DERMATOLOGIA

Zaburzenia barwnikowe skóry

Karolina Janiak

ZABURZENIA BARWNIKOWE SKÓRY



Zaburzenia barwnikowe skóry są problemem
nie tylko kosmetycznym, ale również
terapeutycznym.



Zmiany zabarwienia skóry mogą być
niewielkie lub zajmować rozległe
powierzchnie skóry.



Mogą być objawem groźnych schorzeń

ZABURZENIA BARWNIKOWE SKÓRY



Wpływ na zaburzenia barwnikowe skóry ma
promieniowanie słoneczne oraz szereg innych
czynników :



genetyczne,



hormonalne,



dysfunkcje tarczycy,



ciąża,



okres menopauzy,



choroby wątroby,



zmiany zapalne skóry,



używanie pewnych kosmetyków oraz niektórych
leków.

ZABURZENIA BARWNIKOWE SKÓRY



Barwnikiem odpowiedzialnym za kolor skóry
jest melanina. Jest ona rozproszona w
wypustkach melanocytów w postaci
ziarnistości tzw. melanosomami. Barwa skóry
zależy głównie od aktywności melanocytów,
czyli od ilości wytwarzanych ziarenek
melaniny.

ZABURZENIA BARWNIKOWE SKÓRY



Zaburzenia barwnikowe skóry to pewne
nieprawidłowości w produkcji barwnika skóry
- melaniny lub też w budowie i strukturze
komórek zawierających ten barwnik -
melanocytów.

ZABURZENIA BARWNIKOWE SKÓRY



Zaburzenia barwnikowe mogą być
pochodzenia endo- i egzogennego.



Można wyróżnić odbarwienia, czyli obszary
skóry pozbawione barwnika oraz
przebarwienia.

ZABURZENIA BARWNIKOWE SKÓRY



Przebarwienia występują wyłącznie w
naskórku, lub w naskórku i skórze właściwej.

Są to głównie :

- piegi
- plamy soczewicowate
- ostuda

PIEGI



Piegi trudno uznać za schorzenie. Jest to
natomiast z pewnością pewne zaburzenie
ubarwienia skóry, które dla niektórych bywa
atutem, podczas gdy dla innych jest istnym
utrapieniem. Piegi to klinicznie drobne,
przebarwione plamki, zazwyczaj liczne i
rozsiane, które pojawiają się w okolicach
odsłoniętych, głównie na twarzy. Piegi
najczęściej występują u osób młodych i
rudych.

PIEGI

PIEGI

PIEGI

PIEGI



Zmiany mają charakter dziedziczny.
Udowodniono, że istotą procesu jest
przyspieszone wytwarzanie barwnika skóry -
melaniny.



Plamki bywają jasnobrązowe lub
ciemnobrunatne. Nie są wyczuwalne pod
palcami i zazwyczaj są ułożone symetrycznie.
Poza twarzą, mogą pojawić się na
grzbietowych powierzchniach przedramion i
dłoni. W lecie ulegają nasileniu a nieco
bledną w starszym wieku.

PIEGI



Leczenie piegów ma charakter wyłącznie
miejscowy. Można stosować miejscowo środki
złuszczające, jednak mogą one powodować
nierównomierne odbarwienia. Można również
stosować delikatną krioterapię lub też
łagodne złuszczanie, na przykład przy
pomocy kwasów owocowych. Bardzo istotna
jest ochrona przed nadmierną ekspozycją na
światło słoneczne - używanie kremów z
wysokich filtrem i noszenie okularów oraz
kapelusza lub czapki.

OSTUDA



Ostuda to przebarwione plamy w obrębie
twarzy, które pojawiają się nagle i dotykają
głównie kobiety. Przyczyną powstania ostudy
jest nadmierna produkcja melaniny w skórze.
Czynnikami, które sprzyjają rozwojowi
choroby są ciąża, zaburzenia
miesiączkowania i stany zapalne przydatków
oraz zaburzenia wewnątrzwydzielnicze,
choroby wątroby, stosowanie doustnej
antykoncepcji oraz niektóre leki.

OSTUDA

OSTUDA

OSTUDA

OSTUDA



Przebarwione plamy mogą mieć różną barwę
- od żółtobrunatnych do ciemnobrunatnych
plam. Są zazwyczaj dobrze odgraniczone od
otoczenia. Nie dochodzi do powstania stanu
zapalnego w ich obrębie. Zmiany mogą
niekiedy ustąpić samoistnie, chociażby po
porodzie czy odstawieniu szkodliwych leków.

OSTUDA



Leczenie ostudy skupia się na leczeniu
przyczyny podstawowej choroby. Miejscowo
natomiast niekiedy stosuje się leki
odbarwiające, na zasadach podobnych, jak w
przypadku terapii piegów.

PLAMY SOCZEWICOWATE



Plamy soczewicowate mogą być wrodzone
lub nabyte. Mają one charakter drobnych
plamek brązowego koloru (różne odcienie)
dość licznie rozsianych na plecach, klatce
piersiowej, skórze rąk, twarzy i
przedramionach, są nieco większe niż piegi i
znacznie bardziej odgraniczone.

PLAMY SOCZEWICOWATE



Zmiany te mogę powstawać w wyniku
działania promieni słonecznych (plamy
soczewicowate słoneczne)



często występują również u osób starszych
(plamy starcze, zmiany stałe).



Zmiany te mogą występować pojedynczo lub
też mogą licznie pokrywać powierzchnię
skóry głównie odkrytych części ciała (twarzy,
rękach, przedramionach). W większych
ilościach pojawiają się w okresie letnim i
mają ciemniejszą barwę.

PLAMY SOCZEWICOWATE

Plamy soczewicowate powstające na

skutek działania promieni słonecznych

mają zdolność stopniowego

samoistnego zanikania. Plamy starcze

są zmianami o charakterze stałym.

PLAMY SOCZEWICOWATE

PLAMY SOCZEWICOWATE

PLAMY SOCZEWICOWATE



Rozpoznano również plamy soczewicowate
złośliwe, są one często przyczyną czerniaka
złośliwego. Charakteryzują się one ciemnym
zabarwieniem czasami dany obszar jest
nieregularnie zabarwiony, są to zmiany
wypukłe. Najczęściej spotyka się je na twarzy
kobiet starszych. Cechują się wolnym
rozwojem jak również tym, iż wywodzący się
z nich czerniak ma charakter łagodny.

ZWALCZANIE PRZEBARWIEŃ



-stosuje się kuracje dermatologiczne . Jest
także szereg kosmetyków, które pomagają w
usuwaniu przebarwień. Najważniejszym
jednak czynnikiem zapobiegającym
przebarwieniom i pozwalającym na
efektywną ich kuracje jest ochrona przed
promieniowaniem UV, polegającym na
unikaniu słońca i solarium oraz regularnym,
całorocznym stosowaniu preparatów z
filtrami UV.

ZWALCZANIE PRZEBARWIEŃ

ZWALCZANIE PRZEBARWIEŃ

BIELACTWO



Jako chorobę skóry wyróżniamy również
bielactwo. Bielactwo polega na niemożności
wytwarzania barwnika-melaniny. Wyróżniamy
:



Bielactwo wrodzone



Bielactwo nabyte

BIELACTWO WRODZONE

Bielactwo wrodzone to genetyczna choroba

skóry, pojawiająca się już w momencie
urodzenia i utrzymująca się zazwyczaj przez
całe życie. Może przyjmować postać
uogólnioną – zajmować całą powierzchnię
ciała, jest wtedy nazywane albinizmem
całościowym.

BIELACTWO WRODZONE



Organizm takich osób nie wytwarza (lub
wytwarza w zbyt małej ilości) melanin w
komórkach barwnikowych. Skóra i włosy
albinosów są bardzo jasne, oczy sprawiają
wrażenie czerwonych (naczynia krwionośne
prześwitujące przez przezroczyste tęczówki).
Oprócz tego wystąpić mogą objawy
towarzyszące, takie jak oczopląs,
światłowstręt, zaburzenia psychiczne.

BIELACTWO WRODZONE

BIELACTWO WRODZONE

BIELACTWO WRODZONE

BIELACTWO WRODZONE

BIELACTWO WRODZONE

BIELACTWO WRODZONE



Inna postać bielactwa wrodzonego (albinizm
częściowy) polega na zajęciu tylko pewnych
miejsc na ciele, np. części włosów, lub
wystąpieniu pozbawionych barwnika
fragmentów skóry.

ALBINIZM PRZEKLEŃSTWO DZIECI
AFRYKI



W większości plemion afrykańskich panuje przesąd, że gdy w
wiosce rodzi się albinos to wraz ze swoim przyjściem sprowadza
na świat nieszczęście. Niektórzy uważają, że albinosi
odpowiedzialni są za nieurodzaj, brak deszczu, pożary, choroby
itp.



W RPA króluje przesąd mówiący o tym, że albinosi są nieśmiertelni
a żyją tak ponieważ wysysają życie z mieszkańców najbliższej
okolicy.



Przesądy te powodują spychanie „białych” dzieci na margines
społeczny – rodziny pozbywają się takiego potomka, do niedawna
nie należała się takim dzieciom możliwość edukacji, opieki
zdrowotnej, nie dawano im praw wyborczych. Najczęściej dzieci
taki były skazywane na bezdomność lub ukrywane w domach. Nie
rzadkie były zabójstwa noworodków dotkniętych albinizmem.

ALBINIZM PRZEKLEŃSTWO DZIECI

AFRYKI



W Tanzanii rozpoczęły się procesy 12 osób, które są
oskarżone o zabicie w ciągu ostatnich 18 miesięcy
ponad 40 albinosów i sprzedawanie rozczłonkowanych
ciał znachorom. Ci sporządzali z ich wykorzystaniem
specjalne mikstury, zapewniające zgodnie z tamtejszymi
wierzeniami, przychylność losu i szybkie wzbogacenie.



Zabijano zarówno dzieci, jak i dorosłych. Napadano na
nich w domach i podcinano gardła lub bito. Uważa się,
że każda część ich ciała mogła kosztować nawet kilka
tysięcy dolarów. Liczba ataków spadła w ostatnim
czasie, ale albinosi z Tanzanii nadal żyją w strachu. Kraj
ten jest ojczyzną ok. 17 tys. osób z bielactwem. Kiedy w
tym rejonie Czarnego Lądu umiera ktoś z albinizmem,
jego grób jest często zamurowywany, by zapobiec
świętokradztwu i rabunkowi.

BIELACTWO NABYTE



Bielactwo nabyte, czyli vitiligo, wywołane jest
rozpadem komórek barwnikowych. Powoduje
to powstawanie na skórze białych,
odbarwionych plam, o nieregularnym obrysie
i konturze często ciemniejszym niż środek.
Spotyka ok. 1% ludzi na świecie, a przyczyny
jego powstawania nie są do końca poznane.
Z pewnością sporą rolę odgrywają czynniki
genetyczne, często zdarza się, że na
bielactwo nabyte chorują całe rodziny.

BIELACTWO NABYTE

BIELACTWO NABYTE

BIELACTWO NABYTE

BIELACTWO NABYTE

BIELACTWO NABYTE

BIELACTWO NABYTE

BIELACTWO NABYTE

BIELACTWO NABYTE



Łączy się także występowanie tego
schorzenia z chorobami
autoimmunologicznymi np. niedokrwistością
złośliwą czy łysieniem plackowatym. Istnieje
także teoria, iż ma ono związek z układem
nerwowym, zdarza się, że zmiany pojawiały
się po przeżyciu dużego stresu czy wstrząsu
psychicznego. Niektórzy z pacjentów
zaobserwowali plamy w miejscu na skórze,
które wcześniej uległo uszkodzeniu
mechanicznemu np. zadrapaniu.

BIELACTWO



Chociaż bielactwo samo w sobie nie jest
niebezpieczne, może powodować ogromny
dyskomfort, zwłaszcza u osób, u których zajmuje
znaczne i odsłonięte części ciała. Stres
spowodowany uczuciem wyobcowania,
odmienności, pacjenci cierpiący na bielactwo
wymieniają na pierwszym miejscu podczas badań
nad wpływem tej choroby na ich życie. Walka z
problemami natury psychicznej, związanymi z
bielactwem, jest bardzo ważna, ponieważ pozwala
pacjentom funkcjonować normalnie w
społeczeństwie. Nie należy też zapominać o tym, że
silny stres pogarsza stan takich osób i naraża je na
powiększenie zmian, lub też wystąpienie nowych.

BIELACTWO



Leczenie objawów bielactwa jest trudne, w przypadku
albinizmu wrodzonego – właściwe niemożliwe. W bielactwie
nabytym dermatolog pomoże dobrać najbardziej
odpowiedni sposób leczenia. We wczesnej fazie choroby
stosuje się sterydy, zaczynając od dużej dawki i stopniowo
ją zmniejszając. Można także korzystać z naświetlania
lampami PUVA, jest to jednak długa terapia (od kilku
miesięcy do ok. roku). Oprócz tego pozostają rożnego
rodzaju maści i żele stosowane miejscowo. W niektórych
sytuacjach pomocny może się okazać makijaż
permanentny, który pomoże zamaskować zmiany. Sytuacja
chorych jest bardzo zróżnicowana, zależna od miejsca
wystąpienia zmian i ich rozległości, dlatego lekarz dobierze
leczenie do indywidualnych potrzeb. Należy pamiętać, że
skóra pozbawiona pigmentu nie może bronić się przed
słońcem, tak więc opalanie palm nie jest
najbezpieczniejszym pomysłem.