Trening rozwiązywania problemów

w zaburzeniach zachowania (PSST)

Zniekształcenia poznawcze częste u

osób z zaburzeniami zachowania

• Skłonność do przypisywania innym

wrogich intencji

• Nie potrafią skutecznie i w sposób

akceptowany społecznie osiągać
pożądanych celów (np. pozyskiwać
przyjaciół, akceptację ze strony
rówieśników)

• Mie potrafią przewidywać skutków

własnych działań

Zasady w terapii PSST

1. Dziecko uczy się rozwiązywania

problemów poprzez powolne
analizowanie i głośne opisywanie
ważnych aspektów problemu tak, by
kierować uwagę na zadania
prowadzące do skutecznych
rozwiązań

2. Uczymy dziecko zachowań

prospołecznych ważnych dla
dobrego funkcjonowania w
interakcjach

3. W terapii wykorzystuje się początkowo

ustrukturalizowane, fikcyjne zadania, takie
jak gry, opowiadania a następnie
stopniowo przechodzi się do sytuacji
rzeczywistych

4. Terapeuci są aktywni, modelują sposób

rozumienia sytuacji poprzez wypowiadanie
do siebie, odpowiedniej kolejności zdań,
które prowadzą do rozwiązania problemu.
Udzielają konkretnych wskazówek tak, by
skłonić dziecko do zastosowania
konkretnych strategii i chwalą za
wykorzystanie odpowiednich umiejętności

5. W terapii używa się wielu technik

modelowania, odgrywania ról,
trenowania nowych umiejętności,
wzmacniania, a czasem też karania

Sesje odbywają się 1x w tygodniu

przez 12-20 tygodni. Sesja trwa od
30 do 50 minut.

5 kroków do rozwiązania

problemu

1. Co mam robić
2. Jakie mam opcje postępowania
3. Co się stanie jeśli wybiorę daną

opcję

4. Dokonuję wyboru
5. Sprawdzam czy mój wybór był dobry
Terapeuta modeluje, podpowiada,

chwali.

Trening umiejętności

rodzicielskich

(PMT)

Cel: poprawa interakcji rodzic-dziecko
1. Oddziaływaniom poddaje się rodziców,

którzy wprowadzają nabyte umiejętności
(procedury) w domu. Terapeuta nie
pracuje z dzieckiem.

2. Rodziców na nowo uczy się obserwowania,

rozpoznawania i opisywania zachowań
problemowych

3. Podczas sesji terapeutycznych rodzica

uczy się zasad stosowania warunkowania
instrumentalnego: stosowania wzmocnień,
stosowania kar, selektywnej uwagi,
zawierania umowy, stosowania nagród

4. Podczas sesji rodzice oglądają

zastosowanie technik oddziaływań,
omawiają i ćwiczą programy zmiany
zachowania zaplanowane do
zastosowania w domu.

Terapia składa się z 12 do 16

cotygodniowych sesji, każda od 45
do 60 minut

Efektywność PSST I PMT

1. PSST stosowane samo i w połączeniu z PMT

prowadzi do zmniejszenia liczby zachowań
antyspołecznych oraz podwyższenia
poziomu zachowań prospołecznych

2. PSST stosowane w połączeniu z PMT jest

bardziej skuteczne niż którakolwiek z terapii
stosowanych oddzielnie

3. Z badań wynika, że wpływ terapii na

zachowanie jest spowodowany czynnikami
specyficznym dla tej terapii a nie ogólnym
wpływem kontaktu z terapeutą

4. U młodzieży skierowanej na leczenie z

powodu zachowania antyspołecznego i
poddanej terapii opartej na relacjach albo
nie dochodzi do zmian, albo nastąpiło
pogorszenie objawów zaburzeń zachowania

5. Pozytywne zmiany w zachowaniu

zaznaczyły się w różnych środowiskach, w
których funkcjonuje nastolatek i utrzymały
się w badaniu kontrolnym po roku

6. Terapia była skuteczna zarówno gdy by ła

stosowana ambulatoryjnie jak i gdy była
stosowana w zamkniętym ośrodku

7. Wynik terapii okazał się zależny od:
a. Poziomu zaburzenia u dziecka
b. Poziomu psychopatologii rodziców
c. Poziomu stresu u rodziców
d. Poziomu dysfunkcji rodziny
8. Dodanie elementów terapii, które

oddziaływały na zmniejszenie stresu
rodziców zwiększało efektywność terapii

9. Efekty terapii są widoczne w
e. Redukcji zachowań antyspołecznych u

dziecka

f. Redukcji depresji matek
g. Poprawie relacji w rodzinie i zmniejszeniu

stresu w rodzinie