Choroby afektywne

-

Mania i depresja,

-

obraz kliniczny,

-

etiologia,

-

patogeneza,

-

leczenie psychozy i chorób
afektywnych.

Choroby afektywne



Odnoszą się do grupy zaburzeń

psychicznych o etiologii endogennej,



w przebiegu których występuje okresowo

(niekiedy regularnie i cyklicznie) zaburzenia
nastroju, emocji i aktywności w postaci
zespołów depresyjnych,



u niektórych osób pojawiają się także

zespoły maniakalne.

Ciekawostka:

 

Pierwszą osobą, która opisała depresje

endogenną, odpowiadająca współczesnym

koncepcją, był Hipokrates- twórcy terminu

„melancholia”- IV wiek p.n.e.

 

Na postawie badań klinicznych i genetycznych
wyodrębniono dwie grupy chorób afektywnych:

•

chorobę afektywną dwubiegunową,

w

której przebiegu obserwuje się zespoły
depresyjne i maniakalne,

•

chorobę afektywną jednobiegunową-

wyłącznie z zespołami depresyjnymi w jej
przebiegu (synonim „ zaburzenie
depresyjne nawracające”).

Etiologia i patogeneza chorób
afektywnych

•

Przyczyny nie są do końca poznane;

•

Występują kilkanaście razy częściej u
osób blisko spokrewnionych, co sugeruje
uwarunkowania genetyczne;

•

Wykazano, że oprócz czynników
genetycznych, dużą rolę w ujawnieniu
chorób odgrywają czynniki środowiskowe.

Przyczyny chorób afektywnych

•

Wywołane mogą być poprzez wzrost

bądź zmniejszenie aktywność

neuroprzekaźników serotoniny i

noradrenaliny;

•

Ujawnienie choroby może być

spowodowane sytuacjami

wywołującymi stres.

▫

czynniki egzogenne

▫

czynniki psychiczne

W DSM IV wyodrębniono podstawowe

grupy zaburzeń nastroju:

•

Zaburzenie depresyjne, w tym:

▫Duże zaburzenia depresyjne
▫Zaburzenia dystymiczne;

•

Zaburzenia dwubiegunowe:

▫

Nawracające zaburzenie afektywne, w którym występują zespoły
depresyjne i stany maniakalne albo depresje i stany hipomanii;

▫

Szczególną odmianą zaburzeń dwubiegunowych są zaburzenia
cyklotymiczne (lekka postać psychozy maniakalno-depresyjnej)
w postaci długo lub stale utrzymujących się wahań nastroju;

•

Zaburzenie afektywne związane z chorobami somatycznymi,
schorzeniami organicznymi o.u.n., uzależnieniami

•

W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób

(ICD-10) klasyfikacja zaburzeń

afektywnych wykazuje wiele cech

wspólnych z DSM IV, jednak występują

różnice.

Podział zaburzeń nastroju według

klasyfikacji 

ICD-10:

•

F30

– Epizod maniakalny

•

F31

– Zaburzenia afektywne dwubiegunowe 

•

F32

– Epizod depresyjny

•

F33

– Zaburzenia depresyjne nawracające (zaburzenie

afektywne jednobiegunowe)

•

F34

– Uporczywe zaburzenia nastroju (afektywne)

▫

F34.0

– Cyklotymia

▫

F34.1

– Dystymia

•

F38

– Inne zaburzenia nastroju (afektywne)

•

F39

– Zaburzenia nastroju (afektywne), nie określone

Epizod maniakalny F30



W dużym stopniu stanowi przeciwieństwo

depresji;



Do objawów należą:

▫

Zaburzenia nastroju (nastrój maniakalny)

▫

Zaburzenia napędu psychoruchowego
( podniecenie maniakalne,

▫

zaburzenie niektórych procesów
fizjologicznych
i metabolicznych oraz rytmów
biologicznych,

▫

Zaburzenia emocji (dysforia).

Objawy i cechy wtórne:



Myślenie- wyraźnie przyspieszone, procesy
kojarzeniowe przebiegają szybko;



Pamięć – zazwyczaj jest sprawna, może ulec
poprawie;



Aktywność ruchowa- zazwyczaj wzmożona;



Zaburzenie rytmu snu i czuwania;



Bezkrytyczna ocena własnych możliwości oraz
niedostrzeganie trudności w realizacji
podejmowanych działań;



Urojenia- prowokowane przez otoczenie utrzymujące
się przez dłuższy czas



Liczne powierzchniowe zainteresowania;



W przypadku napotkanej przeszkody reagują
gniewem i agresją;



Nieprzemyślane działanie;

Zaburzenie afektywne dwubiegunowe
F31

•

Objawy występujące w chorobie
afektywnej dwubiegunowej łączą w sobie
objawy zaburzeń maniakalnych i
depresyjnych.

•

Występują zwykle < 40 r.ż.

Wyróżnia się 4 odmiany zaburzenia
afektywnego dwubiegunowego

•

typ I – objawy depresyjne i maniakalne o dużym
nasileniu i kilkumiesięcznym czasie trwania (CHAD I)

•

typ II – objawy depresji i hipomanii trwające do trzech
tygodni (CHAD II)

•

rapid cycling – w ciągu roku występują co najmniej
cztery różne epizody zaburzeń afektywnych

•

ultra rapid cycling - w niektorych publikacjach
wystepuje taki typ przebiegu jako wyróżnienie z rapid
cycling gdy liczba epizodów jest większa, rzędu
kilkunastu. Niektórzy autorzy wyróżniają nawet
przebieg ultra-ultra-rapid cycling.

•

typ sezonowy – epizody depresji występują w okresie
jesienno-zimowym; epizody manii w okresie wiosenno-
letnim.

•

Depresje występujące w przebiegi chorób
afektywnych są często (szczególnie w
Europie) określane nazwą „endogennych”
lub „depresja typu endogennego”.
Odpowiednikiem, chociaż nie można
postawić znaku równości, osiągająca
znaczne nasilenie kliniczne jest „duża
depresja” w klasyfikacji DSM IV lub
„ epizod depresyjny” o średnim lub
znacznym nasileniu w klasyfikacji ICD-10.

Epizod depresyjny F32

Obniżenie nastroju podstawowego

:

•

Smutek, przygnębienie, niemożność

odczuwania radości, szczęścia,

satysfakcji.

Osłabienie tempa procesów psychicznych i

ruchu:

•

Spowolnienie myślenia, osłabienie

pamięci, poczucie niesprawności

intelektu, spowolnienie ruchów.

Przebieg depresji:

Obniżenie nastroju
zmniejszenie napędu
psychoruchowego
zaburzenia snu
lęk
zburzenia wegetatywne
urojenia depresyjne (u części chorych)

Zaburzenia depresyjne nawracające F33-

•

Zaburzenia te cechują powtarzające się
epizody depresji, bez jakichkolwiek w
przeszłości epizodów spełniających
kryteria manii.

•

Wiek, w którym występuje pierwszy
epizod, ciężkość epizodów, ich długość
oraz częstość wykazuje zmienność
osobniczą,

•

Pierwszy epizod pojawia się zwykle
później niż w chorobie afektywnej
dwubiegunowej, > 40 r.ż.

Uporczywe zaburzenia nastroju
F34

CYKLOTYMIA –
utrzymujące się stale wahania
nastroju w postaci licznych epizodów łagodnej depresji
oraz stanów łagodnie wzmożonego samopoczucia, nie
spełniające kryteriów F30 i F32.

DYSTYMIA –

przewlekłe obniżenie nastroju,

trwające przynajmniej przez kilka lat (2 lata) nie

spełniające kryteriów nawracających zaburzeń

depresyjnych o łagodnym lub umiarkowanym

nasileniu.

Inne zaburzenia nastroju (afektywne)- F38



Epizod mieszanych zaburzeń

afektywnych

Epizod afektywny utrzymujący się co
najmniej 2 tygodnie, który cechuje
współwystępowanie lub szybką zmianę
(zazwyczaj w ciągu kilku godzin) objawów
hipomanii, manii lub depresji.(ICD-10)

Leczenie choroby afektywnej
dwubiegunowej

a)depresja:

b)mania:

•

leki przeciwdepresyjne,

•

neuroleptyki,

•

elektrowstrząsy,

•

psychoterapia,

•

akt.fizyczna, ćwiczenia
ruchowe

•

neuroleptyki,

•

węglan litu,

•

leczenie w warunkach
szpitalnych,

Profilaktyka:

• długotrwałe stosowanie węglanu litu,

• leki przeciwdepresyjne podawane

przewlekle,

• karbamazepina,

• pochodne kwasu walproinowego

Psychoza

Rodzaje:

•

schizofrenia,

•

zaburzenia schizoafektywne,

•

psychozy reaktywne,

•

psychozy egzogenne.



zmiany nastroju,



 zaburzenia snu i apetytu,



spadek energii i motywacji,



wyizolowanie,



 trudności z koncentracją,



problemy z pamięcią,



trudności w szkole lub w pracy.



zaburzenia percepcji,



fałszywe przekonania lub dziwna,

nieuzasadniona ocena sytuacji,



dezorganizacja myśli,



odcięcia emocjonalne,

Leczenie psychozy obejmuje dwa
podstawowe rodzaje oddziaływań:

Leczenie
farmakologiczne



Leki przeciwpsychotyczne



Leki przeciwdepresyjne



Stabilizatory nastroju

Oddziaływania
psychospołeczne:



Psychoedukacja



Treningi umiejętności:
społecznych, komunikacji,
treningi radzenia sobie z
wymogami życia
codziennego



Terapia zajęciowa



Terapia poznawczo-
behawioralna



Nauka technik radzenia
sobie ze stresem



Rehabilitacja zawodowa

Bibliografia:

•

Schizofrenia, A Kępiński,

•

Psychiatria, red. A. Bilikiewicz, Warszawa
2003.

•

http://psychiatria.mp.pl/choroby/show.ht
ml?id=73155

•

www.abczdrowie.pl

Dziękujemy 

Wykonały :