Zespół Tourette’a

Zespół Tourette’a jest

wrodzonym zaburzeniem

neurologicznym, które przede

wszystkim charakteryzuje się

występowaniem licznych

niekontrolowanych tików

ruchowych i werbalnych.

Zespół ten został opisany w 1885 roku

przez francuskiego neurologa:

Georges’a Gilles’a de la Tourette’a

Ze względu na złożoną

symptomatologię można

wyróżnić 3 postacie

kliniczne Zespołu

Tourette`a :

1.Zespół Tourette`a prosty - w tej

postaci choroby występują zarówno
tiki wokalne, jak i ruchowe,

2.Zespół Tourette`a pełnoobjawowy -

w którym tikom wokalnym i ruchowym
towarzyszy koprolalia, kopropraksja,
echolalia, lub/i echopraksja,

3.Zespół Tourette`a plus -  w którym

zaburzeniom tikowym towarzyszą inne
zaburzenia, np. ADHD

Cechy pełnoobjawowego zespołu

Tourette’a

•Koprolalia

-

przymus wypowiadania

wulgarnych słów kierowanych do obcych

( około 10% chorych)

•Koprografia

-

przymus pisania

wulgarnych słów czy zdań

•Echolalia

-

automatyczne powtarzanie

tego, co mówią inni z odpowiednim
akcentem i wymową charakterystyczną
dla osoby po której powtarzają

•Echopraksja

- automatyczne

powtarzanie ruchów innych osób

•Palipraksja

- powtarzanie

swoich ruchów

•Palilalia

- mimowolne

powtarzanie własnych słów, fraz
lub sylab. 

•Kopropraksja-

niewłaściwe,

przymusowe wulgarne gesty

Inne objawy zespołu

Turette’a:

• Łagodne tiki twarzy jak mruganie

oczami czy wykrzywianie ust

• Niekontrolowane ruchy głową,

ramionami

• Podskakiwanie, przysiady
• Plucie
• Krzyk bez przyczyny
• Wydawanie dźwięków podobnych do

zwierzęcych ( kaczki, skowytu i

szczekania psa, świni)

Przyczyny zaburzeń

tikowych

• Na zespół Tourette’a częściej zapadają chłopcy

niż dziewczynki nie wiadomo do końca, jakie
zmiany genetyczne i w jaki sposób go powodują.

• Choroba ujawnia się gwałtownie pomiędzy 2. a

15. rokiem życia, najczęściej w wieku 7 lat.

• Oprócz czynników dziedzicznych na chorobę

wpływają również czynniki środowiskowe. Mogą
one przyczyniać się do pogorszenia symptomów.

• W dalszym ciągu nie poznano konkretnych

przyczyn wystąpienia zespołu Tourette'a.

Leczenie

U większości chorych podjęcie leczenia

nie jest konieczne. Nie istnieje

skuteczne lekarstwo na wszystkie

objawy choroby, ale stosowane

metody często przynoszą rezultaty.

W leczeniu zespołu Tourette'a stosuje

się:

• farmakoterapię – szczególnie przy

przewlekłych tikach o dużym nasileniu;
najczęściej stosuje się preparaty z grupy
neuroleptyków, blokerów kanału wapniowego.

Żaden środek farmakologiczny nie powoduje

również trwałego i całkowitego
wyeliminowania tików. Co więcej, działanie
leków niesie za sobą wysokie
prawdopodobieństwo wystąpienia objawów
ubocznych.

W przypadku osób, cierpiących na Zespół

Tourette'a, stosuje się głównie neuroleptyki oraz

leki przeciwdepresyjne. Badania wykazały, że

większość podawanych środków farmakologicznych

z wyżej wspomnianych grup powoduje

zmniejszenie intensywności objawów choroby.

Niemniej jednak, mogą pojawić się objawy

uboczne, do których zalicza się: sztywność i

drżenia mięśni, kłopoty z koncentracją uwagi,

obniżenie funkcji poznawczych, bezsenność,

niepokój nocny, suchość w ustach, bóle i zawroty

głowy, nudności, utrata apetytu, zmęczenie,

kłopoty ze snem.

• psychoterapię – skupia się na nauce

kontroli oraz zamiany
nieprawidłowego zachowania na
zachowanie bardziej akceptowane
społecznie.

• terapię behawioralną-

wykorzystywana jest w przypadku
pacjentów z prostymi tikami
głosowymi czy ruchowymi oraz
zachowaniami obsesyjno-
kompulsyjnymi

Wielu osobom z lekkimi objawami

wystarczają jedynie informacje oraz

wsparcie. Zazwyczaj wystarcza

rozpoznanie, wyjaśnienie rodzicom i

dzieciom natury choroby,

przekazanie informacji o grupach

samopomocowych oraz

powiadomienie nauczycieli i

dostarczenie im broszur na temat

choroby.

Techniki Terapii

Behawioralnej

• wzmacnianie działań negatywnych - polegające na intensywnym

powtarzaniu konkretnego tiku; pacjent wykonuje wybrany ruch przez
określony czas, przeplatając go okresami wypoczynku, co ma mu
zasugerować, że zmęczy się tikiem, a tym samym tik będzie
występować rzadziej;

• warunkowanie sprawcze, oparte na założeniu, że zachowaniem

rządzą jego skutki; stosuje się tu pozytywne wzmocnienia po to, żeby
pacjent powstrzymywał się od tiku lub zamienił go na inną formę
zachowania;

• trening relaksacyjny - jego celem jest zmniejszenie tików na

pewien czas i stosuje się go w połączeniu z innymi metodami. Może
polegać na głębokim oddychaniu lub też na napinaniu i rozluźnianiu
mięśni.

Metoda EEG

Biofeedback

Ponadto stosuje się Metodę EEG

Biofeedback, która działa na

pograniczu między farmakoterapią i

psychoterapią. EEG Biofeedback daje

wprost możliwość regulacji funkcji

mózgu, zmienia bioelektryczną sieć

nerwową i ma działanie

niespecyficzne.

Dieta

• Niektórzy specjaliści łączą występowanie

tików ze spożywaniem określonych
rodzajów produktów żywnościowych.
Według nich, takie produkty i substancje
jak: alkohol, kofeina, czekolada, niektóre
produkty mleczne, konserwanty i sztuczne
barwniki, słodycze, napoje gazowane,
słodziki, kukurydza, sok pomarańczowy,
pszenica, produkty drożdżowe- mogą
powodować nasilenie występowania tików.

W Polsce działa organizacja

pomagająca dzieciom oraz rodzinom

dotkniętym zespołem Tourette’a –

Polskie Stowarzyszenie Syndrom

Tourette’a

Bibliografia

• Baron-Cohen S., Robertson M., Zespół

Tourette'a, Wydawnictwo Naukowe
PWN., Warszawa 2001

• Namysłowska I., Psychiatria Dzieci i

młodzieży., Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2011

• Jarema M., Rabe-Jabłońska J.,

Psychiatria, Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2011