HISTORYCZNE
UJĘCIE PRAKTYKI
RESOCJALIZACYJNEJ
System oparty
na samorządności
młodzieży
PLAN PREZENTACJI :
1.
Wstęp.
2.
Przykłady instytucjonalnych systemów wychowania
resocjalizującego czy republik młodzieżowych:
Republika Freeville w Ithaca,
Miasto Chłopców w Omaha,
Kolonia Antoniego Makarenko pod Połtawą,
Włoska republika chłopców Republica de Ragazzi,
3.
Plusy i minusy systemu opartego na
samorządności młodzieży .
4.
Podsumowanie .
System republik oparty na
samorządności młodzieży powstał w
XX wieku. Na szczególną uwagę w
zakresie przykładów instytucji
resocjalizujących w tym systemie
zasługują republiki stworzone w
Stanach Zjednoczonych jak i pomysł
Antoniego Makarenko. Republiki
młodzieżowe organizowane były na
ogólnych zasadach : całkowitej
samodzielności i inicjatywy
wypływającej od samej młodzieży.
KOEDUKACYJNA REPUBLIKA
MŁODZIEŻY WYKOLEJONEJ
WE FREEVILLE
Pierwsza taka republika (Koedukacyjna Republika Młodzieży
Wykolejonej we Freeville) założona została przez George’a w 1895r. w
Freeville.
Przeznaczenie:
opuszczona i trudna do prowadzenia młodzież przestępcza obojga płci
Położenie:
Freeville położone w pobliżu miasta Ithaca w stanie Nowy Jork
obszar obejmujący 202 ha
Placówka ta była zakładem prywatnym nie podlegającym władzy
państwowej, finansowanych przez prywatnych protektorów, przyjaciół
republiki. Oni także opiekowali się zwalnianymi wychowankami, co nie
stanowiło dla nich problemu, gdyż wszyscy byli znanymi
przemysłowcami.
Podstawowe założenia organizacyjne:
zupełna wolność
praca
Organizacja- agendy rządowe
podzielone na:
legislatywę
egzekutywę
sądownictwo
Legislatywa
prawo wydawania ustaw należało do zebrania
gminnego, w którym udział brali wszyscy obywatele republiki,
którzy ukończyli 16 rok życia. Dyrektor republiki posiadało
prawo weta. Zebranie odbywało się raz w miesiącu. Tak
powstały dwa bardzo ważne prawa: zakaz palenia tytoniu oraz
obowiązek szkolny do 21 roku życia.
Egzekutywa
należała do gabinetu, który składał się z :
Prezydenta
Wiceprezydenta (najczęściej była nim dziewczyna)
Sekretarza stanu
Sekretarza skarbu
Wybierany był on na rok czasu. Mianował pozostałych
urzędników: sędziów, prokuratora, policjantów, strażników
więziennych.
Sądownictwo
władza sądowa należała do wychowanków.
Sąd wymierzał kary pieniężne oraz pozbawienie wolności do 3
miesięcy. Więźniowie wykonywali przymusowe roboty, dostawali
skąpe wyżywienie oraz obowiązywało ich ścisłe milczenie.
ORGANIZACJA GOSPODARCZA
Wychowankowie:
sami musieli się utrzymywać
musieli uprawiać ziemię, budować domy, uczyć się
rzemiosła, organizować warsztaty
wybierali zawód wg swoich uzdolnień, upodobań,
możliwości zarobkowych
byli wynagradzanie za wszelkie prace (istniała
specjalna aluminiowa moneta w republice)
traktowani byli jako ludzie dorośli
mieszkali najczęściej w małych jednopiętrowych
domkach prowadzonych przez „matki domu” ( w
jednym domku mieszkało ok. 12-15 wychowanków)
MIASTO CHŁOPCÓW
„CHŁOPCY DNIA DZISIEJSZEGO TO
MĘŻCZYŹNI JUTRA”
Utworzone w Omaha w Nevadzie przez Edward J. Flanagan na
początku dwudziestego wieku było przeznaczone dla chłopców.
Nie miało tu znaczenie i rasa czy wyznanie.
Flanagan nie uznawał podziału dzieci na dobre i złe. Uznawał, że
rodzice i otoczenie są odpowiedzialni za objawy braku
wychowania i wykolejenie dziecka powinno ono natomiast
otrzymać wszechstronne wychowanie indywidualne i społeczne.
Dlatego w swoim zakładzie starał się zapewnić zarówno
przygotowanie zawodowe zgodne z ich zamiłowaniami oraz
zdolnościami jak i stworzyć warunki najbardziej zbliżone do
rodzinnych, a jednocześnie dostosowane do życia zbiorowego.
Ponad to ważne dla niego był sport, śpiew i muzyka. Swoimi
postępowaniem chciał, aby chłopcy nabrali przekonania, że
wszystko co robią ma sens, cel i wartości.
Ciągle rozbudowana osada zawierała
takie budynki jak :
budynki mieszkalne
budynki gospodarcze
szkoły
warsztaty
biblioteki
boiska, stadiony oraz baseny
Podkoniec okresu kierownictwa Flanagana w osadzie
znajdowało się już ponad 1000 chłopców.
Wykolejonych było około 20%, wśród których
znajdowali się również chłopcy skazani przez sądy.
Wraz z zwiększającą się liczbą wychowanków,
wprowadzony został podział (dla celów
wychowawczych) na grupy po 100 osób. Na czele
każdej z nich stał dziekan z czterema pomocnikami.
W roku 1934 Miasto Chłopców otrzymuje pełnie praw
jako odrębne miasto z własną administracją i pocztą.
Cały zarząd miejski był w rękach chłopców.
Ponad to wśród obywateli Miasta Chłopców działały
różnego rodzaju organizacje, kluby, zespoły i chóry.
Burmistrz – był nim jeden z wychowanków wybierany
na jeden rok
KOLONIE ANTONIEGO
MAKARENKO
W roku 1920 Antoni Makarenko
walcząc z trudnościami gospodarczymi
rozpoczął organizowanie pod Połtawą
kolonii dla młodzieży bezdomnej i
wykolejonej.
Stworzył własny system wychowawczy,
uważał że człowiek może osiągnąć
wszechstronny rozwój tylko w
kolektywie. Istotą systemu Antoniego
Makarenko było wychowanie przez
pracę i do pracy.
Koloniści pracując na roli, w warsztatach
przemysłowych lub w fabryce,
znajdowali radość w pracy, zapominali o
swej przestępczej przeszłości,
odzyskiwali poczucie godności osobistej.
Prze zdobywanie nowych doświadczeń
życiowych uczyli się podporządkowywać
interesy osobiste wymaganiom dobra
wspólnego.
Makarenko doszedł też do przekonania,
że dla realizacji przytoczonych zasad
najodpowiedniejsze będą wojskowe
formy życia zbiorowego.
Wprowadził więc w swej kolonii podział
wychowanków na oddziały z dowódcami na
czele, stałe i „robocze” (czyli czasowe, do
wykonania określonych zadań), np.:
zaoranie odcinka ziemi, przebieranie
nasion itp. Całym życiem kierowała rada
dowódców. Funkcję dowódców pełnili
zmieniających się co pewien czas
wychowankowie.
W roku 1926 Makarenko przeniósł swoją
kolonie do Kuriaża koło Charkowa. W
latach 1927-1935 prowadził komunę im. F.
Dzierżyńskiego w Charkowie.
System Makarenki przynosił pozytywne
skutki. Jednak powodzenie w pracy
przysporzyło Makarence wrogów, którzy
atakowali go za „militaryzm” i „koszarowość”.
Makarenko odpierał te ataki do końca lat
swego życia. Jeszcze po jego śmierci przez
dłuższy czas utrzymywał się krytyczny i
powściągliwy stosunek do spuścizny ze strony
niektórych przedstawicieli teorii
pedagogicznej.
Poglądy wyznawane przez Makarenkę w
końcu jednak zwyciężyły i znalazły
zastosowanie w wielu powstałych później
placówkach resocjalizacyjnych w różnych
krajach.
WŁOSKA REPUBLIKA
CHŁOPCÓW REPUBLICA
DE RAGAZZI
Włoska republika chłopców Republica de
Ragazzi została założona przez Rivolta w
1945 roku. Początkowo przebywali w niej
bezdomni chłopcy. Później zaczęto
przyjmować chłopców w wieku od 10 do 13
lat, którym groziła demoralizacja, dzieci
pozbawione opieki i oparcia w rodzinie oraz
dzieci bezdomne jednak takie, w których
pokładana była nadzieja, że poprawią swoje
zachowanie, zrobią postępy w nauce i
przystosują się do życia w społeczeństwie.
o
Republika składała się z 3
autonomicznych wiosek.
o
Do jednej należeli chłopcy w wieku 10-
13 lat, którzy kształcili się na rybaków i
marynarzy.
o
Drugą zamieszkiwali nieco starsi chłopcy
uczyli się oni najrozmaitszych rzemiosł.
o
Trzecia wioska należała do najstarszych
chłopców, którzy zajmowali się
rolnictwem i hodowlą.
o
Oprócz zawodu chłopcy uczyli się
przedmiotów ogólnokształcących w
zakresie szkoły podstawowej.
Za pracę i naukę otrzymywali wynagrodzenie w
walucie zwanej „zasługą”, które mogli wymieniać
na liry w banku republiki. Otrzymywali także
premię za pilność (przeznaczona dla
najmłodszych), bądź za wyniki w pracy ( dla
chłopców powyżej 18 roku życia).
Wychowanek mógł w każdej chwili opuścić
republikę, także nie byli zmuszani do pracy.
Jednak opłacali całkowity koszt swego pobytu, a
resztę zarobionych pieniędzy mogli wpłacać na
książeczkę oszczędnościową.
W republice znajdował się bank, sklep, bar,
urządzenia sportowe, a nawet wydawali własną
gazetę. Wszystko to było w rękach wychowanków.
Plusy
Minusy
Opieranie się na założeniach swobody i
wolności wychowanków
Dobór selektywny wychowanków
Zakładał samorządność młodzieży co
wiązało się z przekonaniem że
traktowano ich jako osoby dorosłe które
mogły dokonywać samowychowania i
samoutrzymania
Przymus pracy w ramach
niewykonywania obowiązków, ścisłe
milczenie bądź nawet kary fizyczne.
Pokazywał że wszystko co robią
wychowankowie ma sens, cel i wartość
(zgodnie z przekonaniami Flanagana)
Brak współpracy z osobami dorosłymi i
pozostawienie młodzieży samej sobie
także w kwestii wychowania
(samowychowanie)
Wychowankowie w republikach
otrzymywali przygotowanie zawodowe
oraz przygotowanie społeczne i
edukacyjne.
Niedoskonały system wynagrodzeń
pieniężnych ( np. w republice włoskiej
– zasługi)
Młodzież sama wprowadzała zasady
życia społecznego, rożne zakazy i
obowiązki z których rozliczała
wszystkich wychowanków.
Izolacja od otoczenia, zamkniecie
młodzieży w republikach we własnym
otoczeniu co zamykało możliwość
dostosowania się do realnego życia
wśród osób dorosłych.
Praca w republikach pozwalała
odzyskać poczucie godności osobistej i
podwyższyć samoocenę wychowanków
Pogorszenie się więzi rodzinnych i
kontaktów z bliskimi
POSUMOWANIE
Porównanie systemu i wartości wynikających z
założeń resocjalizacji
System oparty na samorządności młodzieży traktował młodych ludzi jako
osoby dorosłe choć wcale nimi nie należeli, nakładał na nich duża
odpowiedzialność i wymagania – nakładał przymusową „wcześniejszą
dorosłość „
Resocjalizacja jest „ponowną socjalizacja” w tym systemie proces
socjalizacji był ograniczony do wpojenia zasad odpowiedzialności za
republikę, co nie było do końca realizowane bo zdarzały się jednostki
które nie brały udziału w pracy co później było poddawane karze
(przymusowych robót bądź więzienia co było rodzajem represji i nie
stanowiło czynnika wychowującego)
Resocjalizacji poddawane były wyselekcjonowane jednostki – co
oznaczało ze nie była to forma sprawiedliwa, republiki były tylko dla
wybranych wychowanków spełniających określone wymogi.
System ten miał uczyć zasad życia społecznego ale był prowadzony w
warunkach życia tylko wśród ludzi młodych (warunki zamkniętego
systemu) co nie dawało możliwości konfrontacji wychowankom z
sytuacjami jakie mogą wyniknąć w kontaktach z rzeczywistością w której
większość stanowią ludzie dorośli i dojrzali.
Dziękujemy za
uwagę ;)
PRZYGOTOWAŁY
Ewa Kasprzak
Kamila Kozłowska
Joanna Kujawa
Ewa Mikołajczyk
Justyna Olkiewicz