Temat wykładu 1

:

Czym jest polityka

pieniężna?

{wersja z 05.11.2013 – dla Studentów}

1

Czym jest polityka

pieniężna?

• Polityka pieniężna to całokształt

rozwiązań i działań, które są
podejmowane w gospodarce
narodowej w celu zaopatrzenia
jednostek gospodarujących w
pieniądze i kredyt, a także w celu
regulowania wielkości pieniądza.

(Wł. L.Jaworski , w: Bankowość. Podr. Akademicki, Warszawa 2006)

2

Czym jest polityka

pieniężna?

• Polityka pieniężna

– jest jednym z

elementów polityki gospodarczej, której celem
jest wpływanie, kształtowanie i porządkowanie
określonych działań podmiotów gospodarczych
w pewnym zakresie lub na określonym
obszarze geograficznym.

• Polityka pieniężna polega na użyciu

podaży pieniądza jako instrumentu
realizacji ogólnych celów polityki
gospodarczej państwa.

( M.Sobol , w oparciu o:

M.Friedman, Studies in the Quantity Theory of Money, Chicago 1969)

3

Czym jest polityka

pieniężna?

• Polityka pieniężna

–

jest jednym z elementów

polityki gospodarczej, której celem jest
wpływanie, kształtowanie i porządkowanie
określonych działań podmiotów gospodarczych w
pewnym zakresie lub na określonym obszarze
geograficznym.

• Polityką pieniężną

nazywamy więc działalność

banku centralnego prowadzoną w imieniu
państwa, a polegająca na wyborze pieniężnych
celów makroekonomicznych i ich realizacji przez
regulowanie podaży pieniądza i popytu na
pieniądz, za pomocą wybranych instrumentów
ekonomicznych i administracyjnych.

4

Zakres polityki pieniężnej

 Polityka pieniężna p

olega na użyciu

instrumentów wpływających na popyt na pieniądz
oraz instrumentów kształtujących podaż
pieniądza z zamiarem realizacji ogólnych celów
polityki gospodarczej, zwłaszcza w średnim i
długim okresie.

 Jej przedmiotem jest więc regulowanie

wewnętrznej i zewnętrznej wartości pieniądza
krajowego, czyli:

1.

jego krajowej siły nabywczej

> >politykę taką

prowadzi bank centralny wpływając na cenę
pieniądza, tj. jego cenę wewnętrzną (krajowe
stopy procentowe i wartość wynikającą z siły
nabywczej i tempa zjawisk inflacyjnych bądź
deflacyjnych) oraz

2.jego zagranicznej siły nabywczej czyli

ceny

zewnętrznej (kursu wymiany waluty krajowej

względem innych walut).

5

Relacja polityki pieniężnej wobec

polityki gospodarczej

• Polityka monetarna

jest to część polityki

gospodarczej państwa obejmująca
decyzje dotyczące kształtowania podaży
pieniądza i popytu na pieniądz, w celu ich
dostosowania do potrzeb gospodarki.

• Politykę monetarną można rozpatrywać

też jako całokształt rozwiązań i działań,
które są podejmowane w gospodarce
narodowej w celu zaopatrzenia jednostek
gospodarujących w pieniądze i kredyt, a
także w celu regulowania wielkości
podaży pieniądza .

6

•

Źródło: opracowanie własne ZW na podstawie J.Kaja, Polityka
gospodarcza, SGH W-wa 2002

7

Polityka gospodarcza

Polityka

fiskalna

Bank

Centralny

Rząd

Polityka

Handlowa

Polityka Pieniężna

klasyczna

Stopy % BC, stopa

rezer obow.,operacje

otwartego rynku,

interwencje na

rynkach,

oddziaływanie

dyskr.indykatywne

Cła,

subsydia,

limity

importowe

itd.

Podatki

bezpośred

nie i

pośrednie

Banki

Przedsiębiorstwa

Gospodarstw

a domowe

Sektory

Polityka

ostrożnościo

wa

Mikro

Nadzó

r

Instyt

.

Makro

Regulacj

e i

działania

systemo

we

Czym jest polityka

pieniężna?

• Najczęściej przy podejmowaniu

tematu polityki pieniężnej
spotykamy się z próbą jej
definiowania:

albo poprzez jej cele (np. stabilność

cen)

albo poprzez jej instrumenty (np.

instrumenty BC)

albo poprzez jej usytuowanie w

ramach polityki gospodarczej
państwa lub grupy państw np.UE

(vide

schemat na poprzednim slajdzie )

8

Zadania polityki pieniężnej w Polsce

(ujęcie podstawowe)

Polityka pieniężna

• Narodowy Bank Polski realizuje założenia polityki

pieniężnej stanowione przez Radę Polityki
Pieniężnej

*/

Podstawowym zadaniem polityki pieniężnej jest
utrzymywanie stabilnego poziomu cen.

• Od 1998 r. NBP stosuje strategię bezpośredniego

celu inflacyjnego.

Od początku 2004 r. cel inflacyjny wynosi
2,5 proc. z możliwością odchylenia do 1 punktu
procentowego w górę lub w dół. Oznacza to, że
roczny wskaźnik CPI powinien w każdym miesiącu
znajdować się jak najbliżej 2,5 proc.

*/ Etapy polityki monetarnej w Polsce od 1989 r. omówimy

przy okazji innego tematu wykładu

9

Zadania polityki pieniężnej w

Polsce

(ujęcie podstawowe)

• NBP wpływa na poziom inflacji

przede wszystkim poprzez określanie
wysokości oficjalnych stóp
procentowych, które wyznaczają
rentowności instrumentów polityki
pieniężnej.

• W celu kształtowania podaży

pieniądza, i jego ceny w postaci stóp
procentowych (krótko- i
długoterminowych) na rynku
pieniężnym, NBP wykorzystuje
właściwe dla współczesnych
gospodarek rynkowych instrumenty
polityki pieniężnej.

10

Podstawowe instrumenty polityki

monetarnej

Podstawowe grupy instrumentów polityki
pieniężnej,  tym:

> polityka stóp procentowych banku centralnego;
>

operacje otwartego rynku;

>

operacje depozytowo-kredytowe;

> polityka rezerwy obowiązkowej;

> metody indykatywne i dyskrecjonalne

> metody administracyjne

W sytuacjach kryzysowych NBP, jak każdy bank
centralny, może sięgać po instrumenty
bezpośredniego sterowania agregatami
pieniężnymi oraz podażą i popytem na pieniądz, a
więc może wprowadzać limity bądź plafony
kredytowe, ograniczenia walutowe etc.
adresowane do wszystkich banków bądź do
wybranych instytucji i ich grup.

11

„Kształt” polityki pieniężnej w Polsce

(ujęcie podstawowe)

• Operując wymienionymi instrumentami,

NBP dąży do kształtowania takiego
poziomu stóp procentowych
w gospodarce, który maksymalizuje
prawdopodobieństwo osiągnięcia celu
inflacyjnego.

• Obok klasycznych instrumentów rosnące

znaczenie dla efektywnego prowadzenia
polityki monetarnej ma:

 oddziaływanie dyskrecjonalne

{np. Sala

Zielona w NBP}

 oddziaływanie indykatywne

{np. publikacja

Założeń Polityki Pieniężnej NBP wraz z komentarzami;
komunikaty RPP, itd.}

12

Dwa wymiary polityki

pieniężnej w Polsce

{wstępnie}

Wymiar I > Klasyczna polityka

monetarna

Wymiar II > Polityka ostrożnościowa

> polityka mikrostrożnościowa
> polityka makrostrożnościowa

>

Dylematy wejścia Polski w
rozwiązania tzw. Umowy
bankowej w UE, a zwłaszcza w
Strefie Euro. Kontrowersje i
konsekwencje każdego z
rozwiązań

{wstępnie}

13