Różne formy

terapii

uzdrowiskowej

Joanna Borek

Aleksandra Orlik

S-4

Charakterystyka leczenia

uzdrowiskowego

• Medycyna uzdrowiskowa dawniej - balneologia

• Kilkutygodniowe i kompleksowe leczenie
rehabilitacyjne lub
profilaktyczne

• Stanowi kontynuację leczenia szpitalnego

• Pozwala przystosować pacjenta do czynnego życia po
wielu ciężkich
chorobach

• Coraz częściej pacjenci przyjeżdżają do uzdrowisk w
celach
profilaktycznych i wypoczynku

Cele i zadania leczenia

uzdrowiskowego

•

Dopełnienie i równoczesne wzmocnienie leczenia

prowadzonego
innymi metodami
• Usprawnienie fizjologicznych mechanizmów regulujących
i
układów narządów (układ krążenie i przemiany materii)
• Usprawnienie i zwiększenie wydolności organizmu
• Wzmocnienie sprawności funkcjonalnej układu
autonomicznego
•Zwiększenie odporności ogólnej
•Poprawa lub utrzymanie wydolności fizycznej
•Przywrócenie zachwianej równowagi emocjonalnej
•Zwalczanie stanów zapalnych i bólu

Zasady leczenia

uzdrowiskowego

• Zasada kompleksowego i różnoelementowego
usprawniania czynności

• Szczegółowe i indywidualne opracowanie planu
dla
każdego chorego

• Uwzględnienie w planie odpowiednią kolejność
wykonywanych zabiegów, ich dawkowanie

• Zaplanowanie równoczesnego wykorzystywania
czynników:
-klimatycznych
-krajobrazowych
-dietetycznych
-kulturalno-oświatowych

• W razie potrzeby stosuje się farmakoterapię

• Kinezyterapie prowadzić w sposób ciekawy
np. zabaw

• Leczenie uzdrowiskowe ma łączyć leczenie,
rehabilitację
i profilaktykę

• Różnorodność środków leczniczych,

• „zdrowe wychowanie”

• W czasie leczenia powinno się stosować
metody
psychologiczne (terapie grupowe)

Zasady leczenia

uzdrowiskowego

Odczyn uzdrowiskowy

• jest to stan przejściowego „pogorszenia się”
stanu
zdrowia pacjentów podczas leczenia
uzdrowiskowego
• spowodowany nadmierną reakcją organizmu
na bodźce związane z kuracją
uzdrowiskową
• świadczy on o zmniejszeniu mechanizmów
regulacyjnych

Leczenie uzdrowiskowe Metodą

Kneippa

• Opiera się na 5 fundamentach:
-wodolecznictwie;
-leczniczym stosowaniu ruchu;
-nauce o zasadach prawidłowego
odżywiani
-fitoterapi
-higienie psychicznej

• Wskazania:
-zapobieganie chorobom serca i układu
krążenia,
-nadciśnienie tętnicze,
-choroba zwyrodnieniowa stawów,
-choroby przemiany materii,
-stany przed- i pooperacyjne,

Wyjeżdżając na leczenie

uzdrowiskowe należy zabrać:

•

skierowanie na leczenie uzdrowiskowe

wydane przez Wojewódzki Oddział NFZ

•

dowód tożsamości

•

aktualny dowód ubezpieczenia zdrowotnego

•

wyniki badań dodatkowych, konsultacji

specjalistycznych oraz kart informacyjnych
z
leczenia szpitalnego, itp.

•

stale przyjmowane leki na cały okres pobytu

Zasady kwalifikowania chorych

do leczenia uzdrowiskowego

Chory powinien spełniać 3 zasady:

• Jego organizm musi mieć wydolność pozwalająca

na obciążenie bodźcami, których źródłem są
stosowane zabiegi, klimat i czynny tryb życia.
Musi być w pełni zdolny do samoobsługi.

• Chory narząd lub układ narządów musi jeszcze

mieć zdolność reagowania na bodźce fizykalne.

• Chory musi mieć chęć współdziałania z lekarzem i

musi chcieć być leczonym w uzdrowisku.

„Właściwy chory, we właściwym

czasie, do właściwego uzdrowiska”

Należy brać pod uwagę:
• Chorobę podstawową i choroby

współistniejące, okres choroby, stan
wydolności ogólnej i poszczególnych
narządów, wiek kalendarzowy i wiek
biologiczny,

• Fazę lub stadium choroby
• Profil leczniczy uzdrowiska

Wskazania do leczenia

uzdrowiskowego

• Rehabilitacja po ciężkich chorobach lub

operacjach

• Ograniczenie czynników ryzyka i usunięcie

zaburzeń w mechanizmach regulacyjnych,
które występują w okresie poprzedzającym
powstawanie zmian organicznych

• Zapobieganie powstawaniu powikłań lub

nawrotów przy utrzymującej się chorobie

• Leczenie chorób przewlekłych

Przeciwwskazania do

leczenia

uzdrowiskowego

Bezwzględne przeciwwskazania

ogólne

• Choroby w ostrym przebiegu
• Choroby ze wskazaniami do zabiegów chirurgicznych
• Żółtaczka
• Ogniska zakaźne
• Niewydolność krążenia, oddychania, nerek, wątroby
• Tętniak serca
• Pełnoobjawowe postacie nadczynności i niedoczynności tarczycy,

niewydolność kory nadnerczy

• Cukrzyca w okresie kwasicy lub daleko posuniętymi zmianami

naczyniowymi

• Powikłania cukrzycy
• Nowotwory łagodne, złośliwe
• Stany przednowotworowe

• Stany krwotoczne ciężkiego stopnia
• Przepuklina ze skłonnością do uwięźnięcia
• Pęcherzyce
• Choroby psychiczne
• Padaczka z napadami mimo systematycznego leczenia
• Alkoholizm, narkomania
• Ciąża i okres karmienia
• Wyniszczające choroby układowe
• Zniedołężnienie
• Nietrzymanie moczu kału, sztuczny odbyt, owrzodzenie
• Ciężki stan ogólny niezdolność do transportu

Przeciwwskazania kardiologiczne

• Migotanie przedsionków
• Liczne skurcze przedwczesne (ponad 5|min)
• Bloki przedsionkowo-komorowe ll i lll stopnia
• Zespół „chorego węzła zatokowego”
• Choroba wieńcowa niestabilna
• Ciśnienie skurczowe ponad 190 mm Hg i

rozkurczowe 110 mm Hg

• Nadciśnienie złośliwe
• Powikłania zakrzepowo- zatorowe
• Kardiomiopatia
• Częstoskurcz napadowy komór
• lV stopień wydolności fizycznej wg NYHA

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

Pod pojęciem czynników

ryzyka w schorzeniach

rozumiemy czynniki, przy

istnieniu których można się

spodziewać określonej

choroby

• palenie tytoniu

• podwyższone ciśnienie tętnicze ≥ 120/80 mm Hg

• ciśnienie ≥ 180/110 mm Hg

• cukrzyca

- stężenie glukozy

- na czczo ≥ 7,0 mmol/1

- po posiłku ≥ 11,1 mmol/1

• zaburzenia lipidowe

- duże stężenie cholesterolu LDL

- małe stężenie cholesterolu HDL

• otyłość
- BMI ≥ 30 kg/m2
- obwód brzucha
- 88 cm u kobiet
- 102 cm u mężczyzn
• wiek
- mężczyźni ≥ 45 lat
- kobiety ≥ 55 lat
• mała aktywność lub brak aktywności fizycznej
• obciążenia rodzinne
- np. przedwczesna choroba wieńcowa u krewnych I stopnia
- u mężczyzn 55 lat
- u kobiet 65 lat
• duże stężenie cholesterolu całkowitego
• dieta miażdżycorodna (duże spożycie mięsa, tłuszczów nasyconych,
produktów gotowych)
• płeć męska

PROFILE LECZNICZE

PROFILE LECZNICZE

• Cukrzyca

(Busko Zdrój, Ciechocinek, Inowrocław, Kołobrzeg)

• Dermatologiczny

(Bochnia, Ciechocinek, Jastarnia, Kołobrzeg,

Busko Zdrój)

• Drogi oddechowe

(Augustów, Ciechocinek, Dziwnów, Dąbki,

Duszniki Zdrój)

• Ginekologiczny

(Cieplice Zdrój, Horyniec Zdrój, Iwonicz Zdrój,

Krynica Zdrój)

• Kardiologiczny

(Goczałkowice Zdrój, Górzno, Inowrocław,

Ciechocinek)

• Laryngologiczny

(Bochnia, Górzno, Goczałkowice Zdrój, Kamień

Pomorski)

• Narząd ruchu

(Augustów, Borne Sulinowo, Buczkowice, Gołdap)

• Neurologiczny

(Polańczyk, Szczyrk, Ustka, Sarbinowo, Pustkowo)

Astma oskrzelowa

• Trzy czynniki:
-Skurcz oskrzeli
-Obrzęk błony śluzowej dróg oddechowych
-Nadmierne wydzielanie śluzu

• Prowadzą one do obturacji dróg oddechowych i napadu
astmy.

• Występuje ona w następstwie zwiększonego
zanieczyszczenia środowiska
(alergia), częściej występuje w mieście niż na wsi.

• W przeciwieństwie do przewlekłego zapalenia oskrzeli
zmiany
obstrukcyjne w przypadku astmy oskrzelowej są
odwracalne

Klasyfikacja astmy oskrzelowej:

• alergiczna astma oskrzelowa zewnątrzpochodna
(przeważnie rozpoczynająca się w dzieciństwie lub w młodości)

• astma oskrzelowa wewnątrzpochodna
(przeważnie dotyczy osób >40. roku życia, najczęściej
wywołana przez
infekcje lub środki farmaceutyczne i substancje chemiczne)

• postaci szczególne astmy oskrzelowej
(wywoływane przez bodźce fizyczne, takie jak zimno, palenie
papierosów)

Objawy:

• Początek ostry lub nasilający się;

•

Brzęczenie podczas oddechów razem z napadami kaszlu i

skróceniem oddechu

• Duszność

• Uczycie ucisku klatki piersiowej

• Gwiżdżący oddech

Diagnostyka lekarska:

• W badaniu podmiotowym występuje przyśpieszenie oddechu i
tętna

• Pacjent przybiera postać siedzącą z wyprostowanymi plecami

• Wydłużona faza wydechu z brzęczeniem podczas oddychania

Leczenie zachowawcze:

• Leki rozszerzające oskrzela w postaci wziewnej (np.
bronchodylatory)

• Teofilia jako bronchodylator w postaci doustnej

• Gliokortykosteroidy jako leki hamujące stan zapalny, w
postaci wziewnej,
doustnej

•

Kromoglikany w postaci wziewnej w przypadku astmy oskrzelowej

alergicznej u dzieci

• Leki zmniejszające wydzielinę śluzu oskrzelowego
(sekretolityki),

• Leki rozrzedzające wydzielinę oskrzelową (mukolityki),

• Leki ułatwiające odkrztuszanie wydzieliny

Im cięższy jest przebieg choroby, tym wcześniej rozwijają się u
pacjenta objawy niewydolności prawokomorowej serca.

Ostry napad astmy oskrzelowej

(leczenie-fizjoterapia)

•

Pacjent musi wyrazić zgodę na rozpoczęcie leczenia

• Zmniejszenie uczucia strachu u pacjenta:
- odwrócenie jego uwagi po przez wykonywanie
ćwiczeń

oddechowych, terapeuta może położyć swoje dłonie

na klatce

piersiowej pacjenta i pytać co się dzieje z
rękami?
-

koncentrowanie uwagi pacjenta na kontakcie z

dłońmi terapeuty,

gładzić kończyny, zadawać pytania np. jaka jest
temperatura dłoni

czy jak szybko się one poruszają?

Udzielanie informacji pacjentowi:

• Unikanie sytuacji, które mogą spowodować napad
duszności

• W razie rozpoczynającego się napadu rozpocząć
świadome oddychanie, obserwacje ciała, ruchu

• Najlepiej prowadzić dzienniczek astmatyczny

Techniki powstrzymywania kaszlu:

• Krótkotrwałe wstrzymanie powierza

• Powolne oddychanie

• Powierzchowne oddychanie

• Wykonywanie wdechu przez nos

• Ciepłe napoje

• Cukierki przeciwkaszlowe

Ułatwienie pracy oddechowej:

• Oddychanie przez „zasznurowane usta”, wydłużenie
fazy wydechu

• Pozycja stojąca z tułowiem pochylonym ku przodowi
z podpartymi
rękami lub łokciami albo pozycja kuczna

• Techniki manualne mające na celu zmniejszenie
napięcia tkanki
łącznej i mięśni klatki piersiowej oraz wspomaganie
ruchu

Rehabilitacja głosu w stanach

zapalnych krtani

• Powstaje jako zejście ostrego zapalenia górnych lub dolnych dróg
oddechowych
• Leczenie:
- polega na stosowaniu leczenia farmakologicznego z
zupełnym spokojem
głosowym przez okres 10 dni i oszczędzaniem głosu przez
kolejne 14 dni

• Można też stosować
-zabiegi fizykoterapeutyczne,
-leczenie klimatyczne (Szczawnica, Kołobrzeg, Ciechocinek),
-środki ogólnie tonizujące np. naświetlanie promieniami
ultrafioletowymi
-elektroterapię
-prądy diadynamiczne

• Zalecane są również inhalacje klasyczne i aerozole
• ma ona na celu odbudowę prawidłowej emisji głosu

• Osteoporoza

(Duszniki Zdrój, Połczyn Zdrój, Cieplice Zdrój, Solec

Zdrój)

• Porażenie mózgowe u dzieci

(Mielno, Pustkowo, Krasnobród, Ustka)

• Przemiana materii

(Ciechocinek, Goczałkowice Zdrój, Górzno,

Iwonicz Zdrój)

• Reumatyczny

(Górzno, Inowrocław, Kamień Pomorski, Kołobrzeg)

• Układ krążenia

(Dąbki, Dziwnówek, Inowrocław, Kudowa Zdrój)

• Układ nerwowy

(Krynica Zdrój, Krasnobród, Lądek Zdrój, Łeba)

• Układ pokarmowy

(Rabka Zdrój, Muszyna, Polanica, Lądek Zdrój)

• Urologiczny

(Ustroń, Wysowa Zdrój, Rymanów Zdrój, Żegiestów

Zdrój)

Kamień

Pomorski

Świadczy usługi o w zakresie

sanatoryjnym i

rehabilitacyjnym osobom ze

schorzeniami:

• choroby ortopedyczno-urazowe
• neurologiczne
• reumatyczne
• układu krążenia
• górnych dróg oddechowych
• cukrzyca
• otyłość

Sanatorium przeprowadza min:

• kąpiele nasiadowe
• kąpiele kwasowęglowe
• zawijania borowinowe
• masaże

Ból oskrzelowo-płucny

• pacjentka 67 lat
• odczuwa ból „przychodzący nagle,

jak pchnięcie nożem od środka na
zewnątrz, powodujący uczucie
braku powietrza”

• nie przyszła na zajęcia przez 2 dni

PACJENTKA 77 lat
• odczuwa bóle dolnej części pleców-
- badania wykazały umiarkowane zmiany

zwyrodnieniowe w odcinku L-5 oraz
przejaśnienie w rzucie kręgosłupa sugerujące
osteoporozę

Wywiad:

• Choroba zwyrodnieniowa stawów
• Bole pleców wtórnie do przepukliny krążka

międzykręgowego w odcinku L4/L5 stan po
usunięciu krążka międzykręgowego

• Osteoporoza (od 2 lat)

Objawy:

• Stopień bólu 7/10 wg skali VAS
• Nie stwierdzono zaburzeń czucia w obrębie kkg oraz

kkd ani obrzęków stóp

• Zakres ruchu był w granicach normy
jedynie zgięcie tułowia 0-76

o

oraz wyprost 0-13

o

• Badanie siły mięśni wg Loveta 5/5
z wyjątkiem prostownika grzbietu i mięśni brzucha 4/5
• Test Laseguea – ujemny
• Prawidłowe odruchy ścięgniste

Postępowanie:

•Edukacja dotycznąca osteoporozy:
-przyczyn
-zapobieganie
-leczenie
•Pouczenie pacjentki jak uniknąć upadków oraz jak przystosować mieszkanie

by uniknąć upadków

•Zabiegi z zastosowaniem wilgotnego ciepła w celu zmniejszenia skurczu

mięśnia

•Masaż
•Ćwiczenia:
-w pozycji leżenia na plecach przyciąganie jednego i obu kolan do

klatki piersiowej i przytrzymanie ich przez 5 sek
-unoszenie wyprostowanej kd w pozycji leżenia na plecach
z twarzą w dól
•Chodzenie po bieżni
podczas wstępnej oceny pacjentka była w stanie przejść tylko przez

3,5

min tempem 1,0 mil/h

• Wyniki:

• U pacjentki stwierdzono

wyraźną poprawę podczas
leczenia

• W 3 tygodniu leczenia
- ból zmniejszył się do

4/10 w skali VAS
- zgięcie tułowia
wynosiło 0-94

o

Opis tego przypadku pokazuje, że wszelkie niekorzystne zmiany poziomu bólu u
pacjentów z osteoporozą poddawanych fizjoterapii z powodu bólów pleców nie
powinny być bagatelizowane!

Opis tego przypadku pokazuje, że wszelkie niekorzystne zmiany poziomu bólu u
pacjentów z osteoporozą poddawanych fizjoterapii z powodu bólów pleców nie
powinny być bagatelizowane!

Wnioski:

•Złamanie kompresyjne jest znanym powikłaniem osteoporozy
•Przyjmuję się, że tkliwość w rzucie tylnej linii pośrodkowej jest
objawem alarmującym, wykazującym na złamanie kręgosłupa
•Objawy złamania kompresyjnego mogą być trudne do
zdiagnozowania
•Nierzadko nasilenie bólu stwierdza się u pacjentów u których
zaobserwowano poprawę- zazwyczaj jest ona spowodowana
zwiększeniem:
-częstotliwości
-intensywności
-czasu trwania ćwiczeń
- dodania czynności które wcześniej nie były
wykonywane

Ciechocine

k

Świadczy usługi o w zakresie sanatoryjnym i
rehabilitacyjnym osobom ze schorzeniami:

• dróg oddechowych
• kardiologicznymi
• laryngologicznymi
• reumatycznym
• narządu ruchu
• układu krążenia
• przemiany materii (cukrzyca, otyłość)

            

Sanatorium przeprowadza około 30 zabiegów min:

• kąpiele solankowe, kwasowęglowe
• częściowe kąpiele i zawijania w borowinie
• masaże
• wziewania

Jednen z pięciu w Polsce, który wśród rozległej gamy zabiegów jaką posiada
proponuje gościom skorzystanie z KRIOSAUNY ( komory niskich temperatur).

ciężar

ciała (kg)

BMI=

----------------------
--

(wzrost

w m)

2

Program turnus

odchudzającego

ośrodka

rekreacyjno-

-konferencyjnego

„Ognisty Ptak”

Program turnus

odchudzającego

ośrodka

rekreacyjno-

-konferencyjnego

„Ognisty Ptak”

I

dzie

ń

(13.

09.

200

9-

nie

dzie

la)

Od 14:00 Przyjazd Gości (zameldowanie od godz. 14:00)
14:00 - 15:00 Obiad w hotelowej restauracji
15:00 - 16:00 Czas wolny (zameldowanie, w miarę możliwości
pokoje będą
udostępniane wcześniej)
16:00 - 17:45 Nordic walking na poziomie fitness połączony z
instruktarzem
18:00 - 19:00 Kolacja
19:00 – 20:00 Stretching
20:00 Indywidualne konsultacje lekarskie

II

dzie

ń

(14.

09.

200

9-

pon

iedz

iałe

k)

08:00 - 08:45 Rozruch poranny na świeżym powietrzu (po
rozruchu,
przed śniadaniem zapraszamy na mierzenie i ważenie)
09:00 – 10:00 Śniadanie oraz II śniadanie (na wynos)
10:00 – 13:00 Nordic walking
13:30 – 14:30 Obiad w hotelowej restauracji oraz podwieczorek
(na wynos)
16:00 - 16:45 TBC
17:00 - 17:45 Zajęcia fitness
18:00 - 19:00 Kolacja
19:30 – 20:30 Aqua aerobic

III

dzie

ń

(15.

09.

200

9-

wto

rek)

08:00 - 08:45 Rozruch poranny na świeżym powietrzu
09:00 – 10:00 Śniadanie oraz II śniadanie (na wynos)
10:00 – 13:00 Spływ kajakowy rzeką Sapiną
13:30 – 14:30 Obiad w hotelowej restauracji oraz podwieczorek
(na wynos)
16:00 - 17:30 Nordic walking
18:00 - 19:00 Kolacja
19:30 – 20:30 Aqua aerobic

IV

dzień

(16.0

9.200

9-

środa

)

08:00 - 08:45 Rozruch poranny na świeżym powietrzu
09:00 – 10:00 Śniadanie oraz II śniadanie (na wynos)
10:00 – 13:00 Nordic walking
13:30 – 14:30 Obiad w hotelowej restauracji oraz
podwieczorek
(na wynos)
16:00 - 16:45 TBC
17:00 - 17:45 Stretching
18:00 - 19:00 Kolacja
19:30 – 20:30 Aqua aerobic

V

dzień

(17.0

9.200

9-

czwar

tek)

08:00 - 08:45 Rozruch poranny na świeżym powietrzu
09:00 – 10:00 Śniadanie oraz II śniadanie (na wynos)
10:00 – 13:00 Wycieczka rowerowa
13:30 – 14:30 Obiad w hotelowej restauracji oraz
podwieczorek (na wynos)
16:00 - 16:45 TBC
17:00 - 17:45 Ćwiczenia z piłką
18:00 - 19:00 Kolacja
19:30 – 20:30 Stretching

VI

dzień

(18.0

9.200

9-

piąte

k)

08:00 - 08:45 Rozruch poranny na świeżym powietrzu
09:00 – 10:00 Śniadanie oraz II śniadanie (na wynos)
10:00 – 13:00 Nordic walking
13:30 – 14:30 Obiad w hotelowej restauracji oraz
podwieczorek (na wynos)
16:00 - 16:45 TBC
17:00 - 17:45 Stretching
18:00 - 19:00 Kolacja
19:30 – 20:30 Zajęcia taneczne

VII

dzie

ń

(19.

09.2

009-

sob

ota)

08:00 - 08:45 Rozruch poranny na świeżym
powietrzu
09:00 – 10:00 Śniadanie oraz II śniadanie (na
wynos)
10:00 – 13:00 Nordic walking
13:30 – 14:30 Obiad w hotelowej restauracji oraz
podwieczorek
16:00 - 16:45 TBC
17:00 - 17:45 Stretching
18:00 - 19:00 Kolacja pożegnalna

VIII

dzie

ń

(20.

09.2

009

-

nied

ziela

)

08:00 - 08:45 Rozruch poranny na świeżym
powietrzu
09:00 – 10:00 Śniadanie oraz II śniadanie (na
wynos)

Świeradów

Zdrój

Świadczy usługi o w zakresie

sanatoryjnym i

rehabilitacyjnym osobom ze

schorzeniami:

• choroby narządu ruchu
• reumatyczne
• układu krążenia
• kobiece

Sanatorium przeprowadza min:

• lecznicze kąpiele wannowe
• kuracja pitna
• inhalacje
• masaże
• kinezyterapia
• fizykoterapia

Badanie:
Porównanie skuteczności wybranych metod elektroterapii w walce z bólem dolnego odcinka
kręgosłupa na przykładzie pacjentów Uzdrowiska Świeradów Zdrój

Cel pracy: Porównanie skuteczności wybranych
metod elektroterapii w walce z bólem
dolnego odcinka kręgosłupa

Grupa badawcza: 53 osoby (35 kobiet, 18 mężczyzn)
Badanych podzielono na 3 grupy w
zależności od rodzaju wykonywanego zabiegu
- prądy TENS
- prądy Nemeca (IF)
- prądy Bernarda

(DD)

Ilościowy podział grupy badanej

DD
IF
TENS

Przeprowadzenie ankiety

• W celu zgromadzenia danych zaprojektowano 3 wersje ankiety różniące się rodzajowi zabiegu,

jakiemu poddawany był pacjent

część A - zawiera podstawowe informacje o pacjencie
część B - dotyczy -warunków życia społecznego pacjenta,
-rodzaju wykonywanej pracy,
-aktywności fizycznej,
-dolegliwości bólowych
część C - została poświęcona ocenie wpływów zabiegów elektroterapii na intensywność
odczuwanych dolegliwości bólowych. Pytania dotyczyły subiektywnej oceny
dolegliwości bólowych dokonywanej przez pacjenta.
W tym celu użyto skali odczuwanego bólu. Oceniano stopień natężenia bólu
przed serią zabiegów, bezpośrednio przed zaraz po nim oraz 5 h po zabiegu.
część D - zawierała parametry zabiegu
-który zabieg w serii
- czas trwania
- dawka
- okolica zabiegowa
- rodzaj prądu

Wyniki:

• W grupie pacjentów w Uzdrowisku

Świeradów Zdrój odnotowano
pozytywny skutek przeciwbólowy
elektroterapii (zwłaszcza
długotrwały) utrwalający się wraz z
liczbą pobranych zabiegów

Średnie zmniejszenie intensywności

odczuwania bólu w 3 grupach

zabiegowych

DD

IF

TENS

0

2

4

6

8

10

12

14

16

X0
X3

Skuteczność długotrwałego oraz krótkotrwałego

działanie przeciwbólowego elektroterapii w grupie

badanej

X0

X3

0

10

20

30

40

50

60

E+
E0
E-

Skuteczność długotrwała (x0) elektroterapii

w odpowiednich grupach zabiegowych

Kategoria 1

Kategoria 2

Kategoria 3

0

10

20

30

40

50

60

70

80

E+
E0
Seria 3

Skuteczność krótkotrwała (x3)

elektroterapii w odpowiednich grupach

zabiegowych

DD

Kategoria 2

Kategoria 3

0

10

20

30

40

50

60

E+
E0
E-

Subiektywna ocena bólu w grupie badanej

A
B
C

Porównanie subiektywnej oceny

skuteczności zabiegów w 3 grupach

badanych

DD

ID

TENS

0

10

20

30

40

50

60

70

80

A- b. pomagają
B- pomagają
C- ból bez zmian
D- nie pomagają

Wnioski:

Porównanie działania 3 rodzajów prądów zastosowanych w badaniach
nie wykazało znacznych różnic między nimi.

•GRUPA TENS - wyróżniała się dużym pozytywnym poziomem zarówno

długo jak i krótkotrwałej skuteczności elektroterapii w porównaniu z innymi

•GRUPA IF - odznaczała się dużym poziomem pozytywnej subiektywnej

oceny efektywności zabiegów, co może świadczyć o zaufaniu pacjentów do
skuteczności do tego rodzaju zabiegów

•GRUPA DD – nie odbiegała od reszty, lecz nie wyróżniała się z pośród 2

pozostałych

Wszystkie 3 stymulacje zasługują na uwagę ze względu na pozytywne
działanie przeciwbólowe

Bibliografia:

• Iwona Demczyszak „Fizjoterapia w chorobach układu sercowo-naczyniowego” strona

47, wyd. Górnickie Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2006

• Irena Ponikowska, David Ferson „Nowoczesna medycyna uzdrowiskowa” strony 63-65,

wyd. Medi Press, Warszawa 2009 wydanie I

• Pod red. Sławomira Jarząba, Andrzeja Pozowskiego, Małgorzaty Paprockiej-Borowicz

Katedra Fizjoterapii Wydziału Nauk o Zdrowiu „Rehabilitacja interdyscyplinarna” strony
117-126, wyd. uczelniane Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu,
Wrocław 2009

• Pod red. Dr hab. med. Ryszarda Rutkowskiego „Rehabilitacja medyczna w praktyce

klinicznej” strony 130-131, wyd. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2009

• Anna Straburzyńska-Lupa, Gerard Straburzyński „Fizjoterapia z elementami

klinicznymi tom 2” strony 843-887, wyd. PZWL, Warszawa 2008

• Pod red. Edwarda Saulicza , „Fizjoterapia” strony 977-887, wyd. elsevier, Wrocław

2012 wydanie II polskie

• Goodman Syder, pod red. Lek. med. Łukasza Wróblewskiego (redakcja naukowa I

wydania polskiego) strony 338, 512-513, wyd. Saunders elsevier 2007
www.dbpublishing.pl

• Bernard Kolster, Gisela Ebelt-Paprotny, „Poradnik fizjoterapeuty, badanie, techniki,

leczenie, rehabilitacja” strona 588, wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław
2001

• http://www.turnusyodchudzajace.com.pl/files/super.pdf
•

http://www.youtube.com/watch?v=GTmmSHKYkO0