Leki okulistyczne

Maciej Niewada

Istotne uwarunkowania anatomiczno-
czynnościowe

Gałka jest świetnie ukrwiona, ale:



Bariera krew-siatkówka



Wewnętrzna: naczynia siatkówki / siatkówka



Zewnętrzna: naczynia naczyniówki / błona Brucha / RPE
-nabłonek barwnikowy siatkówki



Bariera krew-ciecz wodnista



Bariera krew – ciało szkliste

Bariera rogówkowo-komorowa

Drogi podania leków

pozagałkowe

okołogałkowe

Drogi podania i postaci leków

Droga

Postać

Miejscowe:

• ilość leku w

przednim odcinku
> niż przy podaniu
ogólnym

• Leki osiągają

stężenie
terapeutyczne do
poziomu ciała

rzęskowego

Krople, Hydrożel, Emulsje, Maść
Stałe wkładki – inserty np. pojemnik z

lekiem w worku spojówkowym
Miękkie, terapeutyczne szkła
kontaktowe z lekiem
Płytki/osłony kolagenowe

Iniekcje pod
spojówkowe, pod
torebkę Tenona i
pozagałkowe i

okołogałkowe

Iniekcje
Implanty uwalniające leki

Wstrzyknięcia do gałki
ocznej

Iniekcje do ciała szklistego
Iniekcje do komory przedniej oka

Postaci do stosowania miejscowego

Postać

Zalety

Wady

Krople

• Łatwość stosowania

• Mała inwazyjność

• Dobrze akceptowane

przez przez pacjentów

• Duża częstotliwość

aplikacji

• Niska biodostępność

• Krótki czas działania

• Nieskuteczne w leczeniu

chorób tylnego odcinka

oka

Maści

• Zmniejszenie częstości

aplikacji

• Zaburzenia widzenia

• Nieskuteczne w leczeniu

chorób tylnego odcinka

oka

Hydrożele

• Zmniejszenie częstości

aplikacji

• Większy komfort

pacjenta

• Nieznaczne zaburzenia

widzenia

• Niecałkowity efekt

spowolnionego

uwalniania

• Nieskuteczne w leczeniu

chorób tylnego odcinka

oka

Leki stosowane miejscowo



najlepsze są opakowania jednodawkowe



wielodawkowe opakowanie w domu może być
używane maksymalnie do 4 tygodni po pierwszym
otwarciu (chyba, że na opakowaniu wpisany jest
krótszy okres)



wielodawkowe opakowanie w szpitalu powinno być
stosowane maksymalnie przez 1 tydzień po
pierwszym otwarciu



jeśli operacja na gałce ocznej to wielodawkowe
opakowanie powinno być zużyte natychmiast po
otwarciu dla tylko jednego pacjenta, a następnie
mimo że zostaje w nim jeszcze lek zutylizowane;
preparaty używane do operowanego oka powinny
być izotoniczne, bez środków konserwujących i
mieć obojętne pH

Absorpcja leków podawanych miejscowo
do worka spojówkowego



Droga rogówkowa



mniejsza część leku



Droga spojówkowo-twardówkowa



Droga nosowo-łzowa

ŁZY/powierzchnia oka

Spojówka

Rogówka

Twardówka

Ciecz wodnista

Tęczówka

Ciało rzęskowe

KREW – krążenie systemowe

Absorpcja leków podawanych

miejscowo do worka spojówkowego

Absorpcja leków podawanych miejscowo
do worka spojówkowego



Droga rogówkowa



bariera rogówkowo-komorowa (gł. nabłonek, warstwa
środkowa i śródbłonek rogówki) potrójna struktura –
„tłuszcz-woda-tłuszcz”



Najlepiej wchłaniają się związki o właściwościach
jednocześnie hydrofilnych i lipofilnych



Wiązanie leków z melaniną



Nabłonek barwnikowy siatkówki (chlorochina –
makulopatia - „oko byka”)



Droga spojówkowo-twardówkowa



Droga nosowo-łzowa



Absorpcja z błony śluzowej nosa – pominięcie metabolizmu
w wątrobie – działanie systemowe

Leki do stosowania miejscowego



Podawać 1 kroplę, gdyż:



Objętość worka spojówkowego = 30 μl



Objętość 1 kropli = 40-70 μl



Niezbędne są przerwy między podaniem kolejnych leków – czas na
penetrację i wchłanianie leku; min 5 minut



Krople o działaniu ogólnoustrojowym (beta-adrenolityki):



chory powinien zamknąć oczy po zakropleniu leku (przeciwdziała to wchłanianiu
przez kanaliki łzowe)



Ucisk na okolicę dolnego kanalika łzowego



Można lek podawać bezpośrednio na rogówkę



Maści:



Przedłużony czas kontaktu z powierzchnią oka



Często stosowane przy podawaniu leku na noc



Sklejają rzęsy



Mogą powodować przejściowe pogorszenie ostrości wzroku

Metabolizm – bogactwo enzymatyczne



Esterazy



Proleki o większej wchłanialności przezrogówkowej,
np.. latanoprost (prolek PGF

2α

)



Oksydoreduktazy



Enzymy lizosomalne



Peptydazy



Transferazy glukuronianowe i siarczanowe



Enzymy sprzęgajace z glutationem



COMT



MAO



Dehydroenaza 11-beta-hydroksysteroidowa

„Dodatki”



Chlorek benzalkonium – konserwant



punktowate ubytki rogówki



toksyczne wrzodziejące ubytki rogówki



Tiomersal (działanie odkażające)



Liczne reakcje nadwrażliwości

Leki oftalmologiczne(ATC)

S 01 A Leki stosowane w zakażeniach oczu
S 01 B Leki przeciwzapalne
S 01 C Połączenia leków przeciwzapalnych z
przeciwinfekcyjnymi
S 01 E Leki stosowane w jaskrze i zwężające źrenicę
S 01 F Leki rozszerzające źrenicę
S 01 G Leki zmniejszające przekrwienie oraz przeciwalergiczne
S 01 H Środki znieczulające miejscowo
S 01 J Preparaty diagnostyczne
S 01 K Preparaty pomocnicze w chirurgii oka
S 01 L Leki stosowane w leczeniu zaburzeń naczyniowych oka
S 01 X Pozostałe leki oftalmologiczne

Leki stosowane w zakażeniach
bakteryjnych oczu



Antybiotyki:



Aminoglikozydy:



Neomycyna (maść, tabletki, aerozol, zawiesina)



Gentamycyna (krople do oczu)



Tobramycyna (krople do oczu)



Amikacyna



Tetracykliny



Chloramfenikol



Makrolidy (erytromycyna, azitromycyna)



Polimyksyna B



Bacytracyna



Fluorowane chinolony (moksi, levo, cipro, nor i ofloksacyna) – krople i masci



Sulfonamidy



Sulfacetamid (krople do oczu)



Sulfadikramid (maść do oczu)



Preparaty złożone:



(aminoglikozydy, tetracykliny, sulfonamidy, chloramfenikol) + GKS



+ Inne antybiotyki



+ sympatykomimetyk (tetryzolina)

Antybiotyki



Profilaktyka około- i pooperacyjna



Antybiogram:



Wymaz z worka spojówkowego,



próbka cieczy wodnistej lub ciała szklistego



Mogą być podawane jako: krople do oczu,

maści, iniekcje podspojówkowe, iniekcje do

ciała szklistego i ogólnie

Sulfacetamid (1)



Bakteriostatyk



Hamuje syntezę kwasu foliowego, koniecznego
do wzrostu bakterii.



Skuteczny w zakażeniach: Streptococcus
pneumoniae, Haemophilus influenzae, Klebsiella
spp., Enterobacter spp., Escherichia coli,
Staphylococcus aureus.



Większość szczepów Neisseria spp. i
Staphylococcus spp. nie wykazuje obecnie in
vitro wrażliwości na sulfacetamid. Sulfacetamid
nie działa na Pseudomonas aeruginosa i Serratia
marcescens.

Sulfacetamid (2)



osiąga w płynie oka stężenia przewyższające
wartość MIC dla większości bakterii
wywołujących zakażenie tkanek oka.



Stężenia bakteriostatyczne w zależności od
stężenia leku utrzymują się od 30 min. do 2
godz. i są wielokrotnie większe niż po
doustnym podaniu sulfonamidu.



Lek może w niewielkim stopniu wchłaniać się z
rogówki i spojówek do krwiobiegu, zwłaszcza
w stanie zapalnym spojówek.

Antybiotykoterapia



Dobre wchłanianie z worka spojówkowego
cechuje gentamycynę, tobramycynę,
fluorochinolony i wankomycynę.



Przy ogólnym stosowaniu antybiotyków jako
leki pierwszego rzutu podajemy
aminoglikozydy i erytromycynę, a w cieżkim
stanie ogólnym – cefalosporyny.

Leki stosowane w zakażeniach wirusowych



Umożliwiają szybkie gojenie zmian dotyczących
nabłonka rogówki



Półpasiec, opryszczka, w. Epstein-Barra, CMV



Antymetabolity nukleotydów pirymidynowych i
purynowych



Acyklowir, Famcyklowir, Gancyklowir



Denotiwir



Idoksyurydyna



Triflurydyna



Widarabina



Foskarnet



Nie działają na adenowirusy, często powodujące
zapalenie spojówek samoograniczające się

Leki stosowane w zakażeniach grzybiczych
(poza systemowymi)

Miejscowo:



Natamycyna



Mikonazol



Amfoterycyna B



Klotrymazol

Iniekcje doszklistkowe i podspojówkowe:



Amfoterycyna B



Mikonazol

Algorytm postępowania w infekcyjnych
chorobach narządu wzroku

Postępowanie przed rozpoczęciem leczenia:



pobranie wymazu spojówkowego/zeskrobiny z okolicy
nacieku/owrzodzenia*,



wykonanie posiewu w celu określenia czynnika etiologicznego,



ocena lekowrażliwości wyizolowanych drobnoustrojów.

Postępowanie przed uzyskaniem wyniku posiewu:



miejscowe stosowanie antybiotyku o szerokim zakresie działania w
postaci kropli lub maści,



modyfikacja leczenia zgodnie z wynikiem posiewu i antybiogramu -
przy braku poprawy stanu klinicznego po 2-3 dniach wstępnie
stosowanego leczenia.

Ogólne zasady



Usunięcie zalegającej wydzieliny i przemycie worka spojówkowego

3% roztworem kwasu bornego przed miejscowym podaniem leku,



unikanie stosowania więcej niż jednego antybiotyku, a jeżeli istnieje
taka

potrzeba - stosowanie antybiotyków działających synergistycznie,



kontynuowanie leczenia przez 2-3 dni po ustąpieniu objawów
klinicznych

Kilka przykładów



Zapalenie spojówek



Bakteryjne – najczęściej leczenie empiryczne –
miejscowo antybiotyk o szerokim spektrum



Keratitis (zapalenie rogówki) – zwykle leczenie
miejscowe



Zapalenie gałki ocznej – endophthalmitis



Podanie antybiotyków doszklistkowe lub ogólne



Zakażenie woreczka łzowego



często Staphylococcus spp, leczenie ogólne

Leki antyseptyczne/odkażające



Działają przeciwzapalnie i słabo odkażająco;
bakteriostatycznie



Stosowane w ostrych i przewlekłych zapaleniach spojówek i
brzegów powiek



Jodopowidon roztwór 10% stosuje się na skórę okolicy pola
operacyjnego w okulistyce, a roztwór 5% na wolne brzegi
powiek i do worka spojówkowego przed wszystkimi
operacjami gałki ocznej; najskuteczniejszy w zmniejszaniu
zakażeń miejsca operowanego w okulistyce.



błękit metylenowy, siarczan cynku (często w preparatach
złożonych z nafazoliną i kwasem bornym), związki srebra
(krople do oczu: azotan srebra, koloidalny roztwór srebra)



Zabieg Credego – podanie noworodkowi 1% roztworu
azotanu srebra do worka spojówkowego – odkażenie
spojówek.

Leki układu autonomicznego

Recept
or

Efekty pobudzenia

α1

rozszerzenie źrenicy

skurcz naczyń

wzrost ciśnienie śródgałkowego (To)

α2

zmniejszenie produkcji

cieczywodnistej

zmniejszenie To

β1 i β2

wzrost To

Leki pobudzające rec. α i β (np. adrenalina) mają działanie zmienne w
czasie:

Pierwsza faza: skurcz naczyń  zmniejszenie produkcji cieczy
wodnistej.
Druga faza: wzrost produkcji i wzrost odpływu cieczy wodnistej.
Trzecia faza: trwały wzrost odpływu cieczy wodnistej.

Sympatykomimetyki

Substancja

Pobudzany
receptor

Adrenalina (jej
prekursor –
dipiwefryna)

α i β

Noradrenalina

α i β

Fenylefryna

α 1 i 2

Brimonidyna

α2

Apraklonidyna/
klonidyna

α2

Sympatykomimetyki - działające na
receptory α + β:



Pobudzają układ współczulny



Rozszerzają źrenicę bez porażenia akomodacji
- mydriatica



Rozrywają zrosty pozapalne



Przy zamykającym się kącie przesączania
mogą spowodować zamknięcie kąta i wzrost
To – nie stosować w jaskrze zamykającego się
kąta

Sympatykomimetyki - działające na
receptory α2:



Zmniejszają wytwarzanie cieczy wodnistej



Zwiększają odpływ cieczy wodnistej drogą
naczyniówkowo-twardówkową



Obniżają podwyższone To



Zapobiegają wzrostom To po zabiegach
laserowych w przednim odcinku oka

Beta-adrenolityki (sympatykolityki)



Obniżają To (prawidłowe, jak i podwyższone) -

zmniejszają wytwarzanie cieczy wodnistej przez ciało

rzęskowe średnio o 50%



Betaksolol (mniej skuteczny niz nieselektywne beta-

adrenolityki), timolol, karteolol, metipranolol, lewobunolol



Wskazania:



Jaskra o różnej etiologii:



J. pierwotna otwartego kąta



J. zamykającego się kąta (w połączeniu z parasympatykomimetykiem)



J. w oczach bezsoczewkowych



Działania niepożądane (tylko dt. oka) :

podrażnienie spojówek, pieczenie, przejściowe zaburzenia widzenia,
zapalenie spojówek, suchość oka, opadanie powiek, zwężenie naczyń,
utrudnienie przepływu krwi w oku

Parasympatykomimetyki



Miotyki - powodują skurcz zwieracza źrenicy
(zwążają źrenicę) i powodują skurcz m.
rzęskowego - zwiększenie łatwości odpływu
cieczy wodnistej i obniżenie To



Rozszerzają naczynia żylne - zwiększają odpływ



Stosowane w leczeniu jaskry zamykającego się
kąta przesączania



pilokarpina, karbachol (działanie silniejsze od
4% pilokarpiny)

Parasympatykomimetyki



Przeciwwskazania (oftalmologiczne):



Zapalenie błony naczyniowej



Zwyrodnienia siatkówki (mogą zwiększać częstość
odwarstwienia siatkówki) - przed włączeniem pilocarpiny
należy obejrzeć obwód siatkówki trójlustrem Goldmanna



Działanie niepożądane (oftalmologiczne):



Skurcz

m.

rzęskowego



napięcie

akomodacji

(czynnościowa krótkowzroczność)



Przyspiesza rozwój zaćmy



Zwężenie źrenicy  pogorszenie widzenia zmierzchowego



Zrosty tęczówkowo-soczewkowe



Zwiększenie łzawienia (wzrost produkcji łez i obkurczenie

kanalików łzowych)



Rozszerzenie naczyń spojówki

Parasympatykolityki



Rozszerzają źrenicę i porażają mięsień rzęskowy
(blokują akomodację - cycloplegica)



Atropina (efekt rozszerzenia źrenicy po 30 min., a w
postaci porażenia mięśnia akomodacyjnego po 2 h i
trwa wiele dni),



Homaptropina - działanie cykloplegiczne słabsze niż
atropiny



Skopolamina - efekt mydriatyczny po 30 min i trwa
przez 5 dni,działanie cykloplegiczne rozpoczyna się
po 60 min i trwa do 30 godzin



tropikamid (najsłabiej działający i pozostawiający
akomodację resztkową) - rozszerzenie źrenicz po 10-
15 min, działanie cykloplegiczne po 20 min,
ustapienie po 3-4 h



Cyklopentolat - efekt cykloplegiczny po 30-40 min i
trwa kilkanaście godzin

Parasympatykolityki



Wskazania:



Diagnostyka (rozszerzenie źrenicy przy badaniu dna oka)



Przygotowanie do zabiegów chirurgicznych



W leczeniu zapalenia tęczówki i ciała rzęskowego



W owrzodzeniach rogówki



Przeciwwskazania (oftalmologiczne):



Jaskra zamykającego się kąta tęczówkowo-rogówkowego –
OSTRY NAPAD JASKRY – gonioskopia - pozwala odróżnić
jaskrę z otwartym kątem przesączania od jaskry z
zamkniętym kątem przesączania.



Gdy kąt wąski:



250 mg acetazolamidu p.o. przed rozszerzeniem



raczej zastosować fenylefrynę



Nie stosuje się u dzieci do 1 r.ż.

Leki przeciwjaskrowe

1.

α2-adrenomimetyki i β-adrenolityki

2.

Parasympatykomimetyki

3.

Inhibitory anhydrazy węglanowej

4.

Analogi prostaglandyn

5.

Leki osmotyczne - zmniejszenie uwodnienia
ciała szklistego i zmniejszenie jego
objętości /mannitol, glicerol/

6.

Złożone leki przeciwjaskrowe

Inhibitory anhydrazy węglanowej



Powodują zmniejszenie wydzielania cieczy
wodnistej w wyrostkach rzęskowych



Acetazolamid (tab, inj. i.v.)



Diklofenamid (tab)



Dorzolamid (krople do oczu)



Brinzolamid (krople do oczu)

Analogi prostaglandyn



Poprawiają odpływ cieczy wodnistej z oka drogą
naczyniówkowo-twardówkową („niekonwencjonalną”)



Przez ciało rzęskowe  twardówkę  splot nadtwardówkowy
 naczynia limfatyczne



Wygodne dawkowanie – 1x dziennie miejscowo



Latanoprost, Travoprost, Bimatoprost, Unoproston,
Tafluprost (pozbawiony chlorku benzalkonium)



Działania niepożądane



Nie wywołują niepożądanych objawów ogólnych,



Zwiększona pigmentacja tęczówki (wzrost ilości melaniny),
pieczenie oczu, przekrwienie spojówek, zapalenie rogówki,
zapalenie skóry powiek,



Nie powinno łączyć się ich z pilokarpiną, gdyż jej działanie
blokuje odpływ naczyniówkowo - twardówkowy

Leki złożone



Stosowane, gdy za pomocą monoterapii nie
można osiągnąć odpowiedniej obniżki To



Krople do oczu:



Beta-adrenolityk + inhibitor anhydrazy
węglanowej



Cosopt (Timolol + Dorzolamid)



Beta-adrenolityk + pilokarpina



Fotil, Timpilo (Timolol + Pilocarpina)



Normoglaucon (Metipranolol + Pilocarpina)



Beta-adrenolityk + analog prostaglandyny



Xalacom (Timolol+Latanoprost)



DuoTrav (Timolol+Travoprost )

Leki przeciwzapalne –steroidy i NLPZ (do
stosowania miejscowego)



Steroidy



Betametazon



Deksametazon



Fludrokortyzon



Fluorometolon



Hydrokortyzon



Prednizolon



Metylprednizolon



Triamcinolon



NLPZ



Flurbiprofen



Diklofenak



indometacyna

Steroidy - wskazania



Leczenie ostrych i przewlekłych procesów zapalnych i
alergicznych aparatu ochronnego oka, spojówki,
twardówki, rogówki, przedniego i tylnego odcinka
błony naczyniowej, siatkówki, nerwu wzrokowego, np.



alergiczne zapalenie spojówek



zapalenia rogówki



półpasiec



zapalenie tęczówki



zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego



zapalenie siatkówki



zapalenie tylnej cz. bł. naczyniowej



zapalenie n.II



CRVO i BRVO

Steroidy



przeciwwskazania do stosowania miejscowego:



Zakażenia bakteryjne, grzybicze i wirusowe



Przypadki nie zdiagnozowane



Jaskra



Nadwrażliwość



Działania niepożądane (oftalmologiczne):



Ułatwienie szerzenia ogniska zakażenia (np. częstsze

wtórne zakażenia ubytków nabłonka rogówki) lub

zaostrzenie przebiegu zakażeń



Zmętnienia soczewki (zaćma sterydowa)



Jaskra (bezpieczniejszy – fluorometolon)



Pieczenie, światłowstręt, przebarwienia skóry

NLPZ - wskazania



Przed- i pooperacyjnie



Zapalenia spojówek, zapalenia spojówek i
rogówki, nadtwardówki i twardówki



Po urazie fotoelektrycznym rogówki



Zmniejszają częstość torbielowatego obrzęku
plamki po operacji zaćmy



Hamują śródoperacyjne zwężenie źrenicy



Gdy sterydy są przeciwwskazane

Leki przeciwalergiczne

1.

Leki przeciwhistaminowe



antagoniści receptora H1



zmniejszają skutki działania histaminy,



przeciwdziałają objawom uczulenia,



są często łączone z lekiem zwężającym naczynia

krwionośne (α-mimetykiem), co zmniejsza

przekrwienie i obrzęk spojówek



np. w alergicznym zapaleniu spojówek



Krople do oczu



emadastyna, olopatadyna, lewokabastyna



złożone:



antazolina+nafazolina,



difenhydramina+nafazolina,



antazolina+tetryzolina

Leki przeciwalergiczne

2. Stabilizatory błon komórkowych mastocytów



Zapobiegają degranulacji komórek tucznych,

granulocytów (bazofilów, eozynofilów) i uwalnianiu

histaminy i leukotrienów



Hamują wczesne i późne reakcje alergiczne



NIE blokują reakcji IgE z antygenem



Pełne działanie leku – po 4 tyg. stosowania



Leki bardzo bezpieczne – jedyne objawy

niepożądane to uczucie podrażnienia i przekrwienie

spojówek



Krople do oczu: kromoglikan disodowy, nedokromil

sodu, lodoksamid

Leki poprawiające metabolizm i
regenerację tkanek



Poprawiają (pomocniczo!) odżywienie rogówki w
zespole suchego oka, po oparzeniach, w erozjach
i owrzodzeniach rogówki



Żele: Dexpantenol (vit B5), Solcoseryl (odbiałczona
surowica cielęca)



Poprawiają metabolizm soczewki i ciała
szklistego (hamują rozwój zaćmy) –



Krople do oczu: Fakolizyna (wiązanie z grupami SH
białek, aktywuje enzymy proteolityczne), Pirenoksyna
(hamuje działanie rodników chinonowych)



bardzo słabe działanie

Preparaty sztucznych łez



Krople do oczu:



Alkohol poliwinylowy (Lacrimal)



Hipromeloza = metyloceluloza



Poliwidon



Żele - Kwas poliakrylowy



Preparaty złożone – żele do oczu (Dacrolux
sol. Tears Naturale, Tears Naturale Free sol.)

Środki miejscowo znieczulające



Czasowo i odwracalnie blokują przewodnictwo we włóknach
nerwowych



Kolejność hamowania przewodnictwa:



Włókna autonomiczne  czuciowe  ruchowe



Iniekcje:



bupiwakaina,



lidokaina,



Tetrakaina



Oksybuprokaina



Krople do oczu



proksymetakaina



Teoretycznie podanie pozagałkowe środka miejscowo
znieczulającego może spowodować depresję ośrodka
oddechowego (bezdech), zatem przy podawaniu blokady
pozagałkowej powinien być dostępny sprzęt do resuscytacji

Środki miejscowo znieczulające



Toksyczność

środków

miejscowo

znieczulających może być zmniejszona przez

opóźnienie ich wchłaniania – przez łączne

podanie leków zwężających naczynia (np.

adrenalina)



Środki stosowane miejscowo do worka

spojówkowego nie mogą być stosowane długo,

gdyż działają toksycznie na nabłonek rogówki.



Stosowane np. przy:



Pomiarach To tonometrami Schiotza i Goldmanna,

usuwaniu ciał obcych z rogówki, szyciu ran

rogówki i spojówki, sprawdzaniu drożności dróg

łzowych, gonioskopii (trójlustro Goldmanna)

AMD - zwyrodnienie plamki żółtej związane
z wiekiem

AMD - zwyrodnienie plamki żółtej związane
z wiekiem



Werteporfina w terapii fotodynamicznej



mieszanina równie aktywnych izomerów monokwasów
pochodnych benzoporfiryny;



wrażliwa na światło czerwone o długości 689 nm.;



czas naświetlania wynosi 83 sekundy, uwolniony tlen
uszkadza naczynia i powstają zakrzepy



chorzy stają się uczuleni na światło przez 48 h po wlewie
i.v. ; w tym czasie powinni unikać ekspozycji nieosłoniętej
skóry, oczu lub innych części ciała na światło słoneczne
lub silne światło w pomieszczeniach

AMD



stosuje się w postaci iniekcji doszklistkowych lub okołotwardówkowych z
dobrym skutkiem następujące leki:



zmodyfikowane pegylowane oligonukleotydy, które wiążą się wybiórczo i
silnie z pozakomórkową formą śródbłonkowego czynnika wzrostu (VEGF)
hamując jego działanie. VEGF to białko sekrecyjne, które indukuje
angiogenezę, zwiększa przepuszczalność naczyń i działa prozapalnie. Te
działania są powiązane z progresją zmian chorobowych (i w konsekwencji
ślepotą) w AMD przebiegającym z nowotworzeniem naczyń. DNP –
powikłania naczyniowe z OUN.



pegaptanib (Macugen)



ranibizumab (Lucentis)



bewacizumab (Avastin) – off label



Inne inhibitory angiogenezy -skwalamina (Evizon)



Steroidy:



octan anekortanu



triamcinolon

BRVO i CRVO – niedrożność żył siatkówki

CRVO i BRVO



Steroidy



triamcinolon i deksametazon (implanty
doszklistkowe)



Anty-VEGF – ranibizumab, pegaptanib



Acetazolamid



leki przeciwpłytkowe, przeciwzakrzepowe i
trombolityczne – przeciwwskazane z uwagi na
krwotoki siatkówkowe