Urazy klatki
Urazy klatki
piersiowej
piersiowej
Chest Anatomy
Chest Anatomy
2
Thoracic Trauma -
Urazy klatki piersiowej można podzielić na dwie
Urazy klatki piersiowej można podzielić na dwie
kategorie:
kategorie:
- bezpośrednie – w których można wyróżnić jeszcze
- bezpośrednie – w których można wyróżnić jeszcze
przenikające, tępe i miażdżące.
przenikające, tępe i miażdżące.
- pośrednie – wywołane działaniem przyśpieszeń i
- pośrednie – wywołane działaniem przyśpieszeń i
podmuchu (deceleracje).
podmuchu (deceleracje).
Do większości uszkodzeń wewnątrz klatki
Do większości uszkodzeń wewnątrz klatki
piersiowej może dojść bez zauważalnych
piersiowej może dojść bez zauważalnych
uszkodzeń zewnętrznych – musimy o tym
uszkodzeń zewnętrznych – musimy o tym
pamiętać, co wiąże się z postawą przewidywania i
pamiętać, co wiąże się z postawą przewidywania i
wyłączania poszczególnych urazów klatki
wyłączania poszczególnych urazów klatki
piersiowej.
piersiowej.
Główne następstwa urazu klatki
Główne następstwa urazu klatki
piersiowej wynikają najczęściej z
piersiowej wynikają najczęściej z
uszkodzenia dwóch układów:
uszkodzenia dwóch układów:
- oddechowego,
- oddechowego,
- hemodynamicznego,
- hemodynamicznego,
Odma opłucnowa
Odma opłucnowa
Oznacza obecność pewnej ilości
Oznacza obecność pewnej ilości
powietrza w opłucnej.
powietrza w opłucnej.
7
Thoracic Trauma -
Odma zamknięta
Odma zamknięta
Odma zamknięta jest najłagodniejszą postacią odmy.
Odma zamknięta jest najłagodniejszą postacią odmy.
Powietrze wniknęło podczas urazu, a następnie rana
Powietrze wniknęło podczas urazu, a następnie rana
tworząca wrota wejścia zamknęła się.
tworząca wrota wejścia zamknęła się.
Odmę zamkniętą rozpoznaje się na podstawie objawów:
Odmę zamkniętą rozpoznaje się na podstawie objawów:
- nagła duszność, spadek ciśnienia, objawy wstrząsu
- nagła duszność, spadek ciśnienia, objawy wstrząsu
- brak szmeru oddechowego nad polem płucnym jednej
- brak szmeru oddechowego nad polem płucnym jednej
strony,
strony,
- odgłos opukowy bębenkowy,
- odgłos opukowy bębenkowy,
- objawy radiologiczne
- objawy radiologiczne
Jeśli obszar spadniętego płuca nie przekracza 10% nie
Jeśli obszar spadniętego płuca nie przekracza 10% nie
potrzebne jest zwykle szczególne leczenie odmy
potrzebne jest zwykle szczególne leczenie odmy
zamkniętej, ta ilość powietrza, bowiem wchłonie się
zamkniętej, ta ilość powietrza, bowiem wchłonie się
samoistnie. W innych przypadkach konieczna jest
samoistnie. W innych przypadkach konieczna jest
aspiracja i ewentualny drenaż jamy opłucnowej.
aspiracja i ewentualny drenaż jamy opłucnowej.
Odma otwarta
Odma otwarta
Powstaje na skutek uszkodzenia miąższu płuca, drzewa tchawiczo-
Powstaje na skutek uszkodzenia miąższu płuca, drzewa tchawiczo-
oskrzelowego, uszkodzenia przełyku lub ściany klatki piersiowej.
oskrzelowego, uszkodzenia przełyku lub ściany klatki piersiowej.
Powietrze może się tutaj poruszać w obu kierunkach – brak
Powietrze może się tutaj poruszać w obu kierunkach – brak
mechanizmu zastawkowego.
mechanizmu zastawkowego.
W przypadku odmy szeroko otwartej natychmiastowe zamknięcie
W przypadku odmy szeroko otwartej natychmiastowe zamknięcie
otworu w klatce piersiowej ratuje życie.
otworu w klatce piersiowej ratuje życie.
Może powstać przy urazie przenikającym, który pozostawił większy
Może powstać przy urazie przenikającym, który pozostawił większy
otwór. Powietrze jest zasysane i wydmuchiwane z klatki piersiowej.
otwór. Powietrze jest zasysane i wydmuchiwane z klatki piersiowej.
Następuje zrównanie ciśnienia atmosferycznego i panującego w
Następuje zrównanie ciśnienia atmosferycznego i panującego w
klatce piersiowej. W zależności od wielkości ubytku w ścianie klatki
klatce piersiowej. W zależności od wielkości ubytku w ścianie klatki
piersiowej, skuteczność oddychania zostaje upośledzona.
piersiowej, skuteczność oddychania zostaje upośledzona.
Postępowaniem w tym przypadku będzie założenie opatrunku
Postępowaniem w tym przypadku będzie założenie opatrunku
zastawkowego. Następnie z dala od rany zakłada się drenaż
zastawkowego. Następnie z dala od rany zakłada się drenaż
opłucnowy.
opłucnowy.
Odma prężna
Odma prężna
Jest następstwem rozerwania płuca lub dróg
Jest następstwem rozerwania płuca lub dróg
oddechowych.
oddechowych.
Powietrze przepływa tutaj tylko w jednym kierunku.
Powietrze przepływa tutaj tylko w jednym kierunku.
Dochodzi do ciągłego gromadzenia się powietrza
Dochodzi do ciągłego gromadzenia się powietrza
w jamie opłucnej, zapadnięcia płuca oraz hipoksji.
w jamie opłucnej, zapadnięcia płuca oraz hipoksji.
Drugie płuco też nie jest w pełni wydolne, ponieważ
Drugie płuco też nie jest w pełni wydolne, ponieważ
dochodzi do przesunięcia śródpiersia i ucisku.
dochodzi do przesunięcia śródpiersia i ucisku.
Pogorszenie powrotu krwi żylnej wiedzie do spadku
Pogorszenie powrotu krwi żylnej wiedzie do spadku
rzutu serca. W cięższych przypadkach do niskiego
rzutu serca. W cięższych przypadkach do niskiego
rzutu dołącza się niewydolność mięśnia
rzutu dołącza się niewydolność mięśnia
sercowego wskutek hipoksji.
sercowego wskutek hipoksji.
Objawy
Objawy
- ból i duszność,
- ból i duszność,
- wdechowe ustawienie chorej połowy klatki piersiowej,
- wdechowe ustawienie chorej połowy klatki piersiowej,
- ruchy opaczne,
- ruchy opaczne,
- bębenkowy odgłos opukowy,
- bębenkowy odgłos opukowy,
- zniesienie szmeru oddechowego,
- zniesienie szmeru oddechowego,
- rozszerzenie zastoinowe żył szyjnych,
- rozszerzenie zastoinowe żył szyjnych,
- duszność, sinica, wstrząs,
- duszność, sinica, wstrząs,
- objawy rentgenowskie,
- objawy rentgenowskie,
Odma prężna szybko prowadzi do śmierci, jeśli się jej nie
Odma prężna szybko prowadzi do śmierci, jeśli się jej nie
odbarczy.
odbarczy.
Rozpoznanie opiera się na cechach klinicznych – zaburzenia
Rozpoznanie opiera się na cechach klinicznych – zaburzenia
oddechowe, przemieszczenie tchawicy na stronę
oddechowe, przemieszczenie tchawicy na stronę
przeciwległą, jednostronny brak szmerów oddechowych,
przeciwległą, jednostronny brak szmerów oddechowych,
czasem również przepełnienie żył szyjnych.
czasem również przepełnienie żył szyjnych.
Postępowanie musi być
Postępowanie musi być
natychmiastowe:
natychmiastowe:
Wprowadzenie igły do II przestrzeni
Wprowadzenie igły do II przestrzeni
międzyżebrowej w linii środkowoobojczykowej
międzyżebrowej w linii środkowoobojczykowej
potwierdza rozpoznanie i pozwala na
potwierdza rozpoznanie i pozwala na
tymczasowe odbarczenie odmy.
tymczasowe odbarczenie odmy.
Na koniec wprowadzonej igły można nałożyć
Na koniec wprowadzonej igły można nałożyć
obcięty palec gumowej rękawiczki aby
obcięty palec gumowej rękawiczki aby
przepływ był tylko jedno stronny (innym
przepływ był tylko jedno stronny (innym
sposobem jest założenie rurki i umieszczeni jej
sposobem jest założenie rurki i umieszczeni jej
końca pod wodą poniżej poziomu pacjenta).
końca pod wodą poniżej poziomu pacjenta).
Open pneumothorax
Open pneumothorax
•
Close chest wall defect
Close chest wall defect
•
Load-and-go
Load-and-go
13
Thoracic Trauma -
Primary “Deadly Dozen”
Odma podskórna.
Odma podskórna.
Oznacza obecność powietrza w wiotkiej tkance
Oznacza obecność powietrza w wiotkiej tkance
podskórnej.
podskórnej.
Odmę podskórną rozpoznajemy czując pod
Odmę podskórną rozpoznajemy czując pod
palcami charakterystyczne trzeszczenia. W
palcami charakterystyczne trzeszczenia. W
zaawansowanych przypadkach odma
zaawansowanych przypadkach odma
podskórna rozciąga się od głowy do stóp,
podskórna rozciąga się od głowy do stóp,
dając obrzmienie i trzeszczenia zwłaszcza na
dając obrzmienie i trzeszczenia zwłaszcza na
głowie, szyi, klatce piersiowej, mosznie.
głowie, szyi, klatce piersiowej, mosznie.
Stan pacjenta nie jest zwykle zagrożony. Należy
Stan pacjenta nie jest zwykle zagrożony. Należy
zwrócić uwagę na zwalczenie przyczyny.
zwrócić uwagę na zwalczenie przyczyny.
Krwiak opłucnej.
Krwiak opłucnej.
Po uszkodzeniu klatki piersiowej powstaje
Po uszkodzeniu klatki piersiowej powstaje
często jako następstwo uszkodzenia naczyń
często jako następstwo uszkodzenia naczyń
międzyżebrowych (czasami też tętnicy
międzyżebrowych (czasami też tętnicy
piersiowej wewnętrznej).
piersiowej wewnętrznej).
Duży i zagrażający życiu krwiak może być
Duży i zagrażający życiu krwiak może być
następstwem znacznego rozerwania miąższu
następstwem znacznego rozerwania miąższu
płucnego, uszkodzenia wnęki płuca,
płucnego, uszkodzenia wnęki płuca,
rozerwania aorty lub bezpośredniego
rozerwania aorty lub bezpośredniego
skaleczenia serca. Natomiast krwawienia z
skaleczenia serca. Natomiast krwawienia z
miąższu płuca mają tendencję do
miąższu płuca mają tendencję do
samoistnego ustania.
samoistnego ustania.
Masywny krwiak opłucnej.
Masywny krwiak opłucnej.
O masywnym krwiaku opłucnej u dorosłej
O masywnym krwiaku opłucnej u dorosłej
osoby mówi się, gdy można oczekiwać
osoby mówi się, gdy można oczekiwać
utraty ponad 1500 ml krwi do jamy klatki
utraty ponad 1500 ml krwi do jamy klatki
piersiowej.
piersiowej.
U pacjenta wystąpią obawy wstrząsu
U pacjenta wystąpią obawy wstrząsu
hipowolemicznego, odgłos opukowy
hipowolemicznego, odgłos opukowy
stłumiony i brak szmerów oddechowych po
stłumiony i brak szmerów oddechowych po
stronie krwiaka.
stronie krwiaka.
Żyły szyjne mogą być zapadnięte z powodu
Żyły szyjne mogą być zapadnięte z powodu
wstrząsu.
wstrząsu.
Postępowanie doraźne
Postępowanie doraźne
Zabezpieczenie dróg oddechowych+
Zabezpieczenie dróg oddechowych+
tlenoterapia.
tlenoterapia.
Ewakuacja krwiaka- nakłucie opłucnej
Ewakuacja krwiaka- nakłucie opłucnej
w 6 przestrzeni m/żebrowej w linii
w 6 przestrzeni m/żebrowej w linii
pachowej środkowej
pachowej środkowej
Zaburzenia wymiany
Zaburzenia wymiany
gazowej.
gazowej.
U pacjentów z uszkodzeniem płuca może
U pacjentów z uszkodzeniem płuca może
dochodzić do poważnego upośledzenia
dochodzić do poważnego upośledzenia
wymiany gazowej z powodu rozlanego krwotoku
wymiany gazowej z powodu rozlanego krwotoku
śródmiąższowego i do pęcherzyków.
śródmiąższowego i do pęcherzyków.
Zaburzenia wymiany gazowej w stłuczeniu płuca
Zaburzenia wymiany gazowej w stłuczeniu płuca
mają tendencję do narastania.
mają tendencję do narastania.
Początkowe krwawienie i obrzęk ustępują miejsca
Początkowe krwawienie i obrzęk ustępują miejsca
gromadzeniu się płynu w przestrzeniach
gromadzeniu się płynu w przestrzeniach
śródmiąższowych – następuje pogorszenie
śródmiąższowych – następuje pogorszenie
dyfuzji gazów (tlen) przez pęcherzyki.
dyfuzji gazów (tlen) przez pęcherzyki.
Tamponada serca.
Tamponada serca.
Tępe, mocne urazy mogą spowodować
Tępe, mocne urazy mogą spowodować
wystąpienie tamponady serca- czyli
wystąpienie tamponady serca- czyli
wynaczynienie się krwi do worka
wynaczynienie się krwi do worka
osierdziowego
osierdziowego
Dla tamponady serca charakterystyczna jest
Dla tamponady serca charakterystyczna jest
triada objawów (triada Becka):
triada objawów (triada Becka):
- podwyższone ośrodkowe ciśnienie żylne
- podwyższone ośrodkowe ciśnienie żylne
(obrzmienie żył szyjnych ).
(obrzmienie żył szyjnych ).
- spadek ciśnienia tętniczego.
- spadek ciśnienia tętniczego.
- głuche tony serca.
- głuche tony serca.
Leczenie polega na ewakuacji krwi, uciskającej serce
Leczenie polega na ewakuacji krwi, uciskającej serce
Nakłucie worka osierdziowego jest wskazane również
Nakłucie worka osierdziowego jest wskazane również
u pacjentów z podejrzeniem tamponady serca, gdy
u pacjentów z podejrzeniem tamponady serca, gdy
początkowe działania resuscytacyjne nie przynoszą
początkowe działania resuscytacyjne nie przynoszą
efektu.
efektu.
Należy wykonywać je ostrożnie, usunięcie nawet 20
Należy wykonywać je ostrożnie, usunięcie nawet 20
ml krwi może znacznie poprawić sytuację pacjenta.
ml krwi może znacznie poprawić sytuację pacjenta.
W 25% przypadków krew w worku osierdziowym jest
W 25% przypadków krew w worku osierdziowym jest
skrzepnięta i nie uda nam się jej odprowadzić.
skrzepnięta i nie uda nam się jej odprowadzić.
Należy zdawać sobie sprawę, że podczas
Należy zdawać sobie sprawę, że podczas
nakłuwania możne uszkodzić mięsień sercowy lub
nakłuwania możne uszkodzić mięsień sercowy lub
spowodować śmiertelny krwotok
spowodować śmiertelny krwotok
Złamanie jednego żebra.
Złamanie jednego żebra.
Jest bardzo częstym obrażeniem. Powstaje
Jest bardzo częstym obrażeniem. Powstaje
najczęściej na skutek uderzenia w klatkę
najczęściej na skutek uderzenia w klatkę
piersiową tępym przedmiotem.
piersiową tępym przedmiotem.
Przyczyną może być też skurcz mięśni
Przyczyną może być też skurcz mięśni
przyczepiających się do klatki piersiowej. Także
przyczepiających się do klatki piersiowej. Także
kaszel może spowodować złamanie żebra.
kaszel może spowodować złamanie żebra.
Złamanie jednego żebra nie powoduje
Złamanie jednego żebra nie powoduje
gwałtownych dolegliwości. Większość chorych
gwałtownych dolegliwości. Większość chorych
zgłasza się po kilku dniach z powodu
zgłasza się po kilku dniach z powodu
utrzymywania, a nawet narastania bólu.
utrzymywania, a nawet narastania bólu.
Typowe objawy to:
Typowe objawy to:
- silny ból przy głębokim wdechu, kaszlu,
- silny ból przy głębokim wdechu, kaszlu,
ruchach klatki piersiowej.
ruchach klatki piersiowej.
- bolesność przy ucisku złamanego żebra i
- bolesność przy ucisku złamanego żebra i
przy uciśnięciu mostka w kierunku
przy uciśnięciu mostka w kierunku
kręgosłupa.
kręgosłupa.
Zdjęcie RTG jest niezbędne, aby wykluczyć
Zdjęcie RTG jest niezbędne, aby wykluczyć
takie powikłania jak wysięk, odma, krwotok
takie powikłania jak wysięk, odma, krwotok
opłucnej. Złamanie żebra okolicy śledziony
opłucnej. Złamanie żebra okolicy śledziony
może spowodować uszkodzenie tego narządu.
może spowodować uszkodzenie tego narządu.
Leczenie niepowikłanego złamania żebra:
Leczenie niepowikłanego złamania żebra:
- leki przeciwbólowe i przeciwkaszlowe,
- leki przeciwbólowe i przeciwkaszlowe,
- niezdolność do pracy przez 4-6 tygodni.
- niezdolność do pracy przez 4-6 tygodni.
- gimnastyka oddechowa
- gimnastyka oddechowa
- przeciwwskazana- opaska elastyczna na
- przeciwwskazana- opaska elastyczna na
klatkę piersiową lub przylepiec przy
klatkę piersiową lub przylepiec przy
najgłębszym wydechu
najgłębszym wydechu
U chorych w podeszłym wieku należy
U chorych w podeszłym wieku należy
zalecić leki ćwiczenia oddechowe i
zalecić leki ćwiczenia oddechowe i
antybiotyki.
antybiotyki.
Złamanie wielu żeber.
Złamanie wielu żeber.
Wiotka klatka piersiowa
Wiotka klatka piersiowa
- złamanie przyn.3 sąsiednich żeber w 2 miejscach
- złamanie przyn.3 sąsiednich żeber w 2 miejscach
–
–
może powodować patologiczną ruchomość klatki
może powodować patologiczną ruchomość klatki
piersiowej i ciężkie zaburzenia oddychania.
piersiowej i ciężkie zaburzenia oddychania.
Konieczne jest jak najwcześniejsze dostarczenie
Konieczne jest jak najwcześniejsze dostarczenie
chorego do szpitala.
chorego do szpitala.
W większości przypadków leczenie polega na
W większości przypadków leczenie polega na
- zabezpieczeniu dróg oddechowych + tlenoterapia
- zabezpieczeniu dróg oddechowych + tlenoterapia
-
podawaniu środków przeciwbólowych,
podawaniu środków przeciwbólowych,
-
nałożeniu opaski lub przylepca wypełniającą „lukę
nałożeniu opaski lub przylepca wypełniającą „lukę
żebrową”
żebrową”
W niektórych przypadkach konieczna jest jednak
W niektórych przypadkach konieczna jest jednak
sztuczna wentylacja pacjenta za pomocą respiratora.
sztuczna wentylacja pacjenta za pomocą respiratora.
Próby stabilizacji chirurgicznej są zwykle mało
Próby stabilizacji chirurgicznej są zwykle mało
skuteczne.
skuteczne.
Flail chest
Flail chest
29
Thoracic Trauma -
Primary “Deadly Dozen”
30
Thoracic Trauma -
Primary “Deadly Dozen”
Złamanie mostka
Złamanie mostka
(uderzenie o kierownicę).
(uderzenie o kierownicę).
Równocześnie następuje złamanie przylegających żeber
Równocześnie następuje złamanie przylegających żeber
i inne uszkodzenia.
i inne uszkodzenia.
Do głównych objawów należy silny ból w okolicy mostka.
Do głównych objawów należy silny ból w okolicy mostka.
Najczęstszą postacią złamania jest rozerwanie
Najczęstszą postacią złamania jest rozerwanie
chrząstkozrostu mostkowego na granicy rękojeści i
chrząstkozrostu mostkowego na granicy rękojeści i
trzonu mostka, przy czym rękojeść ulega
trzonu mostka, przy czym rękojeść ulega
przemieszczeniu do tyłu.
przemieszczeniu do tyłu.
W większości przypadków postępowanie sprowadza się
W większości przypadków postępowanie sprowadza się
do zalecenia spokoju i zmniejszenia bólu za pomocą
do zalecenia spokoju i zmniejszenia bólu za pomocą
narkotyków. Jeśli utrzymują się ciężkie zaburzenia
narkotyków. Jeśli utrzymują się ciężkie zaburzenia
oddechowe, podejmuje się oddychanie pod dodatnim
oddechowe, podejmuje się oddychanie pod dodatnim
ciśnieniem. Złamaniu mostka towarzyszą często
ciśnieniem. Złamaniu mostka towarzyszą często
złamania kręgów.
złamania kręgów.
Wstrząśnienie i ściśnięcie klatki
Wstrząśnienie i ściśnięcie klatki
piersiowej
piersiowej
Mocne uderzenie w klatkę piersiową
Mocne uderzenie w klatkę piersiową
może
może
spowodować odruchowy i wywołany bólem bezdech
spowodować odruchowy i wywołany bólem bezdech
także wtedy, gdy nie doszło do obrażeń narządów
także wtedy, gdy nie doszło do obrażeń narządów
wewnętrznych.
wewnętrznych.
Oddech wraca na ogół samoistnie po kilkunastu
Oddech wraca na ogół samoistnie po kilkunastu
sekundach. Przytomność jest przy tym zachowana.
sekundach. Przytomność jest przy tym zachowana.
Przy przedłużaniu się bezdechu należy podjąć
Przy przedłużaniu się bezdechu należy podjąć
sztuczne oddychanie. Rozpoznanie wstrząśnienia
sztuczne oddychanie. Rozpoznanie wstrząśnienia
dokonuje się dopiero po wykluczeniu innych obrażeń.
dokonuje się dopiero po wykluczeniu innych obrażeń.
Ściśnięcie
Ściśnięcie
klatki
klatki – przejechanie, przysypanie
– przejechanie, przysypanie
ziemią. Ucisk powoduje zamknięcie żyły głównej
ziemią. Ucisk powoduje zamknięcie żyły głównej
górnej. U pacjenta wzrasta gwałtownie ciśnienie na
górnej. U pacjenta wzrasta gwałtownie ciśnienie na
twarzy i szyi.
twarzy i szyi.
Wybroczyny na twarzy.
Wybroczyny na twarzy.
Obraz chorego jest przerażający, lecz następstwa
Obraz chorego jest przerażający, lecz następstwa
ściśnięcia na ogół mijają bez szczególnego leczenia.
ściśnięcia na ogół mijają bez szczególnego leczenia.
Uszkodzenia klatki piersiowej
Uszkodzenia klatki piersiowej
stanowiące potencjalne zagrożenie dla
stanowiące potencjalne zagrożenie dla
życia:
życia:
stłuczenie płuca, stłuczenie mięśnia
stłuczenie płuca, stłuczenie mięśnia
sercowego, urazowe rozerwanie
sercowego, urazowe rozerwanie
aorty, rozerwanie przepony,
aorty, rozerwanie przepony,
uszkodzenie dużych dróg
uszkodzenie dużych dróg
oddechowych, urazy przełyku.
oddechowych, urazy przełyku.
Stłuczenie płuca
Stłuczenie płuca
.
.
Uszkodzenie to stwarza zagrożenie dla
Uszkodzenie to stwarza zagrożenie dla
życia z powodu podstępnego rozwoju
życia z powodu podstępnego rozwoju
zaburzenia czynności płuc.
zaburzenia czynności płuc.
Następuje niedodma i przeciek krwi
Następuje niedodma i przeciek krwi
nieutlenowanej, pogarsza się podatność
nieutlenowanej, pogarsza się podatność
płuc i wzrasta opór dróg oddechowych.
płuc i wzrasta opór dróg oddechowych.
U niektórych pacjentów staje się
U niektórych pacjentów staje się
konieczna intubacja i wentylacja
konieczna intubacja i wentylacja
mechaniczna.
mechaniczna.
Stłuczenie mięśnia
Stłuczenie mięśnia
sercowego
sercowego
.
.
Stłuczenie serca należy do najczęściej
Stłuczenie serca należy do najczęściej
nierozpoznawalnych przyczyń śmierci po urazie
nierozpoznawalnych przyczyń śmierci po urazie
klaki piersiowej.
klaki piersiowej.
Dochodzi do niego wskutek bezpośredniego ucisku na
Dochodzi do niego wskutek bezpośredniego ucisku na
serce lub pod działaniem szybkiej decelaracji.
serce lub pod działaniem szybkiej decelaracji.
Często towarzyszy mu złamanie mostka, w takiej
Często towarzyszy mu złamanie mostka, w takiej
sytuacji z reguły dochodzi do uszkodzenia prawej
sytuacji z reguły dochodzi do uszkodzenia prawej
komory.
komory.
Z objawów może u pacjent wystąpić ból w klatce
Z objawów może u pacjent wystąpić ból w klatce
piersiowej, zaburzenia rytmu i przewodzenia,
piersiowej, zaburzenia rytmu i przewodzenia,
podwyższone mogą być enzymy sercowe (jak przy
podwyższone mogą być enzymy sercowe (jak przy
zawale), krańcową postacią jest wstrząs
zawale), krańcową postacią jest wstrząs
kardiogenny.
kardiogenny.
Stłuczenie mięśnia
Stłuczenie mięśnia
sercowego
sercowego
.
.
Urazowe rozerwanie
Urazowe rozerwanie
aorty
aorty
.
.
Rozerwanie aorty lub tętnic płucnych w
Rozerwanie aorty lub tętnic płucnych w
około 90% przypadków prowadzi do
około 90% przypadków prowadzi do
natychmiastowej śmierci.
natychmiastowej śmierci.
Jest zazwyczaj następstwem urazu
Jest zazwyczaj następstwem urazu
tępego lub deceleracji, co typowo
tępego lub deceleracji, co typowo
zdarza się w wypadkach drogowych
zdarza się w wypadkach drogowych
lub upadku z dużej wysokości.
lub upadku z dużej wysokości.
Rozerwanie przepony
Rozerwanie przepony
.
.
Przepona ma formę kopuły, dlatego
Przepona ma formę kopuły, dlatego
urazy przenikające powodują
urazy przenikające powodują
zazwyczaj niewielkie perforacje, które
zazwyczaj niewielkie perforacje, które
rzadko stanowią bezpośrednie
rzadko stanowią bezpośrednie
zagrożenie życia.
zagrożenie życia.
Urazy tępe powodują duże
Urazy tępe powodują duże
promieniowe rozerwanie przepony i
promieniowe rozerwanie przepony i
wpuklanie się narządów jamy
wpuklanie się narządów jamy
brzusznej do klatki piersiowej.
brzusznej do klatki piersiowej.
Uszkodzenia dużych dróg
Uszkodzenia dużych dróg
oddechowych.
oddechowych.
Przerwanie tchawicy lub oskrzeli zwykle prowadzi do
Przerwanie tchawicy lub oskrzeli zwykle prowadzi do
wystąpienia odmy (może to być odma podskórna,
wystąpienia odmy (może to być odma podskórna,
śródpiersiowa, prężna lub nawet wszystkie naraz),
śródpiersiowa, prężna lub nawet wszystkie naraz),
innymi objawami mogą być zaburzenia
innymi objawami mogą być zaburzenia
oddychania, krwioplucie.
oddychania, krwioplucie.
Do złamania chrząstek krtani dochodzi rzadko;
Do złamania chrząstek krtani dochodzi rzadko;
wskazuje na nie chrypka, odma podskórna,
wskazuje na nie chrypka, odma podskórna,
czasami może wystąpić całkowite zamknięcie
czasami może wystąpić całkowite zamknięcie
dróg oddechowych.
dróg oddechowych.
Przy dużych zaburzeniach oddechowych należy
Przy dużych zaburzeniach oddechowych należy
podjąć próbę intubacji, jeśli się niepowiedzie
podjąć próbę intubacji, jeśli się niepowiedzie
wykonujemy tracheotomię.
wykonujemy tracheotomię.
Rozerwanie oskrzeli wymaga natychmiastowej
Rozerwanie oskrzeli wymaga natychmiastowej
naprawy w warunkach sali operacyjnej.
naprawy w warunkach sali operacyjnej.
Urazy przełyku.
Urazy przełyku.
Przełyk ulega uszkodzeniu zwykle przy
Przełyk ulega uszkodzeniu zwykle przy
urazach przenikających.
urazach przenikających.
Do tępych uszkodzeń przełyku dochodzi
Do tępych uszkodzeń przełyku dochodzi
rzadko, z wyjątkiem silnego uderzenia w
rzadko, z wyjątkiem silnego uderzenia w
nadbrzusze, wówczas do przełyku zostaje
nadbrzusze, wówczas do przełyku zostaje
wyciśnieta płynna treść żołądka – następuje
wyciśnieta płynna treść żołądka – następuje
uraz typu rozsadzenie od wewnątrz.
uraz typu rozsadzenie od wewnątrz.
Z objawów u pacjenta może wystąpić: silny
Z objawów u pacjenta może wystąpić: silny
ból w nadbrzuszu, wstrząs, odma
ból w nadbrzuszu, wstrząs, odma
śródpiersiowa lub opłucnowa,
śródpiersiowa lub opłucnowa,
Rozpoznanie jest zwykle bardzo trudne
Rozpoznanie jest zwykle bardzo trudne
Postępowanie ratownicze
Postępowanie ratownicze
U chorych nieprzytomnych zaleca się utrzymywanie
U chorych nieprzytomnych zaleca się utrzymywanie
drożności dróg oddechowych, oraz ewentualnej
drożności dróg oddechowych, oraz ewentualnej
sztucznej wentylacji znanymi metodami oraz
sztucznej wentylacji znanymi metodami oraz
wezwanie zespołu ratownictwa medycznego.
wezwanie zespołu ratownictwa medycznego.
Wszyscy chorzy wymagają założenia dostępu do
Wszyscy chorzy wymagają założenia dostępu do
żyły, podawania tlenu do oddychania, wstępnego
żyły, podawania tlenu do oddychania, wstępnego
monitorowania serca oraz pomiaru pulsoksymerii.
monitorowania serca oraz pomiaru pulsoksymerii.
Jeżeli chory pozostaje niedotleniony pomimo
Jeżeli chory pozostaje niedotleniony pomimo
stosowania terapii tlenowej należy go
stosowania terapii tlenowej należy go
zaintubować. W zależności od rodzaju urazu
zaintubować. W zależności od rodzaju urazu
należy postępować w sposób swoisty.
należy postępować w sposób swoisty.
Odmy opłucnowe i większość odm
Odmy opłucnowe i większość odm
przebiegających z krwiakiem opłucnej są
przebiegających z krwiakiem opłucnej są
leczone drenażem klatki piersiowej.
leczone drenażem klatki piersiowej.
Dren zazwyczaj wprowadza się na poziomie
Dren zazwyczaj wprowadza się na poziomie
linii pachowej przedniej (V przestrzeń
linii pachowej przedniej (V przestrzeń
międzyżebrowa) po stronie schorzenia.
międzyżebrowa) po stronie schorzenia.
Większość chorych wymaga przyjęcia do
Większość chorych wymaga przyjęcia do
szpitala, często na oddział intensywnej
szpitala, często na oddział intensywnej
opieki medycznej.
opieki medycznej.
Prężna odma opłucnowa.
Prężna odma opłucnowa.
W pomocy doraźnej może być początkowo leczona
W pomocy doraźnej może być początkowo leczona
obarczeniem grubym cewnikiem naczyniowym o
obarczeniem grubym cewnikiem naczyniowym o
rozmiarze G14 w drugiej przestrzeni
rozmiarze G14 w drugiej przestrzeni
międzyżebrowej w linii środkowoobojczykowej.
międzyżebrowej w linii środkowoobojczykowej.
Pozwala to obniżyć ciśnienie w jamie opłucnowej.
Pozwala to obniżyć ciśnienie w jamie opłucnowej.
Otwarta odma opłucnowa.
Otwarta odma opłucnowa.
W postępowaniu zaleca się zamknięcie otworu w
W postępowaniu zaleca się zamknięcie otworu w
taki sposób aby opatrunek działał jak zastawka
taki sposób aby opatrunek działał jak zastawka
(jeden koniec powinien pozwalać na
(jeden koniec powinien pozwalać na
wydostawanie się powietrza).
wydostawanie się powietrza).