Organizacja
pomocy społecznej
Jednostki organizacyjne pomocy
społecznej
Są to instytucje, urzędy i zakłady
publiczne zajmujące się
wykonywaniem określonych
zadań i usług, wyposażone w
odpowiednią infrastrukturę
techniczną i wykwalifikowaną
kadrę pracowników.
Ośrodek pomocy
społecznej
Wchodzą w skład lokalnej
administracji samorządowej;
W gminach miejskich są to
MIEJSKIE OŚRODKI POMOCY
SPOŁECZNEJ
Zadania ośrodków
pomocy
Analiza zjawisk wywołujących
zapotrzebowanie na świadczenia z
pomocy społecznej;
Tworzenie i rozbudowa
infrastruktury socjalnej (dps);
Zadania ośrodków
pomocy
Koordynują wykonywanie
gminnej strategii rozwiązywania
problemów społecznych;
Udzielają świadczenia.
Zadania ośrodków
pomocy
Posiadają uprawnienia procesowe:
- Wystąpienie z wnioskiem o
stwierdzenie niezdolności do pracy
czy o ustalenie niepełnosprawności;
- Kierownik ośrodka może wytaczać
powództwa o roszczenia
alimentacyjne.
Zadania osrodków
pomocy
Zadania zlecone realizują
kierując się wskazaniami
wojewody;
Zadania własne – przestrzegają
ustaleń wójta (burmistrza,
prezydenta).
Pracownicy ośrodków
Liczba pracowników powinna być
proporcjonalna do liczby
mieszkańców gminy – jeden
pracownik powinien przypadać
na 2 tysiące mieszkańców;
Zatrudnieni muszą być co
najmniej 3 pracownicy socjalni.
Model pomocy
społecznej
Ośrodki realizują:
REZYDUALNY MODEL POMOCY
SPOŁECZNEJ oparty na
ratownictwie.
Zakłada on krótkotrwałe wsparcie
jednostki lub rodziny w krytycznych
momentach życia i jest często
stosowany, gdy zawodzą inne
mechanizmy dystrybucji i instytucje
polityki socjalnej.
Wady ośrodków
Zaniedbywanie wymaganych
procedur przy ustalaniu uprawnień
do świadczeń (bierne rozdawnictwo
zasiłków);
Słabo rozwinięta praca socjalna,
praca grupowa i środowiskowa;
Rosnąca liczba obowiązków;
Wady ośrodków
W polityce społecznej ujawniają
się tendencje do znacznego
obciążania gmin zadaniami
socjalnymi przy jednoczesnym
zmniejszaniu środków
finansowy
ch.
Organizacja PCPR
PCPR to podstawowa
samorządowa jednostka
organizacyjna pomocy społecznej
na szczeblu powiatu.
Uprawnienia PCPR
Uprawnienia procesowe takie jak
MOPS;
Kierownik może mieć możliwość
zawierania i rozwiązywania umów
cywilnoprawnych z rodzinami
zastępczymi w sprawie
powierzenia dziecka.
Powiatowe Centra Pomocy
Rodzinie są głównymi
koordynatorami powiatowej
strategii rozwiązywania
problemów społecznych.
Zadania PCPR:
Organizowanie i prowadzenie:
Domów dziecka;
Placówek pogotowia opiekuńczego;
Ognisk wychowawczych;
Świetlic i klubów środowiskowych;
Ośrodków interwencji kryzysowej;
Ośrodków wsparcia;
Mieszkań chronionych.
Zadania PCPR:
Prowadzenie ośrodków
specjalistycznego poradnictwa
socjalnego (konsultowanie
trudnych problemów rodzin i
udzielanie porad pracownikom
socjalnym);
Kierownik współpracuje z sądem
odnośnie wychowania dzieci
pozbawionych częściowo lub
całkowicie opieki rodzicielskiej;
Zadania PCPR:
Kierownik przedkłada sądowi
wykaz rodzin zastępczych i
zawodowych niespokrewnionych
z dzieckiem;
Wspieranie starosty w
nadzorowaniu rodzin
zastępczych, ośrodków
adopcyjno – opiekuńczych,
jednostek specjalistycznego
poradnictwa, ośrodków wsparcia,
dps i placówek opiekuńczo –
wychowawczych;
Zadania PCPR:
Udziela pożyczki na rozpoczęcie
działalności gospodarczej;
Dokonuje zwrotu kosztów
poniesionych przez pracodawcę na
szkolenia zatrudnionych osób
niepełnosprawnych;
Podejmuje działania zmierzające
do ograniczenia skutków
niepełnosprawności i likwidacji
barier
Model pomocy PCPR
PCPR realizuje MODEL
INSTYTUCJONALNY POMOCY
SPOŁECZNEJ, w którym głównym
kryterium udzielenia pomocy staje
się potrzeba, a nie wysokość
osiąganych dochodów.
Model ten zakłada aktywne formy
pomocy czyli usługi wspomagające
rodziny we wszystkich funkcjach i
w odzyskiwaniu samodzielności.
Problemy PCPR
Brak środków finansowych na
bieżące świadczenia, specjalizację
usług i zakładanie nowych
placówek pomocy społecznej;
Wskazane są zmiany w polityce
socjalnej państwa oraz powrót do
koncepcji powiatów – kreatorów
lokalnej polityki społecznej.
Ośrodki wsparcia
Są to ośrodki organizacyjne pomocy
społecznej dziennego pobytu (mogą
mieć też całodobowe miejsca
okresowego pobytu).
Ośrodki świadczą usługi opiekuńcze, w
tym specjalistyczne, dla osób, które ze
względu na wiek, chorobę lub
niepełnosprawność wymagają
częściowej opieki i pomocy w
zaspokajaniu niezbędnych potrzeb
życiowych.
Ośrodki wsparcia
Udzielają schronienia, pomocy o
charakterze interwencyjnym;
Zaspokajają podstawowe
potrzeby bytowe;
Wykonują usługi opiekuńcze i
wspomagające
Ośrodki wsparcia
Środowiskowe domy
samopomocy
Dzienne domy pomocy
Domy dla matek z małoletnimi
dziećmi i kobiet w ciąży
Schroniska i domy dla
bezdomnych
Kluby samopomocy
Ośrodki wsparcia
Domy dla matek z małoletnimi dziećmi
i kobiet w ciąży;
Pobyt okresowy, całodobowy;
Zaspokaja potrzeby bytowe;
Świadczy usługi opiekuńczo –
wspomagające;
Podstawowa pielęgnacja w razie
choroby mieszkańca i opieka nad
dzieckiem w tym czasie;
Ośrodki wsparcia
Środki higieny i czystości;
Korzystanie ze świadczeń
zdrowotnych;
Pomoc w załatwianiu spraw
osobistych;
Realizowane są programy
usamodzielniania
Liczba mieszkańców: do 30 osób
dorosłych;
Czas pobytu: do 1 roku.
Ośrodki interwencji kryzysowej
Jest to jednostka pomocy
społecznej, w której udziela się
wsparcia osobom będącym w
trudnych emocjonalnie
sytuacjach życiowych i
rodzinnych.
Ośrodki interwencji kryzysowej
Zgłaszające się osoby wymagają
głównie wsparcia emocjonalnego w
zw. z:
Kryzysami rodzinnymi;
Trudnościami wychowawczymi;
Problemami psychospołecznymi (brak
środków finansowych, bezrobocie, przemoc
w rodzinie, nadużywanie alkoholu);
Kłopotami emocjonalnymi (lęki, poczucie
osamotnienia)
Formy pomocy
Rozmowa;
Poradnictwo (wspierają rodziców
bezradnym w sprawach opiekuńczo –
wychowawczych);
Konsultacje;
Praca terapeutyczna (terapie
indywidualne)
Działania interwencyjne;
Współpraca z ośrodkami pomocy
społ.
Domy pomocy społecznej
Usługi opiekuńcze są skierowane do
osób wymagających całodobowej
opieki z powodu wieku, choroby lub
niepełnosprawności, które nie mogą
samodzielnie funkcjonować w
codziennym życiu i którym nie
można zapewnić niezbędnej pomocy
w formie usług opiekuńczych.
Domy pomocy społecznej
Umieszczenie osoby w domu pomocy
społecznej może nastąpić jedynie po
uzyskaniu jej zgody lub zgody jej
przedstawiciela ustawowego.
Gdy osoba wymagająca pomocy lub
jej przedstawiciel nie wyrażają zgody
na umieszczenie jej w dps lub po
umieszczeniu wycofają zgodę MOPS
lub dps zawiadamiają sąd.
Domy pomocy społecznej
W przypadku braku zgody osoby
chorej psychicznie lub
upośledzonej umysłowo albo jej
przedstawiciela ustawowego na
pobyt w domu pomocy
społecznej o takim pobycie
orzeka sąd opiekuńczy.
Domy pomocy społecznej
DPS świadczy usługi bytowe,
opiekuńcze, wspomagające i
edukacyjne na poziomie
obowiązującego standardu w
zakresie wynikającym z
indywidualnych potrzeb
mieszkańców;
Te potrzeby ustalają zespoły
terapeutyczno – opiekuńcze;
Domy pomocy społecznej
Podstawowe potrzeby: wolności,
intymności, godności, poczucia
bezpieczeństwa;
Potrzeby bytowe: miejsce
zamieszkania, wyżywienie, odzież,
obuwie i utrzymanie czystości;
Budynek musi być pozbawiony barier
architektonicznych i posiadać systemy
alarmowe;
Domy pomocy społecznej
Liczba miejsc: nie powinna przekraczać
100
W placówce muszą znajdować się: pokoje
mieszkalne i dziennego pobytu, jadalnia,
gabinet zabiegowy, terapia zajęciowa,
rehabilitacja, kuchenka, pralnia, pokój
gościnny, pralnia, kaplica;
Pokój mieszkalny jednoosobowy powinien
mieć co najmniej 9 m powierzchni, a
wieloosobowy 6 m na osobę.
Domy pomocy społecznej
Standardy wyżywienia: 3 posiłki
dziennie a dzieciom 4;
Podstawowe produkty żywnościowe i
napoje dostępne przez całą dobę;
Mieszkaniec może spożywać posiłki w
pokoju, a w razie potrzeby powinien
być karmiony;
Usługi wspomagające: terapia
zajęciowa,
Domy pomocy społecznej
Aktywizacja mieszkańców,
zapewnienie dostępu do biblioteki i
codziennej prasy, organizacja świąt,
zapewnienie kontaktu z kapłanem,
rodziną i środowiskiem oraz
dyrektorem domu, sprawne
załatwianie skarg i wniosków
mieszkańców, rozwijanie
samorządności mieszkańców,
informowanie o przysługujących im
prawach, sprawianie pogrzebu
zgodnie z wyznaniem zmarłego.
Rodzaje domów
Dla osób w podeszłym wieku;
Dla osób przewlekle, somatycznie
chorych;
dla osób przewlekle psychicznie
chorych;
Dla osób niepełnosprawnych
intelektualnie;
Dla osób niepełnosprawnych
fizycznie;
Dla dzieci i młodzieży
niepełnosprawnych intelektualnie.
Ośrodki adopcyjno - opiekuńcze
Nadrzędnym celem ośrodków jest
przygotowanie osób do
przysposobienia dziecka.
Przysposobienie służy przede
wszystkim dobru dziecka i ma na celu
zapewnienie dzieciom pozbawionym
możliwości wychowywania się w
rodzinie naturalnej warunków
zbliżonych do rozwoju w takiej rodzinie.
Ośrodki adopcyjno - opiekuńcze
Warunki przysposobienia:
Przysposobić można tylko osobę
małoletnią;
Najważniejsze kryterium
przysposobienia to dobro małoletniego;
Między przysposabiającym a
przysposobionym musi być
odpowiednia różnica wieku;
Przysposabiający musi mieć pełną
zdolność do czynności prawnych;
Ośrodki adopcyjno - opiekuńcze
Ośrodki prowadzą działalność
diagnostyczno –
konsultacyjną:
Pozyskują, szkolą i kwalifikują
osoby zgłaszające gotowość
przysposobienia dziecka,
pełnienia funkcji rodzin
zastępczych i prowadzenia
placówek rodzinnych.
Procedura
przysposobienia
Zakwalifikowanie dziecka do adopcji na
podstawie zgłoszenia od matki biologicznej
lub instytucji;
Ustalenie sytuacji prawnej dziecka;
Ocena psychologiczna dziecka;
Określenie specyficznych potrzeb dziecka;
Sporządzenie diagnozy psychologiczno –
pedagogicznej;
Zgromadzenie informacjo o stanie zdrowia
dziecka i umieszczenie ich w banku danych
Zadania ośrodków adopcyjnych
Pozyskiwanie, szkolenie i
kwalifikowanie osób
zgłaszających gotowość
przysposobienia dziecka,
pełnienia funkcji rodzin
zastępczych i prowadzenia
placówek rodzinnych;
Zadania ośrodków adopcyjnych
Szkolenie i udzielanie
wsparcia psychologiczno –
pedagogicznego rodzinom
zastępczym oraz rodzicom
naturalnym, których dzieci
objęto opieką w ramach
pomocy społecznej;
Zadania ośrodków adopcyjnych
Prowadzenie poradnictwa
rodzinnego i terapii rodzinnej.
Usługi te mają wspierać
rodziny naturalne w
wypełnianiu funkcji
opiekuńczo –
wychowawczych.
Zadania ośrodków adopcyjnych
Ośrodek współpracuje z
placówką opiekuńczo –
wychowawczą typu
rodzinnego w zakresie
okresowej oceny sytuacji
dzieci w niej przebywający
ch;
Zadania ośrodków adopcyjnych
Ośrodek współpracuje ze
środowiskiem lokalnym,
jednostkami organizacyjnymi
pomocy społecznej, instytucjami
oświatowymi, sądami, zakładami
opieki zdrowotnej, kościołami,
związkami wyznaniowymi i
organizacjami społecznymi;
Zadania ośrodków adopcyjnych
Ośrodki współpracują z
placówkami rodzinnymi w
celu dokonywania okresowej
oceny sytuacji
przebywających w nich dzieci.
Rodzaje ośrodków adopcyjnych
Publiczne
– prowadzone przez
gminę, powiat lub samorząd
województwa;
Niepubliczne
–
prowadzone
przez stowarzyszenia i fundacje,
jeśli ich statuty przewidują
udzielanie pomocy dzieciom i
rodzinie.
Nadzór ośrodków
Działalność ośrodków
nadzorowana jest przez
wojewodę;
Nadzorowi podlega
przestrzeganie praw dziecka w
placówkach, stopień
zaspokojenia potrzeb dziecka
oraz wypełnianie przepisów
określających zasady działania
placówki.
Placówki opiek. – wych.
Status placówki posiadają:
Domy dziecka;
Rodzinne domy dziecka;
Pogotowie opiekuńcze;
Ognisko wychowawcze;
Świetlice i kluby środowiskowe;
Młodzieżowe ośrodki socjoterapii.
Klasyfikacje placówek
Publiczne
–
prowadzone przez
gminę, powiat lub samorząd
województwa;
Niepubliczne
–
prowadzone
przez inne podmioty.
Klasyfikacje placówek
Jednostki całodobowe
–
domy
dziecka, rodzinne domy dziecka,
pogotowia opiekuńcze;
Jednostki wsparcia dziennego
Zadania placówek
Placówki wsparcia dziennego:
Wspieranie rodziny w sprawowaniu jej
podstawowych funkcji;
Pomoc rodzinie i dzieciom sprawiającym
problemy wychowawcze, zagrożonym
demoralizacją, uzależnieniem;
Współpracują ze szkołą, ośrodkami
pomocy społ. w rozwiązywaniu
problemów wych.;
Zadania placówek
Zapewniają dzieciom pomoc w
nauce, organizację czasu wolnego,
rozwój zainteresowań, organizację
zabaw i zajęć sportowych;
Prowadzą stałą pracę z rodziną
dziecka;
Klasyfikacja placówek
Placówki wsparcia dziennego:
1. Placówki
opiekuńcze :
- koła zainteresowań;
- kluby;
- świetlice;
Klasyfikacja placówek
Placówki wsparcia dziennego:
2. Placówki
specjalistyczne:
- prowadzą zajęcia
socjoterapeutyczne, korekcyjne,
logopedyczne i kompensacyjne;
- udzielają pomocy w kryzysach
szkolnych, rodzinnych osobistych;
- pomoc w nauce;
- dożywianie.
Klasyfikacja placówek
Placówki interwencyjne;
Placówki rodzinne;
Placówki socjalizacyjne
Placówki interwencyjne
Zapewniają dzieciom pozbawionym
częściowo lub całkowicie opieki
rodziców, znajdującym się w
sytuacji kryzysowej, doraźną
całodobową opiekę, kształcenie
oraz opiekę wychowawczą do czasu
powrotu do rodziny lub
umieszczenia w rodzinie zastępczej.
Placówki interwencyjne
Organizowanie dziecku
pomocy psychologiczno –
pedagogicznej;
Umożliwienie kontynuowania
nauki i wyrównywania
opóźnień szkolnych
Placówki interwencyjne
Mogą być przyjmowane dzieci od 11
roku życia na podstawie rozstrzygnięcia
sądu opiekuńczego;
Pobyt dziecka nie może trwać dłużej niż
3 miesiące;
Placówka sporządza diagnozę
psychologiczno – pedagogiczną oraz
diagnozę jego sytuacji rodzinnej i daje
wskazówki do dalszej pracy z dzieckiem.
Placówki rodzinne
Mają na celu zapewnić dzieciom
całkowicie lub częściowo
pozbawionym opieki rodziców,
które nie mogą być umieszczone
w rodzinie zastępczej lub
przysposabiającej, całodobową
opiekę i wychowanie w warunkach
zbliżonych do domu rodzinnego.
Placówki rodzinne
Powinna tworzyć wielodzietną
rodzinę dla dzieci;
Usamodzielniać je;
Kształcić i wyrównywać opóźnienia
szkolne;
Umożliwić utrzymywanie kontaktu
dziecka z rodzicami;
Współpracować z MOPS, PCPR,
sądem i ośrodkiem adopcyjno –
opiekuńczym.
Placówki socjalizacyjne
Ich zadaniem jest zapewnienie
całodobowej opieki dzieciom
całkowicie lub częściowo
pozbawionym opieki
rodzicielskiej, dla których nie
znaleziono rodzinnej opieki
zastępczej.
Placówki socjalizacyjne
Jednostka ta prowadzi zajęcia
socjalizujące, korekcyjne,
kompensacyjne, terapeutyczne,
rekompensujące braki w
wychowaniu w środowisku
rodzinnym oraz przygotowuje
wychowanków do wypełniania ról
społecznych i życia w
społeczeństwie.
Placówki socjalizacyjne
Jej zadaniem jest też zapewnienie
kształcenia i wyrównywania
opóźnień rozwojowych i szkolnych
oraz organizowanie rehabilitacji dla
dzieci niepełnosprawnych;
- Placówka musi podejmować
działania w celu powrotu dziecka
do rodziny, znalezienia rodziny
przysposabiającej lub zastępczej.
Cel placówek opiek. –
wych.
Zapewnienie dziecku
całodobowej ciągłej lub
okresowej opieki i wychowania
oraz zaspokojenie jego
niezbędnych potrzeb bytowych,
rozwojowych, emocjonalnych,
społecznych i religijnych, a także
zapewnienie korzystania z
przysługujących świadczeń
zdrowotnych i kształcenia.
Umieszczenie dziecka w
placówce na pobyt całodobowy
jest traktowane jako rozwiązanie
ostateczne.
Dotyczy ono dzieci
pozbawionych częściowo lub
całkowicie opieki rodzicielskiej,
wobec których wyczerpano
możliwości udzielenia pomocy w
rodzinie naturalnej lub
umieszczenia w zastępczej.
Współpraca
Powyższe instytucje współpracują
z:
PCPR
Z rodzinami podopiecznych;
Z rodzinami zaprzyjaźnionymi
(wspierającymi działania placówki
w zakresie życia rodzinnego)