Seksualność osób niepełnosprawnych

umysłowo-zaburzenia prewencja

Iwona Szumal

Uprzedzenia i ignorancja
wobec sfery seksualnej
osób upośledzonych
umysłowo

Problematyka seksualności osób
niepełnosprawnych fizycznie i umysłowo jest
najczęściej pomijana. Akceptujemy takie
osoby bez prawa do przejawiania prez nie
zainteresowań seksualnych

Zachowanie osób

upośledzonych umysłowo

traktowane są patologicznie,

jako zdeterminowane defektem

intelektualnym, bądź chorobą

jeśli jest to sprzężone

upośledzenie

Często stosuję się różne kary,

presje by upośledzone dziecko

zaniechało seksualnych

zachowań. Przykładem takiej

postawy mogą być słyszane

stwierdzenia: ,,coś mu się stało,

zaczyna się do mnie przytulać”,

albo ,, ciągle ma coś do

zrobienia w tych spodniach…”

Często posądza się

wychowanków o wzmożoną

nadpobudliwość seksualną,

najczęściej skierowaną do

wychowawców, czyli osób im

najbardziej bliskich

Podstawą do rozważań nad

seksualnością osób

upośledzonych umysłowo jest

przyjęcie tezy, iż wszyscy bez

względu na fizyczne czy

intelektualne deficyty, są

istotami ludzkimi wyposażonymi

w integralną część jaką jest sfera

seksualna.

Mają prawo do jej wyrażania i

realizacji czerpania z niej

radości i satysfakcji,

traktowania jej jako wpisanej

człowiekowi przez naturę

płaszczyzny rozwoju i

samorealizacji.

Jeśli osoba ma upośledzenie

umysłowe nie znaczy, że

będzie wykazywać zaburzenia

w sferze seksualnej. Wszelkie

zaburzenia rozwijają się od

wczesnych lat życia, i nie

,,pilnowane’’ narastają.

Jeśli wychowanek wykazuje

zaburzenia seksualne nie

wynika z faktu jego

upośledzenia, ale z zaniedbania

lub nieumiejętnych działań

wychowawczych, często bardzo

szkodliwych i raniących

dziecko.

Zranienia seksualne

Ta część dotyczy

wszystkich osób, nie

można ograniczyć jej

treści tylko do osób z

upośledzeniem

Do najczęściej spotykanych

zranień w dziedzinie

emocjonalno-seksualnej

zarówno w dzieciństwie jako

również w okresie dojrzewania

można wyliczyć:

• jednym z najgłębszych

zranień emocjonalno-
seksualnych dziecka jest
nieakceptacja jego płciowości
przez rodziców, opiekunów:
odnoszenie się do chłopca jak
do dziewczynki i odwrotnie

• innym skrzywdzeniem jest

traktowanie dziecka jako
istoty aseksualnej: unikanie
interesujących dziecka
tematów o zabarwieniu
seksualnym, brak wychowania
seksualnego

• narażanie dziecka na

oglądanie obrazów lub filmów
pornograficznych , na
oglądanie nagości osób
dorosłych, uczestniczenie
dziecka w ,,swobodnych
rozmowach” osób dorosłych
może być głębokim
skrzywdzeniem

• dla dziecka rzeczą bolesną i

krzywdzącą jest bycie
świadkiem doświadczeń
seksualnych osób dorosłych
lub też wystawienie ich na
sytuacje prowokujące silne
bodźce seksualne

• inne, bardzo głębokie

zranienie to każda forma
wykorzystanie seksualnego
dzieci przez dorosłych: próby
działań seksualnych z dziećmi,
namawianie do gestów
seksualnych

• szczególnie wielka zbrodnia

to wszelkie kazirodcze
zachowania wobec dziecka.
Jest to bez wątpienia
najcięższe zranienie seksualne
dziecka. Doprowadza to do
całkowitego spustoszenia
emocjonalnego

• inne zranienia to próby

kontrolowania kontaktów
nastolatków z płcią przeciwną,
ironiczne aluzje do rozwoju
seksualnego, ingerowanie w
intymność młodego człowieka

• wzmożona ciekawość

prowadzi do inicjacji
seksualnej. Jakiekolwiek
doświadczenia seksualne z
innymi w okresie dojrzewania
zwykle głęboko ranią obie
strony pozostawiając bolesne
wspomnienia

• bardzo głębokim zranieniem

jest zawsze jakakolwiek forma
gwałtu fizycznego, a także
próba stosowania przemocy
seksualnej na osobach
będących w okresie
dojrzewania

• w życiu dorosłym też dochodzi

do zranień i krzywd w sferze
seksualnej Wynikają one
najczęściej z przedmiotowego
traktowania drugiego
człowieka.

Zadanie nauczyciela pracującego

z dzieckiem niepełnosprawnym w

zakresie wychowania seksualnego

Żadne ze środowisk, w

którym przebywa dziecko

niepełnosprawne nie

powinno być wykluczone

z edukacji seksualnej

Pracując z dzieckiem głębiej i głęboko
upośledzonym umysłowo można i należy:

-uczyć intymności od
najmłodszych lat, dbać o
zachowanie intymności
dziecka podczas wykonywania
przy nim czynności
higieniczno-pielęgnacyjnych
-nie obnażać dzieci
upośledzonych przy
rówieśnikach, dorosłych,
obcych

-nie obnażać się przy dzieciach,
zadbać o to szczególnie w domach
rodzinnych
-nie wyśmiewać za to, że się
obnażyło
-wymagać, by te dzieci, które mogą
chodzić były przebierane i myte w
ubikacji, łazience
-wymagać by same zaciągały
spodenki, majteczki

-

nie przedłużać ich dzieciństwa

-zwracać uwagę, by nie wchodziły
sobie do łóżek w warunkach DPS
-nie potępiać za masturbację
-nie przeceniać gestu dziecka.
Należy pamiętać, że potrzeba
seksualna to przede wszystkim
potrzeba więzi
-ćwiczyć w rolach przynależnie do
płci dziecka, ubierać i dawać
właściwe zabawki.