WYKŁAD

SYSTEMY ŁĄCZNOŚCI

W TRANSPORCIE

Zakład Telekomunikacji w Transporcie

WPROWADZENIE

Definicja telekomunikacji

wg. Encyklopedii Powszechnej

PWN:

„Telekomunikacja

dziedzina

działalności

ludzkiej

dotycząca

przekazywania

odległość

wiadomości

pośrednictwem

sygnałów (zwykle elektrycznych).”

Wiadomości

W telekomunikacji ograniczamy się do formy
(kształtu) wiadomości, nie wchodząc w jej treść
merytoryczną czy też zawartość uczuciową (różnica
z definicją informacji).

Kryterium podziału -

przeznaczenie:

Telekomunikacja rozsiewcza -
np.: radio, telewizja

Kryterium podziału -

przeznaczenie:

Telekomunikacja zbiorcza -
np.: systemy nadzoru, monitoringu,

alarmowe (transmisja danych)

Kryterium podziału -

przeznaczenie:

Telekomunikacja porozumiewawcza

Istnieją trzy podstawowe metody

komutacji:

• komutacja łączy (kanałów);
• komutacja wiadomości;
• komutacja pakietów;

Metody komutacji

Komutacja łączy

Komutacja łączy polega na tworzeniu, na żądanie, między

dwiema lub więcej

stacjami

końcowymi drogi połączeniowej

będącej do ich wyłącznego użytku aż do chwili rozłączenia.

Komutacja pakietów różni się od komutacji wiadomości tym,

że informacja jest wymieniana między stacjami końcowymi w
postaci grup elementów binarnych o ograniczonej długości,
zwanych pakietami. Długie wiadomości, przed przesłaniem
ich w sieci, są dzielone na pakiety, a następnie odtwarzane w
stacji docelowej. Pakiety mają nagłówek zawierający adres i
informacje sterujące oraz część wiadomości mogą także
zawierać informacje zabezpieczające przed błędami.

Komutacja pakietów

sieć IP

Kryterium podziału - struktura techniczna



Urządzenia końcowe - abonenci



Teletransmisja - sieć dostępowa,
łącza międzycentralowe



Telekomutacja - centrale
abonenckie (PABX), centrale
końcowe (CK), międzymiastowe
(CMM), międzynarodowe (CMN).

SIEĆ TELEKOMUNIKACYJNA:

Abonent

Sieć dostępowa

Łącza

międzycentralowe

Centrala

Topologiczny model sieci telekomunikacyjnej

SIEĆ
A

SIEĆ
B

CMM

CMN

Kryterium podziału - rodzaj

sygnału:



Telekomunikacja analogowa:



sygnały ciągłe



teletransmisja analogowa



komutacja przestrzenna (komutacja
łączy)



Telekomunikacja cyfrowa:



sygnały impulsowe (cyfrowe,
kodowane)



teletransmisja impulsowa (cyfrowa)



komutacja czasowa (komutacja
kanałów)

Procedura dialogu z siecią (centralą
końcową)



Zgłoszenie



Wybieranie



Rozmowa



Zakończenie

Procedura przekazywania informacji -

rozmowa



Fala akustyczna  mikrofon  fala
elektromagnetyczna  sieć  fala
elektromagnetyczna  słuchawka 
fala akustyczna

Sieć

TOR TELEKOMUNIKACYJNY

Tor telekomunikacyjny - zbiór urządzeń od jednego

aparatu końcowego do drugiego aparatu końcowego
(np. między aparatami telefonicznymi).

CMM

Łącze międzycentralowe

Sieć dostępowa

TELETRANSMISJA

TELETRANSMISJA (def.) - dział telekomuni-

kacji odpowiedzialny za przesyłanie
sygnałów telekomunikacyjnych od
punktu do punktu drogą:

- przewodową (teletransmisja kablowa -

miedziana, falowodowa,
światłowodowa),

- radiową (teletransmisja radiowa

wykorzys-tująca fale radiowe -
radiolinie, urządzenia radiowe
nadawczo-odbiorcze

KRYTERIA JAKOŚCI

Podstawowe kryteria jakości transmisji
mowy to:

- głośność (tłumienie)
- wyrazistość (funkcja pasma
przenoszenia)
- zrozumiałość (jw.)

Przeciętny zakres słyszalności

i poziomów natężeń dźwięków podczas

mowy

100

1
000

10 000

p [dB]

f [Hz]

Pasmo telefoniczne

30
0

3
400

Pasmo telefoniczne

f
[Hz]



300

3 400

3 100

Przyjęto szerokość pasma telefonicznego

podstawowego =

4 kHz

TOR TELEKOMUNIKACYJNY

Tor telekomunikacyjny jest to urządzenie, będące

układem biernym, umożliwiające ruch fal
elektromagnetycznych (świetlnych), w kanale
przestrzennym w taki sposób, że energia tych
fal zostaje skupiona w umyślnym walcu o
dostatecznie małym promieniu

Przykłady torów:
- przewodowe (symetryczne, koncentryczne),
- światłowodowe,
- radiowe (radiolinie),
- falowodowe.

WIELOKROTNE WYKORZYSTANIE

TORU TELEKOMUNIKACYJNEGO

POJĘCIE MODULACJI:

Proces zmiany niektórych wielkości

charakterystycz-nych jednego przebiegu
elektrycznego zmiennego w czasie
(przebiegu modulowanego - nośnego) pod
wpływem drugiego przebiegu tzw. przebiegu
modulującego.

Rodzaje modulacji: analogowa, impulsowa,

impulsowo-kodowa.

KRYTERIA OCENY SYSTEMÓW

WIELOKROTNYCH

Podstawowe kryteria oceny systemów to:

1. Wierność odtwarzania wiadomości;
2. Szerokość pasma częstotliwości

potrzebnego do przekazania określonej
ilości wiadomości w jednostce czasu;

3. Wpływ zakłóceń na skażenia sygnału;
4. Technologiczność konstrukcji;
5. Cena i koszty eksploatacji.

JAK WIDZI SIEĆ ABONENT ?

SIEĆ

Telefon

DTE

Funkcje aparatu telefonicznego:

- Nawiązanie dialogu z siecią:



sygnalizacja stałoprądowa
(MB)



sygnalizacja dekadowa
(impulsowa)



sygnalizacja
wieloczęstotliwościowa
(tonowa)



sygnalizacja cyfrowa

- Wymiana informacji

MODEM

Modem - urządzenie przystosowujące (przekształcające)

impulsowy (stałoprądowy, izochroniczny) sygnał
transmisji danych do postaci transmisyjnej, tj. do postaci
wymaganej dla łącza telefonicznego (przekształcenie
analogowo-cyfrowe i cyfrowo-analogowe - przetwornik AC
i CA).

DEMODULATOR

MODULATOR

MODEM / DCE

MODEM

DTE

DCE

Łącze telefoniczne

JAK WIDZI SIEĆ ABONENT TRANSMISJI DANYCH

SIEĆ

TELEFONICZNA

Telefon

DTE

DCE

KOMPUTE
R

MODEM

DTE

DCE

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Usługi w sieciach dedykowanych

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Usługi w sieciach zintegrowanych

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Dostęp (kanały) w sieci ISDN

Dostęp podstawowy BRA (Basic Rate Access):

2B + D (144 kbit/s)

• Kanał informacyjny B - 64 kbit/s (izochroniczny, komutacja łączy)

• Kanał sygnalizacyjny D - 16 kbit/s (komutacja pakietowa; sygnalizacja,

teleakcje)

• Kanały B - wykorzystywane osobno lub jako jeden kanał 128 kbit/s.

• Nieekranowana para (skrętka) przewodów w kablu

Dostęp pierwotny PRA (Primary Rate Access)

30B + D (2048 Kbit/s)

Ramka PCM 30/32;
szczelina „0” - synchronizacja
szczelina „16” - kanał D (64 kbit/s)-sygnalizacja
światłowód lub kabel koncentryczny do abonenta

Struktura ramki PCM 30/32

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Usługi przenoszenia i teleusługi

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Podstawowe usługi bazowe



mowa (zalecenia ITU-T G.711)



3,1 kHz, akustyczne



64 kbit/s, nieograniczone

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Podstawowe teleusługi



telefonia



teletekst



telefaks



wideotekst



poczta elektroniczna



transmisja danych



wideofonia



telewizja



teleakcja



telealarm



telealert



telekomenda



telemetria

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Usługi dodatkowe w ISDN



Przekazywanie numeru abonenta wywołującego abonentowi
wywoływanemu;



Przekazywanie numeru linii przyłączonej abonentowi
wywołującemu;



Tworzenie zamkniętych grup użytkowników;



Przenoszenie terminala;



Tymczasowe zawieszenie połączenia;



Wybieranie skrócone;



Czasowe wyłączenie „nie zakłócać”;



Zamawianie zestawienia połączenia na konkretną godzinę;



Zamawianie automatycznego budzenia;



Połączenia konferencyjne;



Połączenia „na trzeciego”;



Wywołanie grupowe;



Identyfikacja wywołań „złośliwych”;



Połączenie bez wybierania numeru „gorąca linia”

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Dane

Szybka komunikacja z komputerami w systemie
interakcyjnym dla różnych użytkowników (synchronicznych i
asynchronicznych)
możliwość korzystania z sieci z komutacją kanałów i
komutacją pakietów
szybka komunikacja międzykomputerowa po łączach
cyfrowych
teleakcje: telemetria, telealarmy, telenadzór, telekomenda,
telealert
poczta elektroniczna
wyszukiwanie informacji w bazach danych

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Znormalizowane styki użytkownika z siecią

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Terminal wielofunkcyjny

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Podsieć PABX

Cyfrowe sieci z integracją
usług

Środowisko sieci ISDN

Sieci inteligentne

Sieć inteligentna zasadniczo oddziela usługi telekomunikacyjne

od sprzętu komutacyjnego centralach, co pozwala operatorom

zarządzać istniejącymi usługami lub też wprowadzać nowe bez

potrzeby znaczących modyfikacji dokonywanych zazwyczaj w wielu

urządzeniach komutacyjnych.

Odbywa się w dwu podstawowych krokach:



utworzenie odrębnej (znajdującej się poza węzłami

komutacyjnymi) scentralizowanej bazy, przechowującej dane

specyficzne dla konkretnych usług IN.

Baza ta określana jest jako

punkt składowania danych SDP (Service Data Point) i

implementuje funkcję składowania danych SDF (Service Data

Function),



wydzielenie logiki usługi (oprogramowania sterującego jej

wykonaniem)

i umieszczenie jej w osobnym węźle zwanym punktem sterowania

usługami SCP (Service Control Point), implementującym funkcję

sterowania usługami SCF (Service Control Function), a także

stworzenie specjalnego protokołu INAP (Intelligent Network

Application Part), który umożliwia współdziałanie węzłów

komutacyjnych z nowo wprowadzonymi węzłami inteligentnymi.

Sieci inteligentne

Podstawowe założenia sieci IN są następujące:



nowy sposób wyróżnienia podmiotów na rynku

telekomunikacyjnym:

operator sieci (network operator),

który świadczy usługi

subskrybentom, dostawcom usług i abonentom;

subskrybenci lub abonenci usług ( IN suscribers),

którzy

zamawiają usługi o scenariuszach dostosowanych do swoich
indywidualnych wymagań;

dostawcy usług (service providers),

którzy wykorzystując

infrastrukturę operatora udostępniają usługi;

dostawcy informacji (information providers),

którzy zapewniają

zasoby informacyjne dostawcom usług;

abonenci - abonenci podstawowej usługi telefonicznej (users),

którzy korzystają z udostępnianych usług;

Sieci inteligentne

Architektura fizyczna IN

Podstawowa

architektura

sieci

inteligentnej

X.25

SMS/SCE

X.25

Subskrybent usługi

SCP

STP

SS7

Subskrybent usługi

Abonenci

Centrala tranzytowa

Centrala końcowa

CK/SSP

Administracja usług

CT/SSP

Terminal ISDN

Abonenci

Łącze transmisji do celów zarządzania
Łącze sygnalizacyjne niestandardowe
Łącze sygnalizacyjne SS7
Łącze telefoniczne

SS7

Sieci inteligentne

Zestaw usług CS-1 i ich
charakterystyka

•AAB

•Alternatywne metody rozliczania

•Automatic Alternative Billing

•ABD

•Wybieranie skrócone

•Abbreviated Dialling

•ACC

•Połączenie kredytowane

•Account Card Calling

•CCBS

•Zestawienie połączenia z abonentem zajętym

•Completion of Call to Busy

Subscriber

•CCC

•Wywołanie opłacane przy użyciu karty kredytowej

•Credit Card Calling

•CD

•Rozdział zgłoszeń

•Call Disribution

•CF

•Przekazywanie połączeń

•Call Forwarding

•CON

•Połączenie konferencyjne

•Conference Call

•CRD

•Przekazywanie połączeń wychodzących

•Call Rerouting Distribution

•DCR

•Kierowanie połączeń według wartości parametrów

•Destination Call Rerouting

•PN/FMD

•Numer osobisty / Nadążne przekazywanie połączeń

•Personal Number /

•Follow-me Diversion

•FPH

•Połączenie bezpłatne

•Freephone

Sieci inteligentne

Zestaw usług CS-1 i ich charakterystyka

•

MA
S

•

Obsługa fal zgłoszeń

•

Mass Calling

•

MCI

•

Identyfikacja połączeń złośliwych

•

Malicious Call Identification

•

OCS

•

Kontrola połączeń wychodzących

•

Orginating Call Screening

•

PR
M

•

Połączenie z podwyższoną opłatą

•

Premium Rate

•

SCF

•

Selektywne przekierowywanie połączeń w przypadku
zajętości

•

Selectiv Call Forward on Busy

•

SEC

•

Zabezpieczenie dostępu

•

Security Screening

•

SPL

•

Połączenie z podziałem opłat

•

Split Charging

•

TCS

•

Filtrowanie połączeń przychodzących

•

Terminating Call Screening

•

UAN

•

Numer uniwersalny

•

Universal Access Number

•

UD
R

•

Kierowanie połączenia według definicji użytkownika

•

User Defined Routing

•

UPT

•

Uniwersalna łączność osobista

•

Universal

Personal

Telecommunication

•

VOT

•

Teległosowanie

•

Televoting

•

VPN

•

Wirtualna sieć wydzielona

•

Virtual Private Network

Systemy Informacyjne

w Transporcie

Definicja

Definicja Systemu Informacyjnego

zaproponowana przez Steinmullera
(1977):

To system społeczny (human activity system),
który współtworzą elementy przynależne do
pięciu klas:



dane,



metody,



technika
(wykorzystywana technologia - wyposażenie techniczne),



organizacja,



ludzie.

Inaczej definiowany SI



System informacyjny można określić
jako posiadającą wiele poziomów
strukturę pozwalającą użytkownikowi
na przetwarzanie, za pomocą
procedur i modeli, informacji
wejściowych w wyjściowe.

System informacyjny a system
informatyczny.

System informacyjny

częściowo skomputeryzowany.

System informatyczny

to skomputeryzowana część

systemu informacyjnego.



Często dochodzi do mylenia pojęcia
systemu informacyjnego z pojęciem
systemu informatycznego.



Komputeryzacja systemów

informacyjnych to coraz powszechniejszy

sposób zwiększenia sprawności działania

systemu zarządzania, pomimo

początkowych wydatków na szkolenia,

oprogramowanie i wdrożenie;



powszechniejszy, gdyż system informatyczny

umożliwia:



formalizację struktury organizacyjnej,



zwiększenie rozpiętości kierowania,



automatyzowanie zadań,



dostarcza niezwłocznie żądane informacje



ułatwia pracę grupową w przedsiębiorstwach posiadających wiele

oddziałów

Od systemu informacyjnego do

informatycznego

Zastosowania transportowe



prognozowanie ruchu



lokalizacja pojazdów,



rozkłady jazdy,



planowanie obiegów pojazdów,



wypadki,



dokumenty związane z pracą pojazdu,



spedycja, zagadnienia celne, pobieranie opłat za usługi
transportowe,



planowanie czasu pracy osób uczestniczących w procesie
transportowym,



windykacja mandatów,



zużycie paliwa.

Przesłanki stosowania
Systemów Informacyjnych w
Transporcie.



Kompleksowe ujęcie w jeden system logistyczny
większej liczby podmiotów gospodarczych pozwala w
efekcie na racjonalizację operacji logistycznych, w
tym usług transportowych. Skuteczność
funkcjonowania systemów logistycznych w
gospodarce jest istotnie związana z procesem
wdrażania inteligentnych systemów transportowych
(ang. Intelligent Transportation Systems –ITS),
stanowiących zbiór narzędzi informacyjnych,
umożliwiających sprawny przepływ informacji
niezbędnych dla efektywnego zarządzania
działalnością transportową

Systemy informatyczne w
zarządzaniu logistycznym.

Obok przepływu rzeczowego, przepływ informacji

jest drugim dominującym procesem
wymagającym starannego zarządzania.
Systemy informacyjne mogą spełniać w
logistyce następujące funkcje:

inicjujące (tworzenie dokumentów, przetwarzanie

zamówień)

· planistyczne (np. prognozowanie zapotrzebowania

niezależnego)

·         kontrolne (np. porównywanie wyników z założeniami)
·         koordynacyjne (harmonogram produkcji, plan sprzedaży)
·         łączące system przedsiębiorstwa z systemami zewnętrznymi

klientów, dostawców, usługodawców (np. systemy EDI)