HIPERBOLA W MODELOWANIU KOSZTU JEDNOSTKOWEGO |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Badano zależność kosztu jednostkowego pewnego wyrobu od skali produkcji. Przedsiębiorstwa pogrupowano wg wielkości produkcji na 11 grup i otrzymano następujące średnie wartości kosztu jednostkowego (w tys. zł) i skali produkcji (w tys. sztuk). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Koszt j |
skala |
|
|
|
|
30 |
1 |
|
|
|
|
26 |
1,25 |
|
|
|
|
20 |
2 |
|
|
|
|
18 |
2,5 |
|
|
|
|
14 |
5 |
|
|
|
|
12 |
10 |
|
|
|
|
12 |
12,5 |
|
|
|
|
11 |
20 |
|
|
|
|
10 |
25 |
|
|
|
|
10 |
50 |
|
|
|
|
11 |
100 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1. Oszacuj KMNK parametry hiperboli wyrażającej zaleźność kosztu jednostkowego od skali produkcji. W tym celu wyznacz odpoweidnią macierz CROSS. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Zinterpretuj uzyskany model. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Oceń dopasowanie modelu do danych empirycznych, interpretując jednocześnie miary dopasowania. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. Czy postać nanalityczna modelu jest właściwa? W jaki sposób to stwierdzić? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. Jaki model kosztu jednostkowego wynika z oszacowanego modelu kosztu jednostkowego? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HIPERBOLA - przykład MODELU NIELINIOWEGO, LINIOWEGO WZGL. PARAMETRÓW |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pewna prywatna, jedno-oddziałowa szkoła języków obcych rozpoczęła działalność w 1995 roku. Wtedy to, aby pozyskać uczniów na pierwszy rok, przeprowadziła intensywną kampanię reklamową, wydając na nią 20 tys. zł. |
|
|
|
W poniższej tabeli zestawiono informację na temat wydatków na reklamę (X, w tys. zł) oraz liczby osób, które zapisywały się na pierwszy rok (Y, w dziesiątkach osób) w okresie 1997-2006 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rok |
Y |
X |
|
|
1997 |
36,2 |
20 |
|
|
1998 |
34 |
10 |
|
|
1999 |
16 |
2,5 |
|
|
2000 |
25 |
4 |
|
|
2001 |
28 |
5 |
|
|
2002 |
10 |
2 |
|
|
2003 |
15,6 |
2,5 |
|
|
2004 |
25 |
4 |
|
|
2005 |
28,8 |
5 |
|
|
2006 |
34,4 |
10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1. Uzsadnij dlaczego hiperbola może być odpowiednią postacią analityczną modelu, wyrażającego zależność liczby studentów od wydatków na reklamę. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Jaką konstrukcję miałaby macierz CROSS, niezbędna do oszacowania parametrów modelu hiperbolicznego. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Oszacuj parametry modelu hiperbolicznego i je zinetrpretuj. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. Oceń dopasowanie modelu do danych empirycznych. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. Czy wydatki na reklamę są zmienna istotną? Uzasadnij. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. Wyznacz prognozę liczby uczniów, którzy w 2012 roku zgłoszą się na pierwszy rok nauki, wiedząc, że akcja promocyjna kosztować będzie 8 tys. zł. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HIPERBOLA - przykład MODELU NIELINIOWEGO, LINIOWEGO WZGL. PARAMETRÓW |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Badano kwartalne przychody pewnego funduszu emerytalnego (wyrażone w mln zł)w ciągu kolejnych kwartałów 2007-2009. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Na podstawie zebranych informacji zauważono, ze rosły one coraz wolniej w ciągu roku. Według badań specjalistów przychody te nie powinny przekroczyć pewnego granicznego poziomu. Stąd kształtowanie się przychodów tego funduszu emerytalnego postanowiono opisać trendem hiperbolicznym |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y |
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2007 |
I |
341 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
II |
946 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
III |
1086 |
3 |
|
|
|
|
|
|
IV |
1163 |
4 |
|
|
|
|
2008 |
I |
1237 |
5 |
|
|
|
|
|
II |
1245 |
6 |
|
|
|
|
|
III |
1322 |
7 |
|
|
|
|
|
IV |
1331 |
8 |
|
|
|
|
2009 |
I |
1360 |
9 |
|
|
|
|
|
II |
1424 |
10 |
|
|
|
|
|
III |
1404 |
11 |
|
|
|
|
|
IV |
1397 |
12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1. Oszacuj parametry tego modelu, wykorzystując gotowe narzędzia Excela, jak również analitycznie, wyznaczając odpowiednią macierz CROSS |
2. Jdokonaj interpretacji oszacowanego trendu |
|
|
|
|
|
|
|
2. Czy trend jest dobrze dopasowany do danych empirycznych? |
|
|
|
|
|
|
|
3. Czy postać analityczna tego trendu jest słuszna? |
|
|
|
|
|
|
|
4. Czy składniki losowe nie są skorelowane? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. Wyznacz prognozę przychodów funduszu w III kwartale 2011 roku. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ĆWICZENIE - PARABOLA |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Postanowiono zbadać zależność między wynikiem finansowym pewnej szkoły prywatnej (Y, w tys. zł) a średniomiesięcznymi wydatkami na reklamę (X, w tys. zł) Przyjęto hipotezę, że zależność jest paraboliczna: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dane empiryczne: |
|
|
|
|
|
|
|
Modelowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
WF (tys. zł) |
Wydatki na reklamę (tys. zł) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4,1 |
20 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
96,7 |
10 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
-66,9 |
23 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
48,8 |
4 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
56,9 |
5 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
21,6 |
2 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
23,9 |
2,5 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
44,5 |
4 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
71 |
14 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
89,9 |
10 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
89,9 |
9 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1. Jaką konstrukcję mialaby macierz CROSS? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Oszacuj parametry modelu parabolicznego. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Przyjmij zaokrąglenia parametrów (do liczb calkowitych) i wykonaj niezbedne obliczenia w celu ustalenia: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a) jaki jest optymalny poziom wydatków na reklamę i jaki jest maksymalny wynik fianansowy (zgodnie z modelem) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b) przy jakim poziomie wydatków na reklamę wynik finansowy jest dodatni. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. W jaki sposób można by zweryfikować, że parabola jest właściwą postacia analityczna modelu? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CASE STUDY - RAINFALL PROBLEM |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
The following sample data have been obtained by an Agragroup staff agronomist who is working to develop new grain hybrids. |
|
Poniższe dane zostały zebrane przez członków badawczej grupy Agragroup, zajmującej się nową odmianą pewnego zboża. |
|
|
1. Plot the scatter diagram for the data (done :-)) |
|
|
|
|
|
|
|
1. Przedstaw zależność wielkości plonu (Y, w buszelach z akra) od wielkości opadów (X, w calach/m kwadr) na wykresie (zrobione :-). |
|
|
2. Run the regression analysis to determine the equation coefficients for parabola. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Does the curve shape provide an appropriate explanation of the underlying relationship? |
|
2. Znajdź oceny parametrów paraboli opisującej badaną zależność. Czy parabola jest dobrze dopasowana do danych empirycznych |
|
|
4. Sketch the shape of the regression curve on your scatter diagram. |
|
|
|
|
|
|
|
3. Czy hipoteza dotycząca postaci analitycznej jest słuszna? |
|
|
|
|
|
|
|
|
5. What are the final conclusions based on te obtained model equatin. When does the yield reach the peak? |
|
4. Jakie powinny być opady aby plon był jak największy? |
|
|
|
|
|
|
|
|
bushel=36.4 litra |
|
|
|
|
|
|
|
5. Przy jakiej wielkości opadów należy oczekiwać, że plon będzie równy zero? |
|
|
|
|
|
|
|
|
6. What rainfall conditons probably cause that the grain yields zero bushels. |
|
|
|
|
|
|
|
6. Nanieś na wykres wartości modelowe zmiennej. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Zmienne pomocnicze |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Yield (bushels per acre) Y |
Rainfall (inches) X |
Z1=X |
Z2=Xkwadr |
|
|
|
Wartości modelowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
25 |
37 |
37 |
1369 |
|
a |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
48 |
11 |
11 |
121 |
|
b |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
123 |
16 |
16 |
256 |
|
c |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
58 |
36 |
36 |
1296 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
107 |
15 |
15 |
225 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
119 |
21 |
21 |
441 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
63 |
33 |
33 |
1089 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
91 |
12 |
12 |
144 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
140 |
22 |
22 |
484 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
98 |
29 |
29 |
841 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
126 |
23 |
23 |
529 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|