Wojciech Piątkowski
Wykład IV
DESTYLACJA I REKTYFIKACJA
zadania
Katedra Inżynierii Chemicznej i Procesowej
Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska
P o l i t e c h n i k a
R
z e s z
o
w s k a
i m. I g n a c e g o Ł u k a s i e w i c z a
W y
d
z
i
a
ł C
h
e
m
i
c
z
n
y
W kolumnie rektyfikacyjnej o działaniu ciągłym
poddano rozdziałowi mieszaninę benzen-toluen.
Surówka w ilości 3.33 kg/s zawiera 50% mas.
składnika bardziej lotnego i dopływa do kolumny
jako:
a) ciecz wrząca,
b) para nasycona
c) ciecz zimna o temp. 30
o
C
d) para mokra – mieszanina ¾ pary nasyconej i ¼
cieczy wrzacej.
Należy otrzymać destylat o stężeniu 96% mas. oraz
ciecz wyczerpaną o stężeniu 3% mas. składnika
bardziej lotnego. Obliczyć potrzebną ilość półek
teoretycznych oraz nr półki zasilanej.
Przeliczenie przepływów masowych na molowe
oraz odpowiednio ułamków:
(
)
1
A
B
A
A
B
A
A
u M
x
u M
u M
=
+ -
x
AS
= 0.55
x
AD
= 0.97
x
AW
= 0.035
AS
AD
Aw
S
D
W
S u
D u
W u
=
+
�
�
=
+
�
D = 1.835 kg/s
W = 1.495 kg/s
'
'
AS
AD
Aw
S
D
W
S x
D x
W x
=
+
�
�
=
+
�
D = 0.0216 kmol/s
W = 0.0174 kmol/s
'
0.021 0.018 0.039[kmol/s]
A
A
A
B
A
B
m
u
m S
m
m
S
M
M
� =
�
�
�
�
� =
+
=
+
=
�
�
u
AS
= 0.5
u
AD
= 0.96
u
AS
= 0.03
Linia operacyjna kolumny wzmacniającej przechodzi przez punkt
A
:
Linia operacyjna kolumny odpędowej przechodzi przez punkt
B
:
Linia surówki przechodzi przez punkt
F
:
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
y
A
[%
m
ol
]
x
A
[% mol.]
x
AS
x
AD
x
AW
B
F
A
Kroki postępowania:
1. Wrysować stężenia na osi
x
2. Wyznaczyć położenie punktów:
A;B;F
na przekątnej kwadratu
Linia surówki:
1
q
tg
q
g =
-
c)
Surówka dopływa jako ciecz zimna o
t =
30
o
C
:
i
s
< i’ q > 1 tg > 1 45
o
< < 90
o
i
s
= [ x
AS
C
pA
+ (1- x
A
) C
pB
] t
S
[J/kmol]
i’
= [ x
AS
C
pA
+ (1- x
A
) C
pB
] t
wrz
i’’
= i’
+ r
t
wrz
= 91.4
o
C – tabl. V-9
i
s
= [0.55*148 320 + 0.45* 152 260] * 30 = 2 447.28
+ 2 055.50 = 4502.78 [kJ/kmol]
i
’
= [0.55*148 320 + 0.45* 152 260] * 91.4 = 7
456.05 + 6 262.42= 13 718.47 [kJ/kmol]
2
1
i i
i
i
r
y r M
=
=
�
tabl. I-29
r = 0.55 * 78*39.44*10
4
+
0.45*92*36.22*10
4
=
16 919.76 + 14 995.08 = 31 914.84
[kJ/kmol]
i
’’
= 13 718.47 + 31 914.84 = 45
663.31[kJ/kmol]
45663.31 4502.78
1.288
45663.31 13718.47
q
-
=
=
-
1.288
4.472
1 1.288 1
q
tg
q
g =
=
=
-
-
= 77.4
o
1
1
;
1
1
1
A
A
As
q
As
q
y
x
x
b
x
q
q
q
=
-
=
-
-
-
b
q
= 0.55/(1.288 – 1) =
1.91
Kroki postępowania c.d.:
3. Wyznaczyć przebieg prostej
„q”
na wykresie:
z wartości odciętej
b
q
lub z kąta nachylenie tej
prostej
4. Wyznaczyć współrzędne punktu
P
min
, obliczyć
wartość
R
min
, obliczyć wartość
R
rz
, obliczyć
wartość
b
nanieść
tę wartość na oś „
y
”,
wyznaczyć położenie punktu
P
5. Poprowadzić górną linię operacyjną w położeniu
„rzeczywistym” przez punkty
A
i
P,
6. Poprowadzić dolną linię operacyjną w położeniu
„rzeczywistym” przez punkty
B
i
P,
7. Wyznaczyć współrzędne punktu
P
,
8. Wstawić współrzędne punktów do równania
dolnej linii operacyjnej
B
i
P
i rozwiązując
układ 2 równań o 2 niewiadomych wyznaczyć
parametry tej prostej.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
y
A
[%
m
ol
]
x
A
[% mol.]
x
AS
x
AD
x
AW
B
F
A
P
min
*
min
min
*
min
min
AD
AP
AP
AP
x
y
R
y
x
-
=
-
R
min
= 0.85
R
rz
= z*R
min
Zał. R
rz
= 2
1
1
0.97 0.32
1
2 1
AD
b
x
R
=
=
=
+
+
przebieg
linii operacyjnej
kolumny wzmacniającej:
{
b
P
Kroki postępowania c.d.:
9. Wyznaczyć ilość stopni teoretycznych metodą
MacCabe-Thiele zgodnie z procedurą na
następnym przeźroczu
10.Wyznaczyć numer półki zasilanej
11.Obliczyć ilość półek teoretycznych metodą
Sorela „z półki na półkę” według zasad
pokazanych na wykładzie oraz przy
rozwiązywaniu punktów a) i b) zadania
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
y
A
[%
m
ol
]
x
A
[% mol.]
x
AS
x
AD
x
AW
B
F
A
P
min
Metoda Mc Cabe-
Thiele
P
n
t
=
11
n
zas
= 5
Linia surówki:
d)
Surówka dopływa jako para mokra
:
i’ < i
s
< i’’ 0 < q < 1 tg = < 0 90
o
< < 180
o
i
’
= 13 718.47
[kJ/kmol]
i
’’
= 45
663.31[kJ/kmol]
i
s
= 0.75* i
’’
+ 0.25* i
’
= 0.75* 45 663.31 + 0.25* 13
718.47 =
37 667.1 [kJ/kmol]
45663.31 37667.1
0.25
45663.31 13718.47
q
-
=
=
-
0.25
0.25
0.333
1 0.25 1
0.75
q
tg
q
g =
=
=
=-
-
-
-
= 161.6
o
b
q
= 0.55/(– 0.333 – 1) = –
1.883
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
y
A
[%
m
ol
]
x
A
[% mol.]
x
AS
x
AD
x
AW
B
F
A
P
min
*
min
min
*
min
min
AD
AP
AP
AP
x
y
R
y
x
-
=
-
R
min
= 1.46
R
rz
= z*R
min
Zał. R
rz
= 2
1
1
0.97 0.32
1
2 1
AD
b
x
R
=
=
=
+
+
przebieg
linii operacyjnej
kolumny wzmacniającej:
{
b
P
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
y
A
[%
m
ol
]
x
A
[% mol.]
x
AS
x
AD
x
AW
B
F
A
P
min
P
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
y
A
[%
m
ol
]
x
A
[% mol.]
n
t
=
13
n
zas
= 7
W kolumnie rektyfikacyjnej o działaniu okresowym
poddano rozdziałowi mieszaninę benzen-toluen.
Surówka w ilości 333 kg zawiera 50% mas.
składnika bardziej lotnego
Należy otrzymać destylat o stężeniu 96% mas.
oraz ciecz wyczerpaną o stężeniu 3% mas.
składnika bardziej lotnego. Przyjąć liczbę powrotu
R = 2 R
min
. Obliczyć potrzebną ilość półek
teoretycznych na początku oraz na końcu procesu.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
y
A
[%
m
ol
]
x
A
[% mol.]
x
AS
x
AD
x
AW
P
kmin
P
pmin
A
*
min
min
*
min
min
AD
AP
AP
AP
x
y
R
y
x
-
=
-
R
minp
= 0.91
R
rzp
= z*R
min
=
1.82
R
mink
= 13.38
R
rzk
= z*R
min
=
26.77
b
p
b
k
b
p
=
0.34
b
k
=
0.035
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
y
A
[%
m
ol
]
x
A
[% mol.]
x
AS
x
AD
x
AW
A
b
p
b
k
n
tp
=
5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
y
A
[%
m
ol
]
x
A
[% mol.]
x
AS
x
AD
x
AW
A
b
k
n
tk
=
8