Zarządzanie zasobami
ludzkimi
WYKŁAD
dr Joanna Dzieńdziora
LITERATURA
Król H., Ludwiczyński A. (red.), Zarządzanie zasobami
ludzkimi, PWN, Warszawa 2007
Kopertyńska M. W, Zarządzanie kadrami, Legnica 2002
Wiernek B., Zarządzanie zasobami ludzkimi, WSZIB
Kraków 2001
Armstrong M., Zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna
Ekonomiczna Dom Wydawniczy ABC, Kraków 2000
Pocztowski A., Zarządzanie zasobami ludzkimi, PWE,
Warszawa 2007
Pocztowski A., Praca i zarządzanie kapitałem ludzkim w
perspektywie europejskiej, Oficyna Ekonomiczna, Kraków
2005
Listwan T. (red.), Zarządzanie kadrami, CH Beck, wyd. II,
Warszawa 2004
Juchnowicz M (red.)., Standardy europejskie w zarządzaniu
zasobami ludzkimi, POLTEXT, Warszawa 2004.
ZAGADNIENIA
Wprowadzenie do zarządzania zasobami
ludzkimi
Struktura funkcji personalnej
Planowanie zatrudnienia
Dobór pracowników
Rozmowa kwalifikacyjna
Dokumenty aplikacyjne
Ocena pracowników
Pojęcie i znaczenie zarządzania zasobami
ludzkimi
W literaturze przedmiotu , na oznaczenie działań
personalnych używa się następujących określeń:
zarządzanie personelem, zarządzanie kadrami,
zarządzanie zasobami ludzkimi
Zarządzanie kadrami jest
Zarządzanie kadrami jest
to
to
zbiór działań związanych
zbiór działań związanych
z ludźmi, ukierunkowanych na osiąganie celów
z ludźmi, ukierunkowanych na osiąganie celów
organizacji i zaspokojenie potrzeb pracowników
organizacji i zaspokojenie potrzeb pracowników
(T. Listwan).
(T. Listwan).
Zarządzanie zasobami ludzkimi
Zarządzanie zasobami ludzkimi
(Human Resource Management)
to strategiczne
to strategiczne
i spójne podejście do zarządzania najbardziej
i spójne podejście do zarządzania najbardziej
wartościowymi aktywami organizacji- pracującymi
wartościowymi aktywami organizacji- pracującymi
w niej ludźmi, którzy indywidualnie i zbiorowo
w niej ludźmi, którzy indywidualnie i zbiorowo
przyczyniają się do realizacji jej celów
przyczyniają się do realizacji jej celów
(M. Armstrong)
(M. Armstrong)
Zarządzanie zasobami ludzkimi
jest procesem, który odbywa się na
wszystkich szczeblach w strukturze
organizacyjnej. Funkcja kadrowa leży
w zakresie odpowiedzialności
zarządu organizacji, specjalistycznej
komórki personalnej (jeśli taka
istnieje) oraz poszczególnych
kierowników liniowych.
Zarządzanie zasobami ludzkimi
Zarząd odpowiedzialny jest za
formułowanie strategii, w tym również
strategii personalnej oraz za
obsadzanie kluczowych stanowisk.
Ponadto zarząd tworzy wartości
(poprzez formułowanie misji,
stosowanie stylów zarządzania itp.),
które stają się powszechnie
akceptowane (lub nie) tworząc kulturę
organizacyjną przedsiębiorstwa.
Cele zarządzania zasobami ludzkimi można ująć w komplementarną całość
w której:
Pierwszym celem jest znalezienie
odpowiednich ludzi, aby spełnić
misję oraz wykonać funkcję
i zadania organizacji
Drugim celem jest spowodowanie,
aby działania indywidualne
łączyły się w całość i tworzyły
sprawną organizację
Trzecim celem jest tworzenie
Trzecim celem jest tworzenie
warunków do indywidualnego rozwoju
warunków do indywidualnego rozwoju
Pracowników w tym samym czasie,
Pracowników w tym samym czasie,
kiedy współuczestniczą w realizacji
kiedy współuczestniczą w realizacji
celów organizacji
celów organizacji
Funkcje zarządzania zasobami
ludzkimi
Planowanie kadr (strategiczne, taktyczne,
operacyjne),
Rekrutacja i selekcja (obsada stanowisk
pracy, kontakt z rynkiem pracy i z jego
organizacjami),
Ocena (ocena wyników pracy
pracowników, ocena ich możliwości
rozwoju),
Wynagradzanie (motywacja pracowników),
Rozwój i doskonalenie pracowników
(rozwój personelu i społecznego wizerunku
organizacji).
Etapy zarządzania zasobami
ludzkimi:
planowanie zatrudnienia, rekrutacja
oraz selekcja pracowników,
wprowadzenie do pracy, szkolenie i
doskonalenie, ocena efektywności
pracy pracownika, awans oraz
rozstanie się pracownika z
przedsiębiorstwem (odejście,
zwolnienie, renta, emerytura, wypadki
losowe itp.).
Planowanie zatrudnienia
Planowanie zatrudnienia
Planowanie jest to proces ustalania
celów oraz sposobów ich osiągnięcia.
Planowanie zatrudnienia odnosi się
do postawienia celów w zakresie
zasobów ludzkich (ukształtowanie
sprawnej kadry) oraz sposobu
osiągnięcia tego celu (odpowiednie
metody rekrutacji, selekcji,
motywacji, oceny efektywności itp.)
Planowanie zatrudnienia
Planowanie zatrudnienia można
zdefiniować jako zbiór działań
przygotowujących decyzje dotyczące
przyszłego, pożądanego stanu
przedsiębiorstwa pod względem
zasobów kadrowych.
Planowanie zatrudnienia pozwala
zaplanować odpowiednich ludzi, w
odpowiednim czasie na odpowiednich
stanowiskach w danej organizacji.
Planowanie kadr wymaga uwzględnienia wewnętrznych i
zewnętrznych czynników. Do uwarunkowań
zewnętrznych organizacji zaliczyć należy:
sytuację na rynku pracy z
uwzględnieniem potrzeb kadrowych w
organizacji,
konkurencję,
uregulowania prawne i ich wpływ na
realizację planów zatrudnienia
Wewnętrzne uwarunkowania mające
wpływ na planowanie zatrudnienia to:
strategia i cele organizacji,
technika i technologia,
odejście pracowników na urlopy
macierzyńskie, wychowawcze,
emerytury, renty, itp.
Dobór pracowników
Dobór pracowników
polega na obsadzeniu poszczególnych
stanowisk w taki sposób, aby zagwarantować
sprawność i efektywność realizacji zadań oraz
aby zadania te były odpowiednie do
możliwości,
aspiracji i oczekiwań pracowników.
Na proces doboru składają się trzy
podstawowe elementy:
Rekrutacja,
Selekcja,
Wprowadzanie do pracy
Rekrutacja
REKRUTACJA - przyciąganie przez organizację
wystarczająco dużej, z punktu widzenia celów selekcji,
liczby kandydatów.
REKRUTACJA SEGMENTOWA
Kierowana jest do określonego segmentu rynku pracy,
tj. do
pewnej grupy potencjalnych kandydatów posiadających
określone cechy, umiejętności i kwalifikacje. Procedury
stosowane przy rekrutacji segmentowej są bardziej
skomplikowane niż w przypadku rekrutacji szerokiej.
REKRUTACJA SZEROKA
Polega na kierowaniu ofert zatrudnienia na tzw. szeroki
rynek pracy. Stosowane procedury są standardowe i
mało skomplikowane
Metody rekrutacji
Najczęściej stosowanymi metodami
rekrutacji są:
przekaz ustny, tablice ogłoszeń,
ogłoszenia w gazetach (lub
pismach specjalistycznych),
urzędy pracy, uniwersytety i inne
szkoły, firmy specjalistyczne
(tzw. “łowcy głów).
SELEKCJA - proces zbierania informacji o
kandydatach na uczestników organizacji i
wyboru najbardziej odpowiedniego
spośród nich na wakujące stanowisko
pracy. Selekcji wstępnej dokonuje się
wśród kandydatów, którzy zgłosili się w
wyniku przeprowadzonej akcji
rekrutacyjnej. Dalsza selekcja ma miejsce
przy awansowaniu pracowników już
zatrudnionych w firmie.
Procedura selekcji składa się z następujących
etapów:
1. Analiza dokumentów kandydata
(kwestionariusz osobowy, życiorys, list
motywacyjny itp.).
2. Wstępny wywiad eliminacyjny mający na celu
wstępną selekcję kandydatów.
3. Sprawdzanie wiarygodności deklarowanych
przez kandydata informacji.
4. Testy. Przedmiotem testów mogą być:
inteligencja, wiedza (specjalistyczne testy
merytoryczne), cechy osobowości, zdolności
psychomotoryczne, stan zdrowia itp.
5. Rozmowa kwalifikacyjna.
6. Złożenie oferty pracy.
Wprowadzenie do pracy
Jest wdrażaniem pracownika w
proces
i środowisko pracy w celu
zapewnienia sprawnego
funkcjonowania w danej organizacji.
Przebieg procesu kształcenia
i rozwoju personelu
Składa się z następujących etapów:
1.
Określenie potrzeb szkoleniowych,
2.
Określenie celów i opracowanie
planu szkolenia
3.
Realizacja planu szkolenia
4.
Ocena efektywności programu
Oceny pracowników
Ocena efektywności pracy
pracownika
Ocena efektywności pracy
pracownika jest jednym z kluczowych
etapów funkcji kadrowej, jak też
jednym z ważniejszych i
trudniejszych zadań każdego
kierownika. Ocena dokonywana jest
w sposób formalny albo nieformalny.
Ocena efektywności pracy spełnia dwie
funkcje :
1. ewaluacyjną, której celem jest
ocena wyników i przydatności
pracownika do pracy na danym
stanowisku
2. rozwojową, celem której jest ocena
potencjału i chęci współpracy
pracownika.
Miejsce ocen pracowniczych w ZZL
(za: Król, 2002)
Oceny
pracownicze
:
- bieżące
- okresowe
Strategia ZZL
Motywowanie
- wynagrodzenia
- bodźce
pozaekonomiczn
e
Przemieszczenia
pracowników
- awanse
- przeniesienia
- degradacje
- zwolnienia
Rozwój
pracowników
- szkolenia
- planowanie
karier
Planowanie
zasobów
ludzkich
Pozyskiwanie
pracowników
- rekrutacja
- selekcja
- adaptacja
Formy oceny
OCENA BIEŻĄCA
(stała,
permanetna,
niesformalizowana
)
dokonywana w
ramach codziennej
współpracy
OCENA OKRESOWA
(podsumowująca,
sformalizowana)
dokonywana w ściśle
określonych
odstępach czasowych
Metody oceniania:
Metody relatywne charakteryzują się
porównywaniem poszczególnych
pracowników
między sobą.
Metody absolutne polegają na
porównaniu wyników osiągniętych przez
pracownika z ustalonymi wcześniej
standardami.
Metody oceny
RELATYWNE
o
rangowanie
o
porównywanie
parami
o
technika
rozkładu
normalnego
ABSOLUTNE
•technika opisowa
•zdarzenia
krytyczne
•Assessment
Center
•skale ocen
•testy wyboru
•metoda 360º
•zarządzanie
przez cele (ZPC)
Relatywne techniki oceny
RANGOWANIE
porządkowanie pracowników od najlepiej do najgorzej
wykonujących swoją pracę (lub rangowanie grupowe,
które polega na tym, że oceniani są klasyfikowani do
kategorii wyróżnionych ze względu na efektywność)
PORÓWNYWANIE PARAMI
porównuje się pracownika z każdą inną osoba ocenianą,
po zakończeniu opracowuje się syntetyczna punktację
rankingową
TECHNIKA ROZKŁADU NORMALNEGO
(WYMUSZONY ROZKŁAD)
uszeregowanie pracowników i przyporządkowanie
każdego z nich do przedziałów odpowiadających różnym
poziomom efektywności; określony procent
pracowników znajduje się w określonym przedziale;
technika wymusza różnicowanie ocen
Absolutne techniki oceny
ASSESSMENT CENTRE (OŚRODEK OCENY)
zespół niezależnych specjalistów dokonuje oceny przy pomocy wielu
różnych technik oceny (zadań indywidualnych i grupowych, gier
symulacyjnych, testów, etc.; najczęściej wykorzystywana w selekcji,
podejmowaniu decyzji o awansie i planowaniu kariery oraz w przypadku
przeglądów kadrowych
TECHNIKA OPISOWA
oceniający na piśmie charakteryzuje mocne i słabe strony pracownika,
określa przyczyny słabości i możliwości poprawy efektów oraz działania
wspomagające; technika trudna do wykorzystania przy porównaniach
METODA ZDARZEŃ KRYTYCZNYCH
oceniający rejestruje zachowania pracownika odbiegające od standardów
(sukcesy i porażki); technika przydatna przy stosowaniu wzmocnień oraz
konstruowaniu skal behawioralnych
SKALE OCENY
identyfikacja określonego kryterium oceny pracownika przy wykorzystaniu
skal, których poszczególne poziomy mogą być opisane słownie lub / i
liczbowo; skale mogą mieć charakter syntetyczny (globalny) lub
wielowymiarowy (wtedy poszczególne kryteria podlegają dezagregacji)
(za: Borkowska, 2001; Gick, Tarczyńska, 1999; Kostera,
1994)
Punktowe skale ocen
PUNKTOWA SKALA OCEN
pracownika ocenia się poprzez przypisanie mu w odniesieniu do
każdego kryterium liczby punktów charakteryzujących sposób jego
pracy
SKALA WAŻONA
oprócz przypisywania pracownikowi oceny punktowej dla każdego
kryterium, kryteria mają przypisane wagi zależne od tego, jak bardzo
są kluczowe dla efektywności wykonywania zadań na stanowisku
SKALE ZAKOTWICZONE BEHAWIORALNIE BARS
(Behaviorally Anchored Rating Scales)
ocenia się czy i w jakim natężeniu występują u pracownika
zachowania określone jako incydenty krytyczne
SKALE OBSERWACJI BEHAWIORALNEJ BOS
(Behavioral Observation Scales)
pracownika ocenia się ze względu na częstość występowania w jego
zachowaniu incydentów krytycznych w ocenianym okresie
SKALE OCENY KOMPETENCJI
pracownika ocenia się ze względu na poziom kompetencji opisany
zachowaniami, które można zaobserwować
Rozmowa kwalifikacyjna
Rozmowa kwalifikacyjna
Metoda doboru kadry na
odpowiednie stanowisko
Kto może prowadzić rozmowę
kwalifikacyjną:
Pracownik działu personalnego
Konsultant zewnętrznej firmy
doradczej
Dodatkowo może uczestniczyć w
rozmowie szef działu poszukiwanego
pracownika
Cele rozmowy kwalifikacyjnej:
Sprawdzenie czy kandydat ma
odpowiednie kwalifikacje do pracy
Sprawdzenie czy kandydat będzie
umiał w praktyce zastosować
posiadaną wiedzę
Sprawdzenie czy kandydat będzie
miał motywację do pracy.
Kandydat powinien:
Być przygotowany do rozmowy
Mieć odpowiednie kwalifikacje i
umiejętności
Potrafić zaprezentować swoje
kompetencje
Umiejętności autoprezentacji
Błędy popełniane w trakcie rozmowy
kwalifikacyjnej:
Nieodpowiedni ubiór
Brak wiedzy o firmie
Brak entuzjazmu
Unikanie kontaktu wzrokowego
Głupie wypowiedzi
Planowanie rozwoju
zawodowego
Jak przygotować skuteczną aplikację?
Informacje dotyczące oferowanego
stanowiska:
Nazwa stanowiska
Szczegółowy zakres obowiązków
Miejsce stanowiska w strukturze
organizacyjnej
Możliwość awansu
Przeciętne wynagrodzenie na danym
stanowisku
Oczekiwania pracodawcy:
Kompetencje miękkie- zależą od
zakresu obowiązków (profilu kandydata)
i lokalizacji stanowiska w sieci powiązań
wewnątrzorganizacyjnych.
Kompetencje twarde( wykształcenie,
kursy, szkolenia, doświadczenie
zawodowe, umiejętności językowe i
umiejętności specjalistyczne itp.
Inne (dyspozycyjność miejsce
zamieszkania, środek transportu itp.)
Dokumenty aplikacyjne
Curriculum vitae (CV) „program
życia” „życiorys”-
powinien
przedstawiać kierunek kariery
zawodowej, której każdy etap
znajduje potwierdzenie w
praktycznych doświadczeniach.
Rodzaje CV
CV chronologiczne charakteryzuje się
organizacją doświadczeń zawodowych w
kolejności od najświeższych do najbardziej
oddalonych w czasie.
CV celowe zawiera precyzyjnie określony
cel-czyli stanowisko , będące przedmiotem
starań.
CV funkcjonalne zawiera doświadczenia
zawodowe uporządkowane w kolejności od
najbardziej zbliżonych do charakteru
pracy, o którą ubiega się kandydat.
CV „europejskie”- europass.
Kolejność informacji w CV
chronologicznym
1.
Dane osobowe
2.
Wykształcenie
3.
Doświadczenie zawodowe
4.
Inne doświadczenia
5.
Znajomość języków obcych
6.
Obsługa komputera
7.
Zainteresowania
W CV należy zamieścić koniecznie klauzulę
dotyczącą zgody na przetwarzanie danych
osobowych dla potrzeb procesu rekrutacji.
Ochrona danych osobowych
Oświadczam, iż wyrażam zgodę na
przetwarzanie moich danych
osobowych zawartych w
dokumentach aplikacyjnych dla
potrzeb rekrutacji, zgodnie z ustawą
z dnia 29.08.1997 r. o ochronie
danych osobowych (Dz. U. 1997 r. nr
133, poz. 883, ze zm.)
CV
Jeżeli pracodawca wymaga fotografii-
nie można o niej zapomnieć.
List motywacyjny
List motywacyjny nazywany także podaniem
o prac ę jest rozwinięciem życiorysu
zawodowego, które świadczy o przydatności
danej osoby na stanowisko pracy.
W liście motywacyjnym musimy uzasadnić,
dlaczego ubiegamy się o to stanowisko pracy
właśnie w tej firmie i dlaczego akurat
chcemy pracować na określonym
stanowisku.
Forma listu motywacyjnego
list motywacyjny zacznij pisać dopiero, gdy
skończysz CV
format A4 "jedna strona" papier biały dobrej
jakości
informacje zawarte w CV nie powinny być
tutaj ponownie wpisywane
zamieść informacje o jakie stanowisko się
ubiegasz oraz dlaczego chciałbyś pracować
w tej firmie
unikaj zbędnych dodatków, które utrudniają
czytanie takie jak znaki wodne czy
pochylona kursywa
Forma listu motywacyjnego
jeżeli odpowiadasz na ogłoszenie, należy
odwołać się do wymagań w nim zawartych
należało by zawrzeć informacje na temat
zakresu obowiązków w obecnej, bądź byłej
firmie
powinien zawierać prośbę o spotkanie
kwalifikacyjne
na końcu należy podać spis załączników (o
ile takie istnieją).
Elementy listu motywacyjnego:
Wstęp
Rozwinięcie
Zakończenie
Dziękuję za uwagę!!!