Jednolity rynek
ubezpieczeń w Unii
Europejskiej
Jednolity rynek
ubezpieczeń w Unii
Europejskiej
Wstęp
Jednolity rynek ubezpieczeniowy stanowi istotną część
rynku wewnętrznego funkcjonującego na terenie UE, jako
element sektora finansowego.
Ujednolicanie rynków ubezpieczeń Unii Europejskiej w
polega na Przekształcenie rynków lokalnych krajów Unii
Europejskiej we wspólny obszar finansowy, w którym będą
świadczone usługi ubezpieczeniowe.
Ujednolicanie poszczególnych rodzajów działalności w
ramach rynku europejskiego odbywało się na podstawie
aktów prawnych wydawanych przez Unię oraz na podstawie
wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Dyrektywy
Najważniejszymi aktami prawnymi
stosowanymi do unifikacji są
dyrektywy.
W sektorze ubezpieczeń wydano
dotychczas trzy „generacje” dyrektyw.
Zasada minimalnych
standardów
Dyrektywy I i II generacji opierały się
na zasadzie harmonizacji minimalnych
standardów. Zasada ta opiera się na
koncepcji ustalenia i zaakceptowania
minimalnych standardów oraz
wzajemnego uznawania przepisów
narodowych.
Zasada jednolitej licencji
Ostatnie dyrektywy w zakresie
ubezpieczeń (tzw. Trzeciej generacji)
zostały wydane 18 czerwca i 10
listopada 1992 a weszły w życie 1 lipca
1994 roku. Wprowadziły one zasadę
jednolitej licencji.
Zasada jednolitej licencji
Zasada jednolitej licencji bazuje na
następujących podstawach: zasadzie
swobody osiedlania się i swobody
świadczenia usług. Określone one
zostały m. in. dwiema seriami
dyrektyw mających zastosowanie
odpowiednio do ubezpieczeń na życie –
life insurance i oraz pozostałych
ubezpieczeń osobowych i majątkowych
– non-life insurance
Zasada swobody osiedlania się
Swoboda osiedlania się oznacza w
praktyce możliwość zakładania
przedsiębiorstwa w danym kraju przez
podmioty z innego kraju
członkowskiego Unii Europejskiej
Zasada ta jeśli chodzi o ubezpieczenia
została zawarta po raz pierwszy w
dyrektywach wydanych w 1973 i
1979r.
Zasada swobodnego świadczenia
usług
Swoboda świadczenia usług jest
rozumiana jako możliwość oferowania
przedsiębiorstwom z danego kraju
członkowskiego Unii Europejskiej
wykonywania swej działalności na
rzecz klientów z innego kraju
członkowskiego bez konieczności
ustanawiania tam swych oddziałów
(filii), bądź jako prawo do nabycia
usług w legalnie działających w innych
krajach przedsiębiorstwach.
Zasada swobodnego świadczenia
usług
Zasada ta w zakresie ubezpieczeń po raz
pierwszy została zastosowana w dyrektywach
z 1988 i 1990r.
Zgodnie z tymi dyrektywami przedsiębiorstwo
mające swoją siedzibę w dowolnym kraju UE
ma prawo sprzedawania swoich produktów na
obszarze wszystkich krajów członkowskich
UE, przy czym podlega nadzorowi władz kraju
swojej siedziby (home country control)
Zasada nadzoru kraju
macierzystego
Zasada nadzoru kraju
macierzystego jest dopełnieniem
zasady jednolitej licencji.
Zasada ta gwarantuje odpowiedni
poziom bezpieczeństwa działalności
bankowej, nadzoru oraz właściwego
poziomu usług na terytorium całego
rynku wspólnotowego.
Zasada nadzoru kraju
macierzystego
Zasada nadzoru kraju macierzystego mówi, że
zakład ubezpieczeń z państwa wchodzącego w
skład UE może wykonywać działalność na terenie
dowolnego kraju członkowskiego, bez konieczności
uzyskania zezwolenia organu nadzoru danego kraju,
jeżeli uzyskał odpowiednie zezwolenie (licencje) na
wykonywanie tej działalności w państwie, w którym
ma siedzibę. Zakład ubezpieczeń podlega
nadzorowi organu państwa członkowskiego Unii
Europejskiej w którym ma siedzibę. Polskim
organem nadzoru jest Komisja Nadzoru
Finansowego.
Zagraniczne zakład
ubezpieczeń
Zagraniczne zakład ubezpieczeń z
państwa członkowskiego UE,
wykonujący działalność na terytorium
Polski, jest zobowiązany stosować
prawo polskie, chyba że co innego
wynika z umowy międzynarodowej,
której Polska jest stroną. Zagraniczny
zakład może wykonywać działalność
na terenie Polski poprzez oddział lub w
inny sposób po spełnieniu wymogów
określonych przez prawo Polskie.
Zasada wzajemnego uznawania
przepisów
Zasada wzajemnego uznawania
przepisów oznacza iż wszyscy uznają
minimalne standardy instytucji
finansowych.
Istniejące regulacje rynku
ubezpieczeń obejmują zagadnienia:
• Reasekuracji
• Ubezpieczeń życiowych
• Ubezpieczeń majątkowych i
pozostałych osobowych
• Pośrednictwa ubezpieczeniowego
• Księgowości ubezpieczeniowej
• Ubezpieczenia kredytów
• Ubezpieczeń turystycznych
Bariery w ujednoliceniu rynku
ubezpieczeń
Pomimo przełomu, jakim są dyrektywy trzeciej
generacji proces integracyjny trwa nadal, ze
względu na liczne bariery.
Najpoważniejszą barierą, ściganą i
napiętnowaną przez UE, jest naruszanie
konkurencyjności przez stosowanie
mechanizmów protekcjonistycznych,
szczególnie przez stosowanie przez niektóre
kraje kryterium "interesu publicznego" (pojęcie
tak obszerne, jak nieokreślone) przy otwieraniu
rynku na konkurencję.
Bariery w ujednoliceniu rynku
ubezpieczeń
Druga grupa czynników utrudniających
integrację to różne rozwiązania stosowane
w państwach członkowskich w zakresie:
• nadzoru ubezpieczeniowego (różnice w
istocie nadzoru, celu i intensywności),
• ochrony praw konsumenta,
• opodatkowania firm ubezpieczeniowych
(różne stawki akcyzy i podatku VAT),
• przepisów prawa handlowego
Sytuacja w Polsce
Polskie ustawodawstwo
ubezpieczeniowe zostało częściowo
dostosowane do przepisów prawa
wspólnotowego poprzez uchwalenie
przez sejm czterech ustaw 22 maja
2003r. a weszło w życie 15 stycznia
2005r.
Krajowy zakład ubezpieczeń
Zgodnie z zasadą swobody
świadczenia usług ubezpieczeniowych
Krajowy zakład ubezpieczeń może
wykonywać działalność
ubezpieczeniową na terytorium
państwa członkowskiego UE bez
konieczności uzyskiwania zezwolenia
organu nadzoru danego państwa. W
takim przypadku działalność takiego
zakładu podlega nadzorowi polskiego
organu nadzoru którym jest Komisja
Nadzoru Finansowego.
Co musi zawierać
prezentacja
• Wyjaśnić pojęcie / zrobione
• Zasada minimalnych standardów / zrobione
• Zasada wzajemnego uznawania
przepisów / częściowo zrobione
• Zasada jednolitej licencji / zrobione
• Zasada prymatu kontroli nadzoru
macierzystego / zrobione
• Podstawowe regulacje / częściowo
zrobione - dyrektywy
