Badania laboratoryjne
Cel badań laboratoryjnych
lð
Rozpoznanie choroby
lð
Wykrycie stanów podklinicznych
lð
Ustalenie układu objetego stanem patologicznym i stopnia jego uszkodzenia
lð
Oceny przebiegu choroby i skuteczności leczenia
lð
Postawienie rokowania
lð
Monitorowanie poziomu leków w czasie terapii
lð
Badań naukowych i dydaktycznych
Badania laboratoryjne
Skierowanie na badania laboratoryjne
lð
Nazwisko, imię i adres właściciela
lð
Gatunek, rasa, płeć, wiek pacjenta
lð
Zlecane analizy
lð
Rodzaj materiału biologicznego, data i czas pobrania i zastosowane antykoagulanty
lð
Rozpoznanie i podawane środki farmakologiczne
lð
Podpis lekarza, adres i telefon
Badania laboratoryjne
Profile badań
lð
Badania mogą dotyczyć pojedynczej analizy, profilu badań kontrolnych lub profilu
narzÄ…dowego
lð
Profile narzÄ…dowe
lð
Nerkowy  mocznik, reatynina, sód, potas, białko całkowite, albuminy
lð
WÄ…trobowy  ALAT, ASPAT, AP, GGT, bilirubina, albuminy, dehydrogenaza
mleczanowa, cholesterol, amoniak, kwasy żółciowe,
lð
Kostny  wapń, fosfor, AP, białko całkowite, albuminy
lð
Sercowy  ASPAT, ALAT, kinaza kreatyninowa, dehydrogenaza mleczanowa, potas,
sód
lð
Lipidowy  cholesterol, cholesterol HDL, triaglicerole
lð
Tarczycowy  trijodotyronina, tyroksyna, cholesterol
Badania laboratoryjne
Rodzaje materiału biologicznego
lð
Krew żylna  pobierana z dużych naczyń żylnych, do probówki z EDTA, słuzy do
badań morfologicznych. Krew po pobraniu musi być natychmiast wymieszana
(delikatnie). Do badania OB wykorzystuje się krew pobieraną do probówek z
cytrynianem sodu
lð
Krew pełna tętnicza  pobierana z dużych naczyń tętniczych, do probowek z
heparyną, wykorzystywana do badań gazometrycznych
lð
Krew pełna włośniczkowa  pobierana do heparynizowanych kapilar, wykorzystywana
do badań gazometrycznych, morfologicznych, stężenia glukozy i elektrolitów
lð
Osocze  uzyskiwane po odwirowaniu krwi pełnej i oddzieleniu elementów
komórkowych. Wykorzystywane są nastepujące czynniki przeciwkrzepliwe: heparyna,
wersenian, cytrynian. Osocze wykorzystuje siÄ™ do wykonania jonogramu
lð
Surowica  uzyskiwana po odwirowaniu krwi pobranej do suchej probówki lub z
aktywatorami krzepnięcia
lð
Mocz, treść żwacza, płyn M/R, płyn z jam ciała, kał
Badania laboratoryjne
Zasady prawidłowego pobrania materiału
lð
Krew  pobiera się igła ze strzykawką lub próżniowym zestawem strzykawkowym. Miejsce
pobrania jest zależne od gatunku. Przygotowanie miejsca wkłucia nastepuje po wcześniejszym
założeniu opaski uciskowej powyzej miejsca pobierania i odkażeniu skóry. Krew pena musi
zostać dostarczona do laboratorium w czasie 2h. Taki sam czas dotyczy krwi pobranej do
probówki bez koagulantów celem uzyskania surowicy. Tylko surowica może być
przechowywana w temperaturze 4ºC przez 24h lub -20ºC przez 1  2 tygodnie
lð
Mocz  w objetości 50 ml, powinien pochodzic z pierwszej porannej zbiórki. Najczęściej
stosowana jest metoda naturalna, czasami poprzez nakłucie pęcherza lub cewnikowanie.
Badanie należy wykonać w ciągu 4h od chwili pobrania moczu, przez ten czas przechowujemy
mocz w temperaturze 4ºC
lð
Treść żwacza  pobierana za pomoca sondy, badanie powinno być wykonane bezpośrednio po
pobraniu
lð
Płyn M/R  pobierany w ilości 2  10ml z nakłucia lędz
wiowego lub potylicznego do probówki z
EDTA i natychmiast dostarcza do laboratorium
lð
Płyn z jam ciała  pobierany w ilości 2  10ml, poprzez nakłucie do 2 probówek (jedna z EDTA
druga sucha) i natychmiast dostarcza do laboratorium
lð
Kał  zbierany w postaci jednej lub kulku grudek, do szczelnego pojemnika i dostarcza do
laboratorium w czaie nie dłuższym niż 24h. Jedynie przy określaniu aktywności trypsyny kał
należy dostaczyć bezpośrednio po pobraniu
Badania laboratoryjne
Wiarygodność wyników
Błędy przedlaboratoryjne
lð
Przygotowanie pacjenta  na czczo, nie zmęczony, niepojony, nieleczony
bezpośrednio przed pobraniem krwi
lð
Sposób pobrnia materiału  zbyt silny uciska na naczynie, mokra igła lub probówka,
kurz, pył (mogą powodować hemolizę)
lð
Zgodność antykoagulantu z zamierzonym badaniem
lð
Właściwe naczynia
lð
Czas i sposób przechowywania próbki
lð
Pełna informacja dla właściciela odnośnie sposobu pobierania i przechowywania
materiału
Badania laboratoryjne
Cel badań laboratoryjnych
Błędy laboratoryjne
lð
Grube (pomylony materiał, odczynnik, sprzęt)
lð
Systematyczne (błędy dokładności wynikające z niedostatecznej swoistości metody)
lð
Przypadkowe  wynkajÄ… z braku precyzji,
-
Brak powtarzalności  tzn zgodności wyników tych samych pomiarów w tych
samych cyklach analitycznych
-
Brak odtwarzalności  zgodności wyników tych samych pomiarów w różnych
cyklach analitycznych (w czasie)
-
Brak porównywalności  rozrzut wyników tego samego materiału, w tym samym
czasie w różnych laboratoriach
Badania laboratoryjne
Badania histopatologiczne
Cytologia złuszczeniowa
lð
Jest to metoda histopatologiczna opierająca się na fizjologicznych właściwościach złuszczania
komórek nabłonkowych. Materiał do badania pobiera się tępymi lub tępo-ostrymi narzędziami z
powierzchni ciała, otworów naturalnych, jam ciała. Bada się zeskrobiny, wydzieliny, popłuczyny
lub materiał uzyskany w wyniku bezpośredniego przytknięcia (odciśnięcia) szkiełka
podstawowego do powierzchni np. owrzodziałych guzów (otrzymuje się tzw. preparaty
przytykowe).
lð
Badanie cytologiczne, zależnie od miejsca pobrania może spełniać dwa zasadnicze
cele: służyć ocenie cytoonkologicznej i cytohormonalnej tj. wykazać nowotwory, bądz

też zaburzenia hormonalne na podstawie wyglądu badanych komórek
Badania laboratoryjne
Badania histopatologiczne
lð
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC, punkcja)
lð
Metoda pobierania materiału komórkowego (cytologicznego) poprzez nakłucie guza cienką igłą.
Dzięki zmniejszonej łączności, która cechuje utkanie tkankowe większości nowotworów, bez
trudu aspiruje się (zasysa) do światła igły komórki z litych guzów rozrastających się w głębi
tkanek. Biopsję cienkoigłową stosuje się do ustalenia rozpoznania wyczuwalnych i
niewyczuwalnych guzów. W przypadku guzów niewyczuwalnych biopsję wykonuje się pod
kontrolą badań topograficznych (obrazowych) np. tomografii komputerowej (TK), mammografii,
scyntygrafii, ultrasonografii (USG). Jest to tzw. biopsja celowana (lub inaczej: selektywna,
wybiórcza).
lð
Zaletą tej metody jest możliwość uzyskania materiału do oceny cytologicznej z guzów
położonych głęboko wśród tkanek, w sposób mało inwazyjny, nie wymagający
znieczulenia ogólnego i bez konieczności pobierania wycinka. BAC stosuje się w
większości zmian nowotworowych stwierdzanych badaniem palpacyjnym,
radiologicznym, ultrasonograficznym i scyntygraficznym, niezależnie od
umiejscowienia. Jest szczególnie przydatne w diagnostyce raka sutka, gruczołu
krokowego, schorzeń układu krwiotwórczego (biopsja szpiku) oraz przerzutów do
węzłów chłonnych. Badanie to jest stosowane również w diagnostyce raków ślinianek,
tarczycy, płuc, wątroby.
Badania laboratoryjne
Badania histopatologiczne
lð
W trakcie badania pacjent siedzi lub leży. Badający odkaża
skórę badanego w miejscu wybranym do biopsji. Czasami
stosuje znieczulenie miejscowe roztworem 1% lignocainy w
aerozolu. Igły używane do biopsji różnią się bardzo typem,
długością i średnicą. Zazwyczaj używa się igieł o średnicy
0,6-0,8 mm. W przypadku, gdy guz jest wyczuwalny,
badający ujmuje go dwoma palcami, a drugą ręką wykonuje
biopsję. Po przekłuciu skóry i dotarciu igłą do zmiany,
badający porusza igłą do przodu i do tyłu, aspirując do
strzykawki materiał komórkowy guza, każdym razem
zmieniając kierunek wkłucia igły. Materiał aspiruje
strzykawką o pojemności 10-20 cm3. Przed usunięciem igły
z guza badający zaprzestaje zasysania materiału
komórkowego, aby po odłączeniu igły od strzykawki uniknąć
wszczepienia komórek nowotworowych w kanał biopsyjny.
Po usunięciu igły zakłada badanemu w miejscu wkłucia
jałowy opatrunek, który przez kilka minut uciska palcem.
Następnie badający uzyskany materiał do badań
cytologicznych wydmuchuje strzykawką z igły na szkiełko
podstawowe, zanurza je w płynie utrwalającym, barwi i
oglÄ…da.
Badania laboratoryjne
Badania histopatologiczne
lð
Biopsja gruboigłowa (oligobiopsja) - Jest to jedna z technik punkcyjnych, której celem jest
uzyskanie materiału tkankowego (histologicznego) z guza. Do tego celu stosuje się różne typy
igieł biopsyjnych o średnicy powyżej 1,2 mm, niektóre wyposażone są w przyrządy (strzykawka
automatyczna) umożliwiające wykonanie nakłucia przy pomocy jednej ręki. Jest to zabieg
bolesny. Oligobiopsja jest wykonywana zazwyczaj po uprzedniej biopsji cienkoigłowej, o ile
kolejna biopsja cienkoigłowa nie daje pewności uzyskania wystarczającej informacji
diagnostycznej (zwłaszcza w mięsakach kości i tkanek miękkich). Ponadto oligobiopsja jest
wykonywana w celu pobrania materiału tkankowego również do innych badań niż badanie
histopatologiczne.
lð
Pacjent przyjmuje pozycję siedzącą lub leżącą - zależnie od miejsca wybranego do biopsji. Po
odkażeniu skóry np. jodyną badający, podaje środek znieczulający miejscowo (1% roztwór
lignokainy z adrenaliną w stosunku 1:200000), ostrzykując skórę, zmianę chorobową i
otaczające tkanki. Następnie badający wykonuje pacjentowi niewielkie nacięcie na skórze (w
miejscu umożliwiającym wycięcie blizny w czasie ostatecznej operacji) nad guzem. Poprzez
nacięcie wprowadza grubą igłę biopsyjną, aż do napotkania oporu, jaki stawia guz (ryc. 11-7). W
pełni automatyczne igły biopsyjne są w tym momencie ,,odpalane", w wyniku czego zostaje
pobrany "walec" tkankowy. Gdy badający używa samych igieł biopsyjnych, otwartą igłę
wprowadza do guza, a następnie zsuwa osłonę igły, wycinając fragment tkanki do badania.
Następnie materiał tkankowy zostaje utrwalony w formalinie. Po wykonanym zabiegu zakładany
jest jałowy opatrunek, a miejsce pobrania silnie uciskane palcem przez kilka minut.
Badania laboratoryjne
Badania histopatologiczne
Badania laboratoryjne
Badania histopatologiczne
lð
Biopsja wiertarkowa - Jest odmianÄ…
biopsji gruboigłowej, w której zamiast
igły stosuje się trepany, które
wprowadza siÄ™ w szybki ruch obrotowy
za pomocÄ… silnika elektrycznego.
Materiał uzyskany tym sposobem jest
większy niż w biopsji gruboigłowej i ma
kształt walca. Struktura tkanek jest
zachowana, co ułatwia rozpoznanie.
lð
Podczas biopsji wiertarkowej badajÄ…cy
wykonuje podobne czynności jak w
biopsji gruboigłowej z tą różnicą, że
zamiast igły stosuje trepany (różnej
długości i przekroju), które wprowadza
w szybki ruch obrotowy za pomocÄ…
silnika elektrycznego
Badania laboratoryjne
Badania histopatologiczne
lð
Biopsja otwarta - Jest to metoda pobierania masy guzowej nożem chirurgicznym lub
innym narzędziem. Materiał można pobrać w dwojaki sposób, poprzez pobranie
wycinka z guza - biopsja wycinkowa, lub wycięcie całego guza - biopsja wycięciowa.
lð
Celem tego badania jest uzyskanie odpowiedniej wielkości materiału do postawienia
pełnej diagnozy histopatologicznej lub w celu przesłania materiału na badania
immunologiczne czy genetyczne. Biopsja otwarta niesie jednak z sobą dużo większe
ryzyko zanieczyszczenia rany komórkami nowotworowymi niż biopsja igłowa. Biopsja
otwarta powinna być wykonana tylko w specyficznych okolicznościach, określonych
przez chiruga. Wyróżnia się dwa typy biopsji otwartej:
-
Biopsję wycinkową wykonuje się tylko wtedy, gdy nie ma możliwości wykonania
biopsji igłowej. Ten typ zabiegów diagnostycznych przeprowadza się w
przypadku dużych guzów kości i tkanek miękkich (mięśni, tkanki tłuszczowej,
tkanki łącznej) w celu odróżnienia zmiany łagodnej od złośliwej. Biopsji
wycinkowej nie należy wykonywać w przypadku podejrzenia czerniaka złośliwego
skóry.
-
Biopsję wycięciową wykonuje się zazwyczaj w przypadku małych guzów, gdy
usunięcie ich nie powoduje defektu kosmetycznego ani funkcjonalnego.
Wskazaniem do wykonania tego typu zabiegu sÄ… zmiany sugerujÄ…ce istnienie
czerniaka złośliwego, powiększone węzły chłonne w przebiegu procesu
nowotworowego oraz zmiany guzowate w sutku wymagajÄ…ce weryfikacji
histopatologicznej.
Badania laboratoryjne
Badania histopatologiczne
lð
Biopsja wycinkowa polega na pobraniu
tylko niewielkiego fragmentu tkanki z
dużej, często owrzodziałej masy guza
(ryc. 11-9). BadajÄ…cy wykonuje
pacjentowi cięcie, które powinno być
tak zlokalizowane, aby obejmowało
fragment guza i fragment tkanki
zdrowej. Istnieje wiele odmian biopsji
wycinkowej, poczynając od małych
wycinków ze skóry, poprzez biopsje
endoskopowe (wycinki pobierane
różnego typu kleszczykami) aż do
zabiegu operacyjnego.
lð
Biopsja wycięciowa polega na
usunięciu guza w całości z niewielkim
marginesem otaczajÄ…cych tkanek
zdrowych
Badania laboratoryjne
Badania histopatologiczne
lð
Biopsja śródoperacyjna (badanie doraz
ne, intra) - Jest to metoda pobierania
materiału tkankowego do badań w trakcie zabiegu operacyjnego. Zwykle z pobranych
tkanek wykonuje się preparaty mrożone. Dzięki temu jeszcze w czasie zabiegu
można szybko uzyskać ocenę histopatologiczną badanych fragmentów tkanki, co
może istotnie wpłynąć na dalsze postępowanie chirurgiczne.
lð
Diagnostyczne otwarcie jamy brzusznej - Jest to typ zabiegu operacyjnego
polegajÄ…cego na otwarciu jamy brzusznej. W trakcie zabiegu oglÄ…da siÄ™ i ocenia
ewentualne zmiany w jamie brzusznej i ewentualnie pobiera siÄ™ z wybranych miejsc
materiał do badania histopatologicznego. Diagnostyczne otwarcie jamy brzusznej
nazywane jest również "zwiadowczą laparotomią"
Badania mikrobiologiczne
Zasady pobierania i przesyłania materiału do
badań mikrobiologicznych
Materiał należy pobrać:
lð
z miejsca zmienionego chorobowo,
lð
przed rozpoczęciem antybiotykoterapii (wyjątkowo  jeśli pacjent jest w trakcie
antybiotykoterapii  przed kolejnÄ… dawkÄ… leku).
W zależności od rodzaju materiału jest on pobierany:
lð
do jałowego pojemnika (mocz, kał, plwocina),
lð
na wymazówkę (zwilżoną jałową solą fizjologiczną przy pobieraniu wymazu z błon
śluzowych, skóry, suchych powierzchni),
lð
na zestaw transportowy ogrzany do temperatury pokojowej (posiew w kierunku
beztlenowców),
lð
na podłoże hodowlane ogrzane do temperatury ciała ludzkiego (krew, płyny).
Pobrany materiał należy opisać podając imię i nazwisko pacjenta, oddział, rodzaj
materiału, datę i godzinę jego pobrania. Do każdego materiału należy dołączyć
skierowanie, w którym oprócz w. w. informacji należy podać także wstępne
rozpoznanie i ewentualne leczenie (stosowane antybiotyki).
Badania mikrobiologiczne
Zasady pobierania i przesyłania materiału do
badań mikrobiologicznych
Materiał powinien być natychmiast przekazany do laboratorium. Wyjątkami od tej zasady
sÄ…:
lð
materiały pobrane na podłoża transportowe  mogą być przechowywane w
temperaturze pokojowej 2  3 dni (kilka godzin w zakażeniach beztlenowcowych),
lð
materiały pobrane na podłoża hodowlane  mogą być inkubowane w temperaturze
37oC przesyłając materiał do pracowni należy podać czas inkubacji,
lð
mocze  mogą być przechowywaneprzez 2  4 godziny, jednak wyłącznie w
temperaturze pokojowej.
Wstępne wyniki badań mikrobiologicznych można uzyskać po 24  48 godzinach. Wyniki
ostateczne wraz z antybiogramem po 3  4 dniach. Badania w kierunku
beztlenowców trwają do 10 dni.
W przypadku badań specjalistycznych np. w kierunku Mycoplasma spp., Chlamydia spp.
lub wirusów należy skontaktować się z pracownią wykonującą te badania.
Badania mikrobiologiczne
Zasady pobierania i przesyłania materiału do
badań mikrobiologicznych
Krew
lð
Badanie mikrobiologiczne krwi jest wykonywane w przypadku wystÄ…pienia gorÄ…czki z
objawami SIRS, zakażeń narządowych lub układowych z towarzyszącym złym
stanem ogólnym (zapalenie płuc, ZUM, zakażenie pooperacyjne), zapalenia
wsierdzia
Zasady pobierania krwi
lð
Krew należy pobrać:
lð
na podłoże hodowlane zabezpieczające wzrost bakterii tlenowych i beztlenowych (dwa
oddzielne podłoża lub jedno wspólne) ogrzane do temperatury 37oC,
lð
najlepiej około 30 min. przed spodziewanym szczytem gorączki,
lð
w warunkach aseptycznych (jałowe rękawiczki, dezynfekcja miejsca wkłucia),
lð
z uwzględnieniem stosunku objętości próbki do objętości podłoża 1:5 lub 1:10
Badania mikrobiologiczne
Zasady pobierania i przesyłania materiału do
badań mikrobiologicznych
Płyny wysiękowe, wydzieliny z drenów
lð
Materiały te należy pobrać:
lð
bezpośrednio posiewając je na podłoża do tlenowego i beztlenowego posiewu krwi, o
ile to możliwe z zachowaniem wskazanej proporcji (objętość próbki do podłoża 1:10 lub
1:20) lub wskazań producenta podłoży,
lð
do jałowej próbówki w celu wykonania preparatu bezpośredniego.
lð
Płyny punkcyjne pobierać należy z zachowaniem zasad aseptyki, po dokładnej
dezynfekcji miejsca wkłucia.
lð
Treść z drenu najlepiej uzyskać przez punkcję układu drenującego w pobliżu wyjścia
drenu z powłok ciała. Po zdezynfekowaniu miejsca wkłucia należy pobrać materiał,
zmienić igłę i wprowadzić zawartość strzykawki do podłóż wzrostowych i / lub
jałowego pojemnika. Wyjątkowo, jeżeli po nakłuciu nie ma możliwości wymiany
układu drenującego, materiał można pobrać do jałowego pojemnika rozłączając
układ.
Badania mikrobiologiczne
Zasady pobierania i przesyłania materiału do
badań mikrobiologicznych
Płyn mózgowo-rdzeniowy (PMR) jest pobierany przez nakłucie lędz
wiowe w warunkach
aseptycznych:
lð
co najmniej 1 ml płynu należy jałową igłą wsiać do podłoża hodowlanego
(Meningomedium, podłoże do posiewu krwi, a w infekcjach grzybiczych  podłoże
Sabourauda) ogrzanego do 37oC i możliwie jak najszybciej przetransportować próbkę
do laboratorium w warunkach zabezpieczających przez jej schłodzeniem (termos,
termo-torba),
lð
około 2 ml płynu należy pobrać do jałowej próbówki lub pojemnika w celu wykonania
preparatu bezpośredniego i szybkich testów w kierunku H. influenzae, N. meningitidis,
S. pneumoniae i grzybów,
lð
około 3 ml pobranego płynu należy pobrać do próbówki w celu wykonania badań
analitycznych.
lð
Infekcje OUN mogą przebiegać z bakteremią (obecność bakterii we krwi), stąd do
badania mikrobiologicznego równolegle z PRM należy pobrać krew.
Badania mikrobiologiczne
Zasady pobierania i przesyłania materiału do
badań mikrobiologicznych
Wydzieliny ropne
lð
Zmiany powierzchniowe  badanie w kierunku bakterii tlenowych
-
Miejsce pobrania należy przemyć jałową solą fizjologiczną; pobranie zależy od
rodzaju wydzieliny:
lð
wydzielina ropna obfita  pobierana strzykawką do jałowego pojemnika,
lð
skąpa wydzielina  pobierana na wymazówkę (zaleca się pobranie dwóch
wymazów, z których jeden jest przeznaczony do posiewu na podłoża hodowlane
a drugi do wykonanie preparatu bezpośredniego).
lð
Zmiany głębokie  badanie w kierunku bakterii tlenowych i beztlenowych.
lð
ropnie zamknięte  nakłucie lub nacięcie ropnia; przed zabiegiem odkazić skórę
70% alkoholem, pobierając odrzucić pierwszą partię ropy,
lð
z zmianach otwartych  okolice zmiany ropnej należy przemyć jałową solą
fizjologiczną, materiał poznać z dna zmiany.
lð
Materiał należy pobrać na: podłoże transportowe lub na podłoża do tlenowego i
beztlenowego posiewu krwi oraz do jałowego pojemnika lub na wymazówkę (w celu
wykonania preparatu bezpośredniego).
Badania mikrobiologiczne
Zasady pobierania i przesyłania materiału do
badań mikrobiologicznych
Mocz
lð
Mocz do badania mikrobiologicznego można pobrać:
lð
ze środkowego strumienia, rano lub co najmniej po 4 godzinach od ostatniej mikcji, po
dokładnym umyciu okolic cewki moczowej wodą z mydłem (spłukać pod bieżącą wodą,
nie wycierać lub osuszyć jednorazowym ręcznikiem),
lð
przez nakłucie nad spojeniem łonowym pełnego pęcherza, umożliwia diagnostyką w
kierunku bakterii beztlenowych.
lð
Mocz można pobrać do jałowego pojemnika (około 5 ml) lub na podłoże wzrostowe
np. Uriline (jałowy pojemnik + szpatułka z podłożem przytwierdzona do nakrętki  w
pobranym moczu należy zanurzyć płytkę pokrytą agarem, następnie usunąć mocz do
muszli, a pojemnik z podłoże szczelnie zamknąć). Materiał pobrany do pojemnika
należy przesłać natychmiast do laboratorium, a jeżeli to nie jest to możliwe, można
przechowywać go 2  4 h wyłącznie w temperaturze 4oC. Próbkę pobraną na podłoże
wzrostowe do momentu przesłania do laboratorium przechowywać w cieplarce (temp.
37oC) lub pozostawić w temperaturze pokojowej.
lð
Przy podejrzeniu zakażenia grzybiczego należy pobrać (w. w. metodami) 10 ml
moczu; można przechowywać go w temperaturze 4oC do 14 godzin.
Badania mikrobiologiczne
Zasady pobierania i przesyłania materiału do
badań mikrobiologicznych
Oko
lð
Wskazaniem do pobrania materiału są ropne i nieropne stany zapalne oczu,
owrzodzenia, zmiany martwicze. Materiały do badań to:
lð
wymaz z worka spojówkowego z obydwu oczu  wymaz z oka zdrowego jest tu
kontrolÄ…,
lð
suche, złuszczające się zmiany pobrane jałową szpatułką lub skalpelem do jałowego
pojemnika,
lð
wydzielina pobrana jałową ezą i posiana bezpośrednio na podłoże hodowlane,
Ucho
lð
Ucho zewnętrzne  wymaz lub wydzielina pobrana do jałowego pojemnika  badanie
w kierunku bakterii tlenowych.
lð
Ucho środkowe i wewnętrzne  materiał należy pobrać do jałowej probówki lub na
podłoże transportowe uprzednio oczyszczając zewnętrzne przewody słuchowe jałową
wodą destylowaną lub solą fizjologiczną. Badanie powinno być przeprowadzone w
kierunku bakterii tlenowych i beztlenowych.