DERMATOLOGIA

Choroby rumieniowe skóry

Karolina Janiak

CHOROBY RUMIENIOWE SKÓRY



Rumień w medycynie oznacza miejscowe
zaczerwienienie skóry. Zaczerwienienie to
powstaje w wyniku poszerzenia
powierzchownych naczyń krwionośnych i może
się pojawić z powodu : emocji, przegrzania
organizmu lub uczulenia.

CHOROBY RUMIENIOWE SKÓRY



Rumień bardzo często jest symptomem przeróżnych
stanów chorobowych :



rumień wielopostaciowy,



rumień guzowaty,



rumień zakaźny,



rumień nagły,



rumień wędrujący,



rumień lombardzki,



rumień nekrotyczny wędrujący,



bolesny rumień kończyn,



rumień przewlekły pełzający,



rumień stwardniały,



rumień trwały,

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY



Schorzenie może występować w trzech
postaciach:



postaci zwykłej,



zespołu Stevensa-Johnsona,



toksycznej nekrolizy naskórka.

W etiopatogenezie choroby, oprócz leków,
odgrywają rolę zakażenia wirusowe (głównie
herpes simplex) oraz bakteryjne.

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

POSTAĆ ZWYKŁA



Odmiana zwykła rumienia wielopostaciowego
zlokalizowana jest na skórze i błonach śluzowych
jamy ustnej. Przyczyny pojawienia się
nieprawidłowości skórnych to



infekcje wirusowe, przede wszystkim
opryszczkowe;



zakażenia bakteryjne, najczęściej gronkowcowe;



zapalenia płuc o podłożu infekcji atypowych;



w wyniku stosowania niektórych leków dojść
może do rozwoju nieprawidłowości w obrębie
skóry.

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

POSTAĆ ZWYKŁA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

POSTAĆ ZWYKŁA



Wykwity skórne przy odmianie zwykłej
rumienia wielopostaciowego mają charakter
rumieniowo-obrzękowych ognisk z różnie
nasilonym procesem zapalnym. Zmiany mają
tendencje do tworzenia koncentrycznych
figur i obrączek. Mogą pojawiać się pęcherze
(postać pęcherzowa schorzenia) lub zmiany
krwotoczne (odmiana krwotoczna choroby).

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

POSTAĆ ZWYKŁA



Umiejscowienie wykwitów przy odmianie zwykłej
rumienia wielopostaciowego to najczęściej
okolice kończyn dolnych i górnych, ale
nieprawidłowości skórne mogą również dotyczyć
błon śluzowych jamy ustnej i okolic płciowych.
Przebieg schorzenia jest kilkutygodniowy.

Często współistnieją objawy ogólne w odmianie
zwykłej rumienia wielopostaciowego to przede
wszystkim podwyższona temperatura ciała i bóle
stawowo-mięśniowe, mają one jednak
przejściowy charakter i są przemijające.

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

POSTAĆ ZWYKŁA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

POSTAĆ ZWYKŁA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

POSTAĆ ZWYKŁA



W leczeniu odmiany zwykłej rumienia
wielopostaciowego możliwe jest prowadzenie terapii
miejscowej lub ogólnej. W przypadku podejrzenia
związku z zakażeniem wirusem opryszczki wskazane
jest podawanie doustne acyklowiru. Ponadto stosuje
się preparaty odczulające (wapń, leki
przeciwhistaminowe, witaminę C) oraz antybiotyki, w
zależności od wyników posiewu materiału pobranego
z jamy nosowo-gardłowej.

W razie podejrzenia wystąpienia odmiany zwykłej
rumienia wielopostaciowego w wyniku stosowania
środka farmakologicznego należy go bezwzględnie
odstawić.

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU STEVENSA-JOHNSONA I ZESPÓŁ LYELLA



Zespół Stevensa-Johnsona (Stevens-Johnson
syndrome, SJS) i toksyczna nekroliza
naskórka (zespół Lyella,) są ciężkimi
wielonarządowymi zespołami zagrażającymi
życiu, wywołanymi lekiem, zakażeniem.
W części przypadków przyczyna jest
nieznana. Zespoły charakteryzują się
obumieraniem komórek naskórka,
nadżerkami na błonach śluzowych
i odczynem ze strony narządów
wewnętrznych.

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU STEVENSA-JOHNSONA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU STEVENSA-JOHNSONA



Zespół Stevensa-Johnsona jest łagodniejszym
wariantem choroby. Nietrwałe pęcherze
pojawiają się na błonach śluzowych, głównie
jamy ustnej i narządów płciowych oraz na
skórze. Towarzyszą im niespecyficzne objawy
ogólne.

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU STEVENSA-JOHNSONA



Wśród przyczyn wywołujących zespół
Stevensa-Johnsona wymieniane są przede
wszystkim leki – zwłaszcza sulfonamidy, leki
przeciwdrgawkowe, cefalosporyny,
makrolidy, niesteroidowe leki
przeciwzapalne, hydrokortyzon. Rzadziej
choroba powstaje wskutek zakażenia
bakteryjnego lub wirusowego. W części
przypadków nie udaje się ustalić czynnika
wywołującego.

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU STEVENSA-JOHNSONA



Na obraz kliniczny zespołu Stevensa-
Johnsona składają się dwie fazy. Początkowo
pacjent cierpi z powodu niespecyficznych
objawów grypopodobnych, z gorączką
o charakterze septycznym. Następnie
pojawiają się zmiany skórne – kolejno:
rumień, pęcherze, sączące nadżerki oraz
zmiany na błonach śluzowych – krwotoczne
strupy i zapalenie spojówek. Zmiany na
skórze mają charakter rozsiany, niekiedy
zlewają się, nie występują na skórze
owłosionej głowy. Obserwowany jest
charakterystyczny objaw Nikolskiego –
spełzanie pozornie zdrowego naskórka po
jego mechanicznym potarciu

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU STEVENSA-JOHNSONA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU STEVENSA-JOHNSONA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU STEVENSA-JOHNSONA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU LYELLA



Toksyczna nekroliza naskórka stanowi
najcięższy z wariantów choroby, obarczony
wysoką śmiertelnością. Zmiany zajmują
większą powierzchnię skóry i błon śluzowych,
w tym również błony śluzowe układu
oddechowego i przewodu pokarmowego.
Uszkodzeniu ulegają wątroba i nerki, ogólny
stan pacjenta jest ciężki.

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU LYELLA



Zmiany w obrębie błon śluzowych przewodu
pokarmowego i układu oddechowego
prowadzą odpowiednio do krwawień
i niewydolności oddechowej. Dołącza się
również różnego stopnia uszkodzenie
wątroby i nerek, pojawia się i nasila
hemoliza. Wymienione objawy utrzymują się
przez 3 do 6 tygodni

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU LYELLA



Ze względu na obraz kliniczny choroby uważa
się, że leczenie powinno odbywać się
w oddziale leczenia oparzeń lub w oddziale
intensywnej opieki medycznej. Istotnie
zmniejsza się wówczas ryzyko zakażenia
i śmiertelność, skraca czas hospitalizacji.
Kluczowe znaczenie ma wczesne rozpoznanie
i odstawienie wszystkich leków podejrzanych
o wywołanie choroby. Leczenie objawowe
opiera się na zasadach podobnych do opieki
nad pacjentem z chorobą oparzeniową.

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU LYELLA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU LYELLA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU LYELLA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU LYELLA

RUMIEŃ WIELOPOSTACIOWY

ZESPOŁU STEVENSA-JOHNSONA I ZESPÓŁ LYELLA



Częstość występowania w populacji waha się
w granicach 1-3 przypadków dla SJS i 1-1,4
przypadków dla TEN na milion mieszkańców
rocznie.



Częściej chorują kobiety niż mężczyźni
(1,6:1), osoby starsze, pacjenci
z zaburzeniami autoimmunologicznymi
i nosiciele HIV.



Śmiertelność w SJS wynosi ok. 5%, a w TEN
dochodzi nawet do 35%

RUMIEŃ GUZOWATY



Rumień guzowaty to ostro zapalne, bolesne
guzy, umiejscowione zazwyczaj w obrębie
podudzi na ich przedniej części. Guzy nie
ulegają rozpadowi i ustępują bez
pozostawienia blizn.

RUMIEŃ GUZOWATY



Przyczyna rumienia guzowatego może być
rozmaita a pewną rolę grają tu mechanizmy
odpowiedzi immunologicznej. Czynnikami
wywołującymi objawy mogą być zakażenia
bakteryjne, głównie paciorkowce oraz prątki
gruźlicy. Również w rzadszych schorzeniach, takich
jak sarkoidoza czy trąd, może dojść do wystąpienia
objawów choroby.



Kolejną chorobą zakaźną będącą powiązaną z
rumieniem guzowatym jest toksoplazmoza.
Niektóre leki - sulfonamidy, salicylany, gestageny -
mogą też być przyczyną bolesnych zmian
skórnych. Tu uwagę zwracają zwłaszcza gestageny,
będące składnikiem tabletek antykoncepcyjnych.

RUMIEŃ GUZOWATY



Rumień guzowaty zaczyna się nagle i
zazwyczaj towarzyszą jej podwyższona
temperatura ciała oraz bóle stawów. Na
przedniej powierzchni podudzi pojawiają się
bardzo bolesne, żywoczerwone a następnie
sinawe i sino brunatne wykwity guzowate.
Zmiany skórne są najczęściej mnogie o
średnicy kilku centymetrów, choć pojedyncze
ogniska mogą osiągać znaczne rozmiary.
Guzy maja niewielką tendencję do zlewania
się. Nigdy natomiast nie ulegają rozpadowi.

RUMIEŃ GUZOWATY



Leczenie zmian skórnych ma charakter
ogólny oraz miejscowy. Ogólnie podaje się
antybiotyki o szerokim spektrum działania w
momencie, gdy mamy do czynienia z
zakażeniem bakteryjnym. Odstawia się leki
mogące wywołać takie objawy. Starszą
metodą leczenia, obecnie powracającą do
łask, jest podawanie roztworu jodyny do
picia. W gruźlicy lub sarkoidozie podaje się
odpowiednio leczenie przeciwprątkowe lub
glikokortykosteroidy. Miejscowo zaleca się
okłady z ichtiolu, maści metanabolowi lub
zawierające niewielkie stężenia steroidów.

RUMIEŃ GUZOWATY

RUMIEŃ GUZOWATY

RUMIEŃ WĘDRUJĄCY



Rumień wędrujący, to jeden z podstawowych
objawów choroby z Lyme (boreliozy). Rumień
wędrujący jest zmianą skórną, jaka występuje
w miejscu ukąszenia kleszcza, bądź w pobliżu
tego miejsca.



Rumień wędrujący może mieć postać
obrączkowatą, która wolno rozchodzi się
obwodowo, ale może również tworzyć
pęcherze oraz wybroczyny o różnego typu
kształtach, które szybko się rozrastają, ale
bardzo wolno zanikają.

RUMIEŃ WĘDRUJĄCY



Rumień wędrujący jest podstawową oznaką
boreliozy i na jego podstawie często można
stwierdzić tę chorobę, jednak nie zawsze po
ukąszeniu klesza występuje rumień
wędrujący. Dlatego też po każdym ukąszeniu
kleszcza warto skonsultować się z lekarzem.
Wracając jednak do samego rumienia
wędrującego to mogą mu towarzyszyć takie
oznaki jak: miejscowy świąd, pieczenie skóry,
bóle stawów oraz mięśni, dekoncentracja
oraz bardzo szybkie męczenie się i ogólne
osłabienie organizmu.

RUMIEŃ WĘDRUJĄCY

RUMIEŃ WĘDRUJĄCY

RUMIEŃ WĘDRUJĄCY

RUMIEŃ WĘDRUJĄCY