Zatorowość płucna

Medyczne Studium Zawodowe
ZDZ Katowice
Maja Grzanka

Zatorowość płucna



Definicja: polega na
gwałtownym zamknięciu
lub zwężeniu tętnicy
płucnej lub jej odgałęzień
przez materiał zatorowy.
Zwężenie tętnicy płucnej
powoduje znaczne
obciążenie prawej komory
(ostra niewydolność
prawokomorowa)

Zatorowość płucna

Zatorowość płucna



Zator (łac. Embolia) to nagłe zamknięcie

światła naczynia tętniczego przez czop

zatorowy (łac. embolus) będący skrzepliną,

urwaną blaszką miażdżycową, cząsteczkami

tłuszczu (np. po złamaniach kości),

fragmentami tkanki nowotworowej, wodami

płodowymi, bakteriami, pasożytami lub

banieczkami gazu (zwykle azotu w

przebiegu choroby kesonowej). Zator

tętnicy końcowej czynnościowo powoduje

zawał (zawał płuca, zawał mózgu, zawał

serca).

Budowa anatomiczna żył kończyn

dolnych. Żylaki

Zatorowość płucna

Zatorowość płucna



Żylna choroba

zakrzepowo – zatorowa

-

zatorowość płucna

i/lub

-

zakrzepica żylna



zapadalność roczna - 0,5-1

przypadek/1000/rok



źródło

-

80% spływ żyły głównej dolnej

-

20% spływ żyły głównej górnej

Zatorowość płucna

Zatorowość płucna

Klasyfikacja ZP KLINICZNA



Nie masywna

prawidłowe RR



Submasywna

(prawidłowe RR ale cechy przeciążenia PK)



Masywna

wstrząs/ hipotonia (RR<90mmHg, lub spadek

RR> 40mmHg przez min 15min)

brak uwzględnienia stopnia niedrożności

tt.płucnych

Zatorowość płucna – czynniki ryzyka



niewydolność serca



migotanie przedsionków



unieruchomienie



podeszły wiek



ch. rozrostowe



udar



otyłość



operacje



niewydolność żylna (żylaki!)



wkłucia centralne



nikotynizm



ciąża/ połóg



zesp. nerczycowy



uraz



doustna antykoncepcja



długotrwałe podróże

Zatorowość płucna – czynniki ryzyka

Silne czynnika ryzyka



złamanie (biodro, noga)



wymiana stawu biodrowego lub
kolanowego



duże zabiegi chirurgiczne



duże urazy



urazy rdzenia kręgowego

Zatorowość płucna

Umiarkowane czynniki ryzyka



wkłucia centralne



chemioterapia



niewydolność serca / niewydolność oddechowa



hormonalna terapia zastępcza / doustna

antykoncepcja



nowotwory



niedowład



Ciąża i połóg



przebyty epizod ŻChZZ

Zatorowość płucna - objawy



Duszność



Ból w klatce piersiowej najczęściej o

charakterze opłucnowym (nasila się przy

oddychaniu)



Kaszel zwykle suchy



Zasłabnięcie lub omdlenie



Krwioplucie



Tachykardia



Tachypnoe



Poszerzenie żył szyjnych



Sinica



Spadek ciśnienia tętniczego (hipotonia)

70

64

28

21

20

13

64

52

48

44

33

32

18

10

6

Duszność

Bóle w

klp

Zasłabnięcie

Krwioplucie

Niepokój

Potliwoś
ć

Tachypnoe

Tachykardia

„rzężenia”

Temp. >38
st.C

Objawy ZZŻ

Obrzęki
kkd

Hipotonia
<100mmHg

Wzmocnienie II t nad
TP

cwał

Objawy
podmiotowe

Objawy
przedmiotowe

ZP

ZP

%

%

Prejbisz 1975

Zatorowość płucna w EKG



tachykardia



nadkomorowe zab.
rytmu



dekstrogram



pełny lub niepełny
blok prawej odnogi
p-Hisa



ujemne zał. T V1-V4

Zatorowość płucna



Zatorowość skrzyżowana

-

W przypadkach kiedy istnieje
podwyższone ciśnienie w prawym
przedsionku

-

Otwarcie otworu owalnego

-

Skrzepliny z układu żylnego mogą się
w ten sposób stać przyczyną zatorów
tętnic OUN

Zatorowość płucna

tromboliza

heparyna

wstrząs

hipotonia

przeciążenie PK

bezobjawowa

Zatorowość płucna - postępowanie



Pozycja półsiedząca



Unikanie wstrząsów podczas transportu



Tlenoterapia przepływ 4-6l/min



W razie potrzeby intubacja



Leki uspokajające (diazepam), przeciwbólowe

(morfina), we wstrząsie dopamina, dobutamina,

leki przeciwzakrzepowe (heparyna)



Zawiadomienie szpitala o konieczności

przygotowania się do terapii trombolitycznej -

leki fibrynolityczne (streptokinaza)

Zatorowość płucna - postępowanie

Leki trombolityczne – leki stosowane w celu

rozpuszczania skrzeplin wewnątrznaczyniowych w

celu udrożnienia naczyń krwionośnych.

Istnieją trzy generacje leków trombolitycznych:



leki pierwszej generacji: streptokinaza, urokinaza,

APSAC (acylowany kompleks streptokinazy z

plazminogenem)



leki drugiej generacji: tkankowy aktywator

plazminogenu (t-Pa), prourokinaza (scu-PA), reteplaza

(r-PA)



leki trzeciej generacji - modyfikowane drogą

inżynierii genetycznej aktywatory plazminogenu:

rekombinowany tkankowy aktywator plazminogenu

(rt-PA), rekombinowana stafylokinaza.

Zatorowość płucna - postępowanie



Jeżeli dojdzie do NZK w przebiegu
zatoru tętnicy płucnej to
kontynuujemy ją dłużej niż w
standardowym przypadku (czas
na fragmentację zatoru, działanie
leków trombolitycznych).

Zatorowość płucna – leczenie

inwazyjne



Embolektomia
płucna –
operacyjne
usunięcie skrzeplin
z tętnic płucnych



Filtry umieszczane
w żyle głównej
dolnej