Krytyka chrześcijañstwa

Ludwik Feuerbach

Ludwig Andreas von Feuerbach 1804-

1873

O istocie religii



Feuerbach : „ Hegel postawił człowieka na głowie,
ja go stawiam na nogach”. Przyroda jest
naturalnym środowiskiem człowieka, i jego życie
duchowe zależy od egzystencji przyrodniczej.
Człowiek jest istotą społeczna i religie są
wytworami społecznymi. Człowiek stworzył Boga na
swój obraz i podobieństwo. To znaczy – bogowie
myśliwych są myśliwymi, plemion- są plemiennymi
bogami, wojowników są wojowniczy, etc.



Znaczenia teologii szukajmy w antropologii (nauce o
człowieku i jego kulturach).



Bóg jest transpozycją ( projekcją) cech człowieka,
doprowadzonych do stanu idealnego.

Alienacja



Aby Bóg mógł być wszystkim człowiek musi być
niczym (jak np. u św. Augustyna).



Religia jest produktem alienacji – wyobcowania się
człowieka od tego kim w istocie jest. Raj jest odbiciem
ziemskiego piekła, sprawiedliwość po śmierci - odbiciem
braku sprawiedliwości na ziemi



Bóg zapośrednicza relacje między ludźmi. Czynimy dobro
innym ludziom w imię Boga (w imię swoich zasług),
stosunki miedzy ludźmi stają się niebezpośrednie.



Ateizm jest powrotem na ziemię, powrotem człowieka do
ludzi.

Znieść religię.



Alienacja ma też pozytywny aspekt – ludzie muszą
odzyskać swoją boską istotę zobaczywszy że ją alienują w
pojęciu boga.

Zarzuty



Feuerbach nie uwzględnił jednostek i ich

zróżnicowanych potrzeb i postaw wobec
religii, jak wszyscy uczniowie Hegla

pomijał indywidualność.