FARMAKOLOGIA- WSTĘP
Nauka o lekach; nazwa pochodzi od słów greckich Farmakon- lek i Logos- nauka, wiedza.
Farmakologia zajmuje się
mechanizmami działania leków na organizm
działaniami leczniczymi i niepożądanymi
problemami losów leku w organizmie i wzajemnego oddziaływania pomiędzy lekami
Podstawowe działy farmakologii
farmakokinetyka- zajmuje się matematyczną oceną ilościową procesów kinetycznych, jakim lek podlega w organizmie. Obejmuje wchłanianie, dostępnośc biologiczną, rozmieszczenie w tkankach, biotransformację i wydalanie.
Farmakodynamika- bada mechanizm działania leku, wpływ leku na organizm i poszczególne narządy.
Lek
Każda substancja lub jej metabolit, niezależnie od pochodzenia, wprowadzona do organizmu w celu osiągnięcia pożądanego efektu terapeutycznego lub w celu zapobiegania chorobie, podawana w ściśle określonej dawce. Definicję leku dokładnie podaje prawo farmaceutyczne.
Środek farmakologiczny (leczniczy)
Substancja aktywna biologicznie zawarta w określonej postaci leku. Lek zatem jest środkiem farmakologicznym, któremu nadano określoną formę (postać farmaceutyczną).
Preparat farmaceutyczny
Konkretny, przygotowany według określonej receptury lek lub kombinacja leków. Leki zawierające ten sam środek farmaceutyczny, ale przygotowane w różnych postaciach lub przez różnych producentów, stanowią różne preparaty farmaceutyczne.
Nazewnictwo leków
Używa się 3 nazw:
chemicznej- używana głównie na etapie badań klinicznych
międzynarodowej- niezastrzeżona, np. paracetamolum
handlowej- zastrzeżona, np. Apap, Panadol, Calpol, Paracetamol
Przechowywanie leków
oryginalne opakowanie
chronić przed światłem
chronić przed wilgocią
zamknięte w miejscu niedostępnym dla dzieci i zwierząt
w 3 warunkach termicznych
w temperaturze pokojowej- 15- 25 stopni
w chłodnym miejscu- 8- 15 stopni
w zimnym miejscu- 2- 8 stopni
Postaci leków
stałe- proszek, granulat, tabletka, drażetka, czopek, mieszanka ziołowa, kapsułka żelatynowa
płynne- roztwory do użytku wewnętrznego i zewnętrznego, roztwory do wstrzykiwań, krople do użytku wewnętrznego i zewnętrznego
preparaty otrzymywane z surowców roślinnych- zawiesina, mieszanka, syrop, nalewka, wyciągi, alkoholatura
miękkie- maści, kremy, pasty, mazidła
inne postaci leków- aerozole lecznicze, mgły do wdychania i inhalacji, systemy terapeutyczne (doustne i przezskórne), ampułostrzykawki
Suplement diety
Inaczej dodatek, uzupełnienie diety. Są to poszczególne składniki żywności, substancje dodatkowe, gotowe produkty spożywcze oraz tabletki, proszki lub płyny, których spożycie w uzupełnieniu codziennej diety przynosi dodatkowe korzyści zdrowotne.
Termin ważności leku
Określa datę spożycia leku.
Seria leku (np. U1000815)
Oznacza partię, z jakiej dany lek zszedł.