PROBLEMY PIELĘGNOWANIA
PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI
UKŁADU ODDECHOWEGO
Najczęściej występującymi
schorzeniami ukł. oddechowego są:
Zapalenie oskrzeli : ostre, przewlekłe
Astma oskrzelowa ,napadowy skurcz oskrzeli
Zapalenie płuc
Zapalenie opłucnej
Rozedma płuc- Rozdęcie tkanki płucnej z
nieodwracalnym uszkodzeniem pęcherzyków
płucnych
Rozstrzenie oskrzeli - workowate rozszerzenie
różnych odcinków drzewa oskrzelowego
Gruźlica
Zwłóknienie płuca -nadmierny rozplem tkanki
łącznej
Astma
Przyczyny:
W przypadku astmy atopowej objawy choroby są wynikiem
reakcji alergicznej typu natychmiastowego. W procesie tym
biorą udział trzy zasadnicze składniki:
– alergen,
– swoiste przeciwciała IgE,
– komórki układu odpornościowego.
Najczęstszymi alergenami w astmie oskrzelowej są: roztocza
kurzu domowego, sierść i naskórek zwierząt, pióra ptaków
domowych, pyłki traw, drzew i chwastów, zarodniki grzybów i
inne. Jednym z najsilniejszych czynników ryzyka wystąpienia
astmy oskrzelowej jest atopia. Komórki układu
odpornościowego biorące udział w procesie reakcji alergicznej
to mastocyty, bazofile, eozynofile, limfocyty, monocyty,
makrofagi pęcherzyków płucnych, komórki nabłonka oskrzeli
Objawy:
Typowe objawy to:
* napady duszności spowodowane skurczem oskrzeli
* świszczący oddech
* kaszel
* uczucie ciężaru w klatce piersiowej
Objawy mogą cofać się częściowo lub całkowicie, spontanicznie lub pod
wpływem leków. Występuje nadreaktywność oskrzeli na różnego rodzaju
czynniki środowiska zewnętrznego. Napady astmy pojawiają się w wyniku
kontaktu z alergenem (kurz, pyłki roślin, sierść zwierząt, pierze, niektóre
pokarmy i. in.), w trakcie wysiłku fizycznego, podczas oddychania
mroźnym
powietrzem, w trakcie infekcji (bakteryjnych, wirusowych) układu
oddechowego.
Czynniki zaostrzające objawy astmy
to:
* kontakt z alergenami
* nawracające infekcje układu
oddechowego
* palenie papierosów
* hiperwentylacja wysiłkowa
* niektóre leki
* niektóre składniki pokarmowe.
Chorzy na astmę oskrzelową skarżą się często na ucisk w klatce piersiowej,
nadmierną produkcję plwociny, zaburzenia snu i częste napady duszności w
godzinach nocnych.
Leczenie:
Leczenie w astmie oskrzelowej jest ściśle warunkowane stopniem ciężkości
choroby. Zasadnicze znaczenie w procesie leczenia astmy ma unikanie
kontaktu z czynnikami wywołującymi napad astmy u chorego (unikanie
alergenów, unikanie ekspozycji na mroźne powietrze). W niektórych
przypadkach możliwe jest leczenie odczulające , jedna z metod
immunoterapii. Obecnie dominującą metodą podawania leków są metody
wziewne bezpośrednio do układu oddechowego. Ma to istotną zaletę, że
w ten sposób minimalizuje się negatywne ogólne działania niepożądane.
Stosowane są inhalatory dozowane, a niektórzy chorzy wykorzystują
metodę podawania leków w nebulizacji. W ciężkich postaciach choroby
niezbędne jest także zastosowanie leków o działaniu ogólnoustrojowym
podawanych w postaci tabletek, iniekcji (zastrzyków) lub kroplówek
Problemy pielęgnacyjne
Duszność /wysiłkowa lub spoczynkowa/
celem pielęgniarki jest:
- poprawa warunków oddychania, przez:
* udostępnienie świeżego i czystego powietrza,
mikroklimat, tlenoterapię ciągłą lub okresową
* Objawem przedłużającej się duszności oprócz
przyspieszonego i spłyconego oddechu jest
sinica jako wyraz niedotlenienia.
Kaszel- odruch obronny organizmu na czynnik
drażniący; suchy - podajemy środki hamujące kaszel,
rozszerzające oskrzela / Tiocodin, Codeinnę / wilgotny -
rozluźniające wydzielinę /Flegaminę/ wykrztuśne
/Tusipekt/, drenaż ułożeniowy, oklepywanie kl.
piersiowej/
Drenaż ułożeniowy to taka pozycja ciała, która
umożliwia odpływ wydzieliny z drzewa oskrzelowego .
Przed jego zastosowaniem należy 30 min. wcześniej
podać środki rozluźniające wydzielinę w drzewie
oskrzelowym. W trakcie i po należy zastosować
oklepywanie klatki piersiowej. Zabieg trwa 30 min.
Odkrztuszanie dużej ilości plwociny- /gruźlica,
ropień płuc, nowotwory- zapewnienie choremu
godnych warunków - dostarczenie płatków ligniny,
naczynia na zabrudzone płatki, nauczenie higienicznego
odkrztuszania.
Niepokój - zapewniamy spokój fizyczny i psychiczny
Ból w kl. piersiowej -reumatyczne, w przebiegu
zapalenia opłucnej, niewydolności wieńcowej/
Temperatura -wysoka w zapaleniu płuc, trawiąca w
ropniu płuc - na zlecenie lek. stosujemy śr.
obniżające temperaturę, samodzielenie możemy
zastosować fizykalne środki obniżające temperaturę
ciała np. chłodne okłady, częste obmywanie ciała
letnią wodą, lekkie okrycie, częste dopajanie
Odwodnienie - częste dopajanie - bilans wodny
Zaburzenia ze strony układu krążenia - w
stanach gorączkowych przyspieszenie i spadek
napięcia tętna.
Osłabienie - leczenie spoczynkowe
Potliwość - zapaleniu płuc- higiena ciała, zmiana
bielizny osobistej i pościelowej w zależności od
potrzeby.
Obniżenie łaknienia- dieta lekkostrawna, posiłki
często w małych ilościach, kolorystycznie i
estetycznie podane.
Zmiany zapalne w jamie ustnej - częsta toaleta
j. ustnej zwłaszcza w stanach gorączkowych
(przynajmniej przed i po posiłkach)
Zaparcia - wysoka temperatura ciała sprzyja
zaparciom- dlatego należy obserwować
częstość wypróżnień.
Zakaz palenia tytoniu!