Pierwsza

pomoc

zranienia, złamania,

oparzenia, odmrożenia

Wykonały:

Magdalena Bekas, Daria Kłysz, Róża Przybyłek,

Agnieszka Lewandowska

Zranienia

(w prezentacji zawarto) :

- znaczenie pojęcia ,,rana”
- rodzaje ran i ich charakterystyka
- pierwsza pomoc

R

ana

 jest to przerwanie ciągłości

tkanki skórnej lub błon śluzowych,
np. jamy ustnej. Rozległość i głębokość ran
zależy od rodzaju urazu, jego siły i miejsca,
na które działał.

Rany powstają na skutek działania:



czynników mechanicznych, które powodują rany:
cięte, rąbane, kłute, kąsane, postrzałowe



czynników elektrycznych, które
wywołują oparzenia i zwęglenia tkanek



czynników termicznych, które wywołują oparzenia i
odmrożenia

Oparzenie II stopnia

Odmrożenie

- czynników chemicznych, które wywołują oparzenia
chemiczne, martwicę lub rozpuszczenie tkanek

Znaczny stopień
martwicy tkanki

Oparzenia chemiczne

Otarcie naskórka

Powstaje najczęściej wskutek działania na

skórę twardego, tępego narzędzia, upadku
lub uderzenia o twarde chropowate podłoże;
uszkodzeniu ulega tylko powierzchowna
warstwa skóry.

Rana cięta

Powstaje w następstwie działania ostrego narzędzia

(nóż, szkło). Brzegi rany są gładkie i równe, ranie
towarzyszy zwykle obfite krwawienie, a wypływająca krew
usuwa zanieczyszczenia, co zmniejsza ryzyko zakażenia.

Rana kłuta

Powstaje w wyniku zranienia ostrym długim

przedmiotem (gwóźdź, sztylet): krwawienie zewnętrzne
jest zwykle niewielkie, głębokie rany mogą spowodować
rozległe uszkodzenia wewnętrzne z wystąpieniem
krwotoku wewnętrznego; szczególnie niebezpieczne są
rany kłute klatki piersiowej oraz brzucha ze względu na
możliwość uszkodzenia płuc, serca, jelit oraz dużych
naczyń krwionośnych.

Rana tłuczona

Powstaje w wyniku uderzenia tępym narzędziem

(kamień, młotek); brzegi rany są zgniecione i
nierówne, krwawienie zewnętrzne jest skąpe,
ponieważ naczynia krwionośne także ulegają
zgnieceniu, co zwiększa ryzyko zakażenia.

Rana szarpana

Powstaje przy gwałtownym wyszarpnięciu

wbitego zakrzywionego przedmiotu np. haka. Brzegi
rany są nierówne, poszarpane, w dnie rany widoczna
jest poszarpana tkanka mięśniowa i tłuszczowa,
często występuje ubytek skóry i głębszych tkanek.

Rana kąsana

Jest to rana zadana zębami ludzi lub zwierząt, wiąże

się z tym duże niebezpieczeństwo zakażenia ze względu
na bogatą florę bakteryjną jamy ustnej; szczególnie
niebezpieczne są wirusy wścieklizny, które wraz ze śliną
zwierząt mogą wniknąć przez najdrobniejsze otarcie
naskórka, nawet wtedy, gdy ukąszenie nastąpiło.

Rana postrzałowa

Może być spowodowana przez pociski z broni palnej

albo przez odłamki wybuchającego pocisku. Pocisk lub
odłamek może pozostać w tkankach (rana ślepa) lub
przebić je na wylot (rana przestrzałowa): rana wlotowa
pocisku jest mała i gładka, podczas gdy rana wylotowa jest
większa, o postrzępionych brzegach.

Pierwsza pomoc

1. P

oszkodowanego układa się w pozycji leżącej lub

siedzącej, z podparciem zranionej części ciała.

2. O

bserwacja stanu ogólnego i miejsca zranienia.

3. Z

abezpieczenie rany przed zakażeniem poprzez

odkażenie skóry otaczającej miejsce zranienia środkiem
antyseptycznym i założenie jałowego, suchego opatrunku.

4. G

dyby w ranie znajdowało się ciało obce nie wolno

go pod żadnym warunkiem samodzielnie usuwać.

5. W

przypadku rany krwawiącej należy

zatamować krwawienie poprzez założenie
opatrunku

6. Z

ranioną

kończynę unieruchamia się

7. P

rzewieść poszkodowanego do szpitala w celu

opatrzenia rany przez lekarza.

Złamania (w prezentacji zawarto):



wyjaśnienie pojęcia



podział złamań



charakterystyka złamań zamkniętych

i otwartych



objawy złamania kości



przyczyny



powikłania



pierwsza pomoc

Z

łamanie

kości oznacza całkowite

lub częściowe przerwanie ciągłości kości.

Podział złamań:

1.

Złamanie zupełne – kość została przerwana na całym obwodzie

2.

Złamanie częściowe (tzw. „zielonej gałązki”) – złamana kość nie

została przerwana całkowicie

3.

Złamanie wieloodłamowe – kość została złamana na więcej niż 2

fragmenty

4.

Złamanie otwarte (złożone) – złamaniu kości towarzyszy uszkodzenie

skóry ponad złamaniem

5.

Złamanie zamknięte (również złamanie zmęczeniowe) – złamanie

kości bez uszkodzenia skóry

6.

Złamanie zaklinowane – złamane fragmenty kości są wgniecione w

siebie

7.

Złamanie awulsyjne – oderwanie fragmentu kości, spowodowane

pociąganiem przez przyczepione do kości ścięgno

8.

Złamanie patologiczne – złamanie kości osłabionej lub uszkodzonej

przez inną chorobę, zwykle spowodowane niewielkim urazem

9.

Złamanie zmęczeniowe – uszkodzenie spowodowane powtarzającymi

się przeciążeniami kości, przeważnie podczas zbyt intensywnych

wysiłków

Złamanie zamknięte

Można rozpoznać po nienaturalnym ułożeniu

kończyny, oraz poprzez zachowanie samego
poszkodowanego. Poza nienaturalnym
ułożeniem w miejscu złamania może pojawić
się zasinienie lub czerwona pręga. Do
unieruchomienia takiego typu złamania, jeśli
jest to ręka, najlepiej użyć chusty trójkątnej.

Złamanie otwarte

Złamanie otwarte można rozpoznać

na pierwszy rzut oka. Charakteryzuje
się ono przerwaniem ciągłości tkanek w
miejscu złamania z wystawaniem
kawałka kości na zewnątrz rany. W
takim przypadku ranę zakrywamy
opatrunkiem osłonowym, starając się
nie poruszać uszkodzoną kończyną. W
żadnym wypadku nie próbujmy
złamanej części ciała „nastawiać” gdyż
przy ruszaniu odłamki kostne mogą
uszkodzić arterie krwionośne oraz
pogłębić obrażenia wywołane tym
złamaniem, przy okazji potęgując ból
poszkodowanego.

Objawy 

 



Ból i obrzęk w okolicy złamania



Tkliwość okolicy złamania



Zniekształcenie i bladość kończyny



Krwawienie lub zasinienie w okolicy złamania



Osłabienie i niemożność wykonania ruchu kończyną 

Przyczyny  

Złamanie kości spowodowane jest przez uraz (np. upadek lub
uderzenie).

Ryzyko złamania wzrasta w przypadku:



Osteoporozy



Guza kości i szpiku kostnego



Uprawiania niebezpiecznych sportów



Podeszłego wieku (ludzie starsi częściej upadają, a ich kości są bardziej
kruche)

Powikłania  



Brak zrastania się kości (tzw. staw rzekomy)



Wstrząs pourazowy spowodowany utratą krwi



Zatory tłuszczowe – kuleczki tłuszczu ze złamanej kości dostające się
wraz z krążącą krwią do płuc lub mózgu



Uszkodzenie przebiegających w pobliżu naczyń krwionośnych i nerwów

Pierwsza pomoc



Unieruchamiając złamaną kość należy równocześnie
unieruchomić sąsiadujące z nim stawy, staw powyżej i
poniżej miejsca złamania. Opatrunek
unieruchamiający powinien ściśle przylegać w okolicy
stawów, zaś nieco luźniejszy powinien być w okolicy
miejsca złamania.



Złamaną kończynę górną unieruchamia się poprzez
podwieszenie jej na dużym temblaku wykonanym z
chusty trójkątnej. Można również przymocować
kończynę obwojami kolistymi do klatki piersiowej. W
przypadku złamania obojczyka jest możliwe
założenie opatrunku – gwiazda pozioma grzbietu, z
wykorzystaniem bandaża elastycznego.



W przypadku złamania kości w obrębie kończyny dolnej
do unieruchomienia dobrze byłoby wykorzystać 2
elementy unieruchamiające. Jeden z nich umieszcza się
od spojenia łonowego do pięty, drugi zaś od dołu
pachowego do pięty. Najprostszym sposobem wykonania
unieruchomienia improwizowanego w obrębię kończyny
dolnej jest przywiązanie kończyny złamanej do
kończyny zdrowej kilkoma obwojami kolistymi.



Uszkodzoną kończynę ułożyć należy powyżej poziomu
serca aby osłabić narastanie obrzęku.



W celu zmniejszenia obrzęku i bólu uszkodzoną
kończynę można schładzać workiem z lodem lub zimną
wodą.

Oparzenia(w prezentacji zawarto):



wyjaśnienie pojęcia



podział oparzeń



głębokość oparzeń



rozległość oparzeń



pierwsza pomoc

O

parzenie

– to miejscowe uszkodzenia skóry

lub narządów wewnętrznych powstające
wskutek działania wysokiej temperatury,
substancji chemicznych, promieni słonecznych
czy prądu elektrycznego

Oparzenia termiczne

 

Spowodowane są przez wysoką temperaturę.

Powstają w wyniku bezpośredniego kontaktu z
płomieniami, gorącymi płynami, gazami lub gorącą
powierzchnią.

Oparzenia chemiczne

Spowodowane są przez kontakt ze stężonymi

kwasami, zasadami lub pewnymi związkami
organicznymi (np. fenolami), które mogą
występować nie tylko w postaci płynnej ale również
stałej lub gazowej.

Oparzenia elektryczne 

Powstają w wyniku przepływu prądu

elektrycznego przez ciało. Źródłem prądu może
być domowa lub przemysłowa instalacja
elektryczna, piorun lub nagromadzenie bardzo
dużego ładunku statycznego

.

Oparzenia radiacyjne

 

Są wynikiem działania promieniowania np.

słonecznego lub radioaktywnego. Mogą objawić się
bezpośrednio po napromieniowaniu lub z
opóźnieniem

.

I stopień – powierzchowne.

Przyczyna

: wybuch płomienia, krótkie działanie gorącego płynu,

krótki kontakt z gorącymi ciałami stałymi, oparzenie słoneczne.

Wygląd powierzchni

: sucha, bez pęcherzy lub z niewielkim

obrzękiem.

Kolor:

 rumień.

Ból

: silny.

Stopnie oparzeń

II stopień – niepełnej grubości skóry.

Przyczyna

: bezpośredni kontakt z płomieniem, kontakt z

gorącymi płynami i ciałami stałymi, oparzenia chemiczne.

Wygląd powierzchni

: pęcherze.

Kolor

: różowo-biały, czerwono-wiśniowy.

Ból:

 silny.

Ewolucja zakażenia oparzenia drugiego stopnia;
pierwsza godzina

III stopień – pełnej grubości skóry.

Przyczyna: 

płomień, płonące ubranie, kontakt z gorącymi

płynami i ciałami stałymi.

Wygląd powierzchni

: sucha, twardy strup.

Kolor

: biały, woskowy, ciemny lub występuje czarny strup.

Ból:

 słaby lub bezbolesność.

IV stopień – dotyczy głębszych struktur.

Przyczyna

: długotrwały kontakt z płomieniem,

oparzenie elektryczne.

Wygląd powierzchni

: jak w III stopniu, dodatkowo

mogą być widoczne ścięgna, mięśnie, kości.

Kolor

: jak w III stopniu.

Ból: 

jak w III stopniu.

Czasami nie wyróżnia się oparzeń IV stopnia i
wszystkie oparzenia tego typu zalicza się do
oparzeń III stopnia.

ROZLEGŁOŚĆ OPARZEŃ:

Przy ocenie ciężkości oparzenia

rozległość jest ważniejsza niż
głębokość. W obliczeniu
powierzchni małych oparzeń
można posłużyć się jako wzorcem
dłonią poszkodowanego. Dłoń z
wyprostowanymi,
przywiedzionymi palcami stanowi
1 % powierzchni ciała. Przy
bardziej rozległych poparzeniach
u dorosłych stosuje się tzw. regułę
dziewiątek, a u dzieci – regułę
piątek.

Reguła dziewiątek u
dorosłych:

9 % głowa.
9 % każda kończyna
górna.
18 % przód tułowia.
18 % tył tułowia.
18 % każda kończyna
dolna.
1 % okolica krocza.

Reguła piątek u
dzieci i niemowląt:

20 % głowa.
20 % przód tułowia.
20 % tył tułowia.
10 % każda kończyna

Pierwsza pomoc

Nie należy!

1. Schłodzić poparzony

fragment ciała
strumieniem wody o

temp.20C lub
lodem przez 10-20

min

2. Podczas schładzania

usunąć z miejsca
poparzenia odzież

3. Założyć jałowy

opatrunek(tak, aby

nie przylegał do
miejsca poparzenia)

4. Skontaktować się z

lekarzem

• Dotykać

poparzonego
miejsca

• Odrywać

przylgniętego

materiału

• Smarować kremem,

pianka, tłuszczem,
itp.

• Przekłuwać

pęcherzy

Odmrożenia(w prezentacji zawarto) :



wyjaśnienie pojęcia



przyczyny



stopnie odmrożenia



objawy odmrożeń



pierwsza pomoc

O

dmrożenia-

zmiana miejscowa na skórze

spowodowana działaniem niskiej temperatury
otoczenia. Do powstania odmrożeń łatwiej
dochodzi, jeśli niskiej temperaturze towarzyszą
zimny wiatr czy wilgoć, osoba narażona jest w
bezruchu, skóra jest odsłonięta, ubranie obcisłe
lub też osoba znajduje się pod wpływem alkoholu
czy narkotyków.

Przyczyny:



niska temperatura



obcisłe ubranie



wilgoć, np. mokre buty, spodnie



głód



niewystarczająca izolacja cieplna od mrozu i
wiatru



zmniejszone krążenie krwi w uciśniętych
ubraniami tkankach



zmęczenie



choroby układu krążenia



odwodnienie



hipotermia



spożycie alkoholu



palenie tytoniu

Stopień

odmrożenia

Objawy

I

Początkowo

miejscowe

zblednięcie skóry,

obrzęk,

zmniejszenie

czucia, mrowienie i

zdrętwienie, silny

ból, swędzenie,

pieczenie

II

Sinoprzekrwiony

kolor skóry,

pęcherze, znaczny

obrzęk,

uszkodzenie

naczyń

krwionośnych.

Uszkodzone

miejsca pozostają

bardzo wrażliwe na

zimno i podczas

nawet lekkiego

zmarznięcia

odczuwalny jest w

tym miejscu ból,

swędzenie, mogą

również powstawać

obrzęki

Stopień

odmrożeni

a

Objawy

III

Żółtawy lub
sinoczerwony
kolor skóry,

pęcherze, skóra
bez czucia bólu w
miejscu
odmrożenia,

martwica
powierzchniowa
skóry

IV

Niebieskoczarna
skóra,

nieodwracalne
uszkodzenia
dolnych warstw

skóry, które
ulegają martwicy,
Najbardziej
odmrożone

miejsca(np.:
uszy, palce nóg)
mogą odpadać.

1.

Przenieść poszkodowanego do ciepłego
pomieszczenia

2.

Ogrzać odmrożony fragment ciała, zanurzając w
letniej wodzie lub nałożyć letni okład

3.

Usunąć z miejsca odmrożenia odzież, biżuterię

4.

Założyć jałowy opatrunek

5.

Podać do picia ciepłe, słodkie napoje

6.

Skontaktować się z lekarzem

Nie należy!



Gwałtownie rozgrzewać



Przekłuwać pęcherzy



Masować i nacierać czymkolwiek odmrożone okolice
skóry/ części ciała



Podawać poszkodowanemu alkoholu

Pierwsza pomoc

DZIĘKUJEMY

ZA UWAGĘ

Wykonały:

Magdalena Bekas,

Daria Kłysz,

Róża Przybyłek,

Agnieszka Lewandowska