Zakres działania służby bhp

w zakładzie pracy: analiza i

raporty dotyczące stanu

bhp w zakładzie pracy

Wykład 4

Roczna analiza stanu bhp
Analiza stanu

bezpieczeństwa i higieny pracy

jest

jednym z najważniejszych
dokumentów potwierdzających stan
realizacji wymogów bhp w zakładzie.

Analiza stanu bhp jest oceną stanu
bezpieczeństwa w firmie,
porównaniem go z obowiązującymi w
tym zakresie przepisami i
wskazaniem ewentualnych
nieprawidłowości, dokonywaną na
podstawie gruntownej znajomości
poziomu bezpieczeństwa pracy w
danym zakładzie.

Analiza jest również oceną
realizowania zadań służby bhp w
zakładzie oraz wynikowym auditem
przestrzegania przez pracodawcę
wymogów prawnych wobec siebie i
pracowników. Stanowi ona swoisty
„raport otwarcia” do wykonywania
zadań przez pracownika służby bhp i
obowiązków pracodawcy

Kto opracowuje analizę i dla
kogo?
Analiza stanu bhp powinna być
przygotowana przez pracownika
służby bhp. Opracowany dokument
należy przekazać pracodawcy.
Powyższy obowiązek wynika z § 2. 1.
pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów
z 2 września 1997 r. w sprawie służby
bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU
nr 109, poz. 704 ze zm.). W przepisie
tym wymienione zostały zadania,
jakie powinna wykonywać służba bhp.

WAŻNE!
Do zakresu działania służby bhp
należy sporządzanie i przedstawianie
pracodawcy okresowych analiz stanu
bhp zawierających propozycje działań
mających na celu zapobieganie
zagrożeniom życia i zdrowia
pracowników oraz poprawę warunków
pracy.

Prawidłowo przeprowadzona analiza
powinna obejmować faktyczny opis
stanu bhp w zakładzie oraz zawierać
wiele elementów, które umożliwią
pracodawcy precyzyjne ustalenie
sposobów zapewnienia pracownikom
bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy. Oznacza to, że
dobrze wykonana analiza powinna
zawierać zarówno pozytywy jak i
negatywne przykłady rozwiązań
organizacji pracy wraz ze wskazaniem
wniosków poprawy, zmiany i
dostosowania wykrytych
nieprawidłowości do obowiązujących
przepisów prawa.

W jakiej formie należy dokonać
analizy stanu bhp?
Analiza powinna być sporządzona
pisemnie, a fakt jej przekazania
pracodawcy odpowiednio
udokumentowany.

Jakie elementy powinna ona zawierać,
aby umożliwić pracodawcy
zapewnienie bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy?
Przepisy nie wskazują, jak praktycznie
ma być przeprowadzona analiza
stanu bhp w zakładzie i jakiego
zakresu tematycznego ma dotyczyć.
To pracownik służby bhp, mając
rozeznanie faktyczne, przyjmuje
wskazane zagadnienia identyfikujące
rzeczywisty poziom bezpieczeństwa w
zakładzie i powinien je analizować.
Należy również pamiętać, że dobrana
tematyka jest swoistą oceną
aktywności działania służby bhp w
zakładzie, co w pewnej mierze ma
znaczący wpływ na ocenę pracy jego
samego.

Jaką najczęściej tematykę oceny
stanu bhp ujmujemy w analizie?
Przy wyborze tematyki w analizie
stanu bhp musimy uwzględnić rodzaj
działalności, branży w której
funkcjonuje zakład, jak również
potrzeby i wymagania pracowników w
odniesieniu do organizacji ich
stanowisk pracy.

Opracowano na podstawieAutor:
Józef Witczak
Źródło:

INFOR

Kontrola Państwowej Inspekcji
Pracy
Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy,
będącej organem, którego zadaniem
jest egzekwowanie przepisów prawa
pracy, poprzez nadzór i kontrolę ich
przestrzegania, w tym w
szczególności przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
przepisów dotyczących legalności
zatrudnienia i innej pracy zarobkowej,
została uregulowana w ustawie o
Państwowej Inspekcji Pracy.

Postępowanie kontrolne Państwowej
Inspekcji Pracy, ma na celu ustalenie
stanu faktycznego w zakresie
przestrzegania przepisów prawa
pracy oraz udokumentowanie
dokonanych ustaleń. Działania
kontrolne inspekcji nastawione są
przede wszystkim na branże i
zakłady pracy, w których występuje
zdiagnozowany wcześniej zły stan
ochrony pracy.

Podmioty uprawnione do
przeprowadzenia kontroli
Kontrolę przeprowadzane są przez
inspektorów pracy, którzy mogą
dokonywać kontroli nawet poza
granicami Polski, jeśli istniejący tam
stosunek pracy podlega przepisom
polskiego prawa pracy.

Inspektorzy pracy są uprawnieni do
przeprowadzania kontroli przepisów
prawa pracy, w tym w szczególności
stanu

bezpieczeństwa i higieny pracy

oraz kontroli przestrzegania
przepisów dotyczących legalności
zatrudnienia, bez uprzedzania i o
każdej porze dnia i nocy. Kontrolę
przedsiębiorcy jednak, przeprowadza
się na mocy upoważnienia do jej
przeprowadzania, które wydaje
Główny Inspektor Pracy i jego
zastępcy oraz okręgowi inspektorzy
pracy i ich zastępcy. Kontrola zawsze
przeprowadzana jest po okazaniu
legitymacji służbowej,
potwierdzającej tożsamość i
uprawnienia inspektora pracy lub
innego upoważnionego pracownika
Państwowej Inspekcji Pracy.

Kontrola przedsiębiorcy w
szczególnych okolicznościach
Istnieje możliwość przeprowadzenia
kontroli u przedsiębiorcy bez
upoważnienia do jej dokonania, jeśli
okoliczności faktyczne przemawiają
jej niezwłoczne podjęcie. Należy
wówczas dostarczyć upoważnienie
niezwłocznie kontrolowanemu, nie
później jednak niż w terminie 7 dni.

Uprawnienia inspektora pracy
Podczas przeprowadzania kontroli, inspektor pracy ma prawo do:
swobodnego wstępu na teren oraz do obiektów i pomieszczeń
podmiotu kontrolowanego,
przeprowadzania oględzin obiektów, pomieszczeń, stanowisk
pracy, maszyn i urządzeń oraz przebiegu procesów
technologicznych i pracy oraz utrwalania ich przebiegu i wyników,
za pomocą aparatury i środków technicznych służących do
utrwalania obrazu lub dźwięku,
żądania od podmiotu kontrolowanego oraz od wszystkich
pracowników lub osób, które są lub były zatrudnione, albo które
wykonują lub wykonywały pracę na jego rzecz na innej podstawie
niż stosunek

pracy

, w tym osób wykonujących na własny rachunek

działalność gospodarczą, a także osób korzystających z usług
agencji zatrudnienia, pisemnych i ustnych informacji w sprawach
objętych kontrolą oraz wzywania i przesłuchiwania tych osób w
związku z przeprowadzaną kontrolą,

Opracowano na podstawie
Autor:
Agnieszka Fryc
Źródło:

INFOR

Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do
wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania
tej służby, jeżeli:
1. zatrudnia do 10 pracowników albo
2. zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy
działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię
ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z
tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (art. 23711 § 1
i § 2 Kp),
• konsultowanie z pracownikami lub ich przedstawicielami
wszystkich działań związanych z bezpieczeństwem i higieną
pracy, w szczególności dotyczących:
1. zmian w organizacji pracy i wyposażeniu stanowisk pracy,
wprowadzania nowych procesów technologicznych oraz
substancji chemicznych i ich mieszanin, jeżeli mogą one stwarzać
zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników,
2. oceny ryzyka zawodowego występującego przy wykonywaniu
określonych prac oraz informowania pracowników o tym ryzyku,
3. tworzenia służby bhp lub powierzania wykonywania zadań tej
służby innym osobom oraz wyznaczania pracowników do
udzielania pierwszej pomocy, a także wykonywania działań w
zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników,
4. przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej
oraz odzieży i obuwia roboczego,
5. szkolenia pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny
pracy (art. 23711a § 1 Kp),

• w przypadku zatrudnienia więcej niż 250 pracowników –
powołanie komisji bezpieczeństwa i higieny pracy, jako organu
doradczego i opiniodawczego pracodawcy (art. 23712 i 23713
Kp); konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
mogą odbywać się w ramach tej komisji (art. 23711a § 5 Kp),
• przestrzeganie zakazu zatrudniania kobiet przy pracach
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia (art. 176
Kp) oraz zakazu zatrudniania młodocianych przy pracach im
wzbronionych (art. 204 § 1 Kp).
Obowiązki dla pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy określają również akty wykonawcze wydane na podstawie
upoważnień zawartych w Kodeksie pracy.

Opracowano na podstawie
www.mpips.gov.pl/prawo-
pracy/warunki-pracy/podstawowe-
informacje-dla-pracodawcy-w-
dziedzinie-bhp/

Dokumenty niezbędne do oceny stanu bezpieczeństwa
i higieny pracy.
Ocena stanu bezpieczeństwa powinna być opracowana w oparciu o:
— dokumentację technologiczną,
— dokumentację techniczną maszyn i innych urządzeń
technicznych,
— wyniki badań procesów technologicznych w aspekcie ich
szkodliwości dla zdrowia pracowników,
— ocenę ryzyka zawodowego,
— protokoły pomiarów czynników szkodliwych i niebezpiecznych dla
zdrowia,
— protokoły kontroli warunków pracy dokonywanych przez służby
wewnętrzne oraz zewnętrzne organa nadzoru nad warunkami
pracy,
— akta osobowe pracowników w zakresie informacji dotyczących
kwalifikacji pracowników, szkoleń, badań lekarskich itp.
— dokumentację z wypadków przy pracy oraz podejrzeń o choroby
zawodowe i chorób zawodowych,
— analizę wypadkowości,
— programy poprawy warunków pracy. 

Tematyka oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Budynki, drogi, pomieszczenia pracy.
Wyposażenie pomieszczeń pracy.
Procesy pracy, organizacja tych procesów i stanowisk pracy.
Czynniki niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia występujące w procesie
pracy.
Zagrożenia.
Wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież
i obuwie.
Załoga.
Realizacja zarządzeń, decyzji, nakazów, poleceń, zaleceń organów
nadzoru nad warunkami pracy.
Realizacja zarządzeń pracodawcy w dziedzinie bhp.
Realizacja programu poprawy warunków pracy.
Analiza wypadkowości.
Wnioski dotyczące poprawy istniejącego stanu bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonywania oceny
stanu bezpieczeństwa i higieny
pracy w zakładzie.
Dobrym sposobem wykonywania
oceny stanu bezpieczeństwa i higieny
pracy oprócz części opisowej
pomocny jest system listy kontrolnej,
czyli pytań kontrolnych do każdego
z tematów. W przypadku
negatywnych odpowiedzi na
poszczególne pytania tematyka
pytania część opisowa powinna być
rozszerzona o dokładne wyjaśnienie
istniejącego stanu – co jest przyczyną
takiego stanu, kto przyczynił się do
istniejącego stanu i co należy
wykonać, aby doprowadzić do
poprawy istniejącego stanu i w jakim
okresie.

Ocena stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w naszym zakładzie
została opracowana w oparciu o:
dokumentację technologiczną o stosowanych substancjach
i materiałach;
dokumentację techniczną maszyn i innych urządzeń technicznych;
wyniki badań procesów technologicznych pod kątem stopnia ich
szkodliwości dla zdrowia pracowników;
protokoły pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia;
akta osobowe (informacje dotyczące kwalifikacji pracowników,
szkoleń, badań lekarskich itp.);
protokoły kontroli warunków pracy dokonywanych przez
zewnętrzne organa nadzoru oraz służby i organizacje wewnętrzne;
programy przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych
wpływających na bezpieczeństwo pracy;
dokumentację o wypadkach przy pracy i chorobach zawodowych,
w tym informacje z okresowych analiz wypadkowości
i zachorowalności na choroby zawodowe;
ocenę ryzyka zawodowego.
Ww. dokumenty są podane przykładowo, należy je uzupełnić
o dokumenty, które zdaniem opracowującego ocenę należy
umieścić, ponieważ dotyczą one specyfiki danego zakładu.

Realizacja zarządzeń, decyzji,
nakazów, poleceń, zaleceń
organów nadzoru nad warunkami
pracy.
Dokonać bilansu kontroli stanowisk
pracy w rozbiciu na poszczególne
rodzaje organów nadzoru oraz służby
bhp i dokonać rozliczenia zadań
wynikających z tych kontroli, które
należało wykonać – wykorzystać
odpowiedzi z listy kontrolnej

Realizacja zarządzeń pracodawcy
dotyczących dziedziny
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Dokonać bilansu zadań, które
w danym roku należało wykonać
i rozliczyć ich realizację.

Realizacja programu poprawy
warunków pracy.
Dokonać rozliczenia programu
poprawy warunków pracy (jeżeli taki
opracowano
i wdrożono do realizacji).

Analiza wypadkowości.
Analizę wypadkowości należy
rozpocząć od bilansu wypadków
i wskaźników wypadkowości, najlepiej
to wykonać tabelarycznie.
 

Przegląd wstępny
W celu prawidłowego wdrożenia, a
następnie prawidłowego
funkcjonowania Systemu Zarządzania
Bezpieczeństwem i Higieną Pracy w
danym przedsiębiorstwie niezbędna
jest znajomość aktualnego
zarządzania firmą.
Stąd też rozpoczęcie prac nad
wdrożeniem systemu BHP rozpoczyna
zwykle przegląd działalności
przedsiębiorstwa. Wyniki przeglądu
są podstawą do określenia polityki i
celów bezpieczeństwa.

Podstawowymi elementami, które
wchodzą w zakres prowadzonego
przeglądu wstępnego w danym
przedsiębiorstwie są:
analiza stanu bezpieczeństwa pracy i
danych dotyczących zdrowia
pracowników,
identyfikacja wymagań wynikających
z przepisów prawnych i innych;
zgodność z obowiązującymi
przepisami i innymi wymaganiami, do
których organizacja się zobowiązała i
analiza przypadków wystąpienia
niezgodności z wymaganiami,

•identyfikacja zagrożeń występujących na stanowiskach pracy w organizacji i
innych zagrożeń związanych z jej działaniami, wyrobami lub usługami,

•ocena ryzyka zawodowego,

•analiza danych dotyczących zaistniałych w organizacji wypadków przy pracy
i awarii oraz chorób zawodowych,

•ocena efektów działalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w
porównaniu z odpowiednimi przepisami, normami, wytycznymi itp.,

•istniejące wytyczne odnoszące się do zarządzania ochroną zdrowia i
bezpieczeństwem pracy,

•porównanie z najlepszymi przedsiębiorstwami w branżach pokrewnych,

•efektywność i sposoby wykorzystania istniejących zasobów.

Skład zespołu przeprowadzającego
przegląd wstępny będzie się różnił w
poszczególnych organizacjach, jednak
zwykle w jego skład wchodzą:
członek kierownictwa,
specjalista ds. BHP,
konsultant zewnętrzny,
eksperci branżowi, w zależności od
potrzeb.

Podstawowymi etapami przeglądu
wstępnego są:
analiza stanu bezpieczeństwa pracy
(informacje uzyskane od kierownictwa
firmy, dokumenty formularze, listy
kontrolne, rejestry, wizytacje w firmie,
rozmowy obserwacje),
analiza zarządzania bezpieczeństwem
pracy, czyli porównanie istniejącego
systemu zarządzania w zakresie BHP
z wymaganiami przyjętej normy.

Raport końcowy powstający po
zakończeniu przeglądu powinien
zawierać ocenę stanu bezpieczeństwa
i higieny pracy z punktu widzenia
organizacji pracy, technologii
procesów pracy, dokumentacji oraz
stanu technicznego maszyn i
urządzeń, a także pod kątem oceny
zgodności z elementami Systemu
Zarządzania Bezpieczeństwem i
Higieną Pracy.

Wnioski i zalecenia zawarte w
raporcie z tej analizy pozwolą na
prawidłowe zaprojektowanie
wdrożenia systemu zarządzania
bezpieczeństwem i higieną pracy. Na
podstawie sporządzonego raportu
końcowego z przeprowadzonego
przeglądu można określić mocne
i słabe strony w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Powinno to być podstawą do
określenia celów i zadań, mających
na celu poprawę istniejącej sytuacji i
prawidłowe wdrożenie
poszczególnych elementów Systemu
Zarządzania Bezpieczeństwem i
Higieną Pracy.

Opracowano na
podstawie//asystentbhp.pl/art/system
-zarzadzania-bezpieczenstwem/

Podsumowanie

• Sporządzenie niezbędnej dokumentacji związanej z Bhp:
• opracowywanie instrukcji w zakresie bhp
• tworzenie oraz wdrażanie procedur, regulaminów oraz

standardów dotyczących BHP zgodnie z polskimi regulacjami
prawnymi

• określanie ryzyka zawodowego występującego na stanowiskach

pracy (specjalizacja: czynniki niebezpieczne i szkodliwe)

• ustalanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz

prowadzenie

• dokumentacji z tym związanej
• listy kontrolne
• sporządzanie rocznych analiz z zakresu bhp
• sporządzanie raportów i sprawozdań oraz analiz stanu BHP

Pytania

• Czy są jakieś pytania?

Podziękowanie

• Dziękuję za uwagę