Idea
zrównoważonego
rozwoju w
budownictwie
niskoenergochłonny
m
Daniel Szczepaniak
Początki budownictwa
energooszczędnego
Kryzys naftowy w latach 1973-1974 oraz stale wzrastające koszty
użytkowania obiektów mieszkaniowych podyktowały konieczność
oszczędzania energii, a także zmniejszenie energochłonności budynków.
W związku z tym pojawił się nowy rodzaj budownictwa o zmniejszonym
zużyciu energii, które wykorzystuje odnawialne źródła energii w celu
pokrycia potrzeb energetycznych. Zaletą jego jest zapewnienie większej
ochrony środowiska naturalnego.
Duże znaczenie w kosztach eksploatacji
budynków ponoszą wydatki na energię:
elektryczną,
do ogrzewania w okresie zimowym i chłodzenia w letnim,
potrzebną do funkcjonowania systemów wentylacji budynku,
niezbędną do przygotowania ciepłej wody użytkowej.
Co to jest energochłonność?
Energochłonność to wartość obliczeniowa zapotrzebowania na ciepło do
ogrzewania budynku w okresie grzewczym wyrażona ilością energii
przypadającej w ciągu roku na 1m
2
ogrzewanej części budynku.
Budynek o współczynniku E= 70 kWh/m
2
/rok i powierzchni 100 m
2
zużyje w ciągu roku 7000 kWh energii. W celach marketingowych
przyjęło się podawanie obliczeniowego zapotrzebowania na olej
opałowy do ogrzania 1m
2
powierzchni budynku w ciągu roku. 7000 kWh
energii w przybliżeniu odpowiada spaleniu 700 l oleju napędowego.
Niskoenergochłonność
Niskoenergochłonność to stosunkowo małe zapotrzebowanie na energię
podczas całego cyklu życia budynku (od pozyskania materiałów i
surowców do eksploatacji i likwidacji). Już w połowie lat
siedemdziesiątych XX wieku rozpoczęto budowanie obiektów, które
spełniają większość aktualnych zasad domów niskoenergochłonnych.
Budownictwo niskoenergochłonne
Budownictwo niskoenergochłonne bardzo szybko rozwija się w Europie
Zachodniej. W Polsce niestety jest ono niedoceniane. Polskie
budownictwo jest energochłonne. Obecnie sezonowy wskaźnik
zapotrzebowania na energię wynosi 80-120 kWh/m
2
/rok. W 1984 roku
ten wskaźnik wahał się w granicach 220-350 kWh/m
2
/rok. Po zmianie
norm dotyczących izolacyjności termicznej przegród zewnętrznych
budynków wskaźnik zmalał do wartości 180-220 kWh/m
2
/rok. Aktualny
trend to zminimalizowanie do zera ilości energii dostarczanej z
zewnątrz.
Budownictwo niskoenergochłonne
Na terenie Unii Europejskiej, a także Polski buduje się już domy o
wskaźniku mniejszym niż 15 kWh/m
2
/rok. Niska energochłonność
budynku rodzi mniejszy popyt na nośniki energii, przez co całe
zapotrzebowanie mogą pokryć odnawialne źródła energii. Taka sytuacja
jest możliwa tylko w wypadku dobrze zaprojektowanego budynku oraz
świadomości jego mieszkańców odnoszącej się do funkcjonowania tego
obiektu.
Budownictwo niskoenergochłonne
Kolejnym etapem budownictwa niskoenergochłonnego jest dążenie do
projektowania budynków samowystarczalnych energetycznie, które w
sposób zrównoważony wykorzystywałoby zasoby środowiska.
Niskoenergochłonność domu jest nierozłącznie powiązana z ekologią,
co skłania do tworzenia budynków zrównoważonych ze środowiskiem
przez właściwe kształtowanie form konstrukcyjnych i użycie materiałów
niskoenergetycznych.
Klasyfikacja energetyczna budynków według
Stowarzyszenia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju
Klasa
energetycz
na
Ocena
energetyczna
Wartość
powierzchniowego
wskaźnika sezonowego
zapotrzebowania na
ciepło E
A
[kWh/m
2
/rok]
Okres
budowy
A++
zeroenergetyczny
≤ 5
A+
pasywny
< 15
A
niskoenergetyczny
15 – 45
B
energooszczędny
45 – 80
C
średnioenergooszczę
dny
80 – 100
D
średnioenergochłonn
y
100 – 150
od 1999 roku
E
energochłonny
150 – 250
do 1998 roku
F
wysokoenergochłonn
y
> 250
do 1982 roku
Budownictwo a środowisko
naturalne
Charakter sektora budownictwa w relacji ze środowiskiem naturalnym
jest wyraźnie konsumpcyjny, czego skutkiem jest wzrost zagrożeń
środowiska naturalnego w skali globalnej (spustoszenie w
różnorodności biologicznej czy zmiany klimatyczne). Nowa filozofia
procesu budowlanego dąży do zahamowania degradacji środowiska
poprzez nieustanny wzrost liczby konstrukcji budowlanych.
Główne założenia idei zrównoważonego rozwoju
w budownictwie
Samo pojęcie „zrównoważonego rozwoju” (sustainable development)
zostało sprecyzowane w 1987 r. w Raporcie „Nasza Wspólna
Przyszłość” sporządzonym przez Światową Komisję ds. Środowiska i
Rozwoju ONZ. Obejmował on zestawienie zagrożeń dla prawidłowego
rozwoju ludzkości w przyszłości. Znaczenie zrównoważonego rozwoju
zinterpretowano w deklaracji „Agenda 21” przyjętej na szczycie Ziemi
„Środowisko i rozwój’ w Rio de w 1992 r. tj. określa on użytkowanie
zmniejszających się zasobów naturalnych i wzrost jakości życia
przyszłych i obecnych pokoleń. Zrównoważony rozwój to taki, który
może trwać długi czas bez zachwiania równowagi społecznej i
ekologicznej.
Triada zrównoważonego rozwoju. Relacja:
architektura zrównoważona – programy certyfikujące
Zrównoważony rozwój
Zrównoważony rozwój ustosunkowuje się także do urbanizacji. Widać
go w dzisiejszych projektach planowania miast oraz obszarów
zurbanizowanych. Koncepcję rozwoju zrównoważonego miasta możemy
zobaczyć w takich obszarach rozwoju jak:
koncepcja miasta zwartego (planowanie zabudowy),
planowanie przestrzenne (rozlokowanie obszarów funkcjonalnych),
transport miejski,
gospodarka odpadami,
recykling,
pozyskiwanie energii,
gospodarka terenami zielonymi i wodami
Zrównoważony rozwój
Szczególnie ważnym obszarem wprowadzania idei zrównoważonego
rozwoju jest sektor budowlany. Jego rola jest widoczna w gospodarce
kraju, we wzroście gospodarczym, a także w emisji zanieczyszczeń,
produkcji odpadów i zużyciu energii. Istotną przyczyną niekorzystnych
oddziaływań budownictwa na środowisko (emisja CO
2
i nieefektywność
energetyczna) są sposoby budowy i energochłonne metody eksploatacji.
Główny zakres wpływu budownictwa na
środowisko to:
zużycie energii w trakcie eksploatacji budynków, a także ich budowy,
przepływ produktów budowlanych,
wzrost ilości odpadów budowlanych i porozbiórkowych,
dodatkowe odpady związane z eksploatacją,
zużycie zasobów naturalnych w trakcie budowy i eksploatacji,
zanieczyszczenie powietrza,
niszczenie ekosystemów
Koncepcja zrównoważonego rozwoju niweluje
niektóre problemy, takie jak np.:
emisja CO
2
i jej redukcja,
zminimalizowanie odpadów budowlanych i porozbiórkowych,
zapobieganie zanieczyszczeniu powietrza wewnątrz budynku.
Pięć cech budynków zrównoważonych wg
Organizacji Współpracy Gospodarczej i
Rozwoju (OECD)
efektywne wykorzystanie surowców,
optymalne wykorzystanie energii,
zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska,
zharmonizowanie ze środowiskiem,
zintegrowane i systemowe rozwiązywanie problemów.
Lincoln Park
Lincoln Park to nazwa nowej inwestycji firmy AIG Lincoln, która
powstanie w Warszawie, w tzw. Mokotowskim Obszarze Biznesu.
Kompleks Lincoln Park tworzyć będzie 6 budynków biurowych o
łącznej powierzchni najmu ok. 55 tys. m
2
.
Lincoln Park
Atrakcją będzie starannie dobrana roślinność i mała architektura z
akcentami wodnymi. W projekcie przyjęto założenie wyłączenia
dziedzińca z ruchu samochodowego, aby oddać tę przestrzeń do
wyłącznej dyspozycji pieszych.
Lincoln Park
Na terenie Lincoln Park zaplanowano również: przedszkole, kawiarnie i
restauracje, sklepy, pralnię. Zewnętrzne fasady budynków osłonią
dziedziniec, chroniąc go przed zgiełkiem miasta. Budynki będą miały
przeszklone fronty, co zapewni dużą ilość naturalnego światła. Każdy
budynek został zaprojektowany w taki sposób, aby zapewnić najemcom
jak największą elastyczność w dostosowaniu wielkości powierzchni do
aktualnych potrzeb.
Dziękuję za uwagę