WYBRANE METODY

KREATYWNEGO

ROZWIĄZYWANIA

PROBLEMÓW

Czym jest problem?

Problem- rodzaj zadania, którego nie
można rozwiązać za pomocą
posiadanego zasobu wiedzy.

„

To nie to, że czegoś nie wiemy,

gnębi nas, lecz to, że wiemy, iż
coś jest nie tak”

W.Rogers

Czym jest kreatywność?

„Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy”

A. Einstein

To zdolność tworzenia, rozumowania, spojrzenia na

dane zagadnienie z nowego, innego od
dotychczasowego punktu widzenia.

Kreatywne myślenie to sztuka budowania

odległych skojarzeń, trafnych metafor,
umiejętności wychodzenia poza schematy,
łączenia dziedzin i tematów pozornie ze sobą nie
związanych, uciekania od przekonania, że się nie
da.

Po co kreatywność?

Kreatywność potrzebna jest wszędzie tam,
gdzie zmienia się zestaw reguł i zasad,
którymi kierujemy się podczas rozwiązywania
problemów. Wzrastająca ich liczba ma coraz
mniej gotowych rozwiązań, coraz mniej jest
wypróbowanych i sprawdzonych metod
podejścia do zagadnień. Zmiana zasad
wymaga więc zmiany punktu widzenia i tu
wkracza kreatywność.

Dzięki kreatywności problemy mogą
sta się okazją ,a nie barierą dla
działania.

Proces twórczego
rozwiązywania problemów

Etap I - przygotowanie- definiujemy problem, określamy
potrzebę lub pragnienie, gromadzimy wszelkie
informacje niezbędne do rozwiązania oraz określamy
potrzebne kryteria do jego zweryfikowania.
Etap II – inkubacja- staramy się zdystansować do
problemu, spojrzeć na niego z perspektywy, następnie
zastanawiamy się i dokładnie go analizujemy.
Etap III – iluminacja- w umyśle pojawiają się idee
cząstkowe lub przedstawiające całą koncepcje
(znalezienie rozwiązania).
Etap IV – weryfikacja- sprawdzamy czy dane
rozwiązania spełnia wymagania i odpowiada kryteriom
zdefiniowanym na etapie przygotowania.

Wybrane metody

kreatywnego rozwiązywania

problemów

Burza mózgów

„Burza mózgów” jest jedną z najbardziej znanych i kreatywnych metod rozwiązywania
problemów.
W grupie liczącej 12-16 osób powinni się znaleźć uczestnicy o różnych poglądach oraz
sposobach myślenia. Zapewnia to różnorodność proponowanych pomysłów. Pracą
grupy kieruje moderator (koordynator grupy). Pojedyncza sesja nie powinna trwa
dłużej niż 30 minut.

REGUŁY:

•

Uczestnicy siedzą w dowolnie wybranych miejscach

•

Uczestnicy są zachęcani do „intelektualnego szaleństwa”

•

Nikt nie powinien krytykować cudzych pomysłów

•

Im bardziej niezwykły lub szalony pomysł, tym lepiej

•

Im więcej sugestii tym, lepiej

•

Pomysły można łączyć i przekształcać

•

Wszystkie pomysły uczestników są ważne

•

Wszyscy uczestnicy mają równy status

Burza mózgów jest realizowana w
dwóch fazach:

zielonej

i

czerwonej

Faza zielona- to faza generowania
pomysłów.

Zasady pracy:

Możliwe ograniczenia:

Nie ocenia i nie krytykować

pomysłów

Strach przed ośmieszeniem

Nie ograniczać inwencji

innych

Brak tolerancji dla innych

pomysłów

Wszystko może się zdarzy w

przyszłości

Brak czasu na kreatywne

myślenie

Wszystko jest dozwolone

Stres

Brak ograniczeń

Niska samoocena

Duża emocjonalność

Lenistwo

Zachęcić do przestawienia

różnorodnych pomysłów

Przyzwyczajenie, myślenie

typu „nic się nie da zrobić,

to już było”

Faza czerwona jest fazą porządkowania i

oceniania pomysłów.

Zasady pracy:

Możliwe ograniczenia

Porządkowanie pomysłów

przez redukcję identycznych i

podobnych

Brak motywacji i chęci

rozwiązania problemu

Poszukiwanie elementów

łączących, a nie dzielących

Akceptowanie schematów-

niechęć do zmian

Ocenianie praktyczności,

realności i atrakcyjności

pomysłów

Koncentrowanie się na

negatywnych stronach

pomysłu

Wartościowanie pomysłów

przez wprowadzenie

koniecznych ograniczeń (np.

kosztów, czasu, możliwości

wykonania, możliwości

decyzyjnych)

Nadmierny nacisk na

współzawodnictwo
Zorientowanie bardziej na

działanie niż na myślenie

Rangowanie wartości

pomysłów

Przesadne opieranie się na

logice

Możliwe bariery:



jedna osoba zdominuje,



inna będzie siedzieć i się nie odzywać,



ktoś przyjdzie z gotowym rozwiązaniem do
którego jest przekonany,



ktoś inny niepostrzeżenie rozpocznie
krytykę,



nastanie w grupie milczenie,



należy również pamiętać o tym by każdy
nawet najgłupszy pomysł od razu zapisać,
najlepiej w widocznym dla wszystkich
miejscu.

Zalety burzy mózgów:

1.

Dostępność większej liczby informacji i
umiejętności

2.

Większe prawdopodobieństwo stworzenia
bardziej wyrafinowanych pomysłów

3.

Większa szansa na wykrycie błędu

4.

Większe zaangażowanie w podejmowanie
decyzji

Metoda sześciu kapeluszy

Idea sześciu kapeluszy pozwala na twórcze podejście do
rozwiązywania problemów, wskazuje sześć różnych
stron, z jakich można na dany problem postrzegać.
Cała idea polega na sztucznym przyjęciu określonego
stanowiska w danej sprawie. Dzięki czemu nikt nie jest
zbytnio emocjonalnie związany z bronieniem swoich
racji, a jednocześnie może wyrażać swoje uczucia (w
danym kapeluszu) bez potrzeby przejmowania się tym,
co pomyślą inni. Umożliwia wygospodarowanie czasu na
świadomy wysiłek twórczy w danym czasie, wprowadza
pewien porządek tworzenia, przy jednoczesnym braku
obaw pominięcia jakiegoś aspekt problemu.

Technikę tę można porównać do małej

zabawy w teatrzyk. Pracując tą techniką w
grupkach (w firmach, w czasie spotkań,
zebrań, czy nawet na lekcjach) możemy
przyjąć wiele strategii, praktycznie każda
dobra w zależności od sytuacji, można całą
grupką zakładać jeden kapelusz, w danym
czasie, a można się podzielić rolami i
dyskutować ze sobą w różnych kapeluszach,
zmieniając je od czasu do czasu. Chcąc na
przykład komuś wytłumaczyć jakiś
argument zakładamy i prosimy o włożenie
takiego, a nie innego kapelusza, zamiast
wymyślać kolejne argumenty.

Kapelusz Czerwony - emocje



Kolor ten jest pewnego
rodzaju włącznikiem uczuć,
każda czynność, rzecz wiąże
się z nimi, zakładając ten
kapelusz mamy nakaz ich
wyrażania. Pozbywamy się
obiektywizmu, wszystko
wyrażamy subiektywnie, coś
się podoba lub nie. Nie
pytamy dlaczego coś lubimy
bardziej lub mniej, to są nasze
uczucia i mamy wolność ich
wyrażania w tym przebraniu.

Kapelusz Biały - obiektywizm



Biały kapelusz jest
całkowitym
przeciwieństwem
czerwonego. jest
włącznikiem faktów, należy
pamiętać, że o faktach się
nie dyskutuje, one istnieją.
Biały posługuje się
konkretnymi zestawami
informacji, statystykami,
dokumentami, analizami.
Człowiek w białym nie
ocenia zdarzeń

Kapelusz Czarny - pesymizm



Czarny kapelusz to
podejście logiczno
pesymistyczne, negatywne,
ma oceniać i ostrzegać
przed zagrożeniami.
Człowiek w czarnym
nakryciu głowy, nadmiernie
krytykuje rzeczywistość,
widzi tylko złe jej aspekty,
wykazuje wszystkie wady,
niedociągnięcia, braki i
zagrożenia. Czarny kapelusz
szuka dziury w całym,
sprawdza czy wszystko do
tej pory omawiane jest
słuszne.

Kapelusz Żółty - optymizm



Ubranie żółtego kapelusza,
to przyjęcie pozytywnej
postawy. Żółty świat jest
radosny, widzi tylko
pozytywne aspekty
rozwiązania. Żółte myślenie
to ciekawość, przyjemność i
poszukiwanie radości.
Człowiek w żółtym
kapeluszu, ma za zadanie
wskazać wszystkie, nie tylko
te oczywiste korzyści. Może
odwoływać się nie tylko do
logiki, praktyki, ale także do
marzeń i nadziei.

Kapelusz Zielony - możliwości



Człowiek w zielonym
ma za zadanie pokazać
nowe spojrzenie, nowe
punkty widzenia
rzeczywistości. Zielony
"nie drąży" starych
pomysłów, zielony
ukazuje nowe drogi.
Nie ma obowiązku
logicznego
postępowania , ważne
jest że znajduje nowe
drogi. nie trzyma się
reguł, ma za zadanie
działać.

Kapelusz Niebieski - organizacja



Człowiek w niebieskim
kapeluszu to chłodny
bezstronny obserwator.
Jego naczelnym zadaniem
jest kontrola toku myślenia,
to niebieski ma plan on
narzuca dyscyplinę.
Programuje wyglądał całej
sesji, jaki kapelusz włożyć
najpierw, a jaki później.

podsumowanie

Główną zaletą tej metody podczas pracy z większa

ilością osób jest odgrywanie ról. Bawiąc się w
teatrzyk człowiek nie ukrywa swoich emocji, nie
ukrywa tego co czuje, mówi to co uważa że
powinien powiedzieć w danym kapeluszu, a nie to
co wypada powiedzieć.

Metoda ta pozwala na całkowicie szczere rozmowy

pod pretekstem przybierania kapeluszy. Technika ta
broni nas również przed zbytnio monotonnym
podejściem do zagadnień. Gdy widzimy że zbytnio
drążymy jeden aspekt, wiemy że nadszedł czas na
zmianę kapelusza, a więc zmianę postrzegania.

Mapy Myśli



To określona technika graficznego wyrażania myśli. Mapy Myśli
stworzono by odwzorowywać na papierze proces myślowy.
Oczywiście to odwzorowanie jest bardzo uproszczone, bo
proces myślowy jest wielowymiarowy. Jest to jednak setki razy
bliższe temu, co zachodzi w naszej głowie, niż notatki linearne

.

Technika ta opiera się na 4 podstawowych zasadach:



Temat mapy symbolizuje centralny rysunek



Główne zagadnienia w postaci gałęzi wybiegają promieniści z
centralnego rysunku



Gałęzie zawierają kluczowy rysunek lub słowo( wpisane dużymi
literami); zagadnienia poboczne lub mniej ważne są
uwzględnione jako gałęzie podporządkowane gałęziom
wyższego rzędu



Gałęzie tworzą się węzłów

Jak stworzyć mapę myśli

Głównym założeniem podczas tworzenia map myślowych jest posługiwanie się
pojęciami(słowami) kluczowymi, które stanowią podstawę intuicyjnych skojarzeń.

1.

Obróć poziomo białą kartkę formatu A4 albo najlepiej A3

2.

Wybierz temat nowej Mapy Myśli.

3.

Zbierz wszystkie potrzebne Ci materiały.

4.

Na środku narysuj obraz przedstawiający temat mapy. Postaraj się,
aby obraz zwracał uwagę i za każdym razem wywoływał
odpowiednie skojarzenia.

5.

Linie od najgrubszych przy centrum rób coraz cieńsze.

6.

Nie korzystaj z linijek.

7.

Linie powinny wyglądać jak macki ośmiornicy

8.

Najbliżej centrum umieść najbardziej ogólne określenia i, oddalając
się od głównego obrazka, przechodź do szczegółów.

9.

Używaj obrazków, gdzie tylko jest to możliwe. Pamiętaj, że obraz
wart jest tysiąca słów.

10.

Linie rysuj tej samej długości co słowo/ grafika.

11.

Używaj kolorów - według własnego uznania.

12.

Zapisz WSZYSTKIE pomysły - swoje i innych.

13.

Następnie zreorganizuj mapę, aby była bardziej przejrzysta i
ładniejsza.

Przykład

bibliografia



Gabriel Łasiński – „Rozwiązywanie
problemów w organizacji” Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
2007



Internet

http://pik.ebiznes.org.pl/szesc,6,kapelusz
y.htm



De Bono Edward: „Sześć kapeluszy, czyli
sześć sposobów myślenia”, Wydawnictwo
Medium, Warszawa 1997 r.

KONIEC