1

Ć

w.14A-materiały do

ć

w. z fizjologii

CIĄŻA, PORÓD, POŁÓG

Ćwiczenie nr 14

Ć

w.14A-materiały do

ć

w. z fizjologii

ROZWÓJ CIĄŻY JEST ZWIĄZANY Z:

•

zawieszeniem cyklicznych zmian dotyczących
jajników i macicy

•

zmianami strukturalnymi tkanek żeńskiego układu
płciowego

•

licznymi zmianami dotyczącymi całego organizmu:

widoczny przyrost masy ciała o ok. 20%:

masa zarodka

ło

ż

yska

płynu owodniowego

zapasy tłuszczu

wzrost obj

ę

to

ś

ci płynów ustrojowych

2

2

Ć

w.14A-materiały do

ć

w. z fizjologii

•

zmiany objętości krwi krążącej i jej składu:

wzrost całkowitej objętości krwi krążącej

rośnie objętość osocza, co powoduje spadek hematokrytu

krwinki czerwone bez zmian

liczba krwinek białych wzrasta.

stężenie Na

+

i K

+

w osoczu nie ulega zmianie, stężenie HCO

3

-

,

Ca

2+

, Mg

2+

↓;

w osoczu zmniejsza się zawartość białka całkowitego i albumin,

przy jednoczesnym wzroście

α

1

,

α

2

i

β

-globulin;

γ

-globuliny

pozostają nie zmienione;

wzrasta zawartość fibrynogenu

pojawia się frakcja

α

2

-globuliny charakterystyczna dla ciąży oraz

α

-fetoproteina pochodzenia płodowego;

wzrost w osoczu lipidów, triacylogliceroli, cholesterolu,

fosfolipidów oraz wolnych kwasów tłuszczowych;

wzrasta poziom niektórych enzymów

3

Ć

w.14A-materiały do

ć

w. z fizjologii

•

zmiany hemodynamiczne:

wzrasta pojemność minutowa serca;

częstość skurczów podnosi się o 10 cykli na minutę;

spadek ciśnienia tętniczego krwi, szczególnie

rozkurczowego.

•

zmiany w układzie oddechowym:

hiperwentylacja;

hipokapnia: pCO

2

obniża się do 4,25 – 4 kPa;

zużycie tlenu wzrasta o 20%, natomiast wentylacja

pęcherzykowa zwiększa się o 60%;

nie zmienia się częstość oddechów na minutę;

wzrasta objętość oddechowa (TV) oraz zmniejsza się

pojemność zalegająca czynnościowa (FRC).

4

3

Ć

w.14A-materiały do

ć

w. z fizjologii

•

zmiany w płynach ustrojowych

i czynności nerek:

przepływ krwi przez nerki zwiększa się

wzrasta filtracja kłębuszkowa w nerkach;

w osoczu spada stężenie kreatyniny, mocznika

i kw. moczowego

obniża się próg wydalania aminokwasów i glukozy

zatrzymywany jest Na

+

•

zmiany w metabolizmie węglowodanów:

od 10 tygodnia stężenie glukozy w osoczu zmniejsza się;

pod wpływem działania estrogenów i progesteronu

nieznacznie wzrasta poziom insuliny.

5

Ć

w.14A-materiały do

ć

w. z fizjologii

PORÓD

PORÓD

Poród dzielimy na trzy okresy:

I

I –

– okres rozwierania szyjki macicy, trwający kilka do

kilkunastu godzin,

II

II –

– okres wydalania płodu, który trwa od 30 do 90 min.

III

III –

– okres oddzielania i wydalania łożyska, trwający kilka

minut.

6

4

Ć

w.14A-materiały do

ć

w. z fizjologii

1. CZYNNIKI MECHANICZNE:

•

Rozciągniecie macicy

•

Ucisk na szyjkę macicy

2. CZYNNIKI HORMONALNE I ENZYMATYCZNE:

•

Zanik „bloku progesteronowego”,

•

Wzmożona synteza estrogenów

•

Wzmożone wydzielanie oksytocyny na skutek drażnienia przez

płód mechanoreceptorów szyjki macicy

•

Zmniejszenie syntezy oksytocynazy, która rozkłada krążącą we

krwi oksytocynę

•

Wzrost syntezy prostaglandyn przez macicę i łożysko

•

Wewnątrzkomórkowy wzrost stężenia Ca

2+

CZYNNIKI WYZWALJĄCE AKCJĘ PORODOWĄ

CZYNNIKI WYZWALJĄCE AKCJĘ PORODOWĄ

7

Ć

w.14A-materiały do

ć

w. z fizjologii

•

zaczyna się 2 godz. po porodzie

•

trwa 6 tygodni

•

cofanie się zmian anatomicznych i fizjologicznych spowodowanych
ciążą:

–

zmniejszenie objętości krążącej krwi

–

przejściowa utrata jonów Na

+

i wzrost poziomu K

+

–

wzrost stężenia anionów w surowicy

–

spadek stężenia hormonów steroidowych we krwi i w moczu

–

spadek stężenia ogólnych kwasów tłuszczowych

–

zanik oporności na insulinę

–

spadek stężenia glukozy

–

zanik białek charakterystycznych dla ciąży

–

zmiany w układzie płciowym:

•

inwolucja powiększonej macicy

•

wygojenie miejsca po oddzieleniu łożyska

•

oddzielnie i wydalenie doczesnej

•

obkurczenie szyjki macicy i zamknięcie jej kanału

POŁÓG

POŁÓG

8

5

Ć

w.14A-materiały do

ć

w. z fizjologii

Ze względu na technikę wykonywania pomiaru

wyróżnia się testy:

•

paskowe

•

płytkowe

•

w postaci flamastra

•

lateksowe – badanie surowicy

badanie moczu

Zasada działania testu:

•

wykrywanie gonadotropiny kosmówkowej (hCG) w stężeniu 25 mili IU, już
w spodziewanym terminie miesiączki

9

TESTY CIĄŻOWE

TESTY CIĄŻOWE

Część praktyczna

Część praktyczna

Ć

w.14A-materiały do

ć

w. z fizjologii

1. Nabra

ć

mocz do pipetki

2. Wypu

ś

ci

ć

z pipetki 5 - 6

kropli moczu na okienko do
nanoszenia próbek. Po
naniesieniu próbki
odczeka

ć

5 minut na

zako

ń

czenie testu.

10

Po 5 minutach:

Test

przeprowadzony

nieprawidłowo -

brak pr

ąż

ka w

okienku

kontrolnym (3)

Test przeprowadzony

prawidłowo – pojawienie

si

ę

pr

ąż

ka w okienku

kontrolnym (3), brak

pr

ąż

ka w okienku testu

(2) - wynik negatywny

BRAK CI

Ąś

Y

Test przeprowadzony

prawidłowo –

pojawienie si

ę

pr

ąż

ka w

okienku kontrolnym (3)

oraz drugiego pr

ąż

ka w

okienku testu (2) -
wynik pozytywny

CI

Ąś

A