{

CHOROBY UKŁADU
ODDECHOWEGO W
PRAKTYCE KLINICZNEJ

SAMODZIELNA PRACOWNIA MEDYCYNY
JAMY USTNEJ

.INFEKCJE GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH:
-wirusowe infekcje górnych dróg oddechowych
-alergiczny nieżyt nosa i oka,
-zapalenie ucha środkowego,
-zapalenie zatok,
-zapalenie krtani i drzewa oskrzelowego,
-zapalenie gardła i migdałków
NIEDODMY:
-wrodzone u noworodków
-nabyte,
.PRZEWLEKŁE CHOROBY OBTURACYJNE PŁUC:
-przewlekłe zapalenie oskrzeli,
-rozedma,
-astma oskrzelowa
.PYLICE:
-krzemica,
-azbestoza
.INFEKCJE PŁUC

KLASYFIKACJE CHORÓB
UKŁADU
ODDECHOWEGO

-ETIOLOGIA:RHINOVIRUSY(RNA WIRUSY)

-CHOROBA CZĘSCIEJ DOTYCZY DZIECI NIŻ DOROSŁYCH, -OKRES
INKUBACJI WIRUSA TO 5-7 DNI,
-TRANSMISJA:DROGA KROPELKOWA, BLISKI KONTAKT Z OSOBĄ CHORĄ,

-INFEKCJE SĄ CZĘSTE WŚRÓD PRACOWNIKÓW SŁUŻBY ZDROWIA;
MOŻLIWOŚĆ TRANSMISJI PRZEZ SZCZOTECZKI DO ZĘBÓW, APARATY
ORTODONTYCZNE, PROTEZY, ITD.

-OBJAWY:KATAR-WYSIĘK POCZĄTKOWO SUROWICZY, PÓŹNIEJ ROPNY,
KASZEL, GORĄCZKA, ZMĘCZENIE, BÓLE MIĘŚNI;

-MANIFESTACJE W JAMIE USTNEJ:NAJCZĘŚCIEJ NA BŁONIE ŚLUZOWEJ
PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO MOGĄ POJAWIAĆ SIĘ MAŁE, OKRĄGŁE
PLAMKI NA PODŁOŻU ZARUMIENIONYM,
POWIĘKSZENIE TKANKI LIMFOIDALNEJ, ZWŁASZCZA NA BRZEGACH
JĘZYKA I NA PODSTAWIE, SUCHOŚĆ W JAMIE USTNEJ,

ZAPALENIA GÓRNYCH DRÓG
ODDECHOWYCH

-reakcja alergiczna typu I; nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne,
które jest zdeterminowana genetycznie-skłonność do atopii,

-statystycznie częsta jednostka chorobowa-około 35 milionów
Amerykanów,
OBJAWY KLINICZNE:
-świąd, pieczenie, łzawienie oczu,
-katar, w badaniu klinicznym obrzęk i bladoniebieskie zabarwienie
małżowin nosowych, polipy w nosie; wtórnie w jamie ustnej –
wysoko wysklepione podniebienie, protruzja siekaczy, overbite; w
jamie ustnej skłonność do kandydozy ze względu na przyjmowanie
wziewnej sterydoterapii, suchość,
-laboratoryjnie:podniesiony poziom IgE, podniesiony poziom
eozynofili,
LECZENIE:unikanie potencjalnych alergenów i leczenie
przeciwalergiczne-przeciwhistaminowe,

Alergiczne zapalenie śluzówki nosa
i spojówek

-dotyczy głównie dzieci, szacuje się, że dotyczy około 80% dzieci w wieku do 3 lat,
-przyczyna jest zawsze związana z dysfunkcją przewodu Eustachiusza-brak
odpowiedniej wentylacji ucha,
-płyn zapalny jest często zainfekowany przez STREPTOCOCCUS PNEUMONIAE,
HAEMOPHILUS INFLUENZE, MARAXELLA CATARHALIS,
DZIELIMY NA :
-ostre zapalenie ucha środkowego,
-przewlekłe zapalenie ucha środkowego,
-zapalenie ucha środkowego z wysiękiem,
-ropne zapalenie ucha środkowego,
-nawrotowe zapalenie ucha środkowego-częsciej niż 3 razy w trakcie 6 msc,
OBJAWY KLINICZNE:
-ból ucha i gorączka,
-drażliwość, wymioty,
-w badaniu klinicznym-zmniejszona ruchomność błony bębenkowej,
przwekrwienie,
-w zapaleniu wysiękowych-”zatkane ucho”,
-LECZENIE:antybiotykoterapia, głownie amoksycylina-wysokie dawki; czasem
operacyjne-odbarczenie wysięku,

Zapalenie ucha środkowego

1.NOWORODKOWA-noworodki urodzone przed terminem
porodu(wcześniaki) mają często niewykształcony w pełni
układ oddechowy; ponieważ ruchy oddechowe są słabe,
płuca nie rozprężają się.podczas biopsji-pęcherzyki płucne
są mniejsze, otoczone grubymi ściankami. Dla ratowania
życia wcześniaków niezbędne jest wspomaganie oddychania
respiratorem , do momentu usamodzielnienia się układu
oddechowego.
2.NABYTA
-z powodu blokady dróg oddechowych np.zachłyśnięcia
ciałem obcym lub obecnością śluzu w drogach oddechowych,



z przyczyn zewnętrznych –płyn obecny w jamie opłucnowej
lub powietrze obecne w jamie opłucnowej(najczęściej
przyczyna urazowa)-ODMA OPŁUCNEJ,

- w obrzęku płuc, kiedy płyn przedostaje się również do jamy
opłucnej.

NIEDODMA-

niecałkowite rozprężenie płuc podczas

życia płodowego lub później

TO GRUPA JEDNOSTEK CHOROBOWYCH
CHARAKTERYZUJĄCYCH SIĘ PRZEWLEKŁYM,
POSTĘPUJĄCYM I NIEZAWSZE ODWRACALNYM
ZMNIEJSZENIEM PRZEPŁYWU POWIETRZA
PRZEZ DROGI ODDECHOWE.
Zaliczamy do nich:
RAK PŁUC-śmiertelność ok.70 000mężczyzn, 40
000 kobiet/rocznie,
ZAPALENIA PŁUC
ZAPALENIA OSKRZELI
ROZEDMY
ASTMA

PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA
CHOROBA PŁUC(POCHP)

DŁUGO UTRZYMUJĄCE SIĘ(PRZEZ OKOŁO 3 MSC W
PRZECIĄGU DWÓCH LAT) ZAPALENIA TCHAWICY I
DUŻYCH OSKRZELI, CHARAKTERYZUJĄCE SIĘ
UPORCZYWYM KASZLEM I PRODUKCJĄ PLWOCINY

.

Palenie papierosów lub wdychanie
zanieczyszczonego powietrza-mogą nasilać
objawy zapalenia oskrzeli.
Przyczyną zapalenia oskrzeli zwykle jest
czynnik bakteryjny lub wirusowy.

PRZEWLEKŁE ZAPALENIA
OSKRZELI:

-INFEKCJE ZATOK:STREPTOCOCUS PNEUMONIAE,
HEAMATOPHILUS INFLUENZE,STAPHYLOCOCCUS
AUREUS,
-ZAPALENIE OSTRE I PRZEWLEKŁE-ponad 12
tygodni,
--OBJAWY KLINICZNE: ból twarzy, wrażliwość, wysięk
ropny z nosa, katar, utrata węchu, obrzęk twarzy,
-badanie kliniczne: obrzęk śluzówki nosa i zatok, polipy
w nosie, wysięk ropny,
-diagnoza przewlekłego zapalenia zatok-CT, MRI,
-LECZENIE:antybiotykoterapia, glikokortykosteroidy
miejscowo,
-problemy w jamie ustnej:SUCHOŚĆ W JAMIE
USTNEJ, BÓLE ZĘBÓW TRZONOWYCH,

ZAPALENIE ZATOK

-INFEKCJA-NAJCZĘŚCIEJ WIRUSOWA
KRTANI:Parainfluenza virus, Coxackie virus,
adenovirus, herpes simplex virus,
-objawy kliniczne:gorączka, ból gardła, chrypka,
trudności z mówieniem,
-dzieci-z zapaleniem krtani-krup;zapalenie górnych
dróg oddechowych,m gorączka, później
szczekający kaszel, sinienie,
LECZENIE:wspomagające, inhalacje,
kortykosteroidy, witaminoterapia, czasem
chirurgiczne: tracheotomia przy skurczu krtani i
tchawicy,

ZAPALENIE KRTANI

-etiologia wirusowa: EPSTEIN BARR, COXACKIE A, ADENOVIRUS,
RHINOVIRUS, WIRUS ODRY lub bakteryjna: Streptococcus
betahemolizujący, Streptococcus pyogenes,; Mycoplasma
pneumoniae,
-okres inkubacji to około 2-5 dni,
-OBJAWY KLINICZNE:ból gardła, przy infekcji epstein –Barr-objawy
mononukleozy(limfadenopatia, gorączka, zmęczenie, powiększenie
śledziony, wątroby),
-badania laboratoryjne-wysoka leukocytoza,
-HERPANGINA:pęcherzyki na podniebieniu miękkim i języczku oraz
fałdach podniebienno-gardłowych,
-CHOROBA GŁOWY-STÓP-RĄK-owrzodzenia na języku,
podniebieniu, błonie śluzowej policzków i dłoniach,
-ODRA-plamki Koplika,
LECZENIE;infekcje wirusowe są leczone objawowo-płyny
antyseptyczne do płukania jamy ustneju i gardła, leki p-goraczkowe,
vit. C,
-infekcje bakteryjne:antybiotykoterapia,
-PROBLEMY W JAMIE USTNEJ:ZMIANA SZCZOTECZKI DO
ZĘBÓW PO INFEKCJI I DEZYNFEKCJA PROTEZ , APARATÓW,

Zapalenie gardła i migdałków

Najbardziej charakterystyczną cechą zapalenia
oskrzeli jest hiperplazja komórek kubkowych i
hipersekrecja śluzu. Nadmierna ilość śluzu
początkowo produkowana jest w dużym drzewie
oskrzelowym, następnie blokuje –przepływ w
mniejszym pasażu oddechowym. W miarę postępu
choroby postępuje zwłóknienie ścian dróg
oddechowych, co permanentnie upośledza pracę
dróg oddechowych.

ZAPALENIA OSKRZELI

-KASZEL Z PRODUKCJĄ ŚLUZU-”MOKRY ”,
-SINICA(z powodu niedotlenienia tkanek),

-często NADWAGA lub OTYŁOŚĆ,

-nabyta dysfunkcja pracy serca,

-CZERWIENICA(zmniejszony wyrzut krwii z serca),

-„BLUE BLOATERS”-”NIEBIESCY DMUCHACZE”-
terminologia angielska używana do opisu pacjentów z w/w
objawami.

Zapalenie oskrzeli-

objawy

kliniczne:

CZĘSTA PRZEWLEKŁA JEDNOSTKA

CHOROBOWA SPOWODOWANA NADMIERNYM

I DŁUGOTRWAŁYM POWIĘKSZENIEM DRÓG

ODDECHOWYCH I PĘCHERZYKÓW

PŁUCNYCH, Z DESTRUKCJĄ ŚCIAN

PĘCHERZYKÓW PŁUCNYCH.

ROZEDMA

1.Palenie papierosów i zanieczyszczenia
powietrza
2.Uszkodzenie dróg oddechowych:
powiększone pęcherzyki płucne łączą się w
większe konglomeraty , tracąc ścianki z
naczyniami krwionośnymi
odpowiedzialnymi za odpływ natlenowanej
krwii z płuc-co skutkuje niedotlenieniem
tkanek. Dodatkowo, konglomeraty
pęcherzyków często zapadają się z powodu
braku surfaktantu, co powoduje duszność.

ROZEDMA-przyczyny:

-DUSZNOŚĆ-pacjent pochylony do przodu,
„łapiący oddech”,
-KASZEL SUCHY-BEZ PRODUKCJI ŚLUZU,
-charakterysztyczna „beczkowata” klatka
piersiowa, wychudzenie,
-”pink puffer”-RÓŻOWY DMUCHACZ-
termin angielski do opisu pacjentów z
rozedmą, zaróżowienie skóry,
-podczas wydechów-charakterystyczny
„świst”, utrudnione wydychanie powietrza,

ROZEDMA-objawy kliniczne:

Nabyty przerost mięśnia prawej komory
serca spowodowany chorobami układu
oddechowego.
-ostre serce płucne,
-przewlekłe serce płucne.
Leczenie: leki rozszerzające naczynia
krwionośne w płucach-blokery kanału
wapniowego,diuretyki, antybiotyki; czasem
leczenie operacyjne i transplantacyjne-
przeszczepy płuc i/lub serca.

NABYTE UPOŚLEDZENIE
FUNKCJI SERCA-”SERCE
PŁUCNE’

1.WYWIAD EPIDEMIOLOGICZNY-pacjent podaje:
-budzenie się z powodu trudności z oddychaniem,
-przewlekły kaszel,
-problemy z oddychaniem.

2. LECZENIE:
-LEKI ROZSZREZJĄCE OSKRZELA-BETAADRENERGICZNE
I ANTYCHOLINERGICZNE,
-KORTKOSTEROIDY,
-DIURETYKI-celem zmniejszenia objętości krwii przy
rozwoju ‚serca płucnego”.
-surfaktanty-suplementy naturalnego,
-ANTYBIOTYKI,
-TLENOTERAPIA.

POSTĘPOWANIE Z PACJENTAMI
Z PRZEWLEKŁYM ZAPALENIEM
PŁUC I ROZEDMĄ:

1.

Jeśli pacjent nie ma objawów nabytego
upośledzenia funkcji serca-”cor pulmonale”-
to zaliczamy go do MED. III-pacjent na
fotelu stomatologicznym w pozycji pionowej
i dostęp do tlenu; NLA I ZNIECZULENIE
OGÓLNE RACZEJ NIE WSKAZANE.

2.

Jeśli pacjent ma objawy serca płucnego jest
zaliczany do grupy MED. IV-wykonujemy
tylko niezbędne zabiegi stomatologiczne,
pozostałe odraczamy do momentu
stabilizacji pacjenta.

Klasyfikacja medyczna
pacjenta z POCHP:

JEDNOSTKA CHOROBOWA Z CZĘSTYMI
ATAKAMI UTRUDNIONEGO
ODDYCHANIA, DUSZNOŚCIĄ,
CHARAKTERYSTYCZNYMI
„ŚWISTAMI”spowodowanymi zwężeniem
drzewa oskrzelowego .
Często rozpoznawama u dzieci-szacunkowo
około 10%.

ASTMA
OSKRZELOWA

STAN ZAGROŻENIA ZYCIA W ASTMIE!

STAN ASTMATYCZNY

1.CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE-
NAJCZĘŚCIEJ!
-alergeny, które indywidualnie uruchamiają
kaskadę reakcji alergicznych;często
podniesiony poziom IgE,
-nie-alergeny:aspiryna, zanieczyszcenia
powietrza, substancje szkodliwe
wykorzystywane w przemyśle,
2.CZYNNIKI WEWNĘTRZNE:
idiopatyczna, czynniki trudne do
zidentyfikowania; ta forma często pojawia
się u osób dorosłych.

ASTMA-etiologia:

PRZYCZYNA:nadreaktywne drogi
oddechowe, nadwrażliwe na niektóre
alergeny, stan emocjonalny czy stres.
Nadreaktywność dróg oddechowych
skutkuje hipersekrecją śluzu w komórkach
kubkowych i skurczem mięśni gładkich.
Powyższe reakcje skutkują klinicznie
zwężeniem dróg oddechowych i trudnością
z wydychaniem powietrza.

ASTMA-etiologia:

Nagły skurcz mięśni gładkich w oskrzelach,
zwykle trwa około godziny. Przechodzi po
zastosowaniu środków rozszerzających drzewo
oskrzelowe.
Jeśli ataki są częste i długotrwałe mogą przejść
w stan zagrożenia życia-STAN ASTMATYCZNY!
Ataki astmy najczęściej zdarzają się w nocy,
poprzedza je kaszel, świst przy wydechu i
trudność w oddychaniu.
Oddech jest często przyspieszony-tachypnea.
(przed i po ataku).

ATAK ASTMY
OSKRZELOWEJ

MED. II-pacjenci, u których zdiagnozowano astmę,
ale nie mieli ataków od kilku lat.
MED. III-pacjenci, u których zdiagnozowano astmę i
mają sporadyczne ataki astmy,
MED. IV-pacjenci, u których są częste ataki astmy.

U STOMATOLOGA:pacjenci z atmą zakwalifikowani
do kategorii MED. II i MED. IV powinni mieć ze sobą
leki rozszerzające oskrzela i należy zminimalizować
poziom stresu okołozabiegowego.

Klasyfikacja pacjentów
z astmą:

Grupa jednostek chorobowych układu
oddechowego spowodowanych
wdychaniem substancji szkodliwych.
Środki drażniące mogą powodować
zwłóknienie płuc, to z kolei może rozwijać
serce płucne. Pacjenci z pylicą są także
bardziej podatni na zapalenie oskrzeli,
rozedmę, gruźlicę i inne choroby płuc.

PYLICE:

1.

Pylica płuc spowodowana wdychaniem
węgla-”choroba czarnych
płuc’(najczęściej górnicy)

2.

2. krzemica(górnicy)

3.

3.azbestoza(wtórnie może być
przyczyną raka; rzadki rak
płuca-”międzybłoniak” jest często
kojarzony z azbestozą.

PYLICE:

STAN ZAPALNY PŁUC SPOWODAWANY
JEDNYM LUB KILKOMA PATOGENAMI.

1.PŁATOWE
2.ODOSKRZELOWE ZAPALENIE PŁUC
3.ATYPOWE ZAPALENIE PŁUC

Zapalenia płuc:

Najczęściej jest spowodowane przez
BAKTERIE PNEUMOCOCCUS
WYRÓŻNIAMY 4 STADIA ROZWOJU
CHOROBY:
1.PRZEKRWIENIE
2.CZERWONA „HEPATYNIZACJA”-płuca
upodobniają się w wyglądzie mikroskopowym
do wątroby
3.BIAŁA „HEPATYNIZACJA”-pęcherzyki płucne
wypełnione są włoknikiem,
4.”ZDROWIENIE”.-oddzielanie włóknika

ZAPALENIE PŁUC PŁATOWE:

CECHY KLINICZNE TO:
-KASZEL,GORĄCZKA, LEUKOCYTOZA,
-KASZEL Z „RDZAWĄ” WYDZIELINĄ,

POWIKŁANIA:

1.ROPIEŃ PŁUCA
2. ROPNE ZAPALENIE OPŁUCNEJ
3.SEPSA

ZAPALENIE PŁUC PŁATOWE

Powodowane przez bakterie
oportunistyczne. Pacjenci podatni na
zapalenie płuc odoskrzelowe to:noworodki,
pacjenci w podeszłym wieku, po
immunosupresji, z AIDS.
CECHY KLINICZNE:
-łagodna gorączka,
-kaszel mokry z ropną wydzieliną,
-częste powikłania w postaci ropnia płuc,
-zaawansowany stan kliniczny może być
przyczyną śmierci,

ODOSKRZELOWE ZAPALENIA
PŁUC:

-CZYNNIK ETIOLOGICZNY: wirusy i
Mycoplasma

OBJAWY KLINICZNE:
-łagodna gorączka,
-bóle głowy, zmęczenie,
-kaszel suchy,
-pacjenci podają odczucie „chłodu w klatce
piersiowej”,

ATYPOWE ZAPALENIE
PŁUC-”WIRUSOWE”:

DZIĘKUJĘ ZA
UWAGĘ