4a) FASCIOLA HEPATICA

background image

FASCIOLA HEPATICA

/motylica wątrobowa/

background image

Postacie dojrzałe

background image

Motylica wątrobowa (Fasciola hepatica) – z rodziny

przywr – jest dość rzadkim pasożytem człowieka

występującym w wątrobie, jest także pospolitym

pasożytem u zwierząt trawożernych (u bydła

do 50%). Pasożyt ten rozprzestrzeniony jest

na całej kuli ziemskiej, w Polsce występuje

u człowieka sporadycznie.

background image

Ciało motylicy jest kształtu listkowatego, o długości 20 – 40 mm
i szerokości 8 – 13 mm. W przedniej części ciała, przywra posiada dobrze
wyodrębniony stożek długości 3 -4 mm. Powierzchnia oskórka pokryta
jest mikroskopijnymi kolcami. Motylica ma 2 przyssawki: gębową
i nieco większą brzuszną. Na dnie przyssawki gębowej położonej
w przedniej części ciała, znajduje się otwór gębowy, prowadzący
do dobrze umięśnionej gardzieli. Krótki przełyk pasożyta uchodzi
do rozwidlonego, silnie rozgałęzionego jelita. Główny przewód
wydalniczy
biegnie w linii środkowej ciała, uchodząc w jego tylnej części
na zewnątrz. Męskie narządy rozrodcze składają się z parzystych
rozgałęzionych jąder, położonych jedno za drugim w środkowej części
ciała, przewodów wprowadzających oraz nasieniowodu, który przed
ujściem do torebki prącia rozszerza się w pęcherzyk nasienny i kończy
prąciem. Natomiast narządy rozrodcze żeńskie składają się
z nieparzystego jajnika, położonego po stronie prawej ku przodowi
od jąder, krótkiego jajowodu i kanału Laurera, parzystego żółtnika
umieszczonego po bokach ciała i przewodów żółtkowych, ootypu
otoczonego gruczołem Melisa oraz macicy. W przedniej części ciała
znajduje się macica, która jest nierozgałęziona i tworzy liczne sploty.
Jednym końcem uchodzi do ootypu, drugim zaś końcem na zewnątrz
w przedsionku płciowym tuż powyżej przyssawki brzusznej. Brak także
u przywry zbiornika nasienia. Jajo z wieczkiem, wielkości około 130 – 150
µm na 65 – 90 µm, dostaje się do przewodów żółciowych wątroby
żywiciela ostatecznego, a następnie wraz z kałem wydostaje się
na zewnątrz.

background image

BUDOWA

background image

background image

background image

background image

background image

Rozwój zarodkowy odbywa się w środowisku wodnym. Trwa on od około
9 dni
(w temperaturze 26 – 27 stopni C) do 2 – 4 tygodni (w temperaturze mniej
więcej 18 – 25 stopni C). Po tym czasie w jaju rozwija się orzęsiona larwa,
tzw. miracidium. Żywicielem pośrednim motylicy są ślimaki (najczęściej
z rodzaju Galba) - w Europie zwykle G.truncatula oraz G. occulta. Także
młode osobniki błotniarki stawowej mogą być żywicielami pośrednimi
pasożyta wątrobowego. Miracidium wnika aktywnie do ciała mięczaka
przez powłoki zewnętrzne i przekształca się w kolejną postać rozwojową –
sporocystę. W sporocyście wytwarzają się kolejne postacie rozwojowe tzw.
redie.
One z kolei przebijają ścianę sporocysty i przenikają do tkanek ślimaka.
Następnie w rediach wykształcają się ogoniaste cerkarie. Cerkarie
opuszczają redie i wydostają się najczęściej ze ślimaka przez otwór
oddechowy. Przez kilka godzin poruszając się swobodnie w wodzie,
wytwarzając obficie lepką wydzielinę, przytwierdzają się do roślin
wodnych lub przejściowo zalanych wodą. Tam tracą ogonek i otoczywszy
się torebką przekształcają się w metacerkarie o średnicy około 0,2 mm.
Cerkarie mogą również otorbiać się bezpośrednio na powierzchni wody.
Inwazyjna larwa w sprzyjających warunkach jest zdolna do zarażenia
w ciągu
4 – 6 tygodni. W przypadku, gdy żywicielem pośrednim przywry jest
błotniarka stawowa, na uwagę zasługuje fakt, że tylko niewielka liczba
cerkarii opuszcza tego żywiciela. Większość, bowiem pozostaje w jego
organizmie przekształcając się w wątrobo-trzustce w formy inwazyjne,
tzw. metacerkarie (Furmaga). Być może, że jest to zjawisko prawidłowe
w rozwoju Fasciola hepatica, tak jak ma to miejsce w rozwoju wielu
przywr;
np. Opisthorchis felineus.

background image

Motylicą wątrobową żywiciel ostateczny może zarazić się pijąc
wodę z metacerkariami z otwartych zbiorników lub spożywając
surowe jarzyny podlewane wodą zanieczyszczoną
metacerkariami. Zwierzęta roślinożerne, które są żywicielami
ostatecznymi zarażają się najczęściej jedząc trawę, na której
znajdują się metacerkare.
Można z dużym prawdopodobieństwem sądzić, że źródłem
inwazji przywry mogą być ślimaki – Lymnaea stagnalis,
w których znajdują się formy inwazyjne – metacerkarie. Larwa
traci otoczkę w przewodzie pokarmowym, przenika przez ścianę
jelita do jamy otrzewnej i w ciągu 2 dób osiąga wątrobę.
Przypuszcza się, że larwa może dostać się do wątroby również
drogą naczyń krwionośnych. Przywra osiedla się w przewodach
żółciowych, dojrzałość płciową osiąga po 
2 – 3 miesiącach, po czym składa około 6000 jaj dziennie. Cały
cykl rozwojowy trwa 4 – 5 miesięcy. Pasożyt żyje w wątrobie
żywiciela ostatecznego do 5 lat i dłużej.

background image

background image

background image

background image

background image

background image

Pierwsze objawy zarażenia motylicą wątrobową – fascjolozy (fasciolosis)
pojawiają się po
 1 – 2 miesiącach od chwili inwazji i zależą od jej intensywności oraz
od miejsca usadowienia się przywr w wątrobie.
Początkowo (w ciągu 4 do 6 dni) fascjoloza ma charakter ostrej choroby
alergicznej.
Przy takim zakażeniu występują: złe samopoczucie, bóle głowy,
osłabienie, nudności, brak łaknienia, bóle w okolicy nadbrzusza oraz
pokrzywka i podwyższona ciepłota ciała (nawet do 40 stopni C).
U niektórych chorych pojawiają się bóle w stawach i mięśniach,
dolegliwości w zakresie przewodu pokarmowego oraz obrzęk twarzy.
W okresie tym występuje leukocytoza i eozynofilia (od 40 – 80%);
wątroba (a także i śledziona) bolesna przy ucisku stopniowo się
powiększa.
Po kilku tygodniach pozostają niewielkie dolegliwości utrzymujące się
nieraz przez kilkanaście lat.
W szczególnie silnej inwazji może dojść do niedrożności przewodów
żółciowych wątroby i do żółtaczki. Ponadto do rozrostu tkanki łącznej
oraz zaniku miąższu wątroby, daje to obraz marskości zanikowej
i prowadzi do zaburzeń w krążeniu wrotnym, czego wyrazem jest
tworzenie się puchliny brzusznej.

background image

Wykrycie motylicy wątrobowej polega na badaniu kału lub treści
dwunastniczej na obecność charakterystycznych
słomkowożółtych jaj. Na wypadek stwierdzenia obecności jaj
w kale należy liczyć się z możliwością rzekomego pasożyta.
Ustrzec się przed nim możemy przestrzegając zasady higieny
i przepisów sanitarnych zabraniających picia wody z otwartych
zbiorników wodnych, w której mogą znajdywać się metacerkarie,
a także nie branie do ust ździebeł traw, na których mogą być
przyczepione larwy inwazyjne.

background image

LECZENIE:

prazykwantel

niklozamid

dehydroemetyna

background image

background image

background image

background image

background image


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
4a) Fasciola hepatica2
Fasciola hepatica
FASCIOLA HEPATICA
Fasciola hepatica
Fasciola hepatica
biologia, przywra, Cykl rozwojowy Fasciola Hepatica (Motylica wątrobowa)
Fasciola hepatica
Fasciola hepatica
FASCIOLA HEPATICA
Fasciola hepatica
wyklad 4a
Chronic Hepatitis
4a
Hepatitis E Virus
4a Ideologia
4a Zespo y i korytarze
Language Test 4A

więcej podobnych podstron