Układ piramidowy i

pozapiramidowy -

wykład

dr Joanna Jasińska

Układ piramidowy

Część

układu nerwowego

kontrolująca

ruchy dowolne i postawę ciała.

Układ piramidowy posiada dwie drogi
unerwiające ruchowo mięśnie.
Pierwsza z nich to droga korowo-
jądrowa,

która

unerwia

mięśnie

twarzoczaszki,

szyi

a

także

część

mięśnia czworobocznego grzbietu

.

Druga to droga korowo-rdzeniowa,
która unerwia resztę mięśni organizmu.

Układ piramidowy

Układ piramidowy składa się z dwóch

neuronów

:

ośrodkowego i obwodowego

1.

ośrodkowy neuron ruchowy to -

piramidowa komórka Betza

2.

obwodowy neuron ruchowy to komórka
leżąca

w

rogu

przednim

rdzenia kręgowego

DROGI PIRAMIDOWE

Rozpoczynają się w
ośrodkach ruchowych
kory

mózgowej,

biegną do rdzenia (do
rdzeniowych
ośrodków
ruchowych),
wcześniej

ulegając

skrzyżowaniu

na

granicy

rdzenia

kręgowego i rdzenia
przedłużonego
(skrzyżowanie
piramid).

Układ piramidowy

Układ piramidowy unerwia ruchowo

wszystkie

mięśnie

poprzecznie

prążkowane w całym ustroju człowieka
poza jednym mięśniem, który nie jest
unerwiany ruchowo przez żaden układ,

mięśniem strzemiączkowym

.

Jest

to

zarazem

najmniejszy

mięsień

poprzecznie prążkowany w organizmie
człowieka

i

jedyny

poprzecznie

prążkowany, nie podlegający woli.

Układ piramidowy - rola

Układ pozapiramidowy

Bierze udział w wykonywaniu przez

organizm czynności ruchowej. Jeśli
jednak układ piramidowy zajmuje się
czynnościami, które wymagają od nas
skupienia (np.

nauka

, jazdy na rowerze,

nauka

pisania),

to

układ

pozapiramidowy powoli przejmuje i
automatyzuje

czynności,

które

wcześniej były pod kontrolą układu
piramidowego.

UKŁAD POZAPIRAMIDOWY

Drogi pozapiramidowe rozpoczynają się

śródmózgowiu, a kończą w ośrodkach
ruchowych rdzenia kręgowego.

Cały

układ

pozapiramidowy

jest

skomplikowany

Układ

pozapiramidowy

kieruje ruchami mniej precyzyjnymi, na
zasadzie

odruchu

własnego.

Steruje

mimowolną kombinacją ruchową (np.
zachowanie

równowagi,

napięcie

mięśniowe). Przejmuje na siebie także
ruchy wyuczone (np. jazda na rowerze).