Główne problemy etyki

Główne problemy etyki

współczesnej

współczesnej

Materiały dydaktyczne dla studentów

Materiały dydaktyczne dla studentów

Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu

Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu

opr. dr Mariusz Opaliński

opr. dr Mariusz Opaliński

Spis treści

Spis treści

1.

1.

Etyka społeczna

Etyka społeczna

a)

a)

Sprawiedliwość społeczna

Sprawiedliwość społeczna

b)

b)

Pojęcie ubóstwa

Pojęcie ubóstwa

c)

c)

Ubóstwo w Polsce

Ubóstwo w Polsce

d)

d)

Społeczne wykluczenie

Społeczne wykluczenie

e)

e)

Metody przeciwdziałania zjawi

Metody przeciwdziałania zjawi

sku ubóstwa

sku ubóstwa

f)

f)

Narkomania

Narkomania

g)

g)

Alkoholizm

Alkoholizm

h)

h)

Etyka polityczna

Etyka polityczna

2.

2.

Bioetyka

Bioetyka

a)

a)

Sztuczne zapłodnienie

Sztuczne zapłodnienie

b)

b)

Aborcja

Aborcja

c)

c)

Badania prenatalne

Badania prenatalne

d)

d)

Eutanazja

Eutanazja

e)

e)

Uporczywa terapia

Uporczywa terapia

f)

f)

Transplantacja narządów

Transplantacja narządów

g)

g)

Komórki macierzyste

Komórki macierzyste

3.

3.

Etyka gospodarcza

Etyka gospodarcza

a)

a)

Sprawiedliwość ekonomiczna

Sprawiedliwość ekonomiczna

b)

b)

Etyka pracy

Etyka pracy

c)

c)

Biznes społecznie odpowiedzial

Biznes społecznie odpowiedzial

ny

ny

d)

d)

Etyczne aspekty reklamowania

Etyczne aspekty reklamowania

produktów

produktów

e)

e)

Ekologia a ekobiznes

Ekologia a ekobiznes

f)

f)

Etyka zawodowa

Etyka zawodowa

4.

4.

Etyka ekologiczna

Etyka ekologiczna

a)

a)

Przemysłowe wykorzystanie

Przemysłowe wykorzystanie

wody

wody

b)

b)

Zrównoważony rozwój

Zrównoważony rozwój

c)

c)

Problem zanieczyszczeń

Problem zanieczyszczeń

d)

d)

Prawa zwierząt

Prawa zwierząt

e)

e)

Wspólnota moralna

Wspólnota moralna

f)

f)

Kryterium odczuwania bólu

Kryterium odczuwania bólu

Problematyka etyki

Problematyka etyki

społecznej

społecznej



Etyka społeczna jest dyscypliną

Etyka społeczna jest dyscypliną

filozoficzną, porządkującą różne

filozoficzną, porządkującą różne

aspekty życia społecznego człowieka

aspekty życia społecznego człowieka



Podstawowe problemy etyki

Podstawowe problemy etyki

społecznej to zagadnienie

społecznej to zagadnienie

istniejących nierówności

istniejących nierówności

ekonomicznych oraz sposoby

ekonomicznych oraz sposoby

przeciwdziałania im

przeciwdziałania im



Etyka społeczna zajmuje się również

Etyka społeczna zajmuje się również

patologiami życia społecznego,

patologiami życia społecznego,

takimi, jak prostytucja, pornografia,

takimi, jak prostytucja, pornografia,

narkomania, alkoholizm i inne

narkomania, alkoholizm i inne



W obszarze zainteresowania etyki

W obszarze zainteresowania etyki

społecznej znajduje się również

społecznej znajduje się również

polityka jako działalność publiczna,

polityka jako działalność publiczna,

której celem jest rozwiązywanie

której celem jest rozwiązywanie

problemów, z jakimi boryka się

problemów, z jakimi boryka się

współczesne społeczeństwo

współczesne społeczeństwo

obywatelskie

obywatelskie

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

Sprawiedliwość społeczna

Sprawiedliwość społeczna

WERSJA OPTYMALNA

WERSJA OPTYMALNA



Organizacja systemu ekonomicznego,

Organizacja systemu ekonomicznego,

umożliwiająca zachowanie względnie

umożliwiająca zachowanie względnie

równego dostępu do podstawowych

równego dostępu do podstawowych

dóbr materialnych dla wszystkich

dóbr materialnych dla wszystkich

członków społeczności

członków społeczności

WERSJA MINIMALNA

WERSJA MINIMALNA



Gwarancja w miarę równych szans

Gwarancja w miarę równych szans

uzyskania dostępu do dóbr, który

uzyskania dostępu do dóbr, który

umożliwia godne życie, oraz brak

umożliwia godne życie, oraz brak

grup społecznych zepchniętych na

grup społecznych zepchniętych na

margines nędzy i pozbawionych

margines nędzy i pozbawionych

realnych szans na poprawę swojej

realnych szans na poprawę swojej

sytuacji

sytuacji

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

Pojęcie ubóstwa

Pojęcie ubóstwa



Ubóstwo bezwzględne

Ubóstwo bezwzględne

– wegetacja

– wegetacja

poniżej minimum życiowego,

poniżej minimum życiowego,

niezbędnego do przetrwania

niezbędnego do przetrwania

biologicznego

biologicznego



Ubóstwo względne

Ubóstwo względne

– dochód poniżej

– dochód poniżej

granicy ubóstwa ustawowego w

granicy ubóstwa ustawowego w

danym kraju, wyznaczonej

danym kraju, wyznaczonej

indywidualnie w zależności od takich

indywidualnie w zależności od takich

wskaźników, jak średnia krajowa,

wskaźników, jak średnia krajowa,

siła nabywcza pieniądza oraz ceny

siła nabywcza pieniądza oraz ceny

dóbr, których posiadanie uważane

dóbr, których posiadanie uważane

jest za niezbędne dla zaspokojenia

jest za niezbędne dla zaspokojenia

podstawowych potrzeb człowieka

podstawowych potrzeb człowieka



Pojęcie ubóstwa bezwzględnego ma

Pojęcie ubóstwa bezwzględnego ma

zastosowania

zastosowania

uniwersalne

uniwersalne

, ubóstwo

, ubóstwo

względne jest uzależnione od

względne jest uzależnione od

poziomu stopy życiowej

poziomu stopy życiowej

w danym

w danym

kraju

kraju

Minimum socjalne

U

B

Ó

S

T

W

O

U

S

T

A

W

O

W

E

Minimum egzystencji

Pozostawanie

w granicach społeczeństwa

Początek zaawansowanego

wykluczenia społecznego

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

Ubóstwo w Polsce

Ubóstwo w Polsce



Wg danych statystycznych w Polsce

Wg danych statystycznych w Polsce

wyraźna większość obywateli żyje na

wyraźna większość obywateli żyje na

pograniczu lub poniżej minimum socjalnego

pograniczu lub poniżej minimum socjalnego

przy założeniu braku możliwości odłożenia

przy założeniu braku możliwości odłożenia

połowy uzyskiwanego miesięcznie dochodu

połowy uzyskiwanego miesięcznie dochodu



W roku 2002 wskaźnik luki wydatkowej dla

W roku 2002 wskaźnik luki wydatkowej dla

gospodarstw żyjących poniżej minimum

gospodarstw żyjących poniżej minimum

socjalnego wynosił 37%, a poniżej

socjalnego wynosił 37%, a poniżej

minimum socjalnego – 20%

minimum socjalnego – 20%



Zjawiskiem zupełnie nowym jest problem

Zjawiskiem zupełnie nowym jest problem

postępującego ubóstwa pracujących, którzy

postępującego ubóstwa pracujących, którzy

coraz częściej zatrudniani są za minimalne

coraz częściej zatrudniani są za minimalne

stawki wynagrodzenia; systematycznie

stawki wynagrodzenia; systematycznie

ograniczane są również kolejne przywileje

ograniczane są również kolejne przywileje

socjalne, stanowiące istotny składnik

socjalne, stanowiące istotny składnik

wynagrodzenia najgorzej zarabiających

wynagrodzenia najgorzej zarabiających



Analiza struktury ubóstwa w Polsce bardzo

Analiza struktury ubóstwa w Polsce bardzo

wyraźnie wskazuje, że trzonem zjawiska nie

wyraźnie wskazuje, że trzonem zjawiska nie

są jednostki patologiczne, lecz osoby

są jednostki patologiczne, lecz osoby

będące ofiarami transformacji ustrojowej w

będące ofiarami transformacji ustrojowej w

Polsce oraz braku efektywnej polityki

Polsce oraz braku efektywnej polityki

prorodzinnej

prorodzinnej

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

Społeczne wykluczenie

Społeczne wykluczenie



Wykluczeniem społecznym jest pozbawienie

Wykluczeniem społecznym jest pozbawienie

jednostki statusu pełnoprawnego członka

jednostki statusu pełnoprawnego członka

społeczeństwa, będącego konsekwencją utraty

społeczeństwa, będącego konsekwencją utraty

szans, jakimi dysponuje większość populacji

szans, jakimi dysponuje większość populacji



Wykluczenie stanowi odwrotność afiliacji,

Wykluczenie stanowi odwrotność afiliacji,

pozwalającej na budowanie więzi społecznych

pozwalającej na budowanie więzi społecznych

pomiędzy ludźmi

pomiędzy ludźmi



Wykluczenie może mieć charakter dobrowolny lub

Wykluczenie może mieć charakter dobrowolny lub

niezależny od jednostki

niezależny od jednostki



Wykluczenie społeczne dotyczy często obszarów

Wykluczenie społeczne dotyczy często obszarów

dotkniętych biedą, wysokim bezrobociem, brakiem

dotkniętych biedą, wysokim bezrobociem, brakiem

dostępu do komunikacji oraz instytucji kulturalnych

dostępu do komunikacji oraz instytucji kulturalnych

i oświatowych. Czas spędzany jest głównie w domu,

i oświatowych. Czas spędzany jest głównie w domu,

w atmosferze izolacji od otoczenia, które nie ma

w atmosferze izolacji od otoczenia, które nie ma

wykluczonym niczego do zaoferowania

wykluczonym niczego do zaoferowania



Wykluczenie ekonomiczne wynika z braku dostępu

Wykluczenie ekonomiczne wynika z braku dostępu

do rynku pracy oraz niemożnością korzystania z

do rynku pracy oraz niemożnością korzystania z

wielu dóbr konsumpcyjnych, usług bankowych,

wielu dóbr konsumpcyjnych, usług bankowych,

nowoczesnych technologii informacyjnych, itp.

nowoczesnych technologii informacyjnych, itp.



Wykluczenie polityczne wynika z braku

Wykluczenie polityczne wynika z braku

zainteresowania społecznego problemami

zainteresowania społecznego problemami

wykluczonych, którzy nie dysponują możliwościami

wykluczonych, którzy nie dysponują możliwościami

ich wyartykułowania w debacie publicznej, przez co

ich wyartykułowania w debacie publicznej, przez co

stają się „problemem, którego nie ma”

stają się „problemem, którego nie ma”

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

Metody rozwiązania problemu

Metody rozwiązania problemu

ubóstwa

ubóstwa



Eliminacja form systemowej

Eliminacja form systemowej

dyskryminacji, prowadzącej do

dyskryminacji, prowadzącej do

wykluczenia społecznego lub stanów

wykluczenia społecznego lub stanów

wyuczonej bezradności

wyuczonej bezradności



Stworzenie autentycznego systemu

Stworzenie autentycznego systemu

równych szans w dostępie do edukacji

równych szans w dostępie do edukacji

oraz atrakcyjnych pozycji społecznych

oraz atrakcyjnych pozycji społecznych



Niwelowanie istniejących różnic

Niwelowanie istniejących różnic

społecznych przez tworzenie klimatu

społecznych przez tworzenie klimatu

dla rozwoju przedsiębiorczości

dla rozwoju przedsiębiorczości



Reforma systemu edukacji poprzez

Reforma systemu edukacji poprzez

jego powiązanie z istniejącymi oraz

jego powiązanie z istniejącymi oraz

prognozowanymi potrzebami rynku

prognozowanymi potrzebami rynku

pracy

pracy



Staranne wywiązywanie się z roli przez

Staranne wywiązywanie się z roli przez

nowoczesne państwo opiekuńcze,

nowoczesne państwo opiekuńcze,

szczególnie wobec dzieci,

szczególnie wobec dzieci,

niepełnosprawnych oraz osób

niepełnosprawnych oraz osób

starszych

starszych

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

Kryzys rodziny

Kryzys rodziny



Główne przyczyny kryzysu rodziny to

Główne przyczyny kryzysu rodziny to

tymczasowość, charakterystyczna dla

tymczasowość, charakterystyczna dla

konsumpcyjnego społeczeństwa

konsumpcyjnego społeczeństwa

postmodernistycznego

postmodernistycznego



Formułowaniu dalekosiężnych planów na całe

Formułowaniu dalekosiężnych planów na całe

życia nie sprzyja również kultura życia chwilą

życia nie sprzyja również kultura życia chwilą

obecną bez zobowiązań

obecną bez zobowiązań



Na trwałość zobowiązań międzyludzkich

Na trwałość zobowiązań międzyludzkich

wpływa także powszechny relatywizm

wpływa także powszechny relatywizm

moralny, będący efektem przyznawania

moralny, będący efektem przyznawania

preferencji egoistycznym interesom jednostki

preferencji egoistycznym interesom jednostki



Wzrost poziomu stopy życiowej powoduje

Wzrost poziomu stopy życiowej powoduje

konkurencyjny charakter kariery zawodowej

konkurencyjny charakter kariery zawodowej

w stosunku do wymagającego poświęceń

w stosunku do wymagającego poświęceń

życia rodzinnego

życia rodzinnego



Coraz większa ilość czasu poświęcana na

Coraz większa ilość czasu poświęcana na

pracę, podejmowaną także w formie

pracę, podejmowaną także w formie

emigracji zarobkowej, stanowi częstą

emigracji zarobkowej, stanowi częstą

przyczynę rozpadu „związków na odległość”

przyczynę rozpadu „związków na odległość”



Kryzys rodziny najbardziej dotkliwie dotyka

Kryzys rodziny najbardziej dotkliwie dotyka

dzieci, przykładem jest zjawisko „eurosierot”,

dzieci, przykładem jest zjawisko „eurosierot”,

których oboje rodzice pracują z dala od domu

których oboje rodzice pracują z dala od domu

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

Narkomania

Narkomania



Narkomania jest stanem trwałego

Narkomania jest stanem trwałego

uzależnienia od chemicznych substancji,

uzależnienia od chemicznych substancji,

wpływających na czynności mózgu

wpływających na czynności mózgu



Obecnie należy zerwać ze stereotypem

Obecnie należy zerwać ze stereotypem

narkomana jako bezdomnego brudasa,

narkomana jako bezdomnego brudasa,

coraz częściej po stymulujące środki

coraz częściej po stymulujące środki

psychotropowe sięgają świetnie

psychotropowe sięgają świetnie

wykształceni menedżerowie, którzy przez

wykształceni menedżerowie, którzy przez

całą dobę muszą być „na chodzie”

całą dobę muszą być „na chodzie”



Także studenci – głównie w okresie sesji

Także studenci – głównie w okresie sesji

egzaminacyjnej – poszukują na forach

egzaminacyjnej – poszukują na forach

internetowych środków poprawiających

internetowych środków poprawiających

zdolność koncentracji, takich, jak prozac

zdolność koncentracji, takich, jak prozac

lub ritalin

lub ritalin



Narkomania jest patologią społeczną,

Narkomania jest patologią społeczną,

ponieważ stanowi zaprzeczenie afirmacji

ponieważ stanowi zaprzeczenie afirmacji

ludzkiej godności jako celu samego w sobie

ludzkiej godności jako celu samego w sobie



Uzależnienie od środków narkotycznych w

Uzależnienie od środków narkotycznych w

krótkim czasie powoduje, że ich zażywanie

krótkim czasie powoduje, że ich zażywanie

staje się absolutnym priorytetem,

staje się absolutnym priorytetem,

stawianym przed życiem rodzinnym i

stawianym przed życiem rodzinnym i

zawodowym

zawodowym

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

Alkoholizm

Alkoholizm



Z punktu widzenia medycznego alkoholizm

Z punktu widzenia medycznego alkoholizm

oznacza utratę zdolności kontrolowania ilości

oznacza utratę zdolności kontrolowania ilości

spożywanego alkoholu w dowolnej postaci

spożywanego alkoholu w dowolnej postaci



Najnowsze badania dowodzą istnienia

Najnowsze badania dowodzą istnienia

genetycznych predyspozycji do alkoholizmu

genetycznych predyspozycji do alkoholizmu



Alkoholizm jest patologią społeczną, która

Alkoholizm jest patologią społeczną, która

może dotknąć każdego, niezależnie od

może dotknąć każdego, niezależnie od

pochodzenia i zajmowanej pozycji społecznej

pochodzenia i zajmowanej pozycji społecznej



Konsekwencją alkoholizmu jest społeczna

Konsekwencją alkoholizmu jest społeczna

degradacja, utrata pracy oraz pozycji

degradacja, utrata pracy oraz pozycji

zawodowej

zawodowej



Alkoholizm jest chorobą, która wymaga

Alkoholizm jest chorobą, która wymaga

leczenia oraz troskliwej opieki otoczenia,

leczenia oraz troskliwej opieki otoczenia,

zwykle – poza najbliższą rodziną –

zwykle – poza najbliższą rodziną –

umywającego ręce przed odpowiedzialnością

umywającego ręce przed odpowiedzialnością

za wstydliwy i niechciany problem

za wstydliwy i niechciany problem



Około 16% polskiego społeczeństwa

Około 16% polskiego społeczeństwa

nadużywa alkoholu w ryzykowny sposób

nadużywa alkoholu w ryzykowny sposób



Śmiertelna dawka alkoholu wynosi 6–8 g na 1

Śmiertelna dawka alkoholu wynosi 6–8 g na 1

kg masy ciała

kg masy ciała



O obecności alkoholizmu świadczy silne

O obecności alkoholizmu świadczy silne

poczucie głodu alkoholowego oraz trudności z

poczucie głodu alkoholowego oraz trudności z

kontrolowaniem rozpoczęcia i zakończenia

kontrolowaniem rozpoczęcia i zakończenia

picia, wypierającego stopniowo wszelkie inne

picia, wypierającego stopniowo wszelkie inne

sposoby zachowań, zainteresowań,

sposoby zachowań, zainteresowań,

aktywności zawodowej i społecznej, itd.

aktywności zawodowej i społecznej, itd.

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

Etyka polityczna

Etyka polityczna



W starożytności polityka oznaczała działalność

W starożytności polityka oznaczała działalność

publiczną, podejmowaną w związku z realizacją

publiczną, podejmowaną w związku z realizacją

wyższego dobra wspólnego obywateli

wyższego dobra wspólnego obywateli



Mandat dla sprawowania władzy we współczesnym

Mandat dla sprawowania władzy we współczesnym

państwie demokratycznym wynika z teorii umowy

państwie demokratycznym wynika z teorii umowy

społecznej oraz powszechnej zgody większości

społecznej oraz powszechnej zgody większości

obywateli na powierzenie niektórym spośród nich

obywateli na powierzenie niektórym spośród nich

większej władzy w celu realizacji wyższego dobra

większej władzy w celu realizacji wyższego dobra

wspólnego

wspólnego



Współczesne koncepcje państwa skupiają się na

Współczesne koncepcje państwa skupiają się na

podziale dóbr wg modelu liberalnego lub egalitarnego

podziale dóbr wg modelu liberalnego lub egalitarnego



Liberalizm oznacza położenie nacisku na wolność

Liberalizm oznacza położenie nacisku na wolność

jednostki, której swoboda działania ma się

jednostki, której swoboda działania ma się

przyczyniać do wzrostu ogólnego dobrobytu

przyczyniać do wzrostu ogólnego dobrobytu

społeczeństwa jako całości

społeczeństwa jako całości



Egalitaryzm uznaje, że wolność jednostki jest fikcją,

Egalitaryzm uznaje, że wolność jednostki jest fikcją,

uzależnioną od pochodzenia oraz dostępnych

uzależnioną od pochodzenia oraz dostępnych

możliwości, dlatego istniejące zasoby należy podzielić

możliwości, dlatego istniejące zasoby należy podzielić

równomiernie między wszystkich członków

równomiernie między wszystkich członków

społeczeństwa

społeczeństwa



Państwo, które nie respektuje praw człowieka oraz nie

Państwo, które nie respektuje praw człowieka oraz nie

stwarza warunków umożliwiających realizowanie

stwarza warunków umożliwiających realizowanie

podstawowych wolności musi liczyć się z groźbą

podstawowych wolności musi liczyć się z groźbą

nieposłuszeństwa obywatelskiego od publicznych

nieposłuszeństwa obywatelskiego od publicznych

protestów aż po zbrojne rewolucje

protestów aż po zbrojne rewolucje

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

E

T

Y

K

A

S

P

O

Ł

E

C

Z

N

A

Zagadnienie bioetyki

Zagadnienie bioetyki



Bioetyka zajmuje się

Bioetyka zajmuje się

zastosowaniem norm

zastosowaniem norm

moralnych w badaniach z

moralnych w badaniach z

zakresu biotechnologii oraz

zakresu biotechnologii oraz

we współczesnej medycynie

we współczesnej medycynie



Obszar zainteresowania

Obszar zainteresowania

bioetyki jest wyznaczony

bioetyki jest wyznaczony

przez początek i koniec

przez początek i koniec

ludzkiego życia

ludzkiego życia



Bioetyka zajmuje się

Bioetyka zajmuje się

zagadnieniami takimi, jak

zagadnieniami takimi, jak

sztuczne wspomaganie

sztuczne wspomaganie

prokreacji, aborcja, badania

prokreacji, aborcja, badania

prenatalne, inżynieria

prenatalne, inżynieria

genetyczna, klonowanie

genetyczna, klonowanie

człowieka, eutanazja,

człowieka, eutanazja,

transplantacja narządów

transplantacja narządów

B

IO

E

T

Y

K

A

B

IO

E

T

Y

K

A

Sztuczne zapłodnienie

Sztuczne zapłodnienie



Do zapłodnienia pozaustrojowego

Do zapłodnienia pozaustrojowego

dochodzi poprzez umieszczenie komórki

dochodzi poprzez umieszczenie komórki

jajowej oraz plemnika na płytce Petriego

jajowej oraz plemnika na płytce Petriego

oraz wszczepieniu powstałego w ten

oraz wszczepieniu powstałego w ten

sposób embrionu do organizmu kobiety

sposób embrionu do organizmu kobiety



Problemy moralne dotyczą w tym

Problemy moralne dotyczą w tym

przypadku dopuszczalności

przypadku dopuszczalności

wyprowadzenia prokreacji poza intymny

wyprowadzenia prokreacji poza intymny

związek kobiety i mężczyzny

związek kobiety i mężczyzny



Ze względu na koszty w procesie

Ze względu na koszty w procesie

zapłodnienia „in vitro” powstaje zawsze

zapłodnienia „in vitro” powstaje zawsze

kilka embrionów, które są wszczepiane

kilka embrionów, które są wszczepiane

kolejno w przypadku poronienia

kolejno w przypadku poronienia

poprzedniego

poprzedniego



Problemem moralnym jest przeznaczenie

Problemem moralnym jest przeznaczenie

embrionów, które pozostają w

embrionów, które pozostają w

laboratorium w przypadku powodzenia

laboratorium w przypadku powodzenia

zapłodnienia oraz prawidłowego rozwoju

zapłodnienia oraz prawidłowego rozwoju

ciąży

ciąży



Embriony są zwykle zamrażane lub

Embriony są zwykle zamrażane lub

prowadzi się na nich badania genetyczne

prowadzi się na nich badania genetyczne



W skrajnym przypadku zapłodnione

W skrajnym przypadku zapłodnione

komórki jajowe są fizycznie likwidowane,

komórki jajowe są fizycznie likwidowane,

co przez przeciwników zapłodnienia

co przez przeciwników zapłodnienia

pozaustrojowego jest traktowane jako

pozaustrojowego jest traktowane jako

aborcja

aborcja

B

IO

E

T

Y

K

A

B

IO

E

T

Y

K

A

Aborcja

Aborcja



Zabiegi przerywania ciąży stosowano już w

Zabiegi przerywania ciąży stosowano już w

starożytności, używając do tego celu kopru

starożytności, używając do tego celu kopru

cyrenajskiego

cyrenajskiego



Aborcja ma odmienną kwalifikację moralną, niż

Aborcja ma odmienną kwalifikację moralną, niż

zapobieganie ciąży, które nie wiąże się z aktywnym

zapobieganie ciąży, które nie wiąże się z aktywnym

przerwaniem życia poczętego

przerwaniem życia poczętego



Antykoncepcję należy odróżnić od używania środków

Antykoncepcję należy odróżnić od używania środków

wczesnoporonnych, których zastosowanie jest

wczesnoporonnych, których zastosowanie jest

tożsame z przerwaniem ciąży

tożsame z przerwaniem ciąży



Przerwanie ciąży jest prawnie dopuszczalne w

Przerwanie ciąży jest prawnie dopuszczalne w

przypadku poważnego zagrożenia życia matki, bądź

przypadku poważnego zagrożenia życia matki, bądź

zapłodnienia w wyniku gwałtu

zapłodnienia w wyniku gwałtu



Przeciwnicy przerywania ciąży utożsamiają ją z

Przeciwnicy przerywania ciąży utożsamiają ją z

zabójstwem osoby ludzkiej na wczesnym etapie

zabójstwem osoby ludzkiej na wczesnym etapie

rozwoju prenatalnego

rozwoju prenatalnego



Zwolennicy aborcji zwracają uwagę na prawo kobiety

Zwolennicy aborcji zwracają uwagę na prawo kobiety

do decydowania o swoim organizmie, gdyż to ona

do decydowania o swoim organizmie, gdyż to ona

ponosi największe koszty, związane z donoszeniem

ponosi największe koszty, związane z donoszeniem

ciąży, porodem oraz wychowaniem dziecka

ciąży, porodem oraz wychowaniem dziecka



Etycznie wątpliwe jest przerywanie ciąży wskutek

Etycznie wątpliwe jest przerywanie ciąży wskutek

okoliczności natury ekonomicznej

okoliczności natury ekonomicznej



Przeciwnicy przerywania ciąży ponoszą moralną

Przeciwnicy przerywania ciąży ponoszą moralną

odpowiedzialność za dalszy los dziecka, które

odpowiedzialność za dalszy los dziecka, które

przychodzi na świat z poważnymi wadami

przychodzi na świat z poważnymi wadami

genetycznymi, w rodzinie patologicznej lub środowisku

genetycznymi, w rodzinie patologicznej lub środowisku

społecznego wykluczenia

społecznego wykluczenia

B

IO

E

T

Y

K

A

B

IO

E

T

Y

K

A

Badania prenatalne

Badania prenatalne



O dopuszczalności badań tego

O dopuszczalności badań tego

rodzaju decyduje cel, w jakim

rodzaju decyduje cel, w jakim

są przeprowadzane

są przeprowadzane



Moralnie akceptowalna jest

Moralnie akceptowalna jest

diagnostyka, której celem jest

diagnostyka, której celem jest

podjęcie odpowiednio

podjęcie odpowiednio

wczesnego leczenia dziecka

wczesnego leczenia dziecka



Etycznie wątpliwe są badania,

Etycznie wątpliwe są badania,

których celem jest eliminacja

których celem jest eliminacja

embrionów ze względu na stan

embrionów ze względu na stan

ich zdrowia

ich zdrowia



Moralnie niedopuszczalne są

Moralnie niedopuszczalne są

badania, których celem jest

badania, których celem jest

„poprawianie natury” przez

„poprawianie natury” przez

regulowanie naturalnych

regulowanie naturalnych

determinantów takich, jak

determinantów takich, jak

kolor oczu, wzrost, poziom

kolor oczu, wzrost, poziom

inteligencji, bądź indywidualne

inteligencji, bądź indywidualne

cechy charakteru jednostki

cechy charakteru jednostki

B

IO

E

T

Y

K

A

B

IO

E

T

Y

K

A

Eutanazja

Eutanazja



Etymologicznie

Etymologicznie

eutanazja

eutanazja

oznacza

oznacza

dobrą

dobrą

śmierć

śmierć



Z punktu widzenia medycznego eutanazja

Z punktu widzenia medycznego eutanazja

może zostać przeprowadzona pod

może zostać przeprowadzona pod

warunkiem nieuleczalności choroby oraz

warunkiem nieuleczalności choroby oraz

odczuwania przez chorego niemożliwego do

odczuwania przez chorego niemożliwego do

zniesienia bólu, który jest przez nią

zniesienia bólu, który jest przez nią

spowodowany

spowodowany



Zwolennicy eutanazji powołują się na

Zwolennicy eutanazji powołują się na

autonomię osoby ludzkiej, mającej prawo do

autonomię osoby ludzkiej, mającej prawo do

decydowania o swoim losie

decydowania o swoim losie



Przeciwnicy eutanazji argumentują, że prawo

Przeciwnicy eutanazji argumentują, że prawo

do życia nie obejmuje prawa do

do życia nie obejmuje prawa do

decydowania o własnej śmierci

decydowania o własnej śmierci



Eutanazja jest zalegalizowana w kilku

Eutanazja jest zalegalizowana w kilku

krajach europejskich i może zostać

krajach europejskich i może zostać

przeprowadzona po ścisłym wypełnieniu

przeprowadzona po ścisłym wypełnieniu

określonych przez prawo procedur

określonych przez prawo procedur

formalnych

formalnych



W Polsce eutanazja jest przestępstwem

W Polsce eutanazja jest przestępstwem

uprzywilejowanym, co w praktyce oznacza

uprzywilejowanym, co w praktyce oznacza

umorzenie postępowania karnego lub

umorzenie postępowania karnego lub

odstąpienie od wymierzenia kary przez sąd

odstąpienie od wymierzenia kary przez sąd

pod warunkiem powołania się przez

pod warunkiem powołania się przez

oskarżonego na współczucie, jako jedyny

oskarżonego na współczucie, jako jedyny

motyw przeprowadzenia eutanazji

motyw przeprowadzenia eutanazji



Z punktu widzenia ekonomicznego eutanazja

Z punktu widzenia ekonomicznego eutanazja

jest alternatywą dla opieki paliatywnej

jest alternatywą dla opieki paliatywnej

B

IO

E

T

Y

K

A

B

IO

E

T

Y

K

A

Pacjent prosi o przerwanie

Pacjent prosi o przerwanie

życia, którego perspektywa

życia, którego perspektywa

jawi mu się jako pasmo

jawi mu się jako pasmo

niemożliwych do zniesienia

niemożliwych do zniesienia

cierpień

cierpień

Lekarz podejmuje decyzję o

Lekarz podejmuje decyzję o

przerwaniu życia pacjenta

przerwaniu życia pacjenta

wbrew jego woli, np. pod

wbrew jego woli, np. pod

naciskiem rodziny

naciskiem rodziny

Decyzję o przerwaniu życia

Decyzję o przerwaniu życia

podejmują bliscy wraz z

podejmują bliscy wraz z

lekarzem w przypadku, gdy

lekarzem w przypadku, gdy

pacjent nie może wyrazić

pacjent nie może wyrazić

swojej woli, będąc w

swojej woli, będąc w

śpiączce lub w stanie

śpiączce lub w stanie

terminalnym

terminalnym

FORMY

FORMY

EUTANAZJI

EUTANAZJI

Czynna

Czynna

niedobrowolna

niedobrowolna

mimowolna

mimowolna

Bierna

Bierna

dobrowolna

dobrowolna

Uporczywa terapia

Uporczywa terapia



Przez uporczywą terapię rozumie się

Przez uporczywą terapię rozumie się

podtrzymywanie ludzkiego życia za

podtrzymywanie ludzkiego życia za

wszelką cenę, wbrew rokowaniom

wszelką cenę, wbrew rokowaniom

natury medycznej

natury medycznej



Kryterium oceny moralnej stanowi w

Kryterium oceny moralnej stanowi w

tym przypadku kwalifikacja

tym przypadku kwalifikacja

podejmowanych środków leczenia

podejmowanych środków leczenia



Każdy pacjent ma prawo do

Każdy pacjent ma prawo do

normalnych środków terapeutycznych

normalnych środków terapeutycznych

właściwych dla danego rodzaju

właściwych dla danego rodzaju

leczenia

leczenia



Stosowania środków nadzwyczajnych

Stosowania środków nadzwyczajnych

należy zaprzestać, gdy leczenie nie

należy zaprzestać, gdy leczenie nie

przynosi oczekiwanych rezultatów,

przynosi oczekiwanych rezultatów,

przedłużając jedynie agonię chorego

przedłużając jedynie agonię chorego



Chory, w stosunku do którego

Chory, w stosunku do którego

zaprzestano uporczywej terapii, ma

zaprzestano uporczywej terapii, ma

prawo do godnej śmierci oraz opieki

prawo do godnej śmierci oraz opieki

paliatywnej

paliatywnej



Powstrzymanie się przed zaciekłością

Powstrzymanie się przed zaciekłością

terapeutyczną różni się od eutanazji

terapeutyczną różni się od eutanazji

tak, jak działanie od zaniechania

tak, jak działanie od zaniechania

B

IO

E

T

Y

K

A

B

IO

E

T

Y

K

A

Transplantacja narządów

Transplantacja narządów



Transplantacje organów pochodzących

Transplantacje organów pochodzących

od zmarłego dawcy nie budzą żadnych

od zmarłego dawcy nie budzą żadnych

wątpliwości natury etycznej, zwłaszcza,

wątpliwości natury etycznej, zwłaszcza,

gdy stanowią jedyną metodę

gdy stanowią jedyną metodę

terapeutyczną, ratującą życie biorcy

terapeutyczną, ratującą życie biorcy



Kwalifikując biorców organów do

Kwalifikując biorców organów do

przeszczepu należy kierować się

przeszczepu należy kierować się

wyłącznie kryterium rokowań

wyłącznie kryterium rokowań

medycznych oraz pilności potrzeby

medycznych oraz pilności potrzeby

terapeutycznej, co wynika z

terapeutycznej, co wynika z

ograniczonej ilości dostępnych organów

ograniczonej ilości dostępnych organów



W przypadku przeszczepów od

W przypadku przeszczepów od

żyjących dawców spokrewnionych

żyjących dawców spokrewnionych

należy kierować się kryterium

należy kierować się kryterium

użyteczności ze względu na wiek –

użyteczności ze względu na wiek –

życia osiemdziesięciolatka nie powinno

życia osiemdziesięciolatka nie powinno

się ratować przez transplantację nerki,

się ratować przez transplantację nerki,

pochodzącej od nastoletniej wnuczki

pochodzącej od nastoletniej wnuczki



Wprowadzanie organów do obrotu

Wprowadzanie organów do obrotu

handlowego jest niegodziwe i moralnie

handlowego jest niegodziwe i moralnie

niedopuszczalne

niedopuszczalne

B

IO

E

T

Y

K

A

B

IO

E

T

Y

K

A

Komórki macierzyste

Komórki macierzyste



Komórki macierzyste to komórki

Komórki macierzyste to komórki

multipotencjalne, co oznacza możliwość

multipotencjalne, co oznacza możliwość

wykształcenia się z nich dowolnych

wykształcenia się z nich dowolnych

narządów ciała ludzkiego

narządów ciała ludzkiego



Pozyskanie komórek macierzystych pozwala

Pozyskanie komórek macierzystych pozwala

na leczenie wielu schorzeń poprzez

na leczenie wielu schorzeń poprzez

„wymianę” uszkodzonych narządów, takich

„wymianę” uszkodzonych narządów, takich

jak nerki, wątroba, serce, a nawet mózg

jak nerki, wątroba, serce, a nawet mózg



Komórki macierzyste można

Komórki macierzyste można

wyselekcjonować z krwi pępowinowej,

wyselekcjonować z krwi pępowinowej,

odessanego tłuszczu lub ludzkiego embrionu

odessanego tłuszczu lub ludzkiego embrionu



Ze względu na koszty najtańszym

Ze względu na koszty najtańszym

rozwiązaniem jest klonowanie

rozwiązaniem jest klonowanie

terapeutyczne, w praktyce oznaczające

terapeutyczne, w praktyce oznaczające

częściowe wykorzystanie zapłodnionej

częściowe wykorzystanie zapłodnionej

komórki jajowej, która ulega zniszczeniu

komórki jajowej, która ulega zniszczeniu



Pozyskiwanie komórek macierzystych w

Pozyskiwanie komórek macierzystych w

sposób, który nie niszczy nowego życia, jest

sposób, który nie niszczy nowego życia, jest

etycznie neutralne, natomiast zniszczenie

etycznie neutralne, natomiast zniszczenie

ludzkiego embrionu w tym celu jest przez

ludzkiego embrionu w tym celu jest przez

przeciwników uważane za tożsame z aborcją

przeciwników uważane za tożsame z aborcją

B

IO

E

T

Y

K

A

B

IO

E

T

Y

K

A

Problematyka etyki

Problematyka etyki

gospodarczej

gospodarczej



Etyka gospodarcza zajmuje się

Etyka gospodarcza zajmuje się

zastosowaniem norm moralnych w

zastosowaniem norm moralnych w

szeroko pojętej przedsiębiorczości,

szeroko pojętej przedsiębiorczości,

obejmującej zagadnienia z zakresu

obejmującej zagadnienia z zakresu

ekonomii i zarządzania

ekonomii i zarządzania



Podstawowe obszary zainteresowania

Podstawowe obszary zainteresowania

etyki gospodarczej to relacje między

etyki gospodarczej to relacje między

pracownikiem i pracodawcą, zasady

pracownikiem i pracodawcą, zasady

reklamowania produktów i współżycia

reklamowania produktów i współżycia

społecznego firm na konkurencyjnym

społecznego firm na konkurencyjnym

rynku, stosunek do społecznego

rynku, stosunek do społecznego

otoczenia firmy oraz środowiska

otoczenia firmy oraz środowiska

naturalnego

naturalnego



Etykę gospodarczą dzieli się na

Etykę gospodarczą dzieli się na

mikroetykę

mikroetykę

(dotyczącą problemów

(dotyczącą problemów

pojedynczego przedsiębiorstwa),

pojedynczego przedsiębiorstwa),

makroetykę

makroetykę

(obejmującą problematykę

(obejmującą problematykę

działalności gospodarczej w skali kraju,

działalności gospodarczej w skali kraju,

kontynentu i świata) oraz

kontynentu i świata) oraz

etykę molarną

etykę molarną

,

,

zajmującą się problemem zastosowania

zajmującą się problemem zastosowania

norm moralnych do konkretnego zawodu

norm moralnych do konkretnego zawodu

(etyka zawodowa)

(etyka zawodowa)

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

ETYKA

ETYKA

MOLARNA

MOLARNA

MAKROETYKA

MAKROETYKA

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

MIKROETYKA

MIKROETYKA

Sprawiedliwość

Sprawiedliwość

ekonomiczna

ekonomiczna

Liberalizm

Liberalizm

Egalitaryzm

Egalitaryzm

Robert Nozick

Robert Nozick

John Rawls

John Rawls

Kai Nielsen

Kai Nielsen

Osoba, która nabywa własność

Osoba, która nabywa własność

zgodnie z zasadą sprawiedliwości

zgodnie z zasadą sprawiedliwości

w nabywaniu, jest uprawniona do

w nabywaniu, jest uprawniona do

tej własności.

tej własności.

Osoba, która zgodnie z zasadą

Osoba, która zgodnie z zasadą

sprawiedliwości w przekazywaniu

sprawiedliwości w przekazywaniu

nabywa własność od kogoś

nabywa własność od kogoś

innego, kto jest uprawniony do jej

innego, kto jest uprawniony do jej

posiadania, jest uprawniona do tej

posiadania, jest uprawniona do tej

własności.

własności.

Nikt nie jest uprawniony do

Nikt nie jest uprawniony do

własności, jeśli w jej posiadanie

własności, jeśli w jej posiadanie

wszedł w sposób inny, niż zgodnie

wszedł w sposób inny, niż zgodnie

z zasadami sprawiedliwości w

z zasadami sprawiedliwości w

nabywaniu oraz przekazywaniu

nabywaniu oraz przekazywaniu

własności.

własności.

Każda osoba powinna mieć równe

Każda osoba powinna mieć równe

uprawnienie do najbardziej

uprawnienie do najbardziej

szerokiego, pełnego systemu

szerokiego, pełnego systemu

równych, podstawowych wolności,

równych, podstawowych wolności,

dających się pogodzie z

dających się pogodzie z

analogicznym systemem wolności

analogicznym systemem wolności

pozostałych.

pozostałych.

Społeczne i ekonomiczne

Społeczne i ekonomiczne

nierówności powinny być

nierówności powinny być

zorganizowane w taki sposób, aby

zorganizowane w taki sposób, aby

jednocześnie zapewniały:

jednocześnie zapewniały:

a) największą korzyść najmniej

a) największą korzyść najmniej

uprzywilejowanym w sposób

uprzywilejowanym w sposób

dający się pogodzić z zasadą

dający się pogodzić z zasadą

oszczędzania;

oszczędzania;

b) dostęp do stanowisk i pozycji

b) dostęp do stanowisk i pozycji

dla wszystkich, na zasadzie

dla wszystkich, na zasadzie

uczciwej równości szans.

uczciwej równości szans.

Każda osoba powinna mieć równy

Każda osoba powinna mieć równy

dostęp do najbardziej rozległego

dostęp do najbardziej rozległego

systemu równych podstawowych

systemu równych podstawowych

wolności i szans - włączając w to

wolności i szans - włączając w to

równe szansę satysfakcjonującej

równe szansę satysfakcjonującej

pracy, samookreślenia oraz

pracy, samookreślenia oraz

udziału w życiu politycznym i

udziału w życiu politycznym i

ekonomicznym - co da się

ekonomicznym - co da się

pogodzić z podobnym

pogodzić z podobnym

traktowaniem pozostałych.

traktowaniem pozostałych.

Po odłożeniu środków na realizację

Po odłożeniu środków na realizację

wspólnych, społecznych celów

wspólnych, społecznych celów

oraz kapitału koniecznego do

oraz kapitału koniecznego do

utrzymania zdolności produkcyjnej

utrzymania zdolności produkcyjnej

społeczeństwa, przychód i

społeczeństwa, przychód i

bogactwo zostaną tak podzielone,

bogactwo zostaną tak podzielone,

by każda osoba miała prawo do

by każda osoba miała prawo do

równej części.

równej części.

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

Etyka pracy

Etyka pracy



Powszechna Deklaracja Praw Człowieka mówi o prawie do swobody wyboru pracy oraz jej

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka mówi o prawie do swobody wyboru pracy oraz jej

odpowiednich i zadowalających warunków

odpowiednich i zadowalających warunków



Realizacja prawa do pracy posadowiona jest na zapisach konstytucyjnych, mówiących

Realizacja prawa do pracy posadowiona jest na zapisach konstytucyjnych, mówiących

zarówno o wolności wyboru zatrudnienia, jak i równości wynagrodzenia za tę samą pracę,

zarówno o wolności wyboru zatrudnienia, jak i równości wynagrodzenia za tę samą pracę,

niezależnie od tego, czy jest ona wykonywana przez mężczyznę, czy kobietę [art. 65 ust.

niezależnie od tego, czy jest ona wykonywana przez mężczyznę, czy kobietę [art. 65 ust.

1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej]

1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej]



Zadaniem władzy publicznej jest prowadzenie polityki, zmierzającej do pełnego i

Zadaniem władzy publicznej jest prowadzenie polityki, zmierzającej do pełnego i

produktywnego zatrudnienia poprzez wdrażanie programów zwalczania bezrobocia

produktywnego zatrudnienia poprzez wdrażanie programów zwalczania bezrobocia



Gros

Gros

zatrudnionych nadal jedynie „chodzi do pracy”, w której trzeba spędzić określoną

zatrudnionych nadal jedynie „chodzi do pracy”, w której trzeba spędzić określoną

ilość czasu, aby pozyskać środki na utrzymanie

ilość czasu, aby pozyskać środki na utrzymanie



W sytuacji deficytu miejsc pracy należy dążyć do jej sprawiedliwej dystrybucji,

W sytuacji deficytu miejsc pracy należy dążyć do jej sprawiedliwej dystrybucji,

ograniczającej sytuacje zatrudnienia na kilku etatach, przy jednoczesnym wzroście

ograniczającej sytuacje zatrudnienia na kilku etatach, przy jednoczesnym wzroście

bezrobocia

bezrobocia



Postulatem sprawiedliwości dystrybutywnej jest zapewnienie równego dostępu do

Postulatem sprawiedliwości dystrybutywnej jest zapewnienie równego dostępu do

stanowisk pracy, osiąganych w drodze otwartego naboru, a nie dzięki „kapitałowi

stanowisk pracy, osiąganych w drodze otwartego naboru, a nie dzięki „kapitałowi

relacyjnemu”, czyli układom, plecom i znajomościom

relacyjnemu”, czyli układom, plecom i znajomościom



Praca ludzka nie jest towarem, podlegającym prawom wymiany rynkowej, a pracownik

Praca ludzka nie jest towarem, podlegającym prawom wymiany rynkowej, a pracownik

tylko trybem w machinie technologicznej

tylko trybem w machinie technologicznej



Praca powinna podkreślać godność ludzką, zapewniać uzyskanie satysfakcji osobistej oraz

Praca powinna podkreślać godność ludzką, zapewniać uzyskanie satysfakcji osobistej oraz

możliwości rozwoju zawodowego

możliwości rozwoju zawodowego



Nowoczesny pracodawca odchodzi od modelu taylorowskiego zarządzania represyjnego

Nowoczesny pracodawca odchodzi od modelu taylorowskiego zarządzania represyjnego

na rzecz koncepcji zarządzania zasobami ludzkimi

na rzecz koncepcji zarządzania zasobami ludzkimi



Niedopuszczalne praktyki to dyskryminacja, nieuzasadnione preferencje, molestowanie

Niedopuszczalne praktyki to dyskryminacja, nieuzasadnione preferencje, molestowanie

seksualne oraz mobbing

seksualne oraz mobbing

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

Biznes społecznie

Biznes społecznie

odpowiedzialny

odpowiedzialny



Społeczna odpowiedzialność firmy oznacza

Społeczna odpowiedzialność firmy oznacza

podjęcie pewnego zakresu zobowiązań

podjęcie pewnego zakresu zobowiązań

dodatkowych, wykraczających poza

dodatkowych, wykraczających poza

podstawowe normy prawne oraz zasady

podstawowe normy prawne oraz zasady

współżycia społecznego

współżycia społecznego



Zakres społecznej odpowiedzialności

Zakres społecznej odpowiedzialności

uzależniony jest od obszaru aktywności

uzależniony jest od obszaru aktywności

rynkowej firmy oraz struktury jej

rynkowej firmy oraz struktury jej

społecznego otoczenia

społecznego otoczenia



Podstawowe grupy społecznego otoczenia

Podstawowe grupy społecznego otoczenia

firmy to jej zarząd, pracownicy, klienci,

firmy to jej zarząd, pracownicy, klienci,

dostawcy, różnego rodzaju instytucje,

dostawcy, różnego rodzaju instytucje,

społeczność lokalna oraz środowisko

społeczność lokalna oraz środowisko

naturalne

naturalne



Zarządzanie społecznym otoczeniem

Zarządzanie społecznym otoczeniem

obejmuje identyfikację grup interesariuszy

obejmuje identyfikację grup interesariuszy

oraz neutralizację potencjału konfliktowego

oraz neutralizację potencjału konfliktowego

wszędzie tam, gdize jest to możliwe i

wszędzie tam, gdize jest to możliwe i

uzasadnione

uzasadnione



CSR obejmuje cztery podstawowe

CSR obejmuje cztery podstawowe

płaszczyzny odpowiedzialności: prawną,

płaszczyzny odpowiedzialności: prawną,

ekonomiczną, etyczną oraz filantropijną

ekonomiczną, etyczną oraz filantropijną



Społeczne naciski, dotyczące poniesienia

Społeczne naciski, dotyczące poniesienia

oczekiwanej odpowiedzialności, sprawiają,

oczekiwanej odpowiedzialności, sprawiają,

że spełnienie uzasadnionych postulatów

że spełnienie uzasadnionych postulatów

otoczenia leży w interesie ekonomicznym

otoczenia leży w interesie ekonomicznym

organizacji

organizacji

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

Etyczne aspekty reklamowania

Etyczne aspekty reklamowania

produktów

produktów

Perswazyjna

Perswazyjna

FUNKCJE REKLAMY

FUNKCJE REKLAMY

moralnie dopuszczalna

moralnie dopuszczalna

pod warunkiem

pod warunkiem

prawdziwości treści

prawdziwości treści

przekazywanych odbiorcy

przekazywanych odbiorcy

oraz

oraz

niesprzeczności z prawem

niesprzeczności z prawem

i dobrymi obyczajami

i dobrymi obyczajami

Informacyjna

Informacyjna

Nieetyczna

Nieetyczna

Etyczna

Etyczna

Reklama społeczna

Reklama społeczna

-

naruszanie godności ludzkiej

naruszanie godności ludzkiej

-

celowe wprowadzenie w błąd

celowe wprowadzenie w błąd

-

wykorzystanie nieprzygotowania

wykorzystanie nieprzygotowania

adresata do odbioru komunikatu

adresata do odbioru komunikatu

- natrętna ingerencja w sferę prywatności

- natrętna ingerencja w sferę prywatności

-

manipulowanie lękami i przesądami

manipulowanie lękami i przesądami

-

wykorzystywanie łatwowierności odbiorcy

wykorzystywanie łatwowierności odbiorcy

(np. dzieci i ludzi starszych)

(np. dzieci i ludzi starszych)

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

Ekologia a ekobiznes

Ekologia a ekobiznes



Wypełnienie nowej niszy rynkowej, a nie rzeczywista troska o

Wypełnienie nowej niszy rynkowej, a nie rzeczywista troska o

ochronę zasobów naturalnych

ochronę zasobów naturalnych



Sztuczne windowanie cen, ponieważ ekologiczne musi

Sztuczne windowanie cen, ponieważ ekologiczne musi

oznaczać bardzo drogie

oznaczać bardzo drogie



Preparowanie tożsamości ekologicznej, która nie uwzględnia

Preparowanie tożsamości ekologicznej, która nie uwzględnia

wszystkich kosztów wyprodukowania towaru

wszystkich kosztów wyprodukowania towaru



Produkt ekologiczny pod jednym względem,

Produkt ekologiczny pod jednym względem,

wyeksponowanym w kampanii reklamowej, może już taki nie

wyeksponowanym w kampanii reklamowej, może już taki nie

być pod wieloma innymi

być pod wieloma innymi



Nawet najbardziej zielona konsumpcja to także konsumpcja

Nawet najbardziej zielona konsumpcja to także konsumpcja

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

Etyka zawodowa

Etyka zawodowa



Etyka zawodowa zajmuje się

Etyka zawodowa zajmuje się

zastosowaniem norm moralnych do realiów

zastosowaniem norm moralnych do realiów

uprawiania poszczególnych zawodów

uprawiania poszczególnych zawodów



O etyce zawodowej mówi się zwykle w

O etyce zawodowej mówi się zwykle w

kontekście zawodów zaufania publicznego,

kontekście zawodów zaufania publicznego,

wymagających dużego stopnia

wymagających dużego stopnia

profesjonalizacji oraz dysponowania

profesjonalizacji oraz dysponowania

wiedzą, która nie jest ogólnie dostępna

wiedzą, która nie jest ogólnie dostępna



Do zawodów tych zaliczane są przede

Do zawodów tych zaliczane są przede

wszystkim zajęcia związane z

wszystkim zajęcia związane z

powierzeniem troski o zdrowie fizyczne i

powierzeniem troski o zdrowie fizyczne i

psychiczne, wychowanie oraz własność

psychiczne, wychowanie oraz własność



Konieczność formułowania etyk

Konieczność formułowania etyk

zawodowych wynika z odmiennych

zawodowych wynika z odmiennych

wartości, które są niezbędne dla

wartości, które są niezbędne dla

wykonywania poszczególnych profesji

wykonywania poszczególnych profesji

(współczujący komornik lub bezwzględna

(współczujący komornik lub bezwzględna

pielęgniarka nie licują z etosem tych

pielęgniarka nie licują z etosem tych

zawodów)

zawodów)



Zwolennicy kodyfikacji etyki zawodowej

Zwolennicy kodyfikacji etyki zawodowej

podkreślają, że zastępuje się w ten sposób

podkreślają, że zastępuje się w ten sposób

indywidualne intuicje moralne pracowników

indywidualne intuicje moralne pracowników



Przeciwnicy kodeksów etyki zawodowej

Przeciwnicy kodeksów etyki zawodowej

twierdzą, że stanowią one nie mający nic

twierdzą, że stanowią one nie mający nic

wspólnego z moralnością parawan, za

wspólnego z moralnością parawan, za

którym ukrywa się rzeczywiste intencje i

którym ukrywa się rzeczywiste intencje i

praktyki, które rozmijają się z etyką

praktyki, które rozmijają się z etyką

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

E

T

Y

K

A

G

O

S

P

O

D

A

R

C

Z

A

psycholog

psycholog

lekarz

lekarz

inżynier

inżynier

budownictwa

budownictwa

polityk

polityk

biegły

biegły

rewident

rewident

agent

agent

ubezpieczeniowy

ubezpieczeniowy

doradca

doradca

finansowy

finansowy

makler

makler

bankowiec

bankowiec

duchowny

duchowny

nauczyciel

nauczyciel

policjant

policjant

prawnik

prawnik

żołnierz

żołnierz

ZAWODY

ZAWODY

ZAUFANIA

ZAUFANIA

PUBLICZNEGO

PUBLICZNEGO

Etyka i ekologia

Etyka i ekologia



Problematyka ochrony środowiska

Problematyka ochrony środowiska

naturalnego wynika z

naturalnego wynika z

postępującego rozwoju

postępującego rozwoju

przemysłu, którego konsekwencją

przemysłu, którego konsekwencją

jest biodegradacja całych

jest biodegradacja całych

ekosystemów oraz rosnąca ilość

ekosystemów oraz rosnąca ilość

odpadów przemysłowych, których

odpadów przemysłowych, których

w krótkim czasie nie będzie gdzie

w krótkim czasie nie będzie gdzie

składować, ze względu na

składować, ze względu na

fizyczne ograniczenia ziemi

fizyczne ograniczenia ziemi



Drugim zagadnieniem etyki

Drugim zagadnieniem etyki

ekologicznej jest kwestia praw

ekologicznej jest kwestia praw

zwierząt oraz granicy

zwierząt oraz granicy

dopuszczalności ich

dopuszczalności ich

wykorzystywania do celów, które

wykorzystywania do celów, które

zaspokajają potrzeby człowieka

zaspokajają potrzeby człowieka

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

Przemysłowe wykorzystanie

Przemysłowe wykorzystanie

wody

wody

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

Ford Transit – 6000 l

Ford Transit – 6000 l

1 kg masła – 18 0000 l

1 kg masła – 18 0000 l

Zrównoważony rozwój

Zrównoważony rozwój



Zaspokojenie potrzeb dnia

Zaspokojenie potrzeb dnia

dzisiejszego nie powinno ograniczać

dzisiejszego nie powinno ograniczać

zdolności przyszłych pokoleń do

zdolności przyszłych pokoleń do

zaspokojenia ich potrzeb

zaspokojenia ich potrzeb



Filarami zrównoważonego rozwoju są

Filarami zrównoważonego rozwoju są

z jednej strony wzrost gospodarczy, z

z jednej strony wzrost gospodarczy, z

drugiej natomiast ochrona środowiska

drugiej natomiast ochrona środowiska

w połączeniu z rozwojem społecznym

w połączeniu z rozwojem społecznym



Długookresowy wzrost gospodarczy

Długookresowy wzrost gospodarczy

powinien być udziałem wszystkich

powinien być udziałem wszystkich

narodów, gdyż mieszkańcy

narodów, gdyż mieszkańcy

najuboższych obszarów świata są

najuboższych obszarów świata są

wykluczeni z jakiegokolwiek pojęcia

wykluczeni z jakiegokolwiek pojęcia

wzrostu

wzrostu



Rozwój społeczny ma natomiast

Rozwój społeczny ma natomiast

oznaczać dążenie do zaspokojenia

oznaczać dążenie do zaspokojenia

elementarnych potrzeb wszystkich

elementarnych potrzeb wszystkich

ludzi na całym świecie w zakresie

ludzi na całym świecie w zakresie

dostępu do żywności, wody,

dostępu do żywności, wody,

systemów sanitarnych, opieki

systemów sanitarnych, opieki

zdrowotnej, energii, edukacji oraz

zdrowotnej, energii, edukacji oraz

pracy

pracy



Zrównoważony rozwój w praktyce

Zrównoważony rozwój w praktyce

wymaga zrównoważonej konsumpcji

wymaga zrównoważonej konsumpcji

społeczny

społeczny

ekonomiczny

ekonomiczny

ekologiczny

ekologiczny

rentowność

rentowność

równowaga

równowaga

sprawiedliwość

sprawiedliwość

akceptacja

akceptacja

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

Problem zanieczyszczeń

Problem zanieczyszczeń



Kosztowność technologii

Kosztowność technologii

ekologicznych powoduje

ekologicznych powoduje

przerzucanie kosztów na

przerzucanie kosztów na

społeczeństwo

społeczeństwo



Delegalizacja składowania trujących

Delegalizacja składowania trujących

odpadów

odpadów



Ograniczenia ruchu pojazdów na

Ograniczenia ruchu pojazdów na

rzecz transportu publicznego

rzecz transportu publicznego



Włączenie kwestii ekologicznych do

Włączenie kwestii ekologicznych do

systemu bezpieczeństwa i higieny

systemu bezpieczeństwa i higieny

pracy

pracy



Konsekwencje:

Konsekwencje:



Zanieczyszczenie atmosfery

Zanieczyszczenie atmosfery



Wznoszenie hałd

Wznoszenie hałd



Opady kwaśnego deszczu

Opady kwaśnego deszczu



Katastrofy ekologiczne

Katastrofy ekologiczne

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

Prawa zwierząt

Prawa zwierząt



Tradycyjne ujęcie

Tradycyjne ujęcie

człowieka jako „korony

człowieka jako „korony

stworzenia” w ostatnich

stworzenia” w ostatnich

latach jest wypierane

latach jest wypierane

przez pojęcie szowinizmu

przez pojęcie szowinizmu

gatunkowego, oznaczające

gatunkowego, oznaczające

niczym nieuzasadnione

niczym nieuzasadnione

poczucie uprzywilejowania

poczucie uprzywilejowania

w stosunku do innych

w stosunku do innych

przedstawicieli świata

przedstawicieli świata

zwierzęcego

zwierzęcego



Konsekwencją takiego

Konsekwencją takiego

podejścia są próby

podejścia są próby

włączenia zwierząt w

włączenia zwierząt w

obręb wspólnoty moralnej

obręb wspólnoty moralnej

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

Wspólnota moralna

Wspólnota moralna



O przynależności do wspólnoty moralnej

O przynależności do wspólnoty moralnej

decyduje fakt bycia istotą ludzką

decyduje fakt bycia istotą ludzką



W przeciwnym wypadku do wspólnoty

W przeciwnym wypadku do wspólnoty

moralnej należałoby włączyć wyższe

moralnej należałoby włączyć wyższe

zwierzęta, których działania

zwierzęta, których działania

charakteryzuje pewna konsekwencja oraz

charakteryzuje pewna konsekwencja oraz

zdolność przewidywania najprostszych

zdolność przewidywania najprostszych

efektów podejmowanych działań

efektów podejmowanych działań



Brak tej zdolności u noworodków lub

Brak tej zdolności u noworodków lub

osób cierpiących np. na chorobę

osób cierpiących np. na chorobę

Alzheimera oznaczałby możliwość ich

Alzheimera oznaczałby możliwość ich

wyłączenia poza nawias wspólnoty

wyłączenia poza nawias wspólnoty

moralnej, co należy uznać za pozbawione

moralnej, co należy uznać za pozbawione

sensu

sensu



Zwierzęta nie mogą zatem być uznane za

Zwierzęta nie mogą zatem być uznane za

członków wspólnoty moralnej, ponieważ

członków wspólnoty moralnej, ponieważ

prowadzi to do absurdalnych

prowadzi to do absurdalnych

konsekwencji

konsekwencji



Nie oznacza to, że zwierzęta nie mają

Nie oznacza to, że zwierzęta nie mają

żadnych praw i mogą być dowolnie

żadnych praw i mogą być dowolnie

„użytkowane” przez człowieka

„użytkowane” przez człowieka

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

Kryterium odczuwania bólu

Kryterium odczuwania bólu



Zdolność do odczuwania bólu stanowi

Zdolność do odczuwania bólu stanowi

przekonujące kryterium moralnej oceny

przekonujące kryterium moralnej oceny

działań, podejmowanych przez

działań, podejmowanych przez

człowieka wobec zwierząt

człowieka wobec zwierząt



Żadnego stworzenia, które odczuwa

Żadnego stworzenia, które odczuwa

ból, nie należy bezsensownie poddawać

ból, nie należy bezsensownie poddawać

cierpieniu, jak ma to miejsce w

cierpieniu, jak ma to miejsce w

przypadku sztucznego tuczenia drobiu

przypadku sztucznego tuczenia drobiu

lub eksperymentów, związanych z

lub eksperymentów, związanych z

wprowadzeniem na rynek nowych

wprowadzeniem na rynek nowych

kosmetyków lub środków chemicznych,

kosmetyków lub środków chemicznych,

produkcją odzieży i ekskluzywnej

produkcją odzieży i ekskluzywnej

galanterii, itp.

galanterii, itp.



Moralnie dopuszczalne jest testowanie

Moralnie dopuszczalne jest testowanie

na zwierzętach nowych leków

na zwierzętach nowych leków

ratujących życie, pod warunkiem, że

ratujących życie, pod warunkiem, że

poziom oczekiwanych korzyści

poziom oczekiwanych korzyści

równoważy potencjalne skutki natury

równoważy potencjalne skutki natury

negatywnej w postaci doznań bólowych

negatywnej w postaci doznań bólowych

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

E

T

Y

K

A

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

A

Podsumowanie

Podsumowanie



Problematyka etyki współczesnej skupia się na kwestiach

Problematyka etyki współczesnej skupia się na kwestiach

sprawiedliwości społecznej, bioetyki, etyki gospodarczej

sprawiedliwości społecznej, bioetyki, etyki gospodarczej

oraz ekologii

oraz ekologii



Etyka społeczna zajmuje się relacjami kształtem

Etyka społeczna zajmuje się relacjami kształtem

współczesnych relacji międzyludzkich oraz problemami

współczesnych relacji międzyludzkich oraz problemami

społecznymi takimi, jak narkomania, alkoholizm, kryzys

społecznymi takimi, jak narkomania, alkoholizm, kryzys

rodziny oraz postępujące ubóstwo ekonomiczne

rodziny oraz postępujące ubóstwo ekonomiczne



Bioetyka jest najmłodszą dziedziną refleksji moralnej,

Bioetyka jest najmłodszą dziedziną refleksji moralnej,

zajmującą się zastosowaniem norm etycznych w

zajmującą się zastosowaniem norm etycznych w

dziedzinie nowoczesnych badań biotechnologicznych

dziedzinie nowoczesnych badań biotechnologicznych

oraz takich kwestii, jak aborcja, eutanazja i zaciekłość

oraz takich kwestii, jak aborcja, eutanazja i zaciekłość

terapeutyczna

terapeutyczna



Etyka ekologiczna bada problem relacji między

Etyka ekologiczna bada problem relacji między

człowiekiem i środowiskiem naturalnym, próbując ustalić

człowiekiem i środowiskiem naturalnym, próbując ustalić

granice prawa do eksploatacji istniejących zasobów oraz

granice prawa do eksploatacji istniejących zasobów oraz

wykorzystywania zwierząt do celów służących ludziom

wykorzystywania zwierząt do celów służących ludziom