PRZYGOTOWANIE DO CIĄŻY
Samice, które chcemy rozmnażać, należy starannie wybrać, powinny być zwierzętami całkowicie zdrowymi, o prawidłowej budowie, bez jakichkolwiek wad genetycznych. Ich przygotowanie powinno się rozpocząć jeszcze przed wystąpieniem rujki i kryciem i polegać między innymi na wprowadzaniu stopniowo dodatków witaminowych oraz wysokoenergetycznej diety. Z dodatków witaminowych można stosować pasty witaminowe oraz wapno/ fosforan wapna w proszku, przeznaczony wyłącznie dla zwierząt.
KRYCIE
Krycie samicy należy powtórzyć przynajmniej dwukrotnie, z odstępem czasowym 1-3 dni, ponieważ owulacja wywołana wgryzieniem samca w kark następuje średnio po 30-35 godzinach od zbliżenia. Do krycia najlepiej doprowadzić ok. 14 dni od wystąpienia rui - w późniejszym czasie organizm fretki może być już zbyt wyczerpany i ciąża może się dla niego okazać zbyt dużym obciążeniem. Parę można również pozostawić kilka dni razem, zwykle samica wtedy sama decyduje, kiedy już wystarczy, nie dopuszczając do siebie samca i go odtrącając.
CIĄŻA
Embriony zagnieżdżają się w ścianie macicy ok. 12-13 dni od zapłodnienia, od 14 dnia ciąży można potwierdzić badaniem palpacyjnym brzucha (płody są wielkości małego orzecha włoskiego) lub wykonując USG (gdzie będą widoczne powiększone rogi macicy). Oba te badania mogą być utrudnione w przypadku dużej warstwy tłuszczowej bądź małego miotu i pewność uzyskamy dopiero w mocno zaawansowanej ciąży albo dopiero w momencie porodu (zdarzają się również ciąże urojone tak doskonałe, że do ostatniego momentu nie wiadomo, czy samica jest w ciąży, a badania nie dają prawidłowego odczytu).
W czasie ciąży dobrze jest ograniczyć lub całkowicie zrezygnować ze spacerów, ponieważ organizm fretki jest osłabiony i łatwiej może złapać jakąś infakcję bądź wirusy.
Długość ciąży
Ciąża fretki trwa od 38-44 dni, średnio poród następuje w 42 dniu. Zależne jest to od kilku czynników, między innymi od:
nasłonecznienia i temperatury
wielkości miotu - w przypadku dużego poród następuje często wcześniej, w przypadku małego ciąża jest zwykle dłuższa
wieku samicy - w przypadku samicy starszej okres ciąży się wydłuża.
Brzuch fretki w zaawansowanej ciąży ma gruszkowaty kształt, jest napęczniały i twardy, często w drugiej połowie ciąży fretka może mieć problem ze wspinaniem się, czy też wskoczeniem na łóżko, czy fotel, jej waga może się nawet podwoić w przypadku dużego miotu.
Żywienie w ciąży
Samice powinny mieć zapewnione zróżnicowane jedzenie, ponieważ w czasie ruji, ciąży i porodu mogą stać się wybredne kulinarnie. Ich zapotrzebowanie energetyczne w czasie rozrodu sięga do 21000 kJ/kg (5000 kcal/kg), dieta powinna zawierać przynajmniej 35-40 % białka i 18-20 % tłuszczu (osiągając poziom do 30 % w okresie laktacji)- z suchych karm można tu wprowadzić Totally Ferret Baby lub/ oraz Purinę Pro Plan Kitten, jeśli fretka ma w diecie gerberka domowej roboty, dobrze jest gotować go na mięsach tłustszych- nogach, elementach kaczki lub gęsi.
W żywieniu samicy ciężarnej oraz karmiącej trzeba stale dbać o zapewnienie odpowiednich dodatków witaminowych, ponieważ płody, a później młode pobierają ogromne ilości tego typu składników i potrafią bardzo obciążyć organizm matki
Z dodatków witaminowych mogę polecić:
pasta witaminowa Calo- pet
fosforan wapnia “Salvikal” firmy Bogena
Z suchych karm dostępnych na rynku, odpowiednio zbilansowane dla samic ciężarnych i karmiących są karmy:
Totalny Ferryt Baby firmy Bosch
niektóre karmy dla kociąt, z czego najlepsza jest Purina Pro Plan Kitten
PRZYGOTOWANIE DO PORODU
Fretka powinna mieć przygotowane do porodu swoje miejsce, może to być domek dla zwierząt dostępny w sklepach, czy samodzielnie zbudowany wykotnik, wyłożony szmatkami. Jeśli fretka jest trzymana bezklatkowo, dobrze jest przygotować przynajmniej 2 tygodnie przed porodem klatkę z domkiem i stopniowo przygotowywać i przyzwyczajać samicę do tego miejsca i zamknięcia (jest to wskazane ze względu na bezpieczeństwo, zarówno samicy jak i młodych, szczególnie gdy w domu są inne zwierzęta).
Nadchodzący poród zwiastuje schodzący czop z dróg rodnych samicy, którego barwa może być od lekko mętnej, białawej, do brązowawej, podbarwionej krwią ( czop ten może zacząć schodzić od kilku dni do kilku godzin przed porodem)..
PORÓD
Fretka w czasie porodu powinna być cały czas pod naszą opieką, ponieważ może dojść do komplikacji lub samica może być zbyt słaba i potrzebna wtedy jej będzie nasza pomoc (polegająca na dogrzewaniu i masażu). W czasie porodu fretka powinna być w ciepłym pomieszczeniu bez przeciągów. Zwykle trwa on średnio 2-5 godzin, jeśli się przedłuża, a my nie mamy pewności, czy wszystkie młode są już na świecie, wskazane jest wezwanie weterynarza, najlepiej z przenośnym USG. W przypadku, gdy uzyskamy potwierdzenie, że nie wszystkie młode się urodziły, bardzo pomaga domięśniowe podanie w tylne łapy 1 cm wapna, jeśli nadal nie ma efektu, należy go powtórzyć po 1-2 godz (przyspiesza poród i wspomaga skurcze). Wapno można również podać do 2 godz po zakończeniu porodu - pomoże samicy odzyskać siły i szybciej “stanąć na nogi”.
Jeśli jakiś maluch nie urodzi się do 24 godz od rozpoczęcia porodu, konieczne jest wywołanie go lub cesarskie cięcie. Niestety często płód ten jest już martwy i może doprowadzić do zatrucia organizmu, poważnych komplikacji, a nawet śmierci samicy, więc nasza interwencja jest tu niezbędna (po cesarskim cięciu nasza pomoc będzie potrzebna przez 24h/ dobę, ponieważ samica samodzielnie nie będzie w stanie się zajmować młodymi).
Po zakończeniu porodu do 3-4 godz należy wymienić szmatki z legowiska, ponieważ zbierają się w nich różne bakterie, dla których pożywką są resztki krwi i wód płodowych.
Młodych może się urodzić od 1-16, choć najczęściej w miocie rodzi się od 6-10 osesków. Maluchy w momencie urodzenia ważą 6- 12 gram, mają 5- 10 cm długości, są łyse, ślepe, głuche i zupełnie bezbronne.
Należy sprawdzić, czy z mamą i młodymi jest wszystko w porządku, jeśli samica na to pozwoli, należy oglądnąć młode, zobaczyć czy wszystkie żyją, czy nie ma wśród nich malucha zdeformowanego, wyraźnie mniejszego i słabszego od rodzeństwa- niestety taki maluch, nawet jeśli nie zostanie od razu odrzucony przez matkę, często umiera w ciągu kilku pierwszych dni.
Samica zbyt osłabiona porodem może nie mieć siły na samodzielne oczyszczenie młodych- należy jej wtedy pomóc czyszcząc młode lekko wilgotnym, miękkim gazikiem, pilnując jednocześnie, żeby się nie wychłodziły. Pomoże to uniknąć przypadku, gdzie nie oczyszczone młode posklejają się ze sobą i resztkami futerka oraz innych pozostałości po porodzie (taki przypadek miał miejsce w jednym z miotów w 2006 roku, gdzie zbyt późna interwencja doprowadziła do martwicy łapek u jednego z młodych i konieczne było jego uśpienie).
Samica po porodzie z powodu osłabienia, bądź wielkiego zaabsorbowania swoim potomstwem, może „zapominać” o piciu i jedzeniu, wskazane jest wtedy podstawienie jej miseczek nawet pod nos do legowiska. Często frecie mamy wolą na początku płynny pokarm, typu gerberki, bądź namoczona sucha karma (trzeba tego bezwzględnie pilnować, żeby samica odzyskiwała siły po porodzie i nie słabła).
Samica karmi młode najczęściej do 5-7 tygodnia, średnio ma 6-8 sutków, ale bez problemu jest w stanie wykarmić większą ilość młodych.