia

Brudnożółte

Brudnożółte

Lochia

Lochia

flava

flava

Wydalanie

Wydalanie

martwiczego materiału

martwiczego materiału

komórkowego

komórkowego

Koniec 3.

Koniec 3.

tygodnia

tygodnia

Szarobiałe

Szarobiałe

Lochia

Lochia

alba

alba

Stopniowa

Stopniowa

epitelializacja rany

epitelializacja rany

Po 4 – 6

Po 4 – 6

tygodniac

tygodniac

h

h

Zanikanie odchodów

Zanikanie odchodów

Rana wygojona

Rana wygojona

MB

MB

8

8

Wznowienie czynności

Wznowienie czynności

jajników

jajników



Po wydaleniu łożyska (

Po wydaleniu łożyska (





E i P) odblokowaniu

E i P) odblokowaniu

ulega wydzielanie gonadotropin

ulega wydzielanie gonadotropin

przysadkowych, co doprowadza do stopniowego

przysadkowych, co doprowadza do stopniowego

rozwijania się czynności jajników.

rozwijania się czynności jajników.



Powrót cykli miesiączkowych :

Powrót cykli miesiączkowych :

- niekarmiące piersią – pierwsza miesiączka 5 –6 tygodni

- niekarmiące piersią – pierwsza miesiączka 5 –6 tygodni

po porodzie

po porodzie

- karmiące piersią :

- karmiące piersią :



Laktacyjny brak miesiączki,

Laktacyjny brak miesiączki,



Pojawiający się pojedynczy epizod krwawienia w 6-8

Pojawiający się pojedynczy epizod krwawienia w 6-8

tygodniu połogu,

tygodniu połogu,



Pojawiające się regularnie co 4 tygodnie krwawienia

Pojawiające się regularnie co 4 tygodnie krwawienia

po 6-8 tygodniowej przerwie od porodu,

po 6-8 tygodniowej przerwie od porodu,

(są to cykle bezowulacyjne, krwawienie spowodowane względnym niedoborem

(są to cykle bezowulacyjne, krwawienie spowodowane względnym niedoborem

estrogenów)

estrogenów)

MB

MB

9

9

Wizyta lekarska u

Wizyta lekarska u

położnicy

położnicy



Wywiad

Wywiad



Temperatura, ciśnienie krwi, tętno.

Temperatura, ciśnienie krwi, tętno.



Wysokość dna macicy.

Wysokość dna macicy.



Charakter odchodów połogowych.

Charakter odchodów połogowych.



Stan rany po episiotomii lub po cięciu

Stan rany po episiotomii lub po cięciu

cesarskim.

cesarskim.



Higiena osobista.

Higiena osobista.



Diureza.

Diureza.



Wypróżnienia.

Wypróżnienia.



Uruchomienie położnicy

Uruchomienie położnicy

.

.

MB

MB

10

10

Patologia w okresie

Patologia w okresie

połogu

połogu



Zakażenia połogowe.

Zakażenia połogowe.



Krwawienia.

Krwawienia.



Zapalenie gruczołu piersiowego.

Zapalenie gruczołu piersiowego.



Choroba zakrzepowo –

Choroba zakrzepowo –

zatorowa.

zatorowa.



Rozejście spojenia łonowego.

Rozejście spojenia łonowego.



Zaburzenia psychiczne.

Zaburzenia psychiczne.

MB

MB

11

11

Zakażenia połogowe

Zakażenia połogowe



Definicja

Definicja

– wszystkie procesy

– wszystkie procesy

chorobowe przebiegające z gorączką,

chorobowe przebiegające z gorączką,

które powstają wskutek zakażenia ran

które powstają wskutek zakażenia ran

porodowych.

porodowych.



Zakażenie (endogenne i egzogenne)

Zakażenie (endogenne i egzogenne)

wywoływane są głownie florą mieszaną

wywoływane są głownie florą mieszaną

:

:

-

-

tlenowce

tlenowce

: E.coli, Proteus, Staphylococcus,

: E.coli, Proteus, Staphylococcus,

Kliebsiella, Pseudomonas, Streptococcus,

Kliebsiella, Pseudomonas, Streptococcus,

-

-

beztlenowce

beztlenowce

: Peptostreptococcus,

: Peptostreptococcus,

Bacterioides, Clostridia,

Bacterioides, Clostridia,

MB

MB

12

12

Zakażenia połogowe w

Zakażenia połogowe w

praktyce klinicznej

praktyce klinicznej



Zakażenia

Zakażenia

miejscowe

miejscowe

:

:

-

-

zakażenie

zakażenie

ran pochwy i

ran pochwy i

krocza,

krocza,

- endometritis

- endometritis

puerperalis

puerperalis

(najczęstsze)

(najczęstsze)

,

,



Zakażenia

Zakażenia

szerzące się

szerzące się

:

:

- drogą

- drogą

błon śluzowych

błon śluzowych

:

:

-

*endosalpingitis

*endosalpingitis





pyosalpinx

pyosalpinx

-

*pelvoperitonitis

*pelvoperitonitis

-

*peritonitis diffusa

*peritonitis diffusa

-

*oophoritis

*oophoritis





abscessus ovarii

abscessus ovarii

-

-

naczyń limfatycznych

naczyń limfatycznych

:

:

-

*myometritis

*myometritis

-

*parametritis

*parametritis

-

-

z krwią

z krwią

:

:

posocznica połogowa

posocznica połogowa

MB

MB

13

13

Endometritis puerperalis

Endometritis puerperalis



Najczęstsze zakażenie połogowe.

Najczęstsze zakażenie połogowe.



Objawy

Objawy

:

:

- stany podgorączkowe,

- stany podgorączkowe,

- cuchnące odchody, często zatrzymanie

- cuchnące odchody, często zatrzymanie

odchodów (

odchodów (

lochiometra

lochiometra

)

)

-

w 4 – 7 dniu połogu,

w 4 – 7 dniu połogu,

- zwolnienie inwolucji macicy, bolesność

- zwolnienie inwolucji macicy, bolesność

uciskowa,

uciskowa,

- skąpe krwawienia,

- skąpe krwawienia,



Leczenie

Leczenie

:

:

- spazmolityki,

- spazmolityki,

- leki obkurczające macice,

- leki obkurczające macice,

- antybiotyki.

- antybiotyki.

MB

MB

14

14

Posocznica połogowa

Posocznica połogowa



Rozwija się , gdy

Rozwija się , gdy

w związku z porodem

w związku z porodem

lub poronieniem

lub poronieniem

w organizmie

w organizmie

wytworzyło się

wytworzyło się

ognisko posocznicy

ognisko posocznicy

, z

, z

którego stale lub z przerwami

którego stale lub z przerwami

uwalniane

uwalniane

są do krążenia bakterie chorobotwórcze

są do krążenia bakterie chorobotwórcze

,

,

a w przebiegu choroby

a w przebiegu choroby

dominują

dominują

kliniczne następstwa tego zjawiska

kliniczne następstwa tego zjawiska

, nie

, nie

zaś objawy miejscowego procesu.

zaś objawy miejscowego procesu.



W przebiegu posocznicy znajdujemy :

W przebiegu posocznicy znajdujemy :

-

-

wrota zakażenia

wrota zakażenia

,

,

-

-

pierwotne

pierwotne

ognisko posocznicy,

ognisko posocznicy,

-

-

wtórne

wtórne

ogniska posocznicy .

ogniska posocznicy .

MB

MB

15

15

Posocznica połogowa

Posocznica połogowa

(I)

(I)



Wrota zakażenia

Wrota zakażenia

– najczęściej miejsce po

– najczęściej miejsce po

oddzieleniu łożyska.

oddzieleniu łożyska.



Pierwotne ognisko

Pierwotne ognisko

–

–

ognisko naczyniowe pierwotne

ognisko naczyniowe pierwotne

endometritis

endometritis





endomyometritis

endomyometritis





vasculitis

vasculitis





thromboangi

thromboangi

tdis (żyła biodrowa wewnętrzna lub jajnikowa)

tdis (żyła biodrowa wewnętrzna lub jajnikowa)



Wtórne ogniska

Wtórne ogniska

posocznicy w :

posocznicy w :

Płucach, nerkach, śledzionie, wątrobie, stawach,

Płucach, nerkach, śledzionie, wątrobie, stawach,

mięśniach,szpiku kostnym, oczach, skorze,

mięśniach,szpiku kostnym, oczach, skorze,

mózgu, zastawkach serca

mózgu, zastawkach serca

(endocarditis septica)

(endocarditis septica)

MB

MB

16

16

Posocznica połogowa (II)

Posocznica połogowa (II)



Wysoka gorączka ponad 39

Wysoka gorączka ponad 39





C - septyczna

C - septyczna



Dreszcze

Dreszcze



Tachykardia 130-160/min

Tachykardia 130-160/min



Tachypnoe

Tachypnoe



Pobudzenie ruchowe

Pobudzenie ruchowe



Sinica

Sinica



Zaburzenia świadomości

Zaburzenia świadomości



Morfologia : leukocytoza 20-30 x 10

Morfologia : leukocytoza 20-30 x 10

9

9

/l,

/l,

Hb-9g%, trombocytopenia, laboratoryjne

Hb-9g%, trombocytopenia, laboratoryjne

wykładniki DIC.

wykładniki DIC.

MB

MB

17

17

Posocznica połogowa -

Posocznica połogowa -

leczenie

leczenie



Intensywna opieka medyczna –

Intensywna opieka medyczna –

kontrola ciśnienia krwi, tętna,

kontrola ciśnienia krwi, tętna,

diurezy, saturacji.

diurezy, saturacji.



Szybkie wdrożenie

Szybkie wdrożenie

antybiotykoterapii – początkowo

antybiotykoterapii – początkowo

szerokiej, później celowanej –

szerokiej, później celowanej –

wynik posiewu krwi

wynik posiewu krwi



Przetaczanie płynów infuzyjnych,

Przetaczanie płynów infuzyjnych,

osocza, masy erytrocytarnej,

osocza, masy erytrocytarnej,

MB

MB

18

18

Krwawienia połogowe

Krwawienia połogowe



Jest to utrata

Jest to utrata

ponad 500 ml

ponad 500 ml

krwi z dróg

krwi z dróg

rodnych po porodzie.

rodnych po porodzie.



Wczesne

Wczesne

- występują w pierwszych 2

- występują w pierwszych 2

godzinach po porodzie i są związane z

godzinach po porodzie i są związane z

samym przebiegiem porodu:

samym przebiegiem porodu:

- atonia i hypotonia macicy, pęknięcie

- atonia i hypotonia macicy, pęknięcie

macicy,

macicy,

-

rany porodowe kanału rodnego,

rany porodowe kanału rodnego,

•

Późne

Późne

– pomiedzy 2 godzina po porodzie do

– pomiedzy 2 godzina po porodzie do

6 tygodnia połogu :

6 tygodnia połogu :

- resztki łożyskowe

- resztki łożyskowe

- endometritis puerperalis

- endometritis puerperalis

MB

MB

19

19

Krwawienie wywołane

Krwawienie wywołane

resztkami łożyskowymi

resztkami łożyskowymi



Przyczyna

Przyczyna

– włókna mięśniowe nie

– włókna mięśniowe nie

mogą prawidłowo obkurczyć się na

mogą prawidłowo obkurczyć się na

naczyniach krwionośnych.

naczyniach krwionośnych.



Objawy:

Objawy:

-

pojawia się pod koniec 1. tygodnia

pojawia się pod koniec 1. tygodnia

połogu,

połogu,

-

Jest obfite i nagłe,

Jest obfite i nagłe,

-

Środki naskurczowe są nieskuteczne

Środki naskurczowe są nieskuteczne



Leczenie:

Leczenie:

-

łyżeczkowanie jamy macicy

łyżeczkowanie jamy macicy

-

antybiotykoterapia

antybiotykoterapia

MB

MB

20

20

Połogowe zapalenie

Połogowe zapalenie

sutka

sutka



90 %

90 %

- wywołane przez

- wywołane przez

gronkowca złocistego

gronkowca złocistego

z

z

jamy nosowogardłowej noworodka.

jamy nosowogardłowej noworodka.



Wyróżniamy dwie formy –

Wyróżniamy dwie formy –

śródmiąższowe

śródmiąższowe

oraz

oraz

miąższowe

miąższowe

.

.



Dotyczy matek karmiących piersią.

Dotyczy matek karmiących piersią.



Czynniki sprzyjające

Czynniki sprzyjające

– maceracja i pęknięcia

– maceracja i pęknięcia

brodawki, zastój pokarmu.

brodawki, zastój pokarmu.



Objawy:

Objawy:

ból, zaczerwienienie, obrzęk,

ból, zaczerwienienie, obrzęk,

gorączka.

gorączka.



Leczenie :

Leczenie :

ograniczenie laktacji,

ograniczenie laktacji,

antybiotykoterapia, opróżnianie gruczołów

antybiotykoterapia, opróżnianie gruczołów

piersiowych, leczenie chirurgiczne.

piersiowych, leczenie chirurgiczne.



Profilaktyka :

Profilaktyka :

zabezpieczenie przed

zabezpieczenie przed

uszkodzeniem brodawek, niedopuszczenie do

uszkodzeniem brodawek, niedopuszczenie do

zastoju pokarmu, higiena w połogu,

zastoju pokarmu, higiena w połogu,

MB

MB

21

21

Typy połogowego zapalenia

Typy połogowego zapalenia

gruczołu piersiowego

gruczołu piersiowego

MB

MB

22

22

Choroba zakrzepowa w

Choroba zakrzepowa w

połogu

połogu



Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

:

:

- ciążą (zmiany w zakresie czynników

- ciążą (zmiany w zakresie czynników

hemostatycznych)

hemostatycznych)

*

*

hydremia ciążowa oraz zagęszczenie w połogu,

hydremia ciążowa oraz zagęszczenie w połogu,

*

*





fibrynogeny,PLT, aktywności VII,VIII,X, von Willebranda,

fibrynogeny,PLT, aktywności VII,VIII,X, von Willebranda,

*

*





wolnego białka S ( kofaktor bialka C

wolnego białka S ( kofaktor bialka C





Va i VIIIa)

Va i VIIIa)

*

*

obniżona aktywność fizyczna, zmniejszony powrót żylny z

obniżona aktywność fizyczna, zmniejszony powrót żylny z

miednicy,

miednicy,

- zakażenia połogowe

- zakażenia połogowe

- żylaki kończyn dolnych i miednicy mniejszej,

- żylaki kończyn dolnych i miednicy mniejszej,

- połóg po cieciu cesarskim,

- połóg po cieciu cesarskim,

- cukrzyca , gestoza EPH,

- cukrzyca , gestoza EPH,

MB

MB

23

23

Choroba zakrzepowa w połogu

Choroba zakrzepowa w połogu

(I)

(I)



Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych kończyn

Zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych kończyn

dolnych – objawy:

dolnych – objawy:

* Ból i stwardnienie w przebiegu żylaka, zaczerwienienie i

* Ból i stwardnienie w przebiegu żylaka, zaczerwienienie i

wzmożone ucieplenie skóry nad zmienionym naczyniem,

wzmożone ucieplenie skóry nad zmienionym naczyniem,

obrzęk kończyny, wzrost temperatury ciała i

obrzęk kończyny, wzrost temperatury ciała i

przyspieszenie tętna.

przyspieszenie tętna.



Zakrzepowe zapalenie żył głębokich kończyn dolnych –

Zakrzepowe zapalenie żył głębokich kończyn dolnych –

objawy:

objawy:

* Obrzęk kończyny ( pomiar obwodów - 2-5 cm różnicy),

* Obrzęk kończyny ( pomiar obwodów - 2-5 cm różnicy),

bolesność uciskowa ( objaw Homansa), poszerzenie żył

bolesność uciskowa ( objaw Homansa), poszerzenie żył

powierzchownych, wzmożone ucieplenie skóry,

powierzchownych, wzmożone ucieplenie skóry,

zaczerwienienie kończyny ( blady lub siniczy bolesny

zaczerwienienie kończyny ( blady lub siniczy bolesny

obrzęk kończyny – całkowite zemknięcie żyły udowej ),

obrzęk kończyny – całkowite zemknięcie żyły udowej ),

gorączka, tachykardia.

gorączka, tachykardia.



Zakrzepowe zapalenie żył miednicy małej – objawy

Zakrzepowe zapalenie żył miednicy małej – objawy

* Ubogo lub bezobjawowe, gorączka typu septycznego i

* Ubogo lub bezobjawowe, gorączka typu septycznego i

bolesność w czasie badania wewnętrznego

bolesność w czasie badania wewnętrznego

MB

MB

24

24

Zakrzepowe zapalenie żył w

Zakrzepowe zapalenie żył w

połogu - leczenie

połogu - leczenie



Wysoka elewacja kończyny – ułatwia odpływ

Wysoka elewacja kończyny – ułatwia odpływ

krwi i zmniejsza obrzęk.

krwi i zmniejsza obrzęk.



Pończochy uciskowe lub bandażowanie kończyn.

Pończochy uciskowe lub bandażowanie kończyn.



Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.



Antybiotyki.

Antybiotyki.



Antykoagulanty – heparyna:

Antykoagulanty – heparyna:

* 500 j.m. / kg m.c / dzień co 4 – 6 godzin

* 500 j.m. / kg m.c / dzień co 4 – 6 godzin

* Wlew ciągły – pierwsza dawka 5000 j.m. później

* Wlew ciągły – pierwsza dawka 5000 j.m. później

1200 – 1600 j.m. / godzinę

1200 – 1600 j.m. / godzinę

* Profilaktyka – 5000 j.m co 12 godzin

* Profilaktyka – 5000 j.m co 12 godzin

- Ocena efektu leczenia : APTT – wydłużony 1,5-

- Ocena efektu leczenia : APTT – wydłużony 1,5-

2,5 raza w stosunku do normy (22-55”)

2,5 raza w stosunku do normy (22-55”)

MB

MB

25

25

Rozejście spojenia

Rozejście spojenia

łonowego

łonowego



Przyczyna

Przyczyna

: wpływ estrogenów na

: wpływ estrogenów na

chrząstkozrost łonowy i stawy krzyżowo –

chrząstkozrost łonowy i stawy krzyżowo –

biodrowe.

biodrowe.



Objawy

Objawy

:

:

* Bolesność w okolicy spojenia łonowego, nasilająca się

* Bolesność w okolicy spojenia łonowego, nasilająca się

w trakcie chodzenia (

w trakcie chodzenia (

„kaczy chód”

„kaczy chód”

) i leżenia na boku

) i leżenia na boku

* Promieniowanie bólu do uda i pośladków,

* Promieniowanie bólu do uda i pośladków,



Leczenie

Leczenie

:

:

* Leki przeciwbólowe

* Leki przeciwbólowe

* Ograniczenie aktywności ruchowej

* Ograniczenie aktywności ruchowej

* Pas biodrowy

* Pas biodrowy

* Ortopedyczne zespolenie

* Ortopedyczne zespolenie

MB

MB

26

26

Zaburzenia psychiczne w

Zaburzenia psychiczne w

okresie połogu

okresie połogu



Heterogenna grupa zaburzeń o różnych

Heterogenna grupa zaburzeń o różnych

przyczynach i zróżnicowanym obrazie

przyczynach i zróżnicowanym obrazie

klinicznym.

klinicznym.



Ciąża i poród zwiększają ryzyko

Ciąża i poród zwiększają ryzyko

pojawienia się różnorodnych czynników

pojawienia się różnorodnych czynników

wywołujących zaburzenia psychiczne.

wywołujących zaburzenia psychiczne.



W populacji amerykańskiej psychozy

W populacji amerykańskiej psychozy

poporodowe zdarzają się

poporodowe zdarzają się

1/ 600

1/ 600

porodów.

porodów.



Znaczny odsetek zaburzeń nastroju po

Znaczny odsetek zaburzeń nastroju po

porodzie stanowi pierwszą fazę chorób

porodzie stanowi pierwszą fazę chorób

afektywnych.

afektywnych.

MB

MB

27

27

Zaburzenia psychiczne w

Zaburzenia psychiczne w

okresie połogu - etiologia

okresie połogu - etiologia



Nawroty

Nawroty

– niemal każda choroba

– niemal każda choroba

psychiczna może ulec nawrotowi w

psychiczna może ulec nawrotowi w

okresie poporodowym ( schizofrenia,

okresie poporodowym ( schizofrenia,

choroba dwubiegunowa).

choroba dwubiegunowa).



Infekcje okołoporodowe

Infekcje okołoporodowe

– w

– w

psychozach okołoporodowych

psychozach okołoporodowych

przebiegających z zaburzeniami

przebiegających z zaburzeniami

świadomości (stany amentywne,

świadomości (stany amentywne,

zespoły majaczeniowo-zamroczeniowe)

zespoły majaczeniowo-zamroczeniowe)

MB

MB

28

28

Zaburzenia psychiczne w

Zaburzenia psychiczne w

okresie połogu – etiologia (I)

okresie połogu – etiologia (I)



Przyczyny reaktywne

Przyczyny reaktywne

– lęk przed

– lęk przed

porodem, niepożądana ciąża,

porodem, niepożądana ciąża,

nieporozumienia rodzinne.

nieporozumienia rodzinne.



Hormonalne

Hormonalne

– znaczne zmiany

– znaczne zmiany

hormonalne w ciąży i w czasie

hormonalne w ciąży i w czasie

porodu (zespół napięcia

porodu (zespół napięcia

przedmiesiączkowego stanowi

przedmiesiączkowego stanowi

czynnik ryzyka dla psychoz

czynnik ryzyka dla psychoz

poporodowych ).

poporodowych ).

MB

MB

29

29

Depresja poporodowa –

Depresja poporodowa –

obraz

obraz

kliniczny wg

kliniczny wg

Hopkins,Marcus,Campbell

Hopkins,Marcus,Campbell



„

„

postpartum blue syndrom”

postpartum blue syndrom”

– „depresja 5.

– „depresja 5.

dnia” rozpoczyna się 2-3 dnia po porodzie,

dnia” rozpoczyna się 2-3 dnia po porodzie,

maksymalne nasilenie przypada na 5 dzień,

maksymalne nasilenie przypada na 5 dzień,

trwa nie dłużej niż 2 tygodnie, u 50 %

trwa nie dłużej niż 2 tygodnie, u 50 %

położnic – obniżone samopoczucie

położnic – obniżone samopoczucie



Zespoły depresyjne

Zespoły depresyjne

o różnym nasileniu – od

o różnym nasileniu – od

subdepresji do ciężkich stanów depresyjnych

subdepresji do ciężkich stanów depresyjnych

– utrzymują się kilka tygodni lub miesięcy,

– utrzymują się kilka tygodni lub miesięcy,

wymagają leczenia farmakologicznego – 10 –

wymagają leczenia farmakologicznego – 10 –

12 % położnic

12 % położnic



Poporodowa psychoza depresyjna

Poporodowa psychoza depresyjna

– obraz

– obraz

atypowy z cechami depresji endogennej i

atypowy z cechami depresji endogennej i

zespołów paranoidalnych lub katatonicznych

zespołów paranoidalnych lub katatonicznych

– rzadki 0,01 – 0,02 %położnic

– rzadki 0,01 – 0,02 %położnic

MB

MB

30

30

Depresja apatyczno -

Depresja apatyczno -

abuliczna

abuliczna



Objawy ciężkich zaburzeń

Objawy ciężkich zaburzeń

hormonalnych powstających w

hormonalnych powstających w

wyniku rzadkiego powikłania

wyniku rzadkiego powikłania

porodu , jakim jest martwica

porodu , jakim jest martwica

przysadki mózgowej

przysadki mózgowej

spowodowana jej niedokrwieniem,

spowodowana jej niedokrwieniem,

zawałem lub zatorem -

zawałem lub zatorem -

zespół

zespół

Sheehana

Sheehana

- są poprzedzone

- są poprzedzone

zespołem apatyczno – abulicznym.

zespołem apatyczno – abulicznym.

MB

MB

31

31

Odległe następstwa

Odległe następstwa

poporodowych zaburzeń

poporodowych zaburzeń

psychicznych

psychicznych



Ponad

Ponad

½

½

kobiet chorowała na depresję

kobiet chorowała na depresję

jeszcze

jeszcze

4 lata

4 lata

po porodzie (wg.

po porodzie (wg.

Uddenberga i Englessona).

Uddenberga i Englessona).



Depresja

Depresja

„przenosi”

„przenosi”

się na

się na

współmałżonków – negatywny wpływ na

współmałżonków – negatywny wpływ na

efektywność pracy zawodowej i więzi

efektywność pracy zawodowej i więzi

małżeńskie.

małżeńskie.



Zaburzenie rozwoju funkcji

Zaburzenie rozwoju funkcji

poznawczych

poznawczych

i

i

sfery emocjonalnej

sfery emocjonalnej

dziecka.

dziecka.

MB

MB

32

32

Leczenie poporodowych zaburzeń

Leczenie poporodowych zaburzeń

psychicznych

psychicznych



Metody psychoterapeutyczne

Metody psychoterapeutyczne



Leczenie farmakologiczne:

Leczenie farmakologiczne:

-

Leki przeciwpsychotyczne,

Leki przeciwpsychotyczne,

-

Leki przeciwdepresyjne

Leki przeciwdepresyjne

(TLPD,SI-5HT,IMAO i inne)

(TLPD,SI-5HT,IMAO i inne)

-

Anksjolityki,

Anksjolityki,

-

Lit,

Lit,

MB

MB

33

33

Leczenie poporodowych zaburzeń

Leczenie poporodowych zaburzeń

psychicznych (I)

psychicznych (I)



Zaburzenia wymagające leczenia uzależnionego

Zaburzenia wymagające leczenia uzależnionego

od rodzaju zaburzeń psychicznych i ich

od rodzaju zaburzeń psychicznych i ich

nasilenia. W większości wypadków

nasilenia. W większości wypadków

niezbędna

niezbędna

jest konsultacja psychiatryczna

jest konsultacja psychiatryczna

.

.



Leki psychotropowe są przeciwwskazane w

Leki psychotropowe są przeciwwskazane w

czasie karmienie piersią.

czasie karmienie piersią.

Oszacowanie zarówno

Oszacowanie zarówno

bezpośrednich, jak i odległych zagrożeń dla

bezpośrednich, jak i odległych zagrożeń dla

zdrowia noworodka związanych z działaniem

zdrowia noworodka związanych z działaniem

w/w leków jest trudne a obecny stan wiedzy nie

w/w leków jest trudne a obecny stan wiedzy nie

pozwala na rzetelne określenie zysków i strat.

pozwala na rzetelne określenie zysków i strat.

(prof.S.Pużyński – konsultant krajowy w

(prof.S.Pużyński – konsultant krajowy w

dziedzinie psychiatrii)

dziedzinie psychiatrii)

MB

MB

34

34

Leki w ciąży

Leki w ciąży



Zmiany

Zmiany

farmakokinetyki

farmakokinetyki

leków u

leków u

ciężarnej:

ciężarnej:

-

Wchłanianie

Wchłanianie

-

Dystrybucja

Dystrybucja

-

Biotransformacja

Biotransformacja

-

Wydalanie

Wydalanie



Leki a płód:

Leki a płód:

-

Przenikanie

Przenikanie

leków do płodu

leków do płodu

-

Teratogenność

Teratogenność

leków

leków

MB

MB

35

35

Wchłanianie

Wchłanianie







wchłaniania leków hydrofilnych ze

wchłaniania leków hydrofilnych ze

względu na

względu na





perystaltyki i napięcia

perystaltyki i napięcia

zwieracza przełyku

zwieracza przełyku



Leki metabolizowane w jelicie ze

Leki metabolizowane w jelicie ze

względu na wydłużony czas transportu

względu na wydłużony czas transportu

mają mniejsza biodostępność

mają mniejsza biodostępność

(chlorpromazyna)

(chlorpromazyna)



Zmiana pH treści żołądkowej – zgaga,

Zmiana pH treści żołądkowej – zgaga,

wymioty – zmieniają wchłanianie

wymioty – zmieniają wchłanianie

MB

MB

36

36

Dystrybucja

Dystrybucja



Zależy od drogi podania, objętości

Zależy od drogi podania, objętości

osocza, stopnia wiązania z białkami

osocza, stopnia wiązania z białkami

krwi

krwi



Objętość osocza i płynów

Objętość osocza i płynów

zewnątrzkomórkowych

zewnątrzkomórkowych





ok. 32 tyg. o

ok. 32 tyg. o

40% stanu przed ciążą

40% stanu przed ciążą







względnego stężenia albumin o 20%

względnego stężenia albumin o 20%

-

-





ilość wolnego leku

ilość wolnego leku







objętość dystrybucji (łożysko)

objętość dystrybucji (łożysko)

MB

MB

37

37

Biotransformacja

Biotransformacja



2/3 leków ulega metabolizmowi w

2/3 leków ulega metabolizmowi w

wątrobie

wątrobie







aktywności metabolicznej wątroby

aktywności metabolicznej wątroby

ciężarnej

ciężarnej







estrogenów zaburza sprzęganie z

estrogenów zaburza sprzęganie z

kwasem siarkowym i glukuronowym

kwasem siarkowym i glukuronowym



Rozwijająca się ciąża powoduje zastój

Rozwijająca się ciąża powoduje zastój

żółci oraz obniżenie skuteczności

żółci oraz obniżenie skuteczności

detoksykacyjnej wątroby

detoksykacyjnej wątroby

MB

MB

38

38

Wydalanie

Wydalanie



Z żółcią może być zaburzone ze

Z żółcią może być zaburzone ze

względu na jej nieznaczny zastój

względu na jej nieznaczny zastój



Przez nerki ulega

Przez nerki ulega





ze względu na:

ze względu na:

-

-





przepływu nerkowego o 60-80%

przepływu nerkowego o 60-80%

(pod koniec ciąży 1200 ml/min)

(pod koniec ciąży 1200 ml/min)

- Poszerzenie dróg moczowych pod

- Poszerzenie dróg moczowych pod

wpływem progesteronu

wpływem progesteronu

MB

MB

39

39

Bariera łożyskowa

Bariera łożyskowa



Ograniczony wpływ na metabolizm leków

Ograniczony wpływ na metabolizm leków



Stężenie leków u płodu przenikających

Stężenie leków u płodu przenikających

przez łożysko osiąga 50-100% stężenia

przez łożysko osiąga 50-100% stężenia

w surowicy matki

w surowicy matki



Transport leków:

Transport leków:

- dyfuzja bierna (

- dyfuzja bierna (





500 kD)

500 kD)

-

transport aktywny (

transport aktywny (





1000 kD)

1000 kD)

-

pinocytoza

pinocytoza

MB

MB

40

40

Wpływ leków na płód

Wpływ leków na płód



Stężenie leków u płodu to 50-100% stężenia w

Stężenie leków u płodu to 50-100% stężenia w

surowicy krwi matki

surowicy krwi matki



Krew płodu ma odczyn kwaśny 7,25 (matka 7,45)

Krew płodu ma odczyn kwaśny 7,25 (matka 7,45)

– lepsza dysocjacja leków o odczynie zasadowym

– lepsza dysocjacja leków o odczynie zasadowym



Długotrwały czas działania ma gorszy wpływ niż

Długotrwały czas działania ma gorszy wpływ niż

pojedyncza dawka

pojedyncza dawka



Przepuszczalności bariery krew-mózg u płodu jest

Przepuszczalności bariery krew-mózg u płodu jest

większa niż u dorosłego

większa niż u dorosłego



Krążenie płodowe nastawione jest na zapewnienie

Krążenie płodowe nastawione jest na zapewnienie

najlepszego ukrwienia CUN i serca

najlepszego ukrwienia CUN i serca



Całkowite stężenie białek osocza u płodu i ich

Całkowite stężenie białek osocza u płodu i ich

zdolność do wiązania leków jest mniejsza – więcej

zdolność do wiązania leków jest mniejsza – więcej

wolnego leku przenika do tkanek

wolnego leku przenika do tkanek

MB

MB

41

41

Teratogenny wpływ leków na

Teratogenny wpływ leków na

płód

płód



Okresy rozwoju a teratogeny:

Okresy rozwoju a teratogeny:

-

przedimplantacyjny

przedimplantacyjny

– przed powstaniem

– przed powstaniem

listków zarodkowych – „wszystko albo nic”

listków zarodkowych – „wszystko albo nic”

-

zarodkowa

zarodkowa

– powstanie listków zarodkowych

– powstanie listków zarodkowych

i pierwotnych narządów -

i pierwotnych narządów -

krytyczny

krytyczny

-

płodowy

płodowy

– organogenezy – spadek

– organogenezy – spadek

wrażliwości na teratogeny; dalszy rozwój

wrażliwości na teratogeny; dalszy rozwój

móżdżku, kory mózgowej oraz układu

móżdżku, kory mózgowej oraz układu

moczowo-płciowego sprawia że są one dalej

moczowo-płciowego sprawia że są one dalej

wrażliwe aż do końca ciąży

wrażliwe aż do końca ciąży

MB

MB

42

42

Krytyczne okresy

Krytyczne okresy

teratogennego działania leków

teratogennego działania leków

w ciąży

w ciąży

Narząd lub układ

Narząd lub układ

Dzień ciąży

Dzień ciąży

Gruczoł tarczowy

Gruczoł tarczowy

16-18

16-18

Tkanka nerwowa

Tkanka nerwowa

18-38

18-38

Układ krążenia

Układ krążenia

18-40

18-40

Narząd wzroku

Narząd wzroku

24-40

24-40

Kończyny

Kończyny

24-46

24-46

Gruczoły płciowe

Gruczoły płciowe

37-46

37-46

MB

MB

43

43

Klasyfikacja działania leków

Klasyfikacja działania leków

w czasie ciąży wg FDA USA

w czasie ciąży wg FDA USA

Kategori

Kategori

a

a

Czynniki ryzyka dla płodu

Czynniki ryzyka dla płodu

A

A

Bezpieczne w ciąży

Bezpieczne w ciąży

B

B

Badania na zwierzętach nie wykazały ryzyka dla

Badania na zwierzętach nie wykazały ryzyka dla

płodu, brak dowodów na wzrost ryzyka u płodów

płodu, brak dowodów na wzrost ryzyka u płodów

ludzkich

ludzkich

C

C

Działanie embriotoksyczne i teratogenne na

Działanie embriotoksyczne i teratogenne na

zwierzętach, bez badań u kobiet ciężarnych.

zwierzętach, bez badań u kobiet ciężarnych.

Stosowany gdy korzyści usprawiedliwiają

Stosowany gdy korzyści usprawiedliwiają

ryzykom względem płodu.

ryzykom względem płodu.

D

D

Istnieje ewidentne ryzyko dla płodu, lecz korzyści

Istnieje ewidentne ryzyko dla płodu, lecz korzyści

usprawiedliwiają zastosowanie np: zagrożenie

usprawiedliwiają zastosowanie np: zagrożenie

życia

życia

X

X

Szkodliwy. Ryzyko zdecydowanie przewyższa

Szkodliwy. Ryzyko zdecydowanie przewyższa

potencjalne korzyści.

potencjalne korzyści.

MB

MB

44

44

Karmienie piersią

Karmienie piersią



Zważając na unikalną wartość pokarmu kobiecego

Zważając na unikalną wartość pokarmu kobiecego

oraz naturalne procesy związane z żywieniem

oraz naturalne procesy związane z żywieniem

człowieka,

człowieka,

Światowa Organizacja Zdrowia

Światowa Organizacja Zdrowia

zaleca,

zaleca,

aby niemowlęta były karmione

aby niemowlęta były karmione

wyłącznie mlekiem

wyłącznie mlekiem

matki

matki

do

do

szóstego miesiąca życia

szóstego miesiąca życia

. Wyłącznie

. Wyłącznie

oznacza w tym wypadku

oznacza w tym wypadku

bez dopajania,

bez dopajania,

dokarmiania czym innym niż matczyny pokarm

dokarmiania czym innym niż matczyny pokarm

.

.

Jako najbardziej odpowiednie dla prawidłowego

Jako najbardziej odpowiednie dla prawidłowego

rozwoju dziecka uznano karmienie piersią

rozwoju dziecka uznano karmienie piersią

kontynuowane

kontynuowane

do drugiego roku życia

do drugiego roku życia

i

i

uzupełniane przez miejscowe produkty

uzupełniane przez miejscowe produkty

żywnościowe. Pokarmem uzupełniającym nie są w

żywnościowe. Pokarmem uzupełniającym nie są w

tym wypadku mieszanki następne, a potrawy

tym wypadku mieszanki następne, a potrawy

bezmleczne węglowodanowo-jarzynowe, owocowe

bezmleczne węglowodanowo-jarzynowe, owocowe

lub mączno-mięsne .

lub mączno-mięsne .

Rezolucja WHA 47,5 1994

Rezolucja WHA 47,5 1994

MB

MB

45

45

Laktacja

Laktacja



Mammogeneza

Mammogeneza

– rozwój i tworzenie gruczołu

– rozwój i tworzenie gruczołu

piersiowego do czynnościowo sprawnego

piersiowego do czynnościowo sprawnego

narządu (E-drogi wyprowadzające, E+P –

narządu (E-drogi wyprowadzające, E+P –

pęcherzyki i nabłonek wydzielniczy).

pęcherzyki i nabłonek wydzielniczy).



Laktogeneza

Laktogeneza

– przygotowanie do wydzielania

– przygotowanie do wydzielania

mleka w czasie ciąży ( przygotowanie nabłonka

mleka w czasie ciąży ( przygotowanie nabłonka

wydzielniczego).

wydzielniczego).



Galaktogeneza

Galaktogeneza

– początek wytwarzania mleka -

– początek wytwarzania mleka -

(nagły spadek E i P – początek produkcji mleka).

(nagły spadek E i P – początek produkcji mleka).



Galaktopoeza

Galaktopoeza

– utrzymanie produkcji w połogu

– utrzymanie produkcji w połogu

przez czynniki endokrynne i neurogenne

przez czynniki endokrynne i neurogenne

( odruch ssania – wyrzut PRL stymulujacej

( odruch ssania – wyrzut PRL stymulujacej

nabłonek i OXY zapewniającej galaktokineze).

nabłonek i OXY zapewniającej galaktokineze).



Galaktokineza

Galaktokineza

– wydalanie mleka ( OXY)

– wydalanie mleka ( OXY)

MB

MB

46

46

Korzyści karmienia

Korzyści karmienia

piersią

piersią



Pokarm kobiecy jest substancją unikalną,

Pokarm kobiecy jest substancją unikalną,

spełnia warunki swoistego gatunkowo,

spełnia warunki swoistego gatunkowo,

idealnego pokarmu

idealnego pokarmu

. Karmienie piersią,

. Karmienie piersią,

zgodnie ze współczesną wiedzą, jest

zgodnie ze współczesną wiedzą, jest

jedynym sposobem żywienia niemowląt i

jedynym sposobem żywienia niemowląt i

małych dzieci zapewniającym im

małych dzieci zapewniającym im

optymalny stan zdrowia i rozwój. Niesie

optymalny stan zdrowia i rozwój. Niesie

korzyści zdrowotne zarówno

korzyści zdrowotne zarówno

dla matki

dla matki

jak i

jak i

dla dziecka

dla dziecka

, a także

, a także

dla rodziny i całego społeczeństwa

dla rodziny i całego społeczeństwa

.

.

MB

MB

47

47

„

„

Idealny pokarm”

Idealny pokarm”

Limfocyty B

- podnoszą poziom przeciwciał skierowanych przeciwko specyficznym

drobnoustrojom

Makrofagi

- Niszczą bakterie bezpośrednio w jelitach dziecka

Neutrofile

- Mogą działać jak fagocyty, pochłaniając bakterie w przewodzie

pokarmowym dziecka

Limfocyty T

- Niszczą bezpośrednio zainfekowane komórki lub wydzielają

chemiczne przekaźniki stymulujące inne elementy układu immunologicznego  

Sekrecyjna immunoglobulina A (SIgA)

- niszczy drobnoustroje i chroni przed

przenikaniem alergenów. SIgA powstaje w wyniku ekspozycji matki na drobnoustroje
obecne we wspólnym środowisku matki i dziecka. Kontakt drobnoustrojów z błonami
śluzowymi matki wyzwala reakcję immunologiczną, w czasie której dochodzi do
namnażania się komórek plazmatycznych wytwarzających swoiste przeciwciała.
Komórki te osiedlają się w sąsiedztwie pęcherzyków mlecznych i bezpośrednio do
pokarmu wydzielają przeciwciała skierowane przeciwko antygenom, które pobudziły
układ limfatyczny matki.

Proteina wiążąca witaminę B12

- Zmniejsza ilość witaminy B12 potrzebnej

bakteriom do rozwoju

Czynnik bifidogenny

- Pobudza rozwój Lactobacillus bifidus w jelitach dziecka,

które namnażając się wypierają patogenne bakterie

Laktoferryna

- wiąże żelazo, pierwiastek niezbędny do przetrwania dla wielu

bakterii.

Lizozym

- zabija bakterie uszkadzając ich ściany komórkowe

MB

MB

48

48

Porównanie pokarmów

Porównanie pokarmów

 

Mleko ludzkie

Mleko zwierzęce

Mieszanka

Zanieczyszczenie
bakteriami

Nie stwierdza się

prawdopodobne

Prawdopodobne po

przygotowaniu

Czynniki
przeciwinfekcyjne

Obecne

Nie obecne

Nie obecne

Czynniki wzrostu

Obecne

Nie obecne

Nie obecne

Białko

Odpowiednia ilość

lekkostrawne

Za dużo

ciężkostrawne

Częściowo

poprawiany skład

Tłuszcze

Wystarczająca ilość

niezbędnych

kwasów

tłuszczowych

Lipaza do trawienia

Niedobór niezbędnych

kwasów tłuszczowych

Brak lipazy

Niedobór niezbędnych

kwasów tłuszczowych

Brak lipazy

Żelazo

Mała ilość, Dobrze

przyswajane

Mała ilość, Słabo

przyswajane

Dodawane ,Słabo

przyswajane

Witaminy

Wystarczająca ilość

Za mało witaminy A i

C

Witaminy dodawane

Woda

Wystarczająca ilość

Konieczne dopajanie

Może być potrzebne

dopajanie

MB

MB

49

49

Korzyści dla matki

Korzyści dla matki

Zapobieganie krwotokom poporodowym

(oksytocyna powoduje

obkurczanie mięśnia macicy)

Zmniejszenie ryzyka anemii z niedoboru żelaza

(macica szybciej

obkurcza się, później wracają miesiączki)

Szybsza utrata zbędnych kilogramów

Karmienie piersią przynajmniej przez 3 miesiące

zmniejsza ryzyko

wystąpienia nowotworu sutka

przed okresem menopauzy nawet o

50%. Karmienie każdego dziecka piersią przynajmniej przez 2 miesiące
zmniejsza ryzyko nabłonkowego raka jajnika o 25%.

Zmniejszenie ryzyka osteoporozy

- Ryzyko złamania szyjki kości

udowej u kobiet po 65 r. życia zmniejsza się do połowy, jeśli karmiły
piersią. Jeśli czas trwania karmienia był dłuższy niż 9 miesięcy na
każde dziecko, ryzyko zmniejsza się do 1.

Prolaktyna

nastraja kobietę łagodnie i czule wobec dziecka. Matka

jest spokojniejsza, cierpliwsza, lepiej znosi trud macierzyństwa, łatwiej
czerpie z niego radość i satysfakcję.

MB

MB

50

50

Korzyści dla dziecka

Korzyści dla dziecka

Udowodniono, że wśród dzieci karmionych piersią jest znacznie mniejsza

Udowodniono, że wśród dzieci karmionych piersią jest znacznie mniejsza

zapadalność na:

zapadalność na:



Biegunkę - prawdopodobieństwo zgonu z powodu biegunki wśród niemowląt karmionych

Biegunkę - prawdopodobieństwo zgonu z powodu biegunki wśród niemowląt karmionych

sztucznie jest kilkanaście razy większe niż u niemowląt karmionych piersią.

sztucznie jest kilkanaście razy większe niż u niemowląt karmionych piersią.



Infekcje dróg moczowych

Infekcje dróg moczowych



Ostre infekcje dróg oddechowych

Ostre infekcje dróg oddechowych



Zapalenie ucha środkowego

Zapalenie ucha środkowego



Zapalenie migdałków

Zapalenie migdałków



Nowotwory - u dzieci karmionych piersią przez przynajmniej 6 miesięcy ryzyko

Nowotwory - u dzieci karmionych piersią przez przynajmniej 6 miesięcy ryzyko

zachorowania na nowotwór przed 15 r. życia jest o połowę mniejsze w porównaniu z nie

zachorowania na nowotwór przed 15 r. życia jest o połowę mniejsze w porównaniu z nie

karmionymi.

karmionymi.



Cukrzycę

Cukrzycę



Stwardnienie rozsiane

Stwardnienie rozsiane



Zwężenie odźwiernika

Zwężenie odźwiernika



Zespół nagłego zgonu niemowląt - u niemowląt nie karmionych piersią stwierdza się 3

Zespół nagłego zgonu niemowląt - u niemowląt nie karmionych piersią stwierdza się 3

razy większe ryzyko nagłego zgonu.

razy większe ryzyko nagłego zgonu.



Choroby alergiczne - atopowe zapalenie skóry, alergie pokarmowe i alergiczne choroby

Choroby alergiczne - atopowe zapalenie skóry, alergie pokarmowe i alergiczne choroby

układu oddechowego w wieku dziecięcym i młodzieńczym. Im dłużej dziecko było

układu oddechowego w wieku dziecięcym i młodzieńczym. Im dłużej dziecko było

karmione piersią, tym okres ochronny był dłuższy i tym lepsza prognoza na przyszłość.

karmione piersią, tym okres ochronny był dłuższy i tym lepsza prognoza na przyszłość.

Chroni przed:

Chroni przed:



Próchnicą zębów i wadami zgryzu

Próchnicą zębów i wadami zgryzu

Wpływa na:

Wpływa na:



Rozwój mowy i artykulację

Rozwój mowy i artykulację



Rozwój intelektualny

Rozwój intelektualny



Dzieci karmione piersią osiągają lepsze od dzieci karmionych sztucznie wyniki w testach

Dzieci karmione piersią osiągają lepsze od dzieci karmionych sztucznie wyniki w testach

badających inteligencję w różnych grupach wiekowych.

badających inteligencję w różnych grupach wiekowych.



Polepsza rozwój psychospołeczny

Polepsza rozwój psychospołeczny

MB

MB

51

51

Korzyści dla rodziny i

Korzyści dla rodziny i

społeczeństwa

społeczeństwa



Karmienie piersią

Karmienie piersią

stwarza unikalną, silną

stwarza unikalną, silną

więź

więź

między matką a

między matką a

dzieckiem. Daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, a matce satysfakcję z

dzieckiem. Daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, a matce satysfakcję z

macierzyństwa. Matki, które karmią piersią w pierwszych dobach po

macierzyństwa. Matki, które karmią piersią w pierwszych dobach po

porodzie, rzadziej odrzucają dzieci.

porodzie, rzadziej odrzucają dzieci.



Pozytywne odczucia i relacje między matką i dzieckiem

Pozytywne odczucia i relacje między matką i dzieckiem

rodzące się

rodzące się

w trakcie karmienia piersią mają wpływ na kształtowanie się więzi w

w trakcie karmienia piersią mają wpływ na kształtowanie się więzi w

obrębie całej rodziny.

obrębie całej rodziny.



Korzyści praktyczne

Korzyści praktyczne

- mleko matki karmiącej jest zawsze świeże, ciepłe,

- mleko matki karmiącej jest zawsze świeże, ciepłe,

w każdej chwili gotowe do podania dziecku (w nocy, w podróży),

w każdej chwili gotowe do podania dziecku (w nocy, w podróży),

oszczędność czasu.

oszczędność czasu.



Aspekt ekonomiczny

Aspekt ekonomiczny

- karmienie piersią jest tanie, jego koszt

- karmienie piersią jest tanie, jego koszt

sprowadza się do zapewnienia matce odpowiedniej diety. Koszty mleka w

sprowadza się do zapewnienia matce odpowiedniej diety. Koszty mleka w

proszku a także akcesoriów niezbędnych do żywienia sztucznego stanowią

proszku a także akcesoriów niezbędnych do żywienia sztucznego stanowią

znaczący wydatek w budżecie rodziny.

znaczący wydatek w budżecie rodziny.



Dzieci karmione piersią rzadziej chorują -

Dzieci karmione piersią rzadziej chorują -

redukcja wydatków

redukcja wydatków

na

na

leczenie, badania laboratoryjne, hospitalizacje, rehabilitację, zwolnienia

leczenie, badania laboratoryjne, hospitalizacje, rehabilitację, zwolnienia

lekarskie. Mniejsze koszty ponosi nie tylko rodzina, ale całe

lekarskie. Mniejsze koszty ponosi nie tylko rodzina, ale całe

społeczeństwo.

społeczeństwo.



Karmienie naturalne jest przyjazne dla środowiska, jest

Karmienie naturalne jest przyjazne dla środowiska, jest

niewyczerpanym i odnawiającym się źródłem pożywienia.

niewyczerpanym i odnawiającym się źródłem pożywienia.

W

W

procesach produkcji substytutów mleka kobiecego zużywane są bogactwa

procesach produkcji substytutów mleka kobiecego zużywane są bogactwa

naturalne Ziemi, woda, materiały opałowe. Powstaje także konieczność

naturalne Ziemi, woda, materiały opałowe. Powstaje także konieczność

składowania odpadów długo degradujących się (plastyk, puszki, szkło).

składowania odpadów długo degradujących się (plastyk, puszki, szkło).

MB

MB

52

52

Zmiany pokarmu

Zmiany pokarmu

kobiecego

kobiecego



Czasu trwania ciąży

Czasu trwania ciąży

(w pokarmie matki wcześniaka: więcej białka, tłuszczu,

(w pokarmie matki wcześniaka: więcej białka, tłuszczu,

IgA, laktoferryny, sodu, chloru; mniej laktozy w porównaniu z mlekiem

IgA, laktoferryny, sodu, chloru; mniej laktozy w porównaniu z mlekiem

dojrzałym)

dojrzałym)



Okresu laktacji:

Okresu laktacji:

Siara

Siara

jest gęstym, żółtawym płynem. Jest jej niewiele, ale jest bardzo

jest gęstym, żółtawym płynem. Jest jej niewiele, ale jest bardzo

wartościowa. Nie warto rezygnować z karmienia w pierwszych dobach po

wartościowa. Nie warto rezygnować z karmienia w pierwszych dobach po

porodzie i ulegać sugestii, że wtedy “nie ma pokarmu”. Wydzielanie siary

porodzie i ulegać sugestii, że wtedy “nie ma pokarmu”. Wydzielanie siary

rozpoczyna się już w III trymestrze ciąży i u każdej kobiety trwa przez kilka

rozpoczyna się już w III trymestrze ciąży i u każdej kobiety trwa przez kilka

pierwszych dni po porodzie.W siarze znajdują się duże ilości białych krwinek i

pierwszych dni po porodzie.W siarze znajdują się duże ilości białych krwinek i

przeciwciał, które chronią dziecko przed infekcją i alergią.

przeciwciał, które chronią dziecko przed infekcją i alergią.

Mleko przejściowe

Mleko przejściowe

pojawia się w gruczołach piersiowych w III-IV dobie, gdy

pojawia się w gruczołach piersiowych w III-IV dobie, gdy

produkcja pokarmu gwałtownie wzrasta (nawał mleczny).

produkcja pokarmu gwałtownie wzrasta (nawał mleczny).

Mleko dojrzałe

Mleko dojrzałe

- okres dojrzewania mleka i stabilizowania się laktacji przypada

- okres dojrzewania mleka i stabilizowania się laktacji przypada

na 2 - 6 tydzień po porodzie. Mleko dojrzałe jest niebieskawe, prześwitujące i

na 2 - 6 tydzień po porodzie. Mleko dojrzałe jest niebieskawe, prześwitujące i

wygląda zupełnie inaczej niż mleko krowie.

wygląda zupełnie inaczej niż mleko krowie.



Pory dnia

Pory dnia

Nocne karmienia są cenne ze względu na wysoką zawartość tłuszczu w pokarmie

Nocne karmienia są cenne ze względu na wysoką zawartość tłuszczu w pokarmie

oraz skuteczne pobudzanie laktacji (szczyt poziomu prolaktyny o 3 - 4 rano).

oraz skuteczne pobudzanie laktacji (szczyt poziomu prolaktyny o 3 - 4 rano).

W godzinach popołudniowych obserwuje się najniższy poziom prolaktyny -

W godzinach popołudniowych obserwuje się najniższy poziom prolaktyny -

niemowlęta chcą wtedy często ssać pierś.

niemowlęta chcą wtedy często ssać pierś.



Fazy karmienia

Fazy karmienia

Mleko I fazy (początkowe): jest wodniste, poziom tłuszczu jest niski.

Mleko I fazy (początkowe): jest wodniste, poziom tłuszczu jest niski.

Mleko II fazy: poziom tłuszczu jest wysoki

Mleko II fazy: poziom tłuszczu jest wysoki