LECZENIE ZAOSTRZEŃ

LECZENIE ZAOSTRZEŃ

ASTMY W WARUNKACH

ASTMY W WARUNKACH

AMBULATORYJNYCH

AMBULATORYJNYCH

GRAŻYNA BOCHENEK

GRAŻYNA BOCHENEK

•

Napad astmy

Napad astmy

- epizodyczny atak duszności

- epizodyczny atak duszności

spowodowany przypadkowym, nagłym skurczem

spowodowany przypadkowym, nagłym skurczem

oskrzeli.

oskrzeli.

•

Zaostrzenie astmy

Zaostrzenie astmy

- narastające w ciągu

- narastające w ciągu

co najmniej kilku dni pogorszenie choroby.

co najmniej kilku dni pogorszenie choroby.

•

Stan astmatyczny

Stan astmatyczny

(ostra, ciężka astma) - każdy

(ostra, ciężka astma) - każdy

przedłużający się napad astmy, który

przedłużający się napad astmy, który

wymaga zintensyfikowanej interwencji lekarskiej

wymaga zintensyfikowanej interwencji lekarskiej

lub

lub

•

nie ustępuje po konwencjonalnym leczeniu w ciągu 30-

nie ustępuje po konwencjonalnym leczeniu w ciągu 30-

60 min. i prowadzący do zaburzeń gazometrycznych.

60 min. i prowadzący do zaburzeń gazometrycznych.

•

Nagłe zaostrzenie astmy (napad)

Nagłe zaostrzenie astmy (napad)

–

–

jest zazwyczaj następstwem narażenia na

jest zazwyczaj następstwem narażenia na

czynniki wyzwalające, najczęściej alergen

czynniki wyzwalające, najczęściej alergen

lub zakażenie wirusowe.

lub zakażenie wirusowe.

•

Zaostrzenie rozwijające się stopniowo

Zaostrzenie rozwijające się stopniowo

-

-

może być przejawem niepowodzenia

może być przejawem niepowodzenia

leczenia przewlekłego.

leczenia przewlekłego.

•

53% chorych przyjętych do szpitala z ciężkim napadem

53% chorych przyjętych do szpitala z ciężkim napadem

astmy budziło się z powodu objawów astmy co najmniej

astmy budziło się z powodu objawów astmy co najmniej

5 nocy wcześniej.

5 nocy wcześniej.

Połowa z nich zwracała się o pomoc lekarską

Połowa z nich zwracała się o pomoc lekarską

w tygodniu poprzedzającym hospitalizację,

w tygodniu poprzedzającym hospitalizację,

ale najczęściej zalecano im bronchodilatatory

ale najczęściej zalecano im bronchodilatatory

zamiast kortykosteroidów.

zamiast kortykosteroidów.

/Hartert T.V. et al., Am J Med. 1996/

/Hartert T.V. et al., Am J Med. 1996/

•

Spośród chorych na astmę, którym udzielono pomocy w

Spośród chorych na astmę, którym udzielono pomocy w

oddziałach pomocy doraźnej,

oddziałach pomocy doraźnej,

1/5 budziła się z powodu objawów astmy

1/5 budziła się z powodu objawów astmy

już przez 3 poprzedzające noce.

już przez 3 poprzedzające noce.

/Pappas G. et al., Am J Publ. Health, 1997/

/Pappas G. et al., Am J Publ. Health, 1997/

•

Niedoleczenie i/lub nieodpowiednie leczenie

Niedoleczenie i/lub nieodpowiednie leczenie

to główne czynniki odpowiedzialne za zwiększoną

to główne czynniki odpowiedzialne za zwiększoną

chorobowość i śmiertelność w astmie.

chorobowość i śmiertelność w astmie.

•

W USA astma jest 3-cią przyczyną hospitalizacji, których

W USA astma jest 3-cią przyczyną hospitalizacji, których

można by uniknąć.

można by uniknąć.

•

Większość nagłych napadów astmy rozwija się znacznie

Większość nagłych napadów astmy rozwija się znacznie

wcześniej, tylko ich objawy nie są zauważone przez

wcześniej, tylko ich objawy nie są zauważone przez

chorego lub jego otoczenie.

chorego lub jego otoczenie.

Monitorowanie stanu chorego i

Monitorowanie stanu chorego i

odpowiedź na leczenie

odpowiedź na leczenie

•

seryjne pomiary czynności płuc (PEF)

seryjne pomiary czynności płuc (PEF)

•

tętno

tętno

•

częstość oddechów

częstość oddechów

•

aktualne objawy podmiotowe

aktualne objawy podmiotowe

•

utlenowanie krwi

utlenowanie krwi

Cel leczenia

Cel leczenia

zaostrzenia/napadu astmy

zaostrzenia/napadu astmy

Jak najszybsze zniesienie ograniczenia przepływu

Jak najszybsze zniesienie ograniczenia przepływu

powietrza przez drogi oddechowe, zniesienie

powietrza przez drogi oddechowe, zniesienie

hipoksemii oraz zapobieganie nawrotom zaostrzeń

hipoksemii oraz zapobieganie nawrotom zaostrzeń

poprzez:

poprzez:

•

powtarzane inhalacje leku rozszerzającego oskrzela

powtarzane inhalacje leku rozszerzającego oskrzela

(najczęściej krótko działającego

(najczęściej krótko działającego





2

2

-mimetyku)

-mimetyku)

•

wczesne zastosowanie kortykosteroidów systemowo

wczesne zastosowanie kortykosteroidów systemowo

•

suplementację tlenu

suplementację tlenu

Algorytm postępowania

Algorytm postępowania

w zaostrzeniu/napadzie astmy

w zaostrzeniu/napadzie astmy

ocena ciężkości

umiarkowane

ciężkie

lekkie

zagrażające życiu

leczenie wstępne

efekt leczenia

umiarkowany

dalsze postępowanie

izba przyjęć

oddział

lub dom

pilny transport
do szpitala
przed przyjazdem karetki

•

GKS p.o. 20-40 mg

jednorazowo
lub

•

GKS i.v. 200-400 mg HC

•



2

-mimetyki wziewne

•

tlen

dobry

dalsze

postępowanie

do domu

zły

dalsze postępowanie

oddział

lub

OIT

Ocena ciężkości

Ocena ciężkości

zaostrzeń/napadu astmy

zaostrzeń/napadu astmy

Parametr

Parametr

Lekki

Lekki

umiarkowany

umiarkowany

ciężki

ciężki

zagrażajacy

zagrażajacy

bezdech

bezdech

duszność

duszność

podczas marszu

podczas marszu

(może leżeć)

(może leżeć)

przy mówieniu (woli

przy mówieniu (woli

siedzieć)

siedzieć)

w spoczynku

w spoczynku

mowa

mowa

zdaniami

zdaniami

fragmentami zdań

fragmentami zdań

pojedyncze słowa

pojedyncze słowa

świadomość

świadomość

może być

może być

pobudzony

pobudzony

zwykle pobudzony

zwykle pobudzony

zwykle pobudzony

zwykle pobudzony

podsypiajacy

podsypiajacy

splątany

splątany

częstość

częstość

oddechów

oddechów

zwiększona

zwiększona

zwiększona

zwiększona

zwykle > 30/min.

zwykle > 30/min.

mięśnie

mięśnie

dodatkowe

dodatkowe

zwykle nie

zwykle nie

zwykle tak

zwykle tak

zwykle tak

zwykle tak

paradoksalny ruch

paradoksalny ruch

brzucha

brzucha

świsty

świsty

średnie

średnie

głośne

głośne

zwykle głośne

zwykle głośne

cisza

cisza

tętno

tętno

< 100/min.

< 100/min.

100-120/min.

100-120/min.

> 120/min.

> 120/min.

bradykardia

bradykardia

PEF

PEF

> 80%

> 80%

60-80%

60-80%

< 60% < 100 l/min.

< 60% < 100 l/min.

PaO

PaO

2

2

i/lub PaCO

i/lub PaCO

2

2

nie oznacza się

nie oznacza się

> 60 mmHg

> 60 mmHg

< 45 mmHg

< 45 mmHg

< 60 mmHg

< 60 mmHg

> 45 mmHg

> 45 mmHg

SaO

SaO

2

2

%

%

> 95%

> 95%

< 90%

< 90%

< 90%

< 90%

Leczenie wstępne

Leczenie wstępne

w napadzie ciężkim należy dołączyć:

w napadzie ciężkim należy dołączyć:

•

GKS p.o. lub i.v.

GKS p.o. lub i.v.

•

tlen

tlen

aby osiągnąć SaO

aby osiągnąć SaO

2

2





92%

92%

krótko działający





2

2

–mimetyk powtarzany

co 15-20 min. w ciągu pierwszej godziny

Algorytm postępowania

Algorytm postępowania

w zaostrzeniu/napadzie astmy

w zaostrzeniu/napadzie astmy

ocena ciężkości

umiarkowane

ciężkie

lekkie

zagrażające życiu

leczenie wstępne

efekt leczenia

umiarkowany

dalsze postępowanie

izba przyjęć

oddział

lub dom

pilny transport
do szpitala
przed przyjazdem karetki

•

GKS p.p. 20-40 mg

jednorazowo
lub

•

GKS i.v. 200-400 mg HC

•



2

-mimetyki

•

tlen

dobry

dalsze

postępowanie

do domu

zły

dalsze postępowanie

oddział

lub

OIT

Efekt leczenia

Efekt leczenia

dobry

•

objawy ustępują

•

odp. na 

2

-mimetyk

utrzymuje się
przez 4 godz.

•

PEF >80% w.n.

lub max.

szpital

przed przyjazdem
karetki

•

powtórzyć 

2

-mimetyk

•

GKS p.o. lub i.v.

•

tlen

•



2

-mimetyk co 3-4 godz.

przez 1-2 dni

•

jeżeli chory zażywał

GKS, podwoić dawkę
na 7-10 dni

dom

•

kontrola za 7-14 dni

plan leczenia
przewlekłego

umiarkowany

•

poprawa przejściowa

i objawy powracają
przed upływem 3 godz.

•

PEF 60-80% w.n.

lub max.

zły

•

objawy

nie ustępują

•

PEF < 60% w.n.

lub max.

•

kontynuacja



2

-mimetyku co 60 min.

•

GKS p.o. lub i.v.

•

tlen gdy hipoksemia

poprawa

dom

redukcja dawki GKS

brak poprawy

szpital

Krótko działające

Krótko działające





2

2

-mimetyki

-mimetyki

wziewne

wziewne

•

leki z wyboru w leczeniu napadu astmy

leki z wyboru w leczeniu napadu astmy

•

podawać jak najwcześniej w dużych dawkach

podawać jak najwcześniej w dużych dawkach

•

są skuteczne nawet u tych chorych,

są skuteczne nawet u tych chorych,

którzy leczyli się nimi nieskutecznie przed

którzy leczyli się nimi nieskutecznie przed

przybyciem do oddziału pomocy doraźnej

przybyciem do oddziału pomocy doraźnej

•

skuteczność leków podawanych za pomocą MDI ze

skuteczność leków podawanych za pomocą MDI ze

spejserem jest porównywalna

spejserem jest porównywalna

z leczeniem za pomocą nebulizatora

z leczeniem za pomocą nebulizatora

ale

ale

•

chorym z ciężką dusznością jest łatwiej dostarczać

chorym z ciężką dusznością jest łatwiej dostarczać

lek wziewny z nebulizatora

lek wziewny z nebulizatora

•

MDI są tańsze

MDI są tańsze

Krótko działające

Krótko działające





2

2

-mimetyki

-mimetyki

wziewne

wziewne

Salbutamol

Salbutamol

(Salbutamol, Ventolin, Salamol EB, Steri-Neb Salamol)

(Salbutamol, Ventolin, Salamol EB, Steri-Neb Salamol)

•

MDI (100

MDI (100





g/dawkę)

g/dawkę)

•

nebulizacja (2,5-5 mg/dawkę)

nebulizacja (2,5-5 mg/dawkę)

Fenoterol

Fenoterol

(Berotec)

(Berotec)

•

MDI (100

MDI (100





g/dawkę)

g/dawkę)

Terbutalina

Terbutalina

(Bricanyl, Turbuhaler)

(Bricanyl, Turbuhaler)

•

DPI (500

DPI (500





g/dawkę)

g/dawkę)

Dawki wstępne:

Dawki wstępne:

•

MDI+spejser: 2-8 wziewów powtarzanych co 20 min.

MDI+spejser: 2-8 wziewów powtarzanych co 20 min.

do 3-ch razy

do 3-ch razy

w ciężkim napadzie 1 wziew

w ciężkim napadzie 1 wziew

co 0,5-1 min., do 20 wziewów

co 0,5-1 min., do 20 wziewów

•

nebulizacja: 2,5-5 mg salbutamolu co 20 min.,

nebulizacja: 2,5-5 mg salbutamolu co 20 min.,

do 3-ch razy

do 3-ch razy

w ciężkim napadzie astmy nebulizacja

w ciężkim napadzie astmy nebulizacja

ciągła salbutamolu 5-10 mg/godz.

ciągła salbutamolu 5-10 mg/godz.

Krótko działające

Krótko działające





2

2

-mimetyki

-mimetyki

działania niepożądane

działania niepożądane

•

drżenie mięśniowe

drżenie mięśniowe

•

tachykardia

tachykardia

•

zaburzenia rytmu serca

zaburzenia rytmu serca

•

hipokaliemia

hipokaliemia

•

pobudzenie

pobudzenie

•

zaburzenia snu

zaburzenia snu

•

bóle głowy

bóle głowy

•

hiperglikemia

hiperglikemia

Glikokortykosteroidy systemowe

Glikokortykosteroidy systemowe

•

przyśpieszają ustąpienie zaostrzenia, aczkolwiek poprawy

przyśpieszają ustąpienie zaostrzenia, aczkolwiek poprawy

można się spodziewać po co najmniej

można się spodziewać po co najmniej

4 godz. od ich podania

4 godz. od ich podania

•

należy je stosować we wszystkich zaostrzeniach poza

należy je stosować we wszystkich zaostrzeniach poza

najlżejszymi, zwłaszcza gdy leczenie wstępne krótko

najlżejszymi, zwłaszcza gdy leczenie wstępne krótko

działającym

działającym 

2

-mimetykiem nie spowodowało trwałej poprawy

-mimetykiem nie spowodowało trwałej poprawy

•

leki doustne są tak samo skuteczne jak dożylne, pod

leki doustne są tak samo skuteczne jak dożylne, pod

warunkiem, że chory może połykać tabletki

warunkiem, że chory może połykać tabletki

i nie zwymiotuje

i nie zwymiotuje

•

podanie dożylne należy rozważyć,

podanie dożylne należy rozważyć,

jeśli dostęp do żyły jest pożądany z innych powodów

jeśli dostęp do żyły jest pożądany z innych powodów

lub podejrzewa się upośledzenie wchłaniania

lub podejrzewa się upośledzenie wchłaniania

Glikokortykosteroidy systemowe

Glikokortykosteroidy systemowe

•

Zalecane dawki:

Zalecane dawki:

•

Prednizon

Prednizon

30-60 mg/dobę p.o.

30-60 mg/dobę p.o.

•

Hydrokortyzon

Hydrokortyzon

400-600 mg/dobę i.v.

400-600 mg/dobę i.v.

•

Metylprednizolon

Metylprednizolon

80-120 mg/dobę i.v.

80-120 mg/dobę i.v.

w dawkach podzielonych co 6-8 godz.

w dawkach podzielonych co 6-8 godz.

•

Leczenie kontynuować przez co najmniej 5 dni lub dłużej,

Leczenie kontynuować przez co najmniej 5 dni lub dłużej,

do czasu istotnej poprawy klinicznej.

do czasu istotnej poprawy klinicznej.

•

Po opanowaniu zaostrzenia nie jest wymagane

Po opanowaniu zaostrzenia nie jest wymagane

stopniowe zmniejszanie dawki, pod warunkiem

stopniowe zmniejszanie dawki, pod warunkiem

przyjmowania GKS wziewnych, z wyjątkiem: przewlekłej

przyjmowania GKS wziewnych, z wyjątkiem: przewlekłej

kortykoterapii lub konieczności stosowania GKS przez

kortykoterapii lub konieczności stosowania GKS przez

ponad 3 tygodnie.

ponad 3 tygodnie.

Glikokortykosteroidy wziewne

Glikokortykosteroidy wziewne

•

Ich podawanie należy kontynuować lub

Ich podawanie należy kontynuować lub

rozpocząć jak najszybciej

rozpocząć jak najszybciej

jako początek planu leczenia przewlekłej

jako początek planu leczenia przewlekłej

astmy.

astmy.

•

Ich stosowanie może być tak samo

Ich stosowanie może być tak samo

skuteczne jak GKS doustnych

skuteczne jak GKS doustnych

w zapobieganiu nawrotom zaostrzeń.

w zapobieganiu nawrotom zaostrzeń.

Tlenoterapia

Tlenoterapia

•

Każdy chory z ciężkim napadem astmy

Każdy chory z ciężkim napadem astmy

powinien otrzymać do oddychania tlen w

powinien otrzymać do oddychania tlen w

dużym stężeniu tak szybko jak to możliwe.

dużym stężeniu tak szybko jak to możliwe.

•

Monitorowanie ciągłe SaO

Monitorowanie ciągłe SaO

2

2

,

,

a w miarę możliwości gazometria krwi

a w miarę możliwości gazometria krwi

tętniczej.

tętniczej.

•

Hipoksja jest główną przyczyną zgonu w

Hipoksja jest główną przyczyną zgonu w

ciężkim ataku astmy.

ciężkim ataku astmy.

Tlenoterapia

Tlenoterapia

Cel:

Cel:

•

SaO

SaO

2

2





92-95%

92-95%

i

i

•

PaO

PaO

2

2





60 mmHg, najlepiej 70-85 mmHg

60 mmHg, najlepiej 70-85 mmHg

Systemy dostarczania tlenu:

Systemy dostarczania tlenu:

•

cewnik donosowy (wąsy tlenowe) - przepływ 1-6 l/min.

cewnik donosowy (wąsy tlenowe) - przepływ 1-6 l/min.

zwiększenie przepływu o 1 l/min. zwiększa FiO

zwiększenie przepływu o 1 l/min. zwiększa FiO

2

2

o ok. 4%

o ok. 4%

•

maska Venturiego: FiO

maska Venturiego: FiO

2

2

28-50%

28-50%

Leki antycholinergiczne

Leki antycholinergiczne

•

Bromek ipratropium

Bromek ipratropium

-

-

późniejszy początek

późniejszy początek

działania niż

działania niż 

2

-mimetyku

-mimetyku

(30-60 min. v.s. 5-15 min.)

(30-60 min. v.s. 5-15 min.)

i słabsze zdolności

i słabsze zdolności

rozszerzania oskrzeli

rozszerzania oskrzeli

•

Jego stosowanie nie jest bezwzględnie konieczne.

Jego stosowanie nie jest bezwzględnie konieczne.

•

Połączenie

Połączenie 

2

-mimetyku z lekiem

-mimetyku z lekiem

antycholinergicznym może spowodować większe

antycholinergicznym może spowodować większe

rozszerzenie oskrzeli i szybszą poprawę niż każdy

rozszerzenie oskrzeli i szybszą poprawę niż każdy

z tych leków osobno.

z tych leków osobno.

Leki antycholinergiczne

Leki antycholinergiczne

Bromek ipratropium

Bromek ipratropium

(Atrovent, Atrovent roztwór do nebulizacji)

(Atrovent, Atrovent roztwór do nebulizacji)

•

MDI (20

MDI (20





g/dawkę)

g/dawkę)

•

nebulizacja (0,25-0,50 mg/dawkę)

nebulizacja (0,25-0,50 mg/dawkę)

roztwór (1 ml=20 kropli, zawiera 0,25 mg)

roztwór (1 ml=20 kropli, zawiera 0,25 mg)

Bromek ipratropium + fenoterol

Bromek ipratropium + fenoterol

(Berodual, Berodual roztwór do nebulizacji)

(Berodual, Berodual roztwór do nebulizacji)

•

MDI (20

MDI (20





g + 50

g + 50





g /dawkę)

g /dawkę)

•

nebulizacja (0,25 B+0,50 F mg/dawkę)

nebulizacja (0,25 B+0,50 F mg/dawkę)

roztwór (1 ml=20 kropli,

roztwór (1 ml=20 kropli,

zawiera 0,25 mg B +0,50 mg F)

zawiera 0,25 mg B +0,50 mg F)

Dawki wstępne:

Dawki wstępne:

•

MDI + spejser: 4-8 wziewów co 20 min., do 3-ch razy

MDI + spejser: 4-8 wziewów co 20 min., do 3-ch razy

w razie potrzeby 1 wziew co 0,5-1 min.,

w razie potrzeby 1 wziew co 0,5-1 min.,

do 20 wziewów

do 20 wziewów

•

nebulizacja: 1-2 dawki (1-2 ml w 2-3 ml soli fizjologicznej)

nebulizacja: 1-2 dawki (1-2 ml w 2-3 ml soli fizjologicznej)

co 15-20 min.

co 15-20 min.

Leki antycholinergiczne

Leki antycholinergiczne

działania niepożądane

działania niepożądane

•

suchość w jamie ustnej

suchość w jamie ustnej

•

podrażnienie gardła

podrażnienie gardła

•

zaburzenia akomodacji (rzadko)

zaburzenia akomodacji (rzadko)

Metyloksantyny

Metyloksantyny

•

Nie powinny być stosowane w doraźnym opanowywaniu

Nie powinny być stosowane w doraźnym opanowywaniu

napadu astmy.

napadu astmy.

•

Dożylne podanie preparatów aminofiliny w napadzie

Dożylne podanie preparatów aminofiliny w napadzie

astmy nie przynosi większej poprawy niż samo rutynowe

astmy nie przynosi większej poprawy niż samo rutynowe

stosowanie wziewnych leków rozszerzających oskrzela,

stosowanie wziewnych leków rozszerzających oskrzela,

natomiast o wiele częściej występują działania

natomiast o wiele częściej występują działania

niepożądane.

niepożądane.

•

Należy pamiętać o wąskim przedziale terapeutycznym i

Należy pamiętać o wąskim przedziale terapeutycznym i

ryzyku toksyczności, zwłaszcza

ryzyku toksyczności, zwłaszcza

u chorych niedotlenionych.

u chorych niedotlenionych.

•

Zachować szczególną ostrożność u chorych przewlekle

Zachować szczególną ostrożność u chorych przewlekle

przyjmujących doustne metyloksantyny -oznaczyć

przyjmujących doustne metyloksantyny -oznaczyć

stężenie leku we krwi.

stężenie leku we krwi.

Metyloksantyny

Metyloksantyny

działania niepożądane

działania niepożądane

•

nudności, wymioty, zgaga

nudności, wymioty, zgaga

•

niepokój, zaburzenia snu, bóle głowy, drżenie

niepokój, zaburzenia snu, bóle głowy, drżenie

mięśniowe

mięśniowe

•

tachykardia, zaburzenia rytmu, spadki ciśnienia

tachykardia, zaburzenia rytmu, spadki ciśnienia

•

hypokaliemia, poliuria, hiperglikemia

hypokaliemia, poliuria, hiperglikemia

zalecane stężenie terapeutyczne 5-15

zalecane stężenie terapeutyczne 5-15





g/ml

g/ml

działanie przeciwzapalne 5-10

działanie przeciwzapalne 5-10





g/ml

g/ml

stężenie toksyczne > 20

stężenie toksyczne > 20





g/ml

g/ml

Metyloksantyny

Metyloksantyny

U

U

niektórych chorych z zaostrzeniem astmy

niektórych chorych z zaostrzeniem astmy

zagrażającym życiu, przy słabej odpowiedzi na

zagrażającym życiu, przy słabej odpowiedzi na

leczenie wstępne, dożylne podanie aminofiliny

leczenie wstępne, dożylne podanie aminofiliny

•

w dawce nasycającej 5 mg/kg m.c. w ciągu 20 min.

w dawce nasycającej 5 mg/kg m.c. w ciągu 20 min.

a następnie

a następnie

•

wlew 0,5 - 0,7 mg/kg m.c./godz.

wlew 0,5 - 0,7 mg/kg m.c./godz.

może przynieść dodatkowe korzyści.

może przynieść dodatkowe korzyści.

U chorych zażywających przewlekle preparaty

U chorych zażywających przewlekle preparaty

doustne –

doustne –

stosować dawki o ½ mniejsze.

stosować dawki o ½ mniejsze.





2

2

-mimetyki w sytuacjach

-mimetyki w sytuacjach

szczególnych

szczególnych

Wskazania:

Wskazania:

•

leczenie nie poddaje się standardowej terapii

leczenie nie poddaje się standardowej terapii

•

astma chwiejna

astma chwiejna

•

anofilaksja z dominującym skurczem oskrzeli

anofilaksja z dominującym skurczem oskrzeli



Adrenalina

Adrenalina

(epinfryna)

(epinfryna)

0,5 mg (0,5 ml z roztworu

0,5 mg (0,5 ml z roztworu

1:1000) s.c. można powtórzyć po 20 min.

1:1000) s.c. można powtórzyć po 20 min.



Terbutalina

Terbutalina

0,5 mg s.c.

0,5 mg s.c.



Salbutamol

Salbutamol

4

4





g/kg w ciągu 2-5 min. i.v.

g/kg w ciągu 2-5 min. i.v.

następnie wlew 0,1-0,2

następnie wlew 0,1-0,2





g/kg/min.

g/kg/min.

Siarczan magnezu i.v.

Siarczan magnezu i.v.

Wskazania:

Wskazania:

•

ciężki napad astmy z niewystarczającą wstępną

ciężki napad astmy z niewystarczającą wstępną

odpowiedzią na wziewne leki rozszerzające

odpowiedzią na wziewne leki rozszerzające

oskrzela

oskrzela

•

stan zagrożenia życia w przebiegu astmy

stan zagrożenia życia w przebiegu astmy

MgSO

MgSO

4

4

1,2 - 2 g i.v. w ciągu 10-20 min. jednorazowo

1,2 - 2 g i.v. w ciągu 10-20 min. jednorazowo

Podawać wyłącznie po konsultacji z doświadczonym lekarzem

Podawać wyłącznie po konsultacji z doświadczonym lekarzem

Bilans wodno-elektrolitowy

Bilans wodno-elektrolitowy

•

Wyrównywanie hypokaliemii spowodowanej

Wyrównywanie hypokaliemii spowodowanej







2

2

-mimetykami

-mimetykami

•

glikokortykosteroidami

glikokortykosteroidami

•

hyperwentylacją

hyperwentylacją

•

Wyrównywanie hypowdemii spowodowanej

Wyrównywanie hypowdemii spowodowanej

•

małą podażą płynów

małą podażą płynów

•

poceniem

poceniem

•

hyperwentylacją

hyperwentylacją

Podsumowanie

Podsumowanie

Wielu zgonom z powodu astmy można zapobiec.

Wielu zgonom z powodu astmy można zapobiec.

Najważniejszymi czynnikami odpowiedzialnymi są:

Najważniejszymi czynnikami odpowiedzialnymi są:

•

nie dodiagnozowanie i nie podjęcie stosownego

nie dodiagnozowanie i nie podjęcie stosownego

leczenia przez lekarza

leczenia przez lekarza

•

nie dostrzeżenie objawów przez chorego

nie dostrzeżenie objawów przez chorego

lub jego rodzinę

lub jego rodzinę

•

zbyt oszczędna sterydoterapia

zbyt oszczędna sterydoterapia

Zaostrzenie astmy

Zaostrzenie astmy

należy leczyć zanim

należy leczyć zanim

się rozwinie.

się rozwinie.

Zaostrzenie astmy

Zaostrzenie astmy

należy leczyć zanim

należy leczyć zanim

się rozwinie.

się rozwinie.