Wybrane choroby bakteryjne skóry

Anna Kacalak-Rzepka

Flora bakteryjna skory

• Stala: Staphylococcus epidermis - gronkowiec, Microcacci, Propionibacterium Agnes, maczugowce - Corynebacterium - pachy pachwiny przestrzenie międzypalcowe stóp (lubią miejsca wilgotne)

• Przejściowa rezydująca (może stać się patogenna): Staphylococcus aureus - gronkowiec złocisty, bakterie Gram (-), Eschericha coli, Proteus, Pseudomonas

Czynniki predysponujące do bakteryjnych infekcji skórnych:

• Właściwości patogenne bakterii

• Toksyna eksfolitywna (epidermo lizyna) - rozszczepienie warstwy ziarnistej naskórka (pęcherz, złuszczanie)

• Toksyna 1 zespołu wstrząsu toksycznego TSST 1 (gorączka, niewydolność wielonarządowa, wstrząs)

• Hialuronidaza

• Białko M - właściwości antyfagocytarne

• Pirogenne egzotoksyny paciorkowcowe

• Stan odporności org

• Zakażone środowisko

• Uszkodzenie bariery naskórkowej = uaktywnienie własnej flory po wpływem urazów i mikrourazów (depilacja mechaniczna)

• Spadek odporności komórkowej / humoralnej org (HIV)

• Choroby ogólnoustrojowe(cukrzyca, mocznica, atopowe zapalenie skóry)

• Nieprawidłowa pielęgnacja skóry (zasadowe, przeciwbakteryjne, mydła = wzrost pH skóry i redukcja prawidłowej flory bakteryjnej)

• Choroby infekcyjne wywołane przez:

• Gronkowce

• Paciorkowce

• Mieszaną florę gronkowcowo-paciorkowcową

• Bakterie Gram (-)

• Drobnoustroje wnikają przez:

• Mieszki włosowe

• Gruczoły potowe

• Gruczoły łojowe

Zakażenia gronkowcowe Staphylodermiae gram (+)

• Zapalenie mieszków włosowych - folliculitis

• Figówka - sycosis staphylogeneses

• Czyrak - furunculus

• Zapalenie pęcherzowe i złuszczające skóry pochodzenia gronkowcowego

• Liszajec pęcherzowy noworodków- impetigo bullosa

Folliculitis

• Ewolucja zmian: (blisko mieska) zapalenie ujścia mieszka włosowego - zapalenie mieszka - zapalenie otoczenia

• Czynniki sprzyjające: nadmierna potliwość, drażnienie mechaniczne, świąd skóry

• Objawy: przymieszkowe krostki przebite włosem, otoczone rąbkiem zapalnym, zwykle liczne, rozsiane lub zgrupowane(musi być krosta)

• Lokalizacja: twarz, owłosiona skóra głowy, pachy, pachwiny, podudzia

• Przebieg : kilka, kilkanaście dni

• Leczenie: antybiotyki - preparaty miejscowe: neomycyna, bacytracyna, mupirocyna

Figówka

• Występowanie: głównie u mężczyzn na brodzie

• Czynniki sprzyjające: niedostateczna higiena przy goleniu

• Objawy: wykwity krostkowe, grudkowe, rozmiękające guzy ropne

• Czas : wielomiesięczny, wieloletni

• Profilaktyka: odkażanie przyrządów do golenia, sprzęt jednorazowy, niewskazane maszynki elektryczne

• Leczenie: miejscowo lub ogólnie antybiotyki wg antybiogramu (przy braku odpowiedzi trimetoprimsulfametoksazol)

Czyrak

• Definicja: zapalny guz z czopem martwiczym w części centralnej obejmujący mieszek włosowy i jego otoczenie

• Czynniki predysponujące:

• Zaburzenia metaboliczne (otyłość cukrzyca)

• Niedobory odporności, ogólne wyniszczenie (HIV, nowotwory, niedożywienie, leczenie immunosupresyjne)

• Choroby nerek

• Atopowe zapalenie skóry

• Nosicielstwo Staphylococcus aureus (przedsionek nosa [jama nosowo-gardłowa], okolice krocza)

• Lokalizacja: kark, plecy, pośladki, twarz (szczególnie niebezpieczne powyżej linii ust)

• Objawy podmiotowe: ogólne złe samopoczucie

• Etapy rozwojowe

• Sino czerwony, bolesny guz (naciek zapalny)

• Po 4-6 dniach na szczycie guzka pojawia się krosta

• Wytworzenie w części centralnej czopa martwiczego

• Samoistne oddzielenie się czopa martwiczego

• Powstanie kraterowego ubytku, gojącego się z pozostawieniem zanikowej blizny

• Czyraczność - liczne często nawracające czyraki w różnym stadium rozwoju

• Czyrak gromadny - powstaje w wyniku skupienia się i zlewania wielu czyraków

Leczenie:

• Miejscowe: 2% roztwór ichtiolu, 10% maść ichtiolowa

• Ogólne (czyraczność, czyrak gromadny) antybiotyk zgodnie z antybiogramem

• Chirurgicznie: nacięcie rany, oczyszczenie, opatrunek

Zakażenia paciorkowcowe Streptodermiae

• Róża erysipelas

• Definicja: ostry stan zapalny sk®óy i tk podskórnej, cechujący się wysoką temp. , nagłym początkiem i szybkim przebiegiem

• Patogen: paciorkowiec beta-hemolizujący grupy A - Streptococcus pyogenes, rzadko gronkowce

• Etiologia: najczęściej zakażenia zewnątrzpochodne (otarcia obuwia, ukąszenia komara)

• Klinika:

• ognisko rumieniowo-obrzękowe o nieregularnym kształcie,

• ostro odgraniczone od otaczającej skó®y z wałowatym brzegiem

• stan ogólny - złe samopoczucie, dreszcze, miejscowa bolesność, gorączka 40*C

• lokalizacja: podudzia, twarz

• powikłania: słoniowacizna - trwały obrzęk i stwardnienie w obrębie kończyn, twarzy lub narządów płciowych (zastój chłonki)

• leczenie:

• antybiotyki penicylina krystaliczna, cefalosporyny, Ew. markolidy

• leki przeciwbólowe, przeciw gorączkowe NSLPZ (paracetamol, ibuprofen, diklofenak)

• leki flebotropowe(diostamina, rutozyd, escyna)

• leki przeciwzakrzepowe

• róża krwotoczna - pęcherze z zawartością krwotoczną

• pęcherzowa - pęcherze z treścią surowiczą

• zgorzelinowa - ciężki przebieg, zmiany martwicze

• wędrująca - szerzenie się zmian wzdłuż naczyń chłonnych

• nawrotowa

• Zakażenie tkanki podskórnej cellulitis (bardzo przypomina różę, ale różni się etiologią)

Mieszane zakażenia paciorkowcowo-gronkowcowe

• Liszajec zakaźny

• Definicja: powierzchowne (podrogowe) wykwity pęcherzowo-ropne, zasychające w miodowo żółte strupy

• Epidemiologia: zakażenie szerzy się poprzez kontakt pośredni (zakażone przedmioty np. ręczniki)lub bezpośredni (gł. Dzieci) możliwa autoinokulacja - rozsiew zmian poprzez drapanie

• Klinika: powierzchowne, ropne pęcherze, drobne nadżerki, ustępowanie bez blizny

• Lokalizacja: twarz (otoczenie jamy ustnej, nosa)

• Zliszajowacenie - IMPETIGINIZACJA - tworzenie liszajca zakaźnego po półpaścu lub opryszczce

• Postaci kliniczne:

• Pęcherzykowa

• Pęcherzowa

• Zajady - pęknięcia, rozpadliny w kątach ust pokryte nawarstwowionymi strupami

• Liszajec suchy - drobnootrębiaste złuszczanie na lekko zapalno-rumieniowym podłożu

• Liszajec obrączkowaty - obwodowe szerzenie pęcherzy o układzie obrączkowatym, ustępowanie w części środkowe

• Niesztowica (u dorosłych, brudni, bezdomni)

• Definicja : wykwity pęcherzowo-ropne przekształcające się w owrzodzenia pokryte uwarstwionymi strupami

• Epidemiologia: dorośli o obniżonej odporności, nieprzestrzegający higieny, najczęściej po urazach (zadrapania, ukłucia owadów), możliwa autoinokulacja

• Klinika: pęcherz krawow-

Łupież rumieniowy

• Definicja: dobrze odgraniczone, złuszczające się rumieniowe ogniska w okolicach pachwin

• Patogen: maczugowiec Propionibacterium minutissimum

• Czynniki sprzyjające: miejscowa wilgotność i drażnienie skóry

• Objawy: rumieniowe plamy, potem żółtawe lub ciemnobrunatne z otrębiastym złuszczaniem, bez dolegliwości

• Lokalizacja: pachwiny, wew pow ud, rzadziejprzestrzenie międzypalcowe, doły pachowe,

• Czas trwania: wielomiesięczny- wieloletni

• Leczenie: erytromycyna, lek z wyboru

W lampie Wooda różowo-czerwona fluorescencja

---