ATRYBUCJE

Katarzyna
Awruk

Karolina
Bulejak

DLACZEGO

LUDZIE

ROBIĄ TO CO

WŁAŚNIE

ROBIĄ?

Trochę

Trochę

historii...

historii...

1) Arystoteles

1) Arystoteles -

kategorie

przyczyn

2) David Hume

2) David Hume - założył, że
istnieją pewne warunki
wstępne, które muszą być
spełnione zanim uznamy jedno
zdarzenie za przyczynę
drugiego m.in. styczność w
czasie, w przestrzeni oraz
wielokrotnie powtarzane
współwystępowanie przyczyny
ze skutkiem.

3) John Stuart Mill

3) John Stuart Mill -
wprowadził tzw. metodę
jedynej różnicy (mówi ona, że
jeśli pewne zjawisko jest
jednakowe z innym zjawiskiem
pod względem wszystkich
cech z wyjątkiem jednej, to
różnice w jego przebiegu
należy przypisać właśnie tej
różnicowej cesze), zakładając
przy tym że przyczyną moze
być samo nie występienie
jakiegoś zjawiska.

TWÓRCA TEORII

TWÓRCA TEORII

ATRYBUCJI

ATRYBUCJI

Fritz Heider

Fritz Heider

(ur. 1896- zm.1988)

w 1958 opublikował
Monografię pt: „Psychologia
stosunków międzyludzkich”,
która stała się punktem
wyjścia dla prac Harolda
Kelleya i Edwarda Jonesa.
Twierdził, że każdy z nas jest
psychologiem amatorem,
próbującym zrozumieć
zachowania innych, składając
cząstki informacji tak długo, aż
dotrą do sformułowania
rozsądnego wyjaśnienia lub
przyczyny.

Czym jest
atrybucja?

Atrybucja - proces
wnioskowania o przyczynach
zachowań czyichś i własnych.
Widząc zachowanie drugiej
osoby, szukamy odpowiedzi
na pytanie: dlaczego ona tak
się zachowuje. W tym celu
obserwujemy innych
(percepcja interpersonalna),
analizujemy I wyciągamy
wnioski

.

Powody zniekształceń
percepcji interpersonalnej:

 stereotyp- słowo po raz pierwszy
użyte w stosunku do percepcji ludzi
w 1922 przez Waltera Lippmanna.
Stereotypy mogą być podstawą
uprzedzeń, przypisywania
nieprawdziwych cech na podstawie
przynależności grupowej. Ich
kłopotliwą cechą jest szeroki
zakres- uznawanie danego
stereotypu przez wielu ludzi.
Stereotyp nie musi zawierać w
sobie prawdy.

 efekt aureoli - termin użyty poraz
pierwszy w 1920 roku. To tendencja
do automatycznego, pozytywnego
lub negatywnego przypisywania
cech osobowościowych na
podstawie pozytywnego lub
negatywnego wrażenia.

 projekcja - mechanizm obronny.
To przypisywanie własnych cech
innym ludziom.

Powody zniekształceń
percepcji interpersonalnej:

Powody zniekształceń
percepcji interpersonalnej:

kontekst
potrzeby
 wartości
 zainteresowania
 dziedzictwo kulturowe
 nastawienie
 wygląd osoby
 pierwsze wrażenie

Wnioski dotyczące osoby

postrzegającej

sformułowane przez

Johnsona

 Wpływ na spostrzeganie mogą
wywierać czynniki z których
postrzegający nie zdaje sobie sprawy,
gdyż leżą one poniżej jego progu
świadomości.
 Formułując sądy abstrakcyjne czy
intelektualne postrzegający może
podlegać wpływom emocji
 Te spośród świadectw dotyczących
spostrzeżeń, które pochodzą ze źródeł
poważnych będą w większym stopniu
uwzględniane przy formułowaniu
sądów.
 Postrzegający może nie być w stanie
ustalić wszystkich czynników
wpływających na jego sąd.

Teorie atrybucji

Heider zakładał, że:

 każdy człowiek to psycholog
intuicyjny, który zawsze dokonuje
analiz przyczynowych

 istnieją dwa rodzaje atrybucji:
- wewnętrzne- stwierdzenie, że
przyczyną zachowania jest
osobowość, postawa, charakter;
ulokowanie przyczyny zachowania
wewnątrz jednostki np: Nie dostałam
się na wymarzone studia bo jestem
głupia
- zewnętrzne- przypisywanie
przyczyny zachowania czynnikom
zewnętrznym np: Nie dostałam się na
studia bo mam pecha w życiu

 wybór atrybucji wpływa na
wyobrażenie o jednostce

 film prezentowany około 2,5
minuty

 film przedstawiał figury
geometryczne poruszające się w
różnych kierunkach i z różną
szybkością

 zadaniem badanych było
opisanie co według nich
przedstawiał film

Klasyczny eksperyment
Heidera i Simmela

Klasyczny eksperyment
Heidera i Simmela

Jakie odpowiedzi mogli
uzyskać
eksperymentatorzy?

A. Osoby badane interpretowały, że

widzą figury geometryczne
zgodnie z tematyką filmu

B. Badani twierdzili, że film

przedstawia chaotyczne obiekty,
które powodują u nich wrażenie
ruchu pozornego

C.Osoby zgłosiły, że widziały

celowe działania osób lub
zwierząt

„Pierwszy trójkąt zamyka swoje drzwi
(powinniśmy raczej powiedzieć linię) i
pojawiają się dwa niewinne młode
stworzenia. Kochankowie w
dwuwymiarowym świecie. Bez
wątpienie są nimi mały trójkąt numer
dwa i słodkie kółeczko. Trójkąt numer
jeden obserwuje tę młodą miłość. Ach!
Otwiera on swoje drzwi wchodzi, żeby
obejrzeć naszego bohatera i jego
ukochaną. Ale naszemu bohaterowi
nie podoba się wścibstwo, atakuje on
dość energicznie trójkąt numer jeden.”
(Heider, Simmel)

Przykładowa odpowiedź
jednego z uczestników:

Teoria wnioskowania z
czynników
towarzyszących:

Teoria stworzona przez Edwarda
Jones’a i Keith Davis- założenia:

 rola rezultatów nietożsamych
(konsewkencji określonego przebiegu
działania, które nie mogłoby wystąpić
przy alternatywnym działaniu).
Porównanie skutków odmiennych
działań.
 rola oczekiwań

ROLA
OCZEKIWAŃ

Model
współzmienności
Harolda Kelleya

Założenia:

 Uwzględnienie trzech
czynników: zgodności,
wybiórczości, spójności
 Różne konfiguracje czynników
prowadzą do dokonania różnych
atrybucji
 Dotyczy dokonywania atrybucji
w sytuacji niepewności

Różne konfiguracje

czynników

wg modelu H. Kelleya:

 niska zgodność+ niska wybiórczość+

wysoka spójność= atrybucja
wewnętrzna

 wysoka zgodność + wysoka

wybiórczość + wysoka spójność=
atrybucja zewnętrzna

 wysoka/niska zgodność+ wysoka/ niska

wybiórczość+ niska spójność= atrybucja

Błędy
atrybucyjne:

 podstawowy błąd atrybucyjny
(Lee Ross) polegaja na tym że, w
przypadku innych ludzi mamy
tendencję do przeceniania
czynników wewnętrznych a
niedoceniania sytuacji. Błędem jest
więc nie uwzględnianie w swoim
wnioskowaniu wpływu innych
czynników sytuacyjnych

Eksperyment Taylor i Fiske

Przyczyny
podstawowego
błędu atrybucji:

 koncentracja uwagi na osobie

 wyrazistość spostrzeżeniowa

 heurystyka dostosowania
zakotwiczenia

 kultura

Eksperyment
Jonesa i Harrisa:

Podział badanych na dwie
grupy:

pierwsza, której przekazano, że
w esejach studenci sami
opisywali swój stosunek do
Fidela Castro

druga, której powiedziano, że w
esajach opisana jest narzucona
studentom opinia na temat rządów
Fidela Castro

Błędy atrybucyjne

 różnica między aktorem a
obserwatorem- wyjaśnienie, które
zakłada, że przyczyną własnego
zachowania są czynniki sytuacyjne
 atrybucja w służbie ego
(tendencja samoobronna)-
dokonywanie atrybucji wewnętrznej
w przypadku własnego sukcesu lub
atrybucji zewnętrznej gdy
doświadczamy porażek

Atrybucje obronne:

atrybucje obronne- to wyjaśnienia
zachowania, które pozwalają tłumić
świadomość tego, że jest się
podatnym na zranienia i
śmiertelnym
nierealistyczny optymizm- forma
obronnej atrybucji polegająca na
przeświadczeniu ludzi, że rzeczy
dobre przydarzają się raczej im niż
ich partnerom, a złe spotykają
raczej innych niż ich samych

Lista sytuacji:

będę żył do 80

kupię sobie dom

zrobię karierę w swoim zawodzie

stanę się alkoholikiem

popadnę w długi

Atrybucje obronne

 wiara w sprawiedliwy świat- forma
obronnej atrybucji, gdzie zakłada się,
że zło dotyka złych ludzi, natomiast
dobro spotyka dobrych. Takie
założenie często prowadzi do
niewłaściwych wniosków np. poprzez
przypisywanie osobie maltretowanej
winy za to co jej się przydażyło.

Eksperyment
Rosenhama:

 Rosenham wraz z ochotnikami
udawał że słyszy głosy
 U osób stwierdzono objawy
schizofrenii i umieszczono na
oddziale psychiatrycznym
 Po zniknięciu objawów osoby
badane zostały zwolnione ze
szpitala z diagnozą schizofrenia w
remisji.

Przyczyny błędnych
wyobrażeń:

 podstawowy błąd atrybucji
 schematy
 niekompletne i krótkotrwałe
obserwacje
 nieadekwatne zachowanie, które
prowadzi do samospełniającej się
przepowiedni

DLACZEGO

LUDZIE

ROBIĄ TO CO

WŁAŚNIE

ROBIĄ?

Sprawdź się....

1) Za ojca teorii atrybucji
uważa się:

a)Davida Rosenhama
b)Wiliama Jamesa
c)Harrolda Kelleya
d)Fritza Heider’a

2) Gdy stwierdzę, że zrobiłam
karierę jako modelka/model, bo
jestem piękna./ przystojny,
utalentowana/utalentowany i inni
nie mięli przy mnie szans to
znaczy, że dokonujemy:

a) atrybucji w służbie ego
b) podstawowego błędu atrybucji
c) atrybucji obronnej
d) nierealistycznego optymizmu

a) surrealistyczne
b) z dyspozycji
c) sytuacyjne
d) światopoglądowe

3)Atrybucje wewnętrzne to
inaczej atrybucje:

4) Wynikami eksperymentu
Heidera i Simmela dot.
Interpretacji badanych po
obejrzeniu filmu są:

a) Osoby badane interpretowały, że

widzą figury geometrczyne
zgodnie z tematyką filmu

b) Badani twierdzili, że film

przedstawia chaotyczne obiekty,
które powodują u nich wrażenie
ruchu pozornego

c) Osoby zgłosiły, że widziały celowe

działania osób lub zwierząt

5) Teoria wnioskowania
z czynników
towarzyszących Jonesa
i Davis dotyczy:

a) roli rezultatów nietożsamych i oczekiwań

b) konfiguracji trzech czynników: wybiórczości,
spójności, zgodności

c) wyjaśnienia surrealistycznych atrybucji

d) zakłada, że człowiek nigdy nie jest
kompetentny na tyle by mógł osądzać innych

6) Gdy stwierdzisz, że tobie
nigdy nic złego się nie
stanie, bo złe rzeczy są
karą dla osoby złej tzn, że:

a) wierzysz w samospełniające się

przepowiednie
b) korzystasz z atrybucji sytuacyjnej
c) wierzysz w sprawiedliwy świat
d) żadna z odpowiedzi nie jest

prawidłowa

7) Starożytnym
prekursorem tematyki
przyczynowości był:

a) Arystoteles
b) Archimedes
c) Platon
d) Pitagoras

8) Atrybucja to:

a) proces wnioskowania o

przyczynach

zachowań czyichś i własnych
b) hipotetyczny konstrukt

określający

sposób funkcjonowania

jednostki w grupie

c) zgodnie z teorią Freudowską
mechanizm obronny
d) błędy interpretacji

przyczynowości

9) Temat atrybucji:

a) od dawna (dokładnie od
starożytności) nie budzi
zainteresowania
b) powstało wiele publikacji naukowych
na jej temat
c) po raz ostatni uwzględnił John Stuart
Mill w swojej metodzie jedynej różnicy
d) dotyczy tylko społeczeństw
niektórych państw

10) „Nie dostałam się
na studia bo mam
pecha w życiu” to
przykład atrybucji:

a) wewnętrznej
b) zewnętrznej
c) z dyspozycji
d) żadna z powyższych

Wyniki:

Od 1 do 4 punktów: Nie opanowałeś
jeszcze w stopniu dobrym tematyki
atrybucji, ale po przeczytaniu tego
tematu utrwalisz sobie i na pewno
wszystko będziesz umieć
Od 5 do 7 punktów: Dobrze znasz
większość zagadnień, ale
przypomnij sobie to gdzie
popełniłeś błąd lub nie byłeś
pewien
Od 8 do 10 punktów: Brawo!!
Rewelacyjnie znasz materiał,
bardzo dobrze poznałeś teorie
atrybucji.