Okresy życia kobiety

SEMINARIUM

KATEDRA I KLINIKA ZDROWIA

MATKI I DZIECKA

KIEROWNIK : prof. T. Opala

Okresy życia kobiety



Okres noworodkowy



Okres dziecięcy



Okres pokwitania



Okres rozrodczy



Okres okołomenopauzalny



Okres pomenopauzalny

Okres noworodkowy



Trwa od momentu urodzenia do
ukończenia 4 tygodnia życia

Okres noworodkowy



Podwyższony poziom hormonów:



FSH - hormonu
folikulotropowego



LH – hormonu luteinizującego

Okres noworodkowy



Wpływ estrogenów matczynych na
organizm noworodka:

Okres noworodkowy



Do 2 tygodni po urodzeniu u
niemowlęcia może pojawić się
wydzielina śluzowa z pochwy, a nawet
krwawienie (tzw. reakcja Halbena - u 2-
3% noworodków).

Okres noworodkowy



Obrzmienie gruczołów sutkowych



Wydzielanie siary (u ponad 60%
donoszonych noworodków)

Okres dziecięcy



Okres dzieciecy trwa przeciętnie
do około 8 roku życia



Okres ciszy hormonalnej

Okres dziecięcy



Nieoznaczalne stężenia poziomów
hormonów:
FSH - hormonu folikulotropowego
LH – hormonu luteinizującego

Okres dziecięcy



Poziomy estrogenów i androgenów
są minimalne

Okres dziecięcy



Hamujący wpływ endogennych
opioidów - β-endorfin, oraz amin
katecholowych na wydzielanie
gonadoliberyny.

Okres dziecięcy

Różnice budowy anatomicznej

narządów płciowych w okresie
dziecięcym:



Wejście do pochwy jest
umiejscowione bardziej z przodu niż
u dorosłych.

Okres dziecięcy



Łechtaczka jest większa niż w
późniejszym wieku (1-2 cm)

Okres dziecięcy



Obecny jest nadmiar błony
dziewiczej, która właściwie nie
zmienia swoich rozmiarów aż do 10
roku życia dziecka, umożliwiając
wprowadzenie wzierników do
pochwy

Okres dziecięcy



Nabłonek pochwy nie rogowacieje,
jest zaczerwieniony i ma pH
zasadowe

Okres dziecięcy



Macica jest bardzo mała (długości
2,5-3 cm), przy czym dwie trzecie
całego narządu przypada na szyjkę
macicy co jest odwróceniem
proporcji występujących u dorosłej
kobiety

Okres dziecięcy



Ujście zewnętrzne szyjki macicy
jest fizjologicznie wywinięte

Okres dziecięcy



Ze względu na niepodatność
bardzo krótkiego tylnego sklepienia
pochwy, w ogóle nie tworzącego
zagłębienia badanie per rectum
często zapewnia lepszą ocenę
narządu rodnego niż badanie przez
pochwę

Okres pokwitania

Kolejnym i bardzo ważnym etapem w

życiu kobiety jest okres pokwitania



Trwa około 5-6 lat (8/9 - 13/14 rok
życia).

Okres pokwitania



Okres pokwitania to faza
przejściowa między dzieciństwem
a dorosłością



Jest to sekwencja wielu zdarzeń,
wskutek których dziecko osiąga
dojrzałość płciową i fizyczną

Okres pokwitania



Znamienny jest spadek β-endorfiny
- czynnika hamującego wydzielanie
pulsacyjne gonadoliberyny



Nocne zwiększenie ilości pulsów
gonadoliberyny i pojedyncze pulsy
w ciągu dnia

Okres pokwitania



Pobudzanie przysadki do
wytwarzania gonadotropin



Początkowo większe wydzielanie
FSH, potem stopniowo zwiększa się
wydzielanie LH

Okres pokwitania



Znaczne pobudzanie jajników do
produkcji estrogenów

Okres pokwitania



Dojrzewanie układu podwzgórze –
przysadka – jajnik prowadzi do
wytworzenia dodatniego
sprzeżenia zwrotnego między
estradiolem a lutropiną

Okres pokwitania



Pojawienie się cykli dwufazowych
charakterystycznych dla dojrzałej
kobiety

Okres pokwitania



Zmiany fizyczne związane z
pokwitaniem zachodzą stopniowo
w wieku młodzieńczym



Kolejno pojawiają się:

Okres pokwitania



Telarche – rozpoczęcie dojrzewania
gruczołów sutkowych

Stadia rozwoju piersi – skala Tannera

Okres pokwitania



Pubarche – wzrost owłosienia
łonowego a póżniej pachowego

Stadia rozwoju owłosienia łonowego – skala
Tannera

Okres pokwitania



Pokwitaniowy skok wzrostu.

Okres pokwitania



Krytyczna masa ciała, która jest
niezbędna do wystąpienia
menarche wynosi 46,5 kg

Okres pokwitania



Za rozwój i ukształtowanie się
drugo- i trzeciorzędowych cech
płciowych odpowiadają estrogeny.

Okres pokwitania



Androgeny warunkują powstanie
owłosienia łonowego i pachowego
oraz przyspieszają zarastanie
chrząstek nasadowych kości
długich

Okres pokwitania



Menarche – wystąpienie pierwszej
miesiączki ( w Polsce na ogół 12-13
rok życia)

Okres pokwitania



Pierwsza miesiączka jest
najczęsciej krwawieniem z
odstawienia estrogenów.



Cykle owulacyjne pojawiają się po
około 1-2 latach.

Okres rozrodczy



Jest to okres w życiu kobiety w
którym w jajnikach cyklicznie
dojrzewają pęcherzyki jajnikowe.

Okres rozrodczy



Pęcherzyki jajnikowe wytwarzają
hormony niezbędne do
przygotowania ustroju kobiety do
podjęcia rozrodu



W ich wewnętrznym środowisku
dojrzewają komórki jajowe

Okres rozrodczy



Cykl miesiączkowy kobiety
charakteryzuje się regularnym
występowaniem jajeczkowania
podczas całego jej okresu

Okres rozrodczy



Czas trwania cyklu
miesiączkowego wynosi 28 (±7)
dni

Okres rozrodczy



Cykl trwający krócej niż 21 dni jest
określany jako polymenorrhoea

Okres rozrodczy



Cykl trwający dłużej niż 35 dni jest
określany jako oligomenorrhoea

Okres rozrodczy

Integrację cyklu zapewnia działanie:



Hormonu uwalniającego
gonadotropiny (GnRH)



Gonadotropin (FSH i LH)



Steroidów płciowych
(andostendionu, estradiolu,
estronu i progesteronu)

Okres rozrodczy



Głównym hormonem
estrogenowym wydzielanym w
okresie rozrodczym kobiety jest
17β-estradiol

Okres rozrodczy

Fazy cyklu miesiączkowego:



Miesiączkowa



Folikularna (wzrostowa)



Owulacyjna



Lutealna (wydzielnicza)

Okres rozrodczy

Faza krwawienia miesiączkowego

(1-5 dzień cyklu)



Estrogeny – wartości małe



Progesteron – wartości małe

Okres rozrodczy



Endometrium – miesiączkowe
złuszczanie się i wczesna
reorganizacja

Okres rozrodczy

Faza folikularna
(6-13 dzień cyklu)



Estrogeny – zwiększające się
wydzielanie 17β-estradiolu



Progesteron – wartości stężeń
pozostają małe

Okres rozrodczy



Przysadkowe wydzielanie FSH – ma
charakter pulsacyjny, wartości stężeń
utrzymują się na małym poziomie, aż
do szczytu wydzielania LH



Przysadkowe wydzielanie LH –
wartości małe, utrzymujące się
natakim samym poziomie aż do
momentu tuż przed owulacją

Okres rozrodczy



Endometrium – proliferacja
nabłonka gruczołowego

Okres rozrodczy

Faza owulacyjna
(14 dzień cyklu)



Estrogeny – natychmiast po

jajeczkowaniu lub równocześnie z

jajeczkowaniem dochodzi do

gwałtownego zmniejszenia stężeń

17β-estradiolu



Progesteron – stałe zwiększanie się

jego wydzielania

Okres rozrodczy



Przysadkowe wydzielanie FSH –
wyraźne zwiększenie wydzielania
(ale mniejsze niż LH)



Przysadkowe wydzielanie LH – krótko
po gwałtownym zwiększeniu się
wydzielania 17β-estradiolu pojawia
się ostry szczyt wydzielania LH (co
oznacz początek procesu owulacji)

Okres rozrodczy



Endometrium - pojawienie się
bogatych w glikogen wodniczek w
elementach gruczołowych

Okres rozrodczy

Faza lutealna



(15-28 dzień cyklu)



Estrogeny – następuje stopniowe

zwiększanie się wydzielania 17β-

estradiolu przez ciałko żółte

Wartości te są jednak mniejsze od

obserwowanych w okresie

przedowulacyjnym.



Progesteron – wydzielanie jest duże

aż do końca późnej fazy lutealnej.

Okres rozrodczy



Przysadkowe wydzielanie FSH –
wartości zmniejszają się do poziomu
w fazie folikularnej, w okresie
przedmiesiączkowym nieznaczne
zwiększenie wydzielania



Przysadkowe wydzielanie LH –
wartości małe aż do okresu tuż
przed owulacją

Okres rozrodczy



Endometrium – we wczesnej fazie

lutealnej pojawia się przemieszczenie

wodniczek w kierunku powierzchni.

W późnej fazie lutealnej pojawia się

przemiana doczesnowa. W fazie

przedmiesiączkowej rozpoczyna się

rozdzielanie i dezintegracja komórek

podścieliska. Pojawiają się nacieki

leukocytowe

Okres rozrodczy



Pula pęcherzyków jajnikowych
wyczerpuje się średnio w wieku 51
lat.