Organizowanie

Opracował: dr Wojciech Pająk

Organizowanie



Organizowanie jest to logiczne grupowanie

zadań i zasobów w celu utworzenia

struktury organizacyjnej



Struktura organizacyjna są to składniki

organizacji i więzi pomiędzy tymi

składnikami



Statyczna struktura organizacyjna -składniki

i więzi



Dynamiczna struktura organizacyjna –

procesy

Składniki organizacji



Typy składników organizacji ze względu na realizowane

zadania



kierownicze - 



wykonawcze - 



doradcze - 



Typy składników organizacji ze względu na ich wielkość



stanowisko organizacyjne



komórka organizacyjna



jednostka organizacyjna



Określenie składników organizacji



funkcje



zasoby



więzi

Więzi w strukturze organizacyjnej

Więź doradcza

Więź funkcjonalna

Więź techniczna

Więź informacyjna

Więź hierarchiczna

Podstawowe rozwiązania
strukturalne

1.

Struktura liniowa

2.

Struktura liniowa ze sztabami - Henri Fayol

3.

Struktura pionów scalonych

4.

Struktura dywizjonalna

5.

Struktura funkcjonalna - Frederick Winslow

Taylor

6.

Struktura macierzowa

7.

Struktura tensorowa

8.

Struktura hybrydowa

Kryteria stosowania podstawowych
rozwiązań strukturalnych

1.

Wielkość organizacji

1.

mikro – do 10 zatrudnionych

2.

małe – od 11 do 50 zatrudnionych

3.

średnie – od 51 do 250 zatrudnionych

4.

duże – powyżej 250 zatrudnionych

2.

Produkt – prosty, złożony, bardzo
złożony

3.

Otoczenie – stabilne, zmienne, burzliwe

Struktura liniowa

Zachowana jedność

kierowania

Niska specjalizacja

stanowiska kierowniczego

Struktura liniowa ze sztabami - Henri Fayol

Stanowiska

doradcze

Zjawisko

autonomizacji

celów

Struktura pionów scalonych (funkcjonalna)

Pion

ogólny

Koordynacja

działań

Departamentyzacja

Struktura dywizjonalna

Kryteria:

- produkt,

- rynek,

- klient

Sztab

Struktura funkcjonalna – Frederick Winslow Taylor

Kierownicy

funkcjonalni

Nie zachowana

jedność

rozkazodawstwa

Struktura macierzowa

Kierownicy

funkcjonalni

(jak?)

Kierownicy

projektów

(co?, kiedy?)

Struktura tensorowa

Kierownik

funkcjonalny

(jak?)

Kierownik

projektu

(co?, kiedy?)

Kierownik:

- produktu

- rynku

- klientów

Uzupełniające rozwiązania

strukturalne

1.

Struktura zadaniowa

2.

Struktura kolegialna

3.

Struktura zespołowa ogniw łączących
- Rensis Likert

Struktura zadaniowa

Odpowiedzialność

za zadania

Kierownik

projektu

Struktura kolegialna

Gremium stałe

Gremium okresowe

Struktura zespołowa ogniw łączących - Rensis Likert

Charakterystyki struktury
organizacyjnej

Zdolność do samoorganizacji

1.

Mechanistyczna

2.

Adaptatywna

3.

Inwencyjno-kreatywna

Stopień sformalizowania

1.

Niedoformalizowana

2.

Przeformalizowana

Stopień adekwatności struktury organizacyjnej z

rzeczywistością

Struktura

rzeczywista

Struktura

formalna

Struktura

nieformalna

Struktura

nierzeczywista

Struktura

niesformalizowana

Zasady budowy struktury
organizacyjnej

1.

Zasada celowości

2.

Zasada podziału celów ogólnych na cele

cząstkowe i łączenia celów cząstkowych

w cel ogólny

3.

Zasada specjalizacji

4.

Zasada równowagi zakresu zadań,

uprawnień i odpowiedzialności

5.

Zasada jednoosobowego kierownictwa

6.

Zasada ustalania granic nadzoru

Zasada podziału celu ogólnego na cele cząstkowe i

łączenia celów cząstkowych w cel ogólny

C

C

C

F

F

F

C

C

C

C C

C

C

C

C

C

C

C

C C

C

C C C

F

F

F F

F

F F

F

F F

F

F F

F

C

F

F

F

F

F

Zasada specjalizacji – rodzaje
specjalizacji

1.

Funkcjonalna

2.

Technologiczna

3.

Według produktów

4.

Według klientów

5.

Regionalna

6.

Według czasu

7.

Według miejsca

8.

Wspólny przedmiot działania

9.

Zdolność przetwarzania

Zasada równowagi zakresu zadań, uprawnień i

odpowiedzialności

Zadania

Odpowiedzialność

Uprawnienia

Zasada ustalania granic nadzoru

Metody ustalania granic nadzoru

1.

Metoda analogii

2.

Metoda intuicyjna – H. Fayol około 15

3.

Metoda matematyczna – V. A. Graicunas – liczba
stosunków służbowych (zależności
indywidualne, zależności grupowe, zależności
pomiędzy podwładnymi)

4.

Metoda czynnikowa - czynniki: trudność pracy,
ważność pracy, różnorodność pracy, łączność,
rozmieszczenie przestrzenne, kwalifikacje,
fluktuacja

Zasięg i rozpiętość kierowania

Zasięg kierowania – 14

Rozpiętość kierowania - 3

Proces projektowania struktury

organizacyjnej metodą przedmiotową

1.

Określenie celu głównego, jego podział
na cele cząstkowe i ustalenie dla nich
funkcji

2.

Łączenie funkcji i tworzenie stanowisk
pracy

3.

Grupowanie i hierarchizacja stanowisk
pracy

4.

Formalizacja struktury organizacyjnej

Określenie celu głównego, jego podział na
cele cząstkowe i ustalenie dla nich funkcji

1.

Określenie misji organizacji oraz
sformułowanie strategii

2.

Podział celu głównego na cele
cząstkowe

3.

Opracowanie planu funkcji działalności

Łączenie funkcji i tworzenie stanowisk
pracy

1.

Ustalenie pracochłonności i
czasochłonności funkcji działalności
(iloczyn pracochłonności i
powtarzalności)

2.

Ustalenie liczby stanowisk pracy

3.

Określenie zakresy zadań, uprawnień
i odpowiedzialności oraz wymogów
kompetencyjnych stanowisk pracy

Grupowanie i hierarchizacja
podmiotowych stanowisk pracy

1.

Tworzenie się komórek i jednostek
organizacyjnych

2.

Określenie się więzi pomiędzy
stanowiskami organizacyjnymi

Formalizacja struktury organizacyjnej

1.

Statut przedsiębiorstwa

2.

Regulamin organizacyjny

3.

Schemat organizacyjny

4.

Opisy stanowisk pracy

5.

Profile kompetencyjne

6.

Instrukcje organizacyjne