PIELĘGNOWANIE

PIELĘGNOWANIE

CHORYCH W CHOROBIE

CHORYCH W CHOROBIE

AFEKTYWNEJ JEDNO I

AFEKTYWNEJ JEDNO I

DWUBIEGUNOWEJ

DWUBIEGUNOWEJ

Model opieki nad pacjentem z

Model opieki nad pacjentem z

rozpoznaną chorobową

rozpoznaną chorobową

afektywną dwubiegunową

afektywną dwubiegunową

Mania – podwyższenie nastroju o charakterze chorobowym,

Mania – podwyższenie nastroju o charakterze chorobowym,

wraz z pobudzeniem psychoruchowym.

wraz z pobudzeniem psychoruchowym.

Do objawów podstawowych należą:

Do objawów podstawowych należą:

1.Zaburzenia nastroju (nastrój maniakalny) -stałe wzmożenie

1.Zaburzenia nastroju (nastrój maniakalny) -stałe wzmożenie

samopoczucia przejawiające się zadowoleniem, radością,

samopoczucia przejawiające się zadowoleniem, radością,

szczęściem, beztroską, skłonnością do żartów.

szczęściem, beztroską, skłonnością do żartów.

2.Zaburzenia napędu psychoruchowego (podniecenie

2.Zaburzenia napędu psychoruchowego (podniecenie

maniakalne) wzmożona aktywność ruchowa, poczucie

maniakalne) wzmożona aktywność ruchowa, poczucie

niespożytej energii, brak męczliwości, chorzy są bardzo

niespożytej energii, brak męczliwości, chorzy są bardzo

ruchliwi, wszędzie obecni.

ruchliwi, wszędzie obecni.

3.Zaburzenia wielu procesów psychicznych:

3.Zaburzenia wielu procesów psychicznych:

– myślenie ulega przyśpieszeniu, może przejść aż do gonitwy

– myślenie ulega przyśpieszeniu, może przejść aż do gonitwy

myśli, niekiedy dochodzi do porozrywania wątków

myśli, niekiedy dochodzi do porozrywania wątków

myślowych, procesy kojarzeniowe biegną szybko.

myślowych, procesy kojarzeniowe biegną szybko.

- uwaga łatwo odwracalna

- uwaga łatwo odwracalna

- pamięć zazwyczaj sprawna, może nawet poprawić się,

- pamięć zazwyczaj sprawna, może nawet poprawić się,

również łatwe uczenie (jeżeli nie ma zaburzeń myślenia)

również łatwe uczenie (jeżeli nie ma zaburzeń myślenia)

4.Zaburzenia procesów metabolicznych - zaburzenia

4.Zaburzenia procesów metabolicznych - zaburzenia

czynności podwzgórza i zmiany hormonalne.

czynności podwzgórza i zmiany hormonalne.

5.Zaburzenia rytmów biologicznych rytmu snu i czuwania w

5.Zaburzenia rytmów biologicznych rytmu snu i czuwania w

postaci zmniejszenia ilości snu nocnego i wczesnego budzenia

postaci zmniejszenia ilości snu nocnego i wczesnego budzenia

się

się

6.Zaburzenia emocji w postaci dysforii o różnym nasileniu,

6.Zaburzenia emocji w postaci dysforii o różnym nasileniu,

wpływa to na liczne konflikty z otoczeniem i zachowania

wpływa to na liczne konflikty z otoczeniem i zachowania

agresywne

agresywne

PROBLEMY PACJENTA W ZESPOLE MANIAKALNYM.

PROBLEMY PACJENTA W ZESPOLE MANIAKALNYM.

1.Trudności w utrzymaniu i pogłębianiu kontaktu.

1.Trudności w utrzymaniu i pogłębianiu kontaktu.

(wynikające ze wzmożonego napędu, rozkojarzenia myślenia)

(wynikające ze wzmożonego napędu, rozkojarzenia myślenia)

-utrzymywanie kontaktu poprzez szukanie interesujących dla

-utrzymywanie kontaktu poprzez szukanie interesujących dla

pacjenta tematów rozmowy oraz stanowczość

pacjenta tematów rozmowy oraz stanowczość

-dawać proste wyjaśnienia, które nie podlegają dyskusji

-dawać proste wyjaśnienia, które nie podlegają dyskusji

-okazywanie akceptacji choremu

-okazywanie akceptacji choremu

-okazywanie spokoju wewnętrznego

-okazywanie spokoju wewnętrznego

-próby wyciszania chorego (cichy, spokojny, stanowczy ton)

-próby wyciszania chorego (cichy, spokojny, stanowczy ton)

-starać się odizolować bodźce dodatkowo pobudzające (inni

-starać się odizolować bodźce dodatkowo pobudzające (inni

pacjenci, głośna muzyka, rozmowa)

pacjenci, głośna muzyka, rozmowa)

-w interwencjach pielęgniarskich być zawsze konsekwentnym.

-w interwencjach pielęgniarskich być zawsze konsekwentnym.

2.Pobudzenie psychoruchowe.

2.Pobudzenie psychoruchowe.

3.Nadmierna aktywność ruchowa.

3.Nadmierna aktywność ruchowa.

4.Upośledzenie koncentracji (łatwa odwracalność uwagi).

4.Upośledzenie koncentracji (łatwa odwracalność uwagi).

-próba zmniejszenia aktywności poprzez wprowadzanie

-próba zmniejszenia aktywności poprzez wprowadzanie

ograniczeń (kontrola zewnętrzna da mu większe poczucie

ograniczeń (kontrola zewnętrzna da mu większe poczucie

bezpieczeństwa, odczuje, że jest kimś na kim innym zależy)

bezpieczeństwa, odczuje, że jest kimś na kim innym zależy)

-nie stosować siły, łagodnie lecz stanowczo perswadować

-nie stosować siły, łagodnie lecz stanowczo perswadować

-dawać proste wyjaśnienia, które nie podlegają dyskusji

-dawać proste wyjaśnienia, które nie podlegają dyskusji

-ukierunkować aktywność na pracę celową (np. pomoc w

-ukierunkować aktywność na pracę celową (np. pomoc w

drobnych pracach porządkowych, spacer, inna forma

drobnych pracach porządkowych, spacer, inna forma

aktywności akceptowana przez konkretnego pacjenta)

aktywności akceptowana przez konkretnego pacjenta)

-udział w farmakoterapii.

-udział w farmakoterapii.

4.Kłótliwość.

4.Kłótliwość.

5.Gniewliwość.

5.Gniewliwość.

6.Ataki agresji.

6.Ataki agresji.

-w kontakcie z chorym okazywać spokój, opanowanie

-w kontakcie z chorym okazywać spokój, opanowanie

-zapewnić bezpieczeństwo innym na oddziale poprzez:

-zapewnić bezpieczeństwo innym na oddziale poprzez:

bezpieczne urządzenie i wyposażenie sali

bezpieczne urządzenie i wyposażenie sali

izolowanie pacjentów pobudzonych,

izolowanie pacjentów pobudzonych,

agresywnych

agresywnych

stosowanie farmakoterapii

stosowanie farmakoterapii

-zapobiegać atakom agresji poprzez naukę kontrolowania

-zapobiegać atakom agresji poprzez naukę kontrolowania

swej wzmożonej aktywności (pacjent udaje się wtedy

swej wzmożonej aktywności (pacjent udaje się wtedy

dobrowolnie do pokoju ciszy)

dobrowolnie do pokoju ciszy)

-zabezpieczać pacjenta przed samym sobą (nieprzemyślane

-zabezpieczać pacjenta przed samym sobą (nieprzemyślane

decyzje)

decyzje)

-nie używać przemocy, bo to zwiększa agresję

-nie używać przemocy, bo to zwiększa agresję

-wprowadzać choremu pewne ograniczenia i wymogi,

-wprowadzać choremu pewne ograniczenia i wymogi,

pilnować ich przestrzegania

pilnować ich przestrzegania

-słowne ataki pacjenta nie odbierać jako hasło do obrony, nie

-słowne ataki pacjenta nie odbierać jako hasło do obrony, nie

dać się sprowokować, nie obrażać

dać się sprowokować, nie obrażać

7.Częste i nadmierne żądania pacjenta

7.Częste i nadmierne żądania pacjenta

-spróbować z chorym przedyskutować jego żądania

-spróbować z chorym przedyskutować jego żądania

-opóźniać spełnianie żądań (zainteresowania chorego

-opóźniać spełnianie żądań (zainteresowania chorego

zmieniają się szybko, może więc zapomnieć o swym żądaniu)

zmieniają się szybko, może więc zapomnieć o swym żądaniu)

-spełnić część żądań (pacjent nie może być ograniczany we

-spełnić część żądań (pacjent nie może być ograniczany we

wszystkim)

wszystkim)

-nie pozwolić pacjentowi manipulować sobą.

-nie pozwolić pacjentowi manipulować sobą.

8.Zaburzenia w odżywianiu (wynikające z nadmiernej

8.Zaburzenia w odżywianiu (wynikające z nadmiernej

aktywności)

aktywności)

-chory powinien spożywać posiłki sam, bez towarzystwa, aby

-chory powinien spożywać posiłki sam, bez towarzystwa, aby

nikt nie odwracał jego uwagi od tej czynności

nikt nie odwracał jego uwagi od tej czynności

-podawać posiłki wysokokaloryczne

-podawać posiłki wysokokaloryczne

-„przypominać” o konieczności jedzenia i picia

-„przypominać” o konieczności jedzenia i picia

-kontrolować masę ciała

-kontrolować masę ciała

9.Zmniejszona odporność skóry

9.Zmniejszona odporność skóry

(jako wynik niedożywienia, wzmożonej potliwości,

(jako wynik niedożywienia, wzmożonej potliwości,

niedostatecznej higieny)

niedostatecznej higieny)

-kontrolować przyjmowanie posiłków

-kontrolować przyjmowanie posiłków

-przypominać o higienie ciała

-przypominać o higienie ciała

10.Zaburzenia rytmu snu

10.Zaburzenia rytmu snu

(wynikające z nadmiernej aktywności)

(wynikające z nadmiernej aktywności)

-odizolować negatywne bodźce (głośna rozmowa, inni

-odizolować negatywne bodźce (głośna rozmowa, inni

pacjenci, zapalone światło)

pacjenci, zapalone światło)

-zaproponować ciepłą kąpiel, łagodną muzykę

-zaproponować ciepłą kąpiel, łagodną muzykę

-nauka technik relaksacji przed snem

-nauka technik relaksacji przed snem

-udział w farmakoterapii.

-udział w farmakoterapii.

11.Wyczerpanie fizyczne

11.Wyczerpanie fizyczne

-maksymalne ograniczanie aktywności

-maksymalne ograniczanie aktywności

-zabezpieczenie prawidłowych i jak najlepszych warunków

-zabezpieczenie prawidłowych i jak najlepszych warunków

snu

snu

-zorganizowanie wypoczynku w dzień

-zorganizowanie wypoczynku w dzień

-jeżeli chory zaśnie nie budzić, odłożyć zabiegi na potem.

-jeżeli chory zaśnie nie budzić, odłożyć zabiegi na potem.

RÓŻNICE MIĘDZY OBJAWAMI DEPRESJI I MANII:

RÓŻNICE MIĘDZY OBJAWAMI DEPRESJI I MANII:

Objawy:

Objawy:

Zespół depresyjny:

Zespół depresyjny:

Zespół maniakalny:

Zespół maniakalny:

Nastrój:

Nastrój:

Obniżony, drażliwy lub lękowy

Obniżony, drażliwy lub lękowy

(chory może jednak uśmiechać się

(chory może jednak uśmiechać się

lub zaprzeczać subiektywnej

lub zaprzeczać subiektywnej

zmianie nastroju, skarżyć się na ból

zmianie nastroju, skarżyć się na ból

lub inne dolegliwości somatyczne).

lub inne dolegliwości somatyczne).

Wybuchy płaczu (chory może jednak

Wybuchy płaczu (chory może jednak

skarżyć się na niezdolność do

skarżyć się na niezdolność do

płaczu).

płaczu).

Podwyższony, drażliwy

Podwyższony, drażliwy

lub gniewliwy.

lub gniewliwy.

Chwilowe wybuchy

Chwilowe wybuchy

płaczu (będące częścią

płaczu (będące częścią

stanu mieszanego).

stanu mieszanego).

Towarzyszące

Towarzyszące

zjawiska

zjawiska

psychopatolo

psychopatolo

giczne:

giczne:

Niepewność siebie, niska

Niepewność siebie, niska

samoocena, samooskarżenia.

samoocena, samooskarżenia.

Trudności w koncentracji uwagi,

Trudności w koncentracji uwagi,

niemożność podjęcia decyzji.

niemożność podjęcia decyzji.

Osłabienie odczuwania zadowolenia,

Osłabienie odczuwania zadowolenia,

utrata zainteresowań, osłabienie

utrata zainteresowań, osłabienie

więzi z bliskimi, wycofywanie się z

więzi z bliskimi, wycofywanie się z

kontaktów.

kontaktów.

Pesymizm, poczucie

Pesymizm, poczucie

beznadziejności.

beznadziejności.

Myśli o śmierci i samobójstwie.

Myśli o śmierci i samobójstwie.

Wysoka samoocena,

Wysoka samoocena,

przechwałki. Gonitwa

przechwałki. Gonitwa

myśli. Zwiększone

myśli. Zwiększone

zainteresowanie

zainteresowanie

ludźmi, kontaktami

ludźmi, kontaktami

zajęciami, „szał”

zajęciami, „szał”

kupowania, lekkomyślne

kupowania, lekkomyślne

zachowania seksualne,

zachowania seksualne,

nierozważne inwestycje

nierozważne inwestycje

finansowe.

finansowe.

RÓŻNICE MIĘDZY OBJAWAMI DEPRESJI I MANII:

RÓŻNICE MIĘDZY OBJAWAMI DEPRESJI I MANII:

Oznaki somatyczne:

Oznaki somatyczne:

Zahamowanie

Zahamowanie

psychoruchowe,

psychoruchowe,

zmęczenie, niepokój.

zmęczenie, niepokój.

Utrata łaknienia,

Utrata łaknienia,

spadek masy ciała.

spadek masy ciała.

Bezsenność lub

Bezsenność lub

nadmierna senność.

nadmierna senność.

Zaburzenia

Zaburzenia

miesiączkowania,

miesiączkowania,

obniżone libido.

obniżone libido.

Podniecenie

Podniecenie

psychoruchowe.

psychoruchowe.

Możliwa utrata masy

Możliwa utrata masy

ciała.

ciała.

Zmniejszona potrzeba

Zmniejszona potrzeba

snu.

snu.

Zwiększone libido.

Zwiększone libido.

Objawy psychotyczne:

Objawy psychotyczne:

Urojenia grzeszności,

Urojenia grzeszności,

prześladowcze,

prześladowcze,

hipochondryczne,

hipochondryczne,

zubożenia.

zubożenia.

Czasami depresyjne

Czasami depresyjne

omamy słuchowe,

omamy słuchowe,

wzrokowe, węchowe.

wzrokowe, węchowe.

Urojenia wielkościowe,

Urojenia wielkościowe,

niezwykłych możliwości

niezwykłych możliwości

psychicznych i

psychicznych i

fizycznych, bogactwa.

fizycznych, bogactwa.

Czasami omamy

Czasami omamy

słuchowe i wzrokowe.

słuchowe i wzrokowe.

DEPRESJA –chorobowe zaburzenia życia uczuciowego i

DEPRESJA –chorobowe zaburzenia życia uczuciowego i

emocjonalnego.

emocjonalnego.

CECHY I OBJAWY PIERWOTNE DEPRESJI:

CECHY I OBJAWY PIERWOTNE DEPRESJI:

Obniżenie podstawowego nastroju-smutek, przygnębienie,

Obniżenie podstawowego nastroju-smutek, przygnębienie,

niemożność odczuwania radości, szczęścia, satysfakcji,

niemożność odczuwania radości, szczęścia, satysfakcji,

niekiedy zobojętnienie

niekiedy zobojętnienie

Osłabienie tempa procesów psychicznych i ruchowych-

Osłabienie tempa procesów psychicznych i ruchowych-

spowolnienie tempa myślenia i wypowiedzi, osłabienie

spowolnienie tempa myślenia i wypowiedzi, osłabienie

pamięci i sprawności intelektualnej, -spowolnienie ruchów,

pamięci i sprawności intelektualnej, -spowolnienie ruchów,

czasami aż do zahamowania

czasami aż do zahamowania

Zaburzenia rytmów:

Zaburzenia rytmów:

- biologicznych-snu: *hiposomnia (sen płytki,

- biologicznych-snu: *hiposomnia (sen płytki,

przerywany)*hypersomnia (senność w ciągu dnia, zwiększona

przerywany)*hypersomnia (senność w ciągu dnia, zwiększona

ilość snu nocnego)

ilość snu nocnego)

-rytmu dobowego: wieczorem lepsze samopoczucie niż rano

-rytmu dobowego: wieczorem lepsze samopoczucie niż rano

Objawy somatyczne-bóle głowy, wysychanie śluzówek jamy

Objawy somatyczne-bóle głowy, wysychanie śluzówek jamy

ustnej, brak łaknienia, spadek masy ciała, zaparcia

ustnej, brak łaknienia, spadek masy ciała, zaparcia

Lęk-poczucie zagrożenia, stany paniki, niepokój ruchowy

Lęk-poczucie zagrożenia, stany paniki, niepokój ruchowy

CECHY I OBJAWY WTÓRNE DEPRESJI:

CECHY I OBJAWY WTÓRNE DEPRESJI:

Zaburzenia myślenia-sądy depresyjne, ujemna ocena siebie,

Zaburzenia myślenia-sądy depresyjne, ujemna ocena siebie,

swojego postępowania, poczucie winy (urojenia grzeszności,

swojego postępowania, poczucie winy (urojenia grzeszności,

winy, kary)

winy, kary)

depresyjna ocena własnej osoby, zdrowia, wyleczenia

depresyjna ocena własnej osoby, zdrowia, wyleczenia

(urojenia hipochondryczne)

(urojenia hipochondryczne)

-depresyjna ocena własnej sytuacji, przeszłości, przyszłości

-depresyjna ocena własnej sytuacji, przeszłości, przyszłości

(urojenia katastroficzne, nihilistyczne)

(urojenia katastroficzne, nihilistyczne)

-niechęć do życia, myśli, czynności natrętne

-niechęć do życia, myśli, czynności natrętne

Zaburzenia aktywności

Zaburzenia aktywności

-utrata zainteresowań światem zewnętrznym, poczucie

-utrata zainteresowań światem zewnętrznym, poczucie

ciągłego zmęczenia, osłabienie kontaktów z otoczeniem, brak

ciągłego zmęczenia, osłabienie kontaktów z otoczeniem, brak

zdolności do wykonywania prac domowych i zawodowych,

zdolności do wykonywania prac domowych i zawodowych,

samozaniedbywanie

samozaniedbywanie

PROBLEMY PACJENTA W DEPRESJI:

PROBLEMY PACJENTA W DEPRESJI:

1.Obniżony nastrój 2.Niepokój 3.Lęk

1.Obniżony nastrój 2.Niepokój 3.Lęk

-spróbować dotrzeć do przyczyny lęku (samotność, choroba i

-spróbować dotrzeć do przyczyny lęku (samotność, choroba i

jej następstwa, osobowość)

jej następstwa, osobowość)

-nie należy podzielać z chorym jego poczucia beznadziejności,

-nie należy podzielać z chorym jego poczucia beznadziejności,

ani na siłę pocieszać, gdyż jedno i drugie może spowodować

ani na siłę pocieszać, gdyż jedno i drugie może spowodować

zaniechanie kontynuowania terapii

zaniechanie kontynuowania terapii

-bardzo poważnie traktować wypowiedzi chorego, szczególnie

-bardzo poważnie traktować wypowiedzi chorego, szczególnie

te świadczące o tendencjach samobójczych i ocenić ich ryzyko

te świadczące o tendencjach samobójczych i ocenić ich ryzyko

-zadbać o dobór pacjentów na sali

-zadbać o dobór pacjentów na sali

-zapewnić spokój, ciszę, atmosferę bezpieczeństwa

-zapewnić spokój, ciszę, atmosferę bezpieczeństwa

-okazywanie serdeczności, opanowania, cierpliwości,

-okazywanie serdeczności, opanowania, cierpliwości,

zrozumienia problemów pacjenta

zrozumienia problemów pacjenta

-częsta obecność przy chorym

-częsta obecność przy chorym

-umiejętne zadawanie pytań, słuchanie a także milczenie

-umiejętne zadawanie pytań, słuchanie a także milczenie

-zachęcenie do udziału w zajęciach - pomoc pacjentowi w

-zachęcenie do udziału w zajęciach - pomoc pacjentowi w

zorganizowaniu czasu wolnego, w formie odpowiedniej do

zorganizowaniu czasu wolnego, w formie odpowiedniej do

jego możliwości ruchowych i intelektualnych

jego możliwości ruchowych i intelektualnych

-rozmowy z chorym na neutralne tematy, nie poruszające

-rozmowy z chorym na neutralne tematy, nie poruszające

spraw przykrych, drażliwych

spraw przykrych, drażliwych

-ukazywanie pozytywnych aspektów jego życia, osiągnięć

-ukazywanie pozytywnych aspektów jego życia, osiągnięć

-nauka spojrzenia z dystansem na niektóre problemy,

-nauka spojrzenia z dystansem na niektóre problemy,

niepowodzenia wraz z propozycjami sposobów pokonywania

niepowodzenia wraz z propozycjami sposobów pokonywania

trudności

trudności

4.Zmniejszenie aktywności fizycznej

4.Zmniejszenie aktywności fizycznej

-zachęcenie do udziału w gimnastyce wewnątrzoddziałowej

-zachęcenie do udziału w gimnastyce wewnątrzoddziałowej

oraz do spacerów

oraz do spacerów

-zachęcenie współpacjentów do nawiązywania kontaktów z

-zachęcenie współpacjentów do nawiązywania kontaktów z

chorym

chorym

-zachęcenie do aktywności związanej z uzdolnieniami

-zachęcenie do aktywności związanej z uzdolnieniami

(np. robótki na drutach)

(np. robótki na drutach)

-angażowanie - łagodne naleganie do zajęć lub drobnych prac

-angażowanie - łagodne naleganie do zajęć lub drobnych prac

w oddziale

w oddziale

5.Myśli i tendencje samobójcze

5.Myśli i tendencje samobójcze

-obserwacja i rozmowa z pacjentem mająca na celu

-obserwacja i rozmowa z pacjentem mająca na celu

zorientowanie się w "natężeniu" chęci pozbawienia życia

zorientowanie się w "natężeniu" chęci pozbawienia życia

(ukierunkowana na motorykę, nastrój, intelekt)

(ukierunkowana na motorykę, nastrój, intelekt)

-dokładnie obejrzeć ciało pod kątem zranień spowodowanych

-dokładnie obejrzeć ciało pod kątem zranień spowodowanych

próbami samobójczymi

próbami samobójczymi

-stały, dyskretny nadzór nad chorym uniemożliwiający

-stały, dyskretny nadzór nad chorym uniemożliwiający

ucieczki lub dokonania aktu samodestrukcji

ucieczki lub dokonania aktu samodestrukcji

-usunąć z pomieszczeń w których chory przebywa przedmioty

-usunąć z pomieszczeń w których chory przebywa przedmioty

potencjalnie użyteczne w działaniach samobójczych

potencjalnie użyteczne w działaniach samobójczych

-odwracanie negatywnych myśli poprzez ukazywanie

-odwracanie negatywnych myśli poprzez ukazywanie

pozytywnych aspektów życia chorego

pozytywnych aspektów życia chorego

-nauka spojrzenia z dystansem na niektóre problemy,

-nauka spojrzenia z dystansem na niektóre problemy,

niepowodzenia wraz z propozycjami sposobów ich

niepowodzenia wraz z propozycjami sposobów ich

rozwiązania

rozwiązania

-zadbać o właściwy dobór pacjentów na sali

-zadbać o właściwy dobór pacjentów na sali

6.Brak wiary w siebie

6.Brak wiary w siebie

7.Brak poczucia bezpieczeństwa

7.Brak poczucia bezpieczeństwa

8.Lęk przed przyszłością

8.Lęk przed przyszłością

-serdeczny, pełen zaangażowania stosunek do chorego

-serdeczny, pełen zaangażowania stosunek do chorego

-w kontakcie z chorym zachować spokój, opanowanie,

-w kontakcie z chorym zachować spokój, opanowanie,

cierpliwość i wyrozumiałość

cierpliwość i wyrozumiałość

-prowadzenie rozmów opartych na realiach z jego życia i

-prowadzenie rozmów opartych na realiach z jego życia i

aktualnych możliwościach

aktualnych możliwościach

-w rozmowie cierpliwie czekać na odpowiedzi, nie nalegać,

-w rozmowie cierpliwie czekać na odpowiedzi, nie nalegać,

dotrzymywać słowa

dotrzymywać słowa

-umiejętne słuchanie skarg

-umiejętne słuchanie skarg

-okazywanie chęci niesienia pomocy

-okazywanie chęci niesienia pomocy

-w rozmowie dążyć do rozładowania negatywnych uczuć

-w rozmowie dążyć do rozładowania negatywnych uczuć

pacjenta

pacjenta

-uczyć spojrzenia z dystansem na trudne sytuacje

-uczyć spojrzenia z dystansem na trudne sytuacje

emocjonalne

emocjonalne

-dostrzegać i chwalić za wszelkie osiągnięcia

-dostrzegać i chwalić za wszelkie osiągnięcia

-okazywać życzliwość choremu, zrozumienie jego sytuacji i

-okazywać życzliwość choremu, zrozumienie jego sytuacji i

problemów

problemów

-pomoc w przezwyciężeniu lub zaakceptowaniu choroby

-pomoc w przezwyciężeniu lub zaakceptowaniu choroby

-ułatwienie choremu powrotu do środowiska rodzinnego,

-ułatwienie choremu powrotu do środowiska rodzinnego,

zawodowego (rozmowa z rodziną, współpracownikami)

zawodowego (rozmowa z rodziną, współpracownikami)

9.Brak dbałości o wygląd zewnętrzny

9.Brak dbałości o wygląd zewnętrzny

-zachęcanie do wykonywania codziennej toalety ciała

-zachęcanie do wykonywania codziennej toalety ciała

-zadbać o wymianę bielizny osobistej i pościelowej w

-zadbać o wymianę bielizny osobistej i pościelowej w

zależności od potrzeby.

zależności od potrzeby.

10.Obniżone łaknienie

10.Obniżone łaknienie

11.Niechęć do spożywania posiłków

11.Niechęć do spożywania posiłków

-zachęcać perswazją, obecnością przy pacjencie podczas

-zachęcać perswazją, obecnością przy pacjencie podczas

posiłku

posiłku

-podawać posiłki ciepłe, w małych porcjach, wybierać posiłki

-podawać posiłki ciepłe, w małych porcjach, wybierać posiłki

ulubione, o zdecydowanym smaku, estetycznie podane

ulubione, o zdecydowanym smaku, estetycznie podane

-okazywać spokój, nie popędzać

-okazywać spokój, nie popędzać

-kontakt z rodziną w celu w dostarczeniu prywatnych

-kontakt z rodziną w celu w dostarczeniu prywatnych

sztućców oraz talerzy

sztućców oraz talerzy

-kontrola wagi ciała, nawodnienia organizmu

-kontrola wagi ciała, nawodnienia organizmu

-udział w farmakoterapii.

-udział w farmakoterapii.

12.Zaparcia

12.Zaparcia

-wytłumaczyć typowość tej dolegliwości w danej jednostce

-wytłumaczyć typowość tej dolegliwości w danej jednostce

chorobowej i stosowanym leczeniu

chorobowej i stosowanym leczeniu

-zalecenie diety lekkostrawnej, wysokoresztkowej

-zalecenie diety lekkostrawnej, wysokoresztkowej

-zachęcenie pacjenta do zwiększonej aktywności ruchowej

-zachęcenie pacjenta do zwiększonej aktywności ruchowej

-zapytać o dotychczasowe sposoby radzenia sobie z tym

-zapytać o dotychczasowe sposoby radzenia sobie z tym

problemem

problemem

-udział w farmakoterapii - doraźne podanie środka

-udział w farmakoterapii - doraźne podanie środka

ułatwiającego defekację

ułatwiającego defekację

-kontrola częstotliwości wypróżnień.

-kontrola częstotliwości wypróżnień.

13.Kłopoty z zasypianiem

13.Kłopoty z zasypianiem

14.Sen krótkotrwały nie dający wypoczynku

14.Sen krótkotrwały nie dający wypoczynku

-obserwacja ukierunkowana na stwierdzenie przyczyn

-obserwacja ukierunkowana na stwierdzenie przyczyn

bezsenności

bezsenności

-nauka pozytywnego myślenia, odreagowania negatywnych

-nauka pozytywnego myślenia, odreagowania negatywnych

emocji, relaksacji przed snem

emocji, relaksacji przed snem

-odsunąć bodźce utrudniające zasypianie (głośna rozmowa,

-odsunąć bodźce utrudniające zasypianie (głośna rozmowa,

włączone radio, światło)

włączone radio, światło)

-zadbać o mikroklimat w sali (wywietrzyć pokój przed snem)

-zadbać o mikroklimat w sali (wywietrzyć pokój przed snem)

-zaproponować wysłuchanie cichej, spokojnej, odprężającej

-zaproponować wysłuchanie cichej, spokojnej, odprężającej

muzyki przed snem

muzyki przed snem

-posiedzieć przy chorym, jeżeli tego sobie życzy

-posiedzieć przy chorym, jeżeli tego sobie życzy

-udział w farmakoterapii.

-udział w farmakoterapii.