Rozwój prenatalny człowieka trwa ok. 280 dni od daty ostatniej miesiączki. Podczas kopulacji nasienie zostaje złożone w górnym odcinku pochwy. Komórka jajowa żyje ok. 15 - 30 godzin, plemniki 24-72 godziny w drogach rodnych kobiety. Aby dotrzeć do jajowodu, gdzie dochodzi do zapłodnienia potrzeba im od kilku minut do kilku godzin Do komórki wnika cały plemnik, w momencie zapłodnienia decyduje się płeć dziecka, rozpoznać ją będzie można dopiero po 3 miesiącach ciąży. W warunkach prawidłowych wędrówka zygoty do macicy trwa ok. 3-4 dni.. Między 7-9 dniem po zapłodnieniu dochodzi do implantacji zarodka w macicy ¼ mm
Objawy ciąży subiektywne (odczuwane przez kobiety): Zatrzymanie krwawienia miesiączkowego, symptomatyczne zwłaszcza u kobiet z regularnymi dotąd cyklami. Nudności, wymioty, ślinotok, zgaga. Występują głównie rano, choć czasami mogą dokuczać przez cały dzień. Nudności i wymioty występują od 6-8 tygodnia i zazwyczaj trwają do 12-14 tygodnia ciąży. Zawroty głowy, omdlenia. Zmiany łaknienia - brak lub nadmierne łaknienie, tzw. zachcianki, Częstsze oddawanie moczu, zaparcia. zmiany samopoczucia, przede wszystkim jest to zmęczenie, drażliwość, nadpobudliwość i bolesność gruczołów piersiowych występująca od 6 tygodnia ciąży.
Objawy obiektywne: . Podwyższenie podstawowej temperatury ciała powyżej 37 °C, utrzymujące się przez min. 2-3 tygodnie po owulacji. Zmiany w gruczołach piersiowych: powiększenie, obrzmienie, wzrost napięcia, poszerzenie naczyń żylnych widocznych pod skorą, przebarwienie brodawek i obwódek piersiowych. Pojawienie się nowych rozstępów skórnych, najwyraźniej na brzuchu, na bocznych powierzchniach pośladków i zewnętrznych powierzchniach ud. Szereg zmian w narządach płciowych, które stwierdza lekarz w trakcie badania ginekologicznego.
Objawy pewne: Ultrasonografia (USG). Pozwala najwcześniej (już w 5. tygodniu) uzyskać pełne potwierdzenie ciąży; wysłuchanie tętna płodu. (KTG - kardiotokografia) wysłuchanie, wyczuwanie i oglądanie ruchów płodu. Przy pierwszej ciąży ruchy wyczuwa się od ok. 20 tygodnia, przy następnych nieco wcześniej, od ok. 18 tygodnia ciąży. Badanie ginekologiczne :W celu rozpoznania ciąży ginekolog przeprowadza się dokładne badanie ginekologiczne w celu potwierdzenia lub wykluczenia ciąży w po 6 tygodniu .
Badania prenatalne: to badania płodu, a także jednego lub dwojga rodziców. Służą do oceny wzrostu i rozwoju płodu. W przypadku rozpoznania nieprawidłowości można rozpocząć leczenie jeszcze przed rozwiązaniem. Wszystkie dzieci powinny być diagnozowane przed urodzeniem.
Mogą być nieinwazyjne:
USG - ultrasonografia , badanie przez skórę lub pochwę, wykorzystuje się ultra dzięki do tworzenia obrazu.I - ok. 10-14 tydzień ciąży. II ok. 22 tyg, III 32 -34 tydz.
KTG- graficzny zapis czynności serca płodu
Inwazyjne: Biopsja kosmówki - zabieg pobrania tkanki otaczającej jaja płodowe ok. 10 tyg ciąży, wykonuje się u kobiet obciążonych dziedzicznie 1% ryzyko uszkodzenia płodu
Aminopunkcja : nakłucie pęcherza płodowego przez powłoki brzuszne matki i pobranie płynu owodniowego (13-17 tydz). Sporządza się mapy chromosomowe, wyniki po 2 tygodniach..
Zanim kobieta zajdzie w ciąże powinna wiedzieć, że jej organizm potrzebuje co najmniej 3 miesięcy, by zgromadzić zapas witamin, i składników mineralnych, z drugiej pozbyć się niepożądanych substancji takich jak nikotyna, alkohol lub długo przyjmowane leki.
Aby zagwarantować bezpieczny przebieg ciąży kobieta powinna :
być pod regularna opieka lekarską, jeszcze przed zajściem w ciążę.
Odżywiać się zdrowo, ważne jest zachowanie prawidłowej wagi, zarówno przed jak i w trakcie ciąży
Przyjmować kwas foliowy - 4mg w okresie na 3 miesiące przed planowana ciążą i potem do 12 tyd.
Odrzucić palenie papierosów, nie spożywać alkoholu i unikać przyjmowania leków bez konsultacji z lekarzem
Unikać infekcji wirusowych i bakteryjnych,( szczególnie groźne są bakterie kiły i wirus różyczki), a także zakażeń pierwotniaków( tokspolazmoza)
Unikać promieniowania UV i X - działanie mutagenne - wady rozwojowe, białaczki
Wyleczyć chore zęby, nerki
Całkowity przyrost masy ciała w czasie ciąży powinien wynosić od 9-12 kg.( - 0,5 kg błony płodowe, 1kg wzrost mięśnia macicy, 1kg łożysko, 1kg płyn owodniowy, 0,5 kg powiększone piersi, 4-6 kg woda zawarta w tkankach ) przeciętna waga noworodka to ok.3,0 - 4,0kg , długość ciała 49-55cm
Najlepszy dla kobiety okres do zajścia w ciążę, to czas między 18 a 28 rokiem życia, kiedy ma najwięcej miesięcznych cykli owulacyjnych. Współcześnie, coraz częściej jednak partnerzy decydują się zostać rodzicami po trzydziestym roku życia
Najlepszą dyscypliną ciążową jest pływanie na plecach i żabką, zalecane są ćwiczenia rozciągające, zwiększające ruchliwość stawów, poprawiające krążenie. Seks w czasie ciąży nie stwarza zagrożeń dla płodu, dopiero ok. 38-39 tygodnia ciąży może wzniecić czynność skurczową macicy.
Poród - kończy dziewięciomiesięczny okres oczekiwania na dziecko. Tak jak dla matki, poród jest również wyczerpującym przeżyciem dla dziecka, które przeciska się przez kanał rodny ku nieznanemu. Matka powinna pomóc dziecku zapomnieć o pierwszym w jego życiu stresie, biorąc je w ramiona i czule do niego przemawiając. Dziecko czuje obecność matki i wie, że jest bezpieczne, mimo że łącząca je pępowina została przecięta.
Aby zrozumieć własny lęk i znaleźć i sposób go okiełznać, należy uświadomić sobie, czego się tak naprawdę boi. To, jaki będzie poród, w dużej mierze zależy od nastawienia rodzącej. Dlatego ważne jest, by czuć się bezpiecznie. Aby do minimum złagodzić przeżycia związane z porodem, przyszła matka powinna: Uczęszczać na wykłady w szkole rodzenia, które wyjaśniają, co dzieje się z kobietą w czasie porodu, a tym samym redukują lęk przed nieznanym. Wybrać szpital, w którym będzie czuła się bezpiecznie. Postarać się, aby w trakcie trwania porodu towarzyszyła jej bliska osoba. Kiedy zacznie się akcja porodowa spokojnie oddychać - dziecko, które jest ściśnięte i brutalnie pchane przez kurczący się mięsień macicy potrzebuje tlenu. Wykonywać polecenia położnej i lekarza - personel szpitala myśli o matce, ale również chce zapewnić maksymalny komfort rodzącemu się dziecku i dla niego czasami zmuszony jest polecać kobiecie rezygnację z własnej wygody.
Objawy zbliżającego się porodu dostrzegane przez ciężarną:
Obniżenie dna macicy Mniej więcej na 3-4 tygodnie przed porodem dno macicy, które w 36 tygodniu osiąga łuki żebrowe, obniża się znacznie do wysokości, na jakiej znajdowało się pod koniec 32 tygodnia ciąży. Kobiety odczuwają to bardzo wyraźnie, opisując to zazwyczaj „zmniejszył mi się ucisk na żołądek”, „oddycha mi się teraz znacznie lżej”. Obniżaniu się macicy często towarzyszą lekkie skurcze.
Zmiany nastroju i samopoczucia Duża część ciężarnych w ostatnim miesiącu ciąży skarży się na uczucie silnego zmęczenia i wyczerpania. Są jednak kobiety, które w ostatnich tygodniach przed porodem odczuwają nagły przypływ energii i sił do sprzątania, przygotowania domu na przyjście nowego członka rodziny.
Zmniejszenie lub brak przyrostu ciała W ostatnim miesiącu przyrost wagi ciała powoli zmniejsza się lub dochodzi nawet do niewielkiego ubytku wagi ( 1-1,5kg)
Wydalenie czopu śluzowego Po rozwarciu szyjki macicy, zamykający macicę śluzowy „korek” zostaje wypchnięty na zewnątrz. Następuje to nawet do dwóch tygodni przed samym porodem.
Skurcze przepowiadające (tzw. skurcze Braxtona-Hicksa) Są to nieregularne skurcze macicy występujące w ciągu ostatnich dni przed porodem. Najczęściej nie są odczuwane jako bolesne.
Ucisk w miednicy i na odbytnicę Objawy te spowodowane są przez ścisłe sąsiedztwo nisko położonej
( schodzącej powoli do miednicy) główki i tych narządów.
Poza tym mogą wystąpić skurcze i ból w okolicy pachwin.
Znaczenie, plamienie krwią Jest spowodowane skracaniem i rozwieraniem się szyjki macicy, przygotowującej się do porodu, Krew pochodzi z uszkodzonych naczyń krwionośnych. Objaw ten poprzedza poród zazwyczaj o około 24 godziny,
Poród prawidłowy ( fizjologiczny)
Jest to poród, który odbywa się w sposób naturalny. Płód, dzięki rytmicznym skurczom porodowym macicy ustawia się częścią przodującą w wejściu miednicy rodzącej kobiety i przesuwa się stopniowo w dół w kierunku pochwy.
Szyjka macicy zbudowana jest z wielu warstw mięśni o kształcie elastycznych pierścieni. Układają się one na kształt walca, w środku tworzy się kanał. Pod wpływem skurczów macicy szyjka ulega skracaniu, a kanał w niej biegnący - rozciąganiu, tak, że po pewnym czasie mięśnie o kształcie pierścieni rozciągają się tworząc otwór o średnicy 10 cm, a szyjka macicy przestaje być widoczna. Zjawisko to położnicy określają całkowitym zgładzeniem szyjki macicy pozwala na rozpoczęcie fazy porodu polegającej na "wypchnięciu" płodu do pochwy. Płód przy przechodzeniu przez pochwę, dokonuje półobrotu tak, aby, jego czoło i bródka znalazły się po stronie kości krzyżowej matki a potylica pod jej spojeniem łonowym. Tak ustawiony, pokonuje on ostatnią część opisanej kolejno drogi, którą nazywamy kanałem rodnym. Pierwsza ukazuje się w szparze sromowej rodzącej część przodująca płodu, którą w większości porodów jest główka płodu
Poród dzielimy na 3 okresy, będące punktami orientacyjnymi w trakcie jego trwania:
Okres I rozwierania, - Jest to etap, w którym dochodzi do wygładzenia części pochwowej i rozwarcia szyjki macicy, które wynosi 10 cm średnicy. Pierwszy okres porodu zaczyna się, kiedy skurcze macicy stają się wystarczająco częste, silne i długie, aby rozpocząć zauważalne wygładzenie i rozwieranie szyjki macicy. Okres rozwierania trwa u wieloródek 7-9 godzin, a u pierwiastek (kobiety, które rodzą po raz pierwszy) 9-15 godzin. Okres II - wydalania - Drugi okres porodu obejmuje wydalanie płodu. Rozpoczyna się w chwili pełnego rozwarcia szyjki i kończy się urodzeniem noworodka. Drugi okres trwa u wieloródek 0,5-1 godziny, a u pierwiastek 1-3 godzin. Okres III - łożyskowy - Trzeci okres porodu obejmuje odklejenie się i wydalanie łożyska. Zaczyna się w chwili urodzenia noworodka i kończy się wydaleniem łożyska. Trwa u wieloródek 5-15 minut, a u pierwiastek 15-30 minut Najczęściej łożysko zostaje wydalane w ciągu 5 minut od urodzenia noworodka Niektórzy specjaliści położnictwa wyróżniają jeszcze okres - Okres położyskowy - To okres pierwszych 2 godzin po porodzie, w których obserwujemy kurczenie się macicy. W okresie tym obserwuje się krwawienie z dróg rodnych oraz kontroluje się kanał rodny.
Połóg - okres do 6 tygodni po porodzie, w czasie którego organizm kobiety wraca do stanu sprzed ciąży. W tym czasie kurczy się macica, podejmują swą pracę gruczoły mleczne, w tym czasie może pojawić się miesiączka. Jeśli matka karmi piersią, miesiączka może pojawić się później.
Ciążą i poród