Złamania trzonu kości 
udowej
Złamania nasady dalszej 
kości udowej

Jak dochodzi do złamania 
trzonu kości udowej?



najczęstszą przyczyną złamania jest uraz 
bezpośredni, czyli silne uderzenie w bok, 
np. przy wypadku samochodowym lub 
motocyklowym. 



w takiej sytuacji najczęściej dochodzi do 
złamania dwuodłamowego lub 
wieloodłamowego. 



drugim typem urazu jest pośredni uraz 

skrętny, w którym siła przenosi się z 

piszczeli i stopy przez staw kolanowy. 



do takiego urazu dochodzi np. przy 

upadku na nartach, gdzie ogromna siła 

skręcająca, poprzez dźwignię, jaką jest 

narta, skręca kość aż do złamania.



dochodzi wtedy do złamania spiralnego, 

które tworzy dwa bardzo ostre odłamy.



w przypadku złamania trzonu kości udowej 
mogą zostać uszkodzone naczynia i nerwy.



złamanie otwarte kości udowej powstaje 
rzadko, gdyż otaczają ją grube warstwy 
mięśni. 



jednak mimo to może dojść do dużego 
krwawienia, które zagraża życiu i prowadzi 
do wstrząsu bezpośrednio po urazie.

proste, dwuodłamowe

z odłamem pośrednim, z zachowaną 

warstwą korową 

wieloodłamowe

Złamania trzonu kości 
udowej



objawy

◦

ból

◦

skrócenie kończyny, rotacja 
zewnętrzna

◦

nieprawidłowe wygięcie uda

◦

zgrubienie uda

◦

bolesny ruch w miejscu złamania



badanie 

◦

zdjęcie RTG – kolano-biodro

◦

neurologiczne i naczyniowe

Stabilność złamania



złamania stabilne

◦

złamania proste, z rozkawałkowaniem, 
ale z zachowaniem ciągłości warstwy 
korowej pomiędzy odłamami

◦

możliwość prawie natychmiastowego 
obciążania przy leczeniu gwoździem 
ryglowanym



złamania osiowo niestabilne

◦

złamania z rozkawałkowaniem i bez 
ciągłości warstwy korowej

W jaki sposób leczymy 
złamanie trzonu kości 
udowej?



złamanie trzonu kości udowej 

leczymy operacyjnie.



zasada:

◦

odtworzenie długości

◦

odtworzenie osi

◦

zniesienie rotacji odłamów



gwoździowanie śródszpikowe – z 

wyboru



płytkowanie – dzieci, 

przeciwwskazania do gwoździa – 
współistniejące złamanie szyjki, 
wąska szpara szpikowa; metodą 
małoinwazyjną

Powikłania złamania kości 
udowej



w bezpośrednim sąsiedztwie kości udowej 

znajduje się nerw kulszowy. 



jego uszkodzenie powoduje opadanie stopy i 

niedowład mięśni zginaczy. 



ważne jest, by w czasie operacji uwolnić 

nerw kulszowy spomiędzy odłamów kości lub 

blizny, jeśli taka powstała.



niestety, czasem dochodzi do uszkodzenia 

nerwu.



tuż po urazie najgroźniejszym powikłaniem jest 
krwawienie. 



w czasie złamania dochodzi do rozerwania 
naczyń. 



dodatkowo, z doskonale ukrwionej jamy 
szpikowej wycieka krew. 



krwiak powstały w okolicy złamania może 
pomieścić tak dużo krwi, że rozwija się wstrząs. 



ważne jest, by w pierwszym okresie po 
złamaniu chory otrzymał płyny i jeśli to 
konieczne transfuzję krwi.



odległym powikłaniem złamania 

trzonu kości udowej są:

◦

 przykurcze, 

◦

stawy rzekome 

◦

złamanie materiału zespalającego. 



przykurczy można uniknąć wykonując 
wszystkie ćwiczenia rehabilitacyjne, 
również we własnym zakresie, w czasie 
pobytu i po opuszczeniu szpitala.



natomiast pozostałe powikłania 
wymagają leczenia operacyjnego

.

Rokowanie po złamaniu 
trzonu kości udowej



długotrwała rehabilitacja pomaga uniknąć 

przykurczów, natomiast, obciążanie 

zapobiega powstawaniu stawu rzekomego.



zwykle pełna sprawność powraca dopiero po 

sześciu miesiącach. 



jednakże chory może wstawać już po kilku 

dniach od operacji, zwłaszcza, jeśli 

zespolenie wykonano gwoździem 

śródszpikowym. 

Złamania dalszej nasady 
kości udowej



młodzi - urazy wysokoenergetyczne – 
bezpośredni uraz przy zgiętym kolanie



starsi – uraz niskoenergetyczy – kobiety – 
upadek na ziemię, złamania 
okołoprotezowe

Problemy 
współistniejące



uszkodzenia więzadeł, plateau 

piszczeli



urazy wysokoenergetyczne – 

uszkodzenia naczyń

pozastawowe

częściowo stawowe

stawowe

Diagnostyka 



typowe objawy – tkliwość uciskowa, 

obrzęk, zniekształcenie, trzeszczenia



RTG – a-p, boczne



TK



RM

Leczenie 



l. nieoperacyjne – gdy p/wsk do zabiegu



l. operacyjne – z wyboru



cel:

◦

przywrócenie osi kończyny

◦

funkcji stawu kolanowego

◦

długości i sprawności kończyny



kombinacja śrub i płytek

Postępowanie 
pooperacyjne



fizjoterapia od 2 doby



obciążanie w granicach ciężaru kończyny 
– 4-8 tydz. – zależy od klinicznego i 
radiologicznego postępu zrostu – decyzja 
lekarza